احرارنيوز:بهره‌کشي از کودکان همواره به عنوان کاري ناپسند ياد مي‌شود، ولي متاسفانه هستند کودکاني که از سوي سودجويان و والدينشان به کارهايي چون دستفروشي مجبور مي شوند.
وقتي در شهر قدم مي‌زني فرقي نمي‌کند در خيابان باشي و يا در پارک، کودکان کار را مي‌بيني که با التماس و ناله از مردم مي‌خواهند که از آنها آدامس، دستمال‌کاغذي، قرآن جيبي، گل و ... خريد کنند، و حتي در بعضي مواقع که مردم به آنها بي‌توجهي مي‌کنند، با دنبال کردن مردم موفق به فروش اجناس خود مي شوند.
يکي از کودکان کار تبريزي که در منطقه آب‌رسان مشغول به گل‌فروشي است با اشاره به علت کار کردن خود مي‌گويد: مدت‌هاست که در اين منطقه گل مي‌فروشم، اما مردم نسبت به من خيلي بي‌اعتنا هستند و کمتر اتفاق مي‌افتد که کسي از من گل بخرد ما فقير هستيم و من مجبورم که خرج خودم را تأمين کنم.
يکي ديگر از کودکان کار تبريزي نيز که در پارک خاقاني مشغول فروش قرآن جيبي است، با اشاره به علت کار کردن خود مي‌گويد: من زماني که دنيا را شناختم از آن روز تا حالا هر روز شاهد مصيبت‌هاي بزرگي در زندگي‌ام هستم و گاهي به خدا مي‌گويم که ديگر توانايي زنده‌بودن ندارم.
او مي‌گويد: پدر و مادر من معتاد هستند و آنها هرروز با کتک مرا مجبور به کار مي‌کنند و من هم سرمايه‌اي براي خريد ديگر وسايل براي فروش ندارم و تنها مي‌توانم قرآن جيبي بفروشم.
او ادامه مي دهد: دوست دارم تا آخرين لحظه عمرم کارکنم و کمک‌حال پدر و مادرم باشم، هرچند آنها اصلاً مرا دوست ندارند.
يکي ديگر از کودکان کار در منطقه راسته کوچه تبريز که مشغول فروش دستمال‌کاغذي است هم مي‌گويد: چند ماهي است که به‌اجبار وارد بازار کارشده‌ام و در روزهاي داغ تابستان مشغول کار هستم.
مهدي ادامه مي‌دهد: من وارد سن ?? سالگي شده‌ام و چند سالي است که به علت اعتياد پدر حتي يک روز خوش در زندگي تجربه نکردم و با وجود اينکه از قرار گرفتن در زير آفتاب خسته مي‌شوم، اما بهتر از اين است که از صبح تا شب در کنار پدر معتادم زندگي کنم.
او مي‌گويد: مدتي است که مادرم، به علت اعتياد پدرم به مواد مخدر خانه را ترک کرده است و من به همراه خواهر ? ساله‌ام به‌اجبار در کنار پدرم زندگي مي‌کنيم، من از صبح تا شب در خيابان‌ها مشغول دستفروشي هستم و هيچ خبري هم در اين ساعات از خواهرم ندارم، اگر امکانش فراهم بود، دوست داشتم خواهرم را نيز با خودم به بيرون از خانه بياورم تا مورد آزار و اذيت و کتک‌هاي پدرم قرار نگبرد.
او مي‌گويد: بااين‌که پدرم هميشه من و خواهرم را کتک مي‌زند، اما با تمام وجود او و مادرم را دوست دارم و دوست دارم پدرم از اعتياد پاک شود و همانند پدران ديگر ما را به گردش و پارک ببرد و به ما محبت کند.
رتبه ?? آذربايجان شرقي در آمار کودکان خياباني در کشور
بر اساس آمارهاي سال گذشته که از سوي معاون سياسي امنيتي استاندار آذربايجان شرقي در جمع خبرنگاران اعلام‌شده بود، استان آذربايجان رتبه بيست و پنجم کشور را در ميان استان‌هاي کشور در حوزه کودکان کار به خود اختصاص داده است، به گفته سعيد شبستري نبايد به اين آمار بسنده کرده و خوشحال باشيم، بلکه بايد از هم‌اکنون با برنامه‌ريزي مناسب و اقدامات لازم با شناسايي اين کودکان نسبت به ساماندهي و تحت پوشش قرار دادن آنها اقدام کنيم.
بر اساس گفته وي آيين‌نامه ساماندهي کودکان کار و خياباني در سال ?? توسط هيئت‌وزيران تصويب و ابلاغ‌شده است و اين آيين‌نامه مسئولان را در قبال اين افراد مسئول مي‌داند و مسئولان بايد با برنامه‌ريزي و کمک به سازمان بهزيستي نسبت به ساماندهي اين کودکان و خانواده‌هاي آنان اقدامات لازم را انجام دهند.
معاون سياسي امنيتي استاندار آذربايجان شرقي همچنين ايجاد هماهنگي بين دستگاه‌هاي مختلف و زمينه‌سازي براي ورود فعال و تأثيرگذار نهادها را دو شرط اساسي براي موفقيت در اجراي برنامه‌هاي مرتبط با کودکان کار و خيابان مطرح کرده و گفته بود در کنار تلاش براي تحقق اين دو امر مهم، با همراهي دستگاه‌هاي ذي‌ربط و سازمان‌هاي مردم‌نهاد مجموعه‌اي از اقدامات براي حمايت در حال انجام است.
شبستري همچنين با اعلام اين خبر گفته بود: سامانه ??? بهزيستي و ??? شهرداري در استان به‌صورت شبانه‌روزي آماده دريافت اطلاعات در اين خصوص است و تمام شهروندان مي‌توانند در صورت مشاهده اين‌گونه افراد با شماره‌هاي مذکور تماس گرفته و به مسئولين ذي‌ربط اطلاع‌رساني کنند.
سن بيشتر کودکان کار زير سن قانوني است
دبير اول کميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي با اشاره به وضع قانون در مجلس شوراي اسلامي براي حمايت از کودکان کار اظهار داشت: قانونگذاران در مجلس براي دفاع از حقوق کودکان کار قانوني را تدوين کرده اند، اما متاسفانه اجراي اين قانون به علت برخي عوامل هنوز به مرحله اجرا نرسيده است.
محمد اسماعيل سعيدي با تاکيد بر اينکه قانون بايد تکليف کودکان کار را مشخص کند، افزود: اين قانون ابلاغ شده اما در اجرا متاسفانه با مشکلاتي روبه رو شده است.
وي با بيان اينکه سن بيشتر کودکان کار زير سن قانوني است، تصريح کرد: قانون به صورت کامل تکليف اين کودکان را روشن کرده و به نحوه برخورد و رسيدگي به مشکلات اين کودکان پرداخته است.
دبير اول کميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي با بيان اينکه بهره کشي و سوءاستفاده از کودکان به دليل فقر مالي خانواده ها صورت مي گيرد، افزود: بايد مسئولان و متوليان امر جلوي اين معضل اجتماعي را بگيرند.
سعيدي با اشاره به اينکه مسئوليت ساماندهي کودکان خياباني و کودکان کار برعهده دستگاه‌هاي حمايتي است، ادامه داد: در حال حاضر ميان شهرداري و دستگاه‌هاي حمايتي مشکلاتي به وجود آمده است و اين اختلاف بيشتر از هر دستگاهي ميان شهرداري و بهزيستي وجود دارد، بهزيستي معتقد است که مسئوليت اين کودکان با شهرداري است.
وي همچنين در ادامه گفت: شهرداري عملا به اين بحث ورود مي‌کند، اما در عين حال معتقد است که مسئوليت اين کودکان با بهزيستي است، بااين‌وجود ضرورت دارد که بحث تصدي‌گري به عهده شهرداري بوده و بخش نظارت اين امر نيز بر عهده بهزيستي باشد.
علاوه بر کودکان والدين آنها نيز طعمه دلالان شده‌اند
دبير اول کميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي ابراز داشت: متأسفانه در جامعه باندهايي تشکيل‌شده‌اند که کودکان فقير را شناسايي کرده و با تفکر سوءاستفاده از آنها به‌منظور رساندن آنها به درآمد، کودکان را جذب باندهاي خود مي‌کنند و پس‌ازآن کودکان و حتي خانواده آنها را براي فروش محصولات خود به سطح شهر مي فرستند و به‌نوعي مي‌توان گفت که از آنها بهره‌کشي مي‌کنند و درنهايت نيز تنها خوراک و پوشاک آنها را تأمين مي‌کنند.
سعيدي بابيان اينکه بهره‌کشي از کودکان در قانون خلاف است، تأکيد کرد: بايد مسئولان به‌صورت جدي با اين دلالان برخورد کنند، چراکه اين امر در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران خلاف است.
دبير اول گروه اجتماعي مجلس شوراي اسلامي تصريح کرد: بر اساس مطالعاتي که از سوي گروه اجتماعي مجلس شوراي اسلامي انجام‌شده است، دلالان اول صبح کودکان را براي تکدي گري به محلات مي‌فرستند و بعضي ديگر از آنها نيز از صبح تا شب زير نور آفتاب مشغول به فروش دستمال‌کاغذي هستند.
سعيدي ادامه داد: دلالان علاوه بر کودکان مادر آنها را نيز وارد تکدي گري کرده‌اند و تنها معاش عادي زندگي آنها را تأمين مي‌کنند.
وي ابراز داشت: متأسفانه هيچ نوع قراردادي ميان دلالان و کودکان کار و خانواده‌هاي آنها وجود ندارد و طرف مقابل هيچ نوع تعهدي در خصوص حمايت از اين کودکان و والدين آنها ندارد.
سرپرست برخي خانواده‌ها به علت فقر مالي کودکان خود را مجبور به کار مي کنند
عضو انجمن جامعه شناسان ايران با اشاره به علت‌هاي کار کودکان در سنين کودکي اظهار داشت: بر اساس گزارشي که از سوي مسئولان امر در خصوص آمار کودکان کار دريکي از نشريات کشوري منتشرشده بود، سالانه يک هزار و ??? کودک وارد بازار کار و يا در شغل دستفروشي مشغول مي‌شوند.
روح‌الله ساعي افزود: بر اساس اظهارات اين مسئول مربوطه آمار کودکان کار در هرماه متغير است و در بعضي سال‌ها اين آمار حتي به سه هزار نفر نيز رسيده است.
وي همچنين در ادامه بابيان اينکه علت اصلي گرايش کودکان به سمت کار فقر مالي خانواده‌ها است، افزود: اعتياد و فقر شديد مالي و فرهنگي در خانواده‌ها باعث مي‌شود که کودکان به‌سوي کار کشيده شوند و اين نوعي معضل اجتماعي به‌حساب مي‌آيد.
اين استاد دانشگاه تبريزي بابيان اينکه برخي خانواده‌ها کودکان خود را به‌اجبار براي کار به خيابان‌ها مي‌فرستند، اظهار داشت: در برخي موارد حتي پدر خانواده براي تأمين هزينه مواد خود اقدام به فروش فرزندان خود مي‌کند و علاوه بر آن نيز آنها را مجبور براي کسب درآمد مي‌کند و کودکان به‌اين‌علت مشغول کار در خيابان‌ها مي‌شوند.
ساعي بابيان اينکه بيشتر کودکان کار توسط گروه‌ها، باندها و يا از سوي برخي از تبهکاران وارد خيابان شده و اقدام به دستفروشي مي‌کنند، تصريح کرد: ضرورت دارد که مسئولان نسبت به ساماندهي اقدام کنند، چراکه بر اساس شنيده‌ها دلالان کودکان را معتاد مي‌کنند تا آنها را بيش‌ازپيش به خودشان وابسته کنند.
در حال حاضر بايد قانونگذاران سکوت خود را بشکنند و راهکاري براي مبارزه و پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي ارائه دهند تا کودکان کار بازيچه دست دلالان و سودجويان قرار نگيرند، چراکه بر اساس گفته‌هاي کارشناسان و تحليلگران مسائل اجتماعي بعيد نيست که اين کودکان مورد سوءاستفاده دلالان کار قرار بگيرند و علاوه بر آن آلوده شدن اين کودکان در جامعه به مواد مخدر به سهولت انجام مي‌شود، چراکه آنها تنها براي تأمين هزينه خوراک و پوشاک خود و در برخي موارد براي تأمين هزينه مواد والدين دست به هر کاري مي‌زنند و اين امر به اجتماع بيش از هر چيزي مي‌تواند آسيب بزند.
خبرنگار: زهرا ناصران
منبع:مهر