انتشار تصاويري از تلاش هاي شبانه روزي نهادهاي عضو کارگروه مديريت بحران استانداري آذربايجان شرقي با همراهي نيروهاي محلي براي اطفاي آتش سوزي در جنگل هاي ارسباران، با استفاده از وسايل ابتدايي همچون بيل و کلنگ، نگراني افکار عمومي و گروه هاي دوستدار محيط زيست از ادامه حيات اين زيستکره نامزد ثبت در فهرست جهاني يونسکو را سبب شده است.

آتش‌سوزي جنگل‌هاي ارسباران از ساعت 16 روز پنجشنبه چهاردهم مرداد در مناطق «بابايلي» و «قاسم کندي» کليبر آغاز و با اعزام تيم‌هاي واکنش سريع آتش‌نشاني تبريز و جمعيت هلال احمر آذربايجان شرقي و با مشارکت جانانه نيروهاي سپاه، بسيج، يگان حفاظت منابع طبيعي، محيط زيست، نيروي انتظامي و راهداري صبح فردا جمعه مهار شد.

در شرايطي که همه نيروهاي حاضر در محل با تحمل دشواري هاي غيرقابل تصور، موفق به خاموش کردن آتش در منطقه «بابايلو»ي شهرستان کليبر شده بودند، آتش در اين منطقه بعد از ظهر روز جمعه گذشته بار ديگر شعله ور شد و نيروهاي خسته و درمانده حاضر در محل ناگزير از رساندن خود به آنجا براي اطفاي مجدد حريق شدند.

بديهي است که در ? روز جريان آتش در دل جنگل هاي ارسباران، نبود امکانات زيرساختي با اولويت پايگاه دايمي اطفاي حريق در منطقه و غيبت بالگردهاي آتش نشان در ساعات اوليه وقوع حريق، دغدغه اصلي مردم و مسوولان ارشد استان بود؛ هر چند بالگردها يک روز پس از آتش سوزي و با پيگيري هاي مکرر استاندار آذربايجان شرقي، رييس کل دادگستري استان و نماينده مردم شهرستان هاي کليبر، خداآفرين و هوراند در مجلس شوراي اسلامي از تهران، در نهايت وارد منطقه شدند، اما دايمي نبودن استقرار آنها در محل، مشکلاتي از قبيل کار نکردن چهارشانه در بکارگيري سبد آب پاش و مشکلات ناشي از آن به دنبال داشت. 

البته نبايد از انصاف دور شد که بالگردها بعداً ? سورتي پرواز کرده و منطقه را آبپاشي کردند و حتي هواپيماي آبپاش ايليوشين نيز به منطقه اعزام شد، اما افکار عمومي و دوستداران محيط زيست مي گويند که انجام اين قبيل اقدامات ديرهنگام براي کمک به اطفاي آتش در جنگل هاي ارسباران، مصداق مثل معروف «نوشداروي بعد از مرگ سهراب» است.

در اين بين تکرار آتش سوزي در گستره جنگل هاي ارسباران در فقدان پايگاه دايمي اطفاي حريق در اين منطقه، واکنش مقام هاي ارشد آذربايجان شرقي را نيز به دنبال داشت، به گونه اي که حجت الاسلام و المسلمين سيدمحمدعلي آل هاشم، در ديدار مديران تشکل هاي صنفي مطبوعات استان با وي به مناسبت روز خبرنگار، با گلايه از تکرار اين قبيل حوادث اعلام کرد که ? سال پيش بر ضرورت پيگيري تدابير لازم براي پيشگيري از آتش سوزي در ارسباران از طريق ايجاد زيرساخت ها تاکيد کرده است. 

محمدرضا پورمحمدي، استاندار آذربايجان شرقي نيز در نشست شب گذشته خود با فعالان خبري استان به مناسبت روز خبرنگار با تاييد بروز مشکل در بالگردهاي اعزامي از تهران براي کمک به اطفاي حريق جنگل هاي ارسباران، تاکيد کرد که اين يک ثرورت ملي در /استانه ثبت در فهرست ميراث جهاني يونسکو و صيانت از آن وظيفه همگاني است که بايد به جد مورد توجه قرار گيرد. 

در تبيين ضرورت ايجاد پايگاه دايمي اطفاي حريق در جنگل هاي ارسباران لازم به يادآوري است که اين پهنه جنگلي بي همتا با گونه هاي گياهي و جانوردي منحصربفرد، هفدهم تير ماه گذشته نيز در منطقه «قره تيکان لو»ي شهرستان خداآفرين دچار آتش شد و به مدت ? روز سوخت، ضمن اينکه سال قبل از آن نيز آتش سوزي يک هفته اي در آن بيش از ??? هکتار عرصه جنگلي را خاکستر کرد.

برآيند اين وضعيت، جديت در اجراي طرح پايگاه دايمي اطفاي حريق در جنگل هاي ارسباران را که اتفاقاً هزينه ?? ميليارد توماني آن نيز توسط مجتمع مس سونگون در راستاي عمل به مسووليت هاي اجتماعي و زيست محيطي آن تقبل شده، ضرورتي غيرقابل اغماض و تعلل است که بايد با هماهنگي نهادهاي ذينفع و مسوول در سطوح استاني و ملي در اسرع وقت عملياتي شود. 

در نهايت بايد گفت که هر چند به روال مألوف، آتش افتاده بر جان جنگل هاي ارسباران، با از جان گذشتگي و ايثار نيروي انساني، اين بار نيز همچون دفعات گذشته خاموش و مهار شد، اما اين سوال در نزد افکار عمومي شکل گرفته که چرخه معيوب وقوع آتش سوزي در اين ميراث ملي و جهاني و اطفاي آن با امکانات اوليه تا کي ادامه خواهد داشت. 

جنگل‌هاي ارسباران ناحيه کوهستاني وسيعي در شمال آذربايجان‌شرقي است که در محدوده شهرستان‌هاي اهر، کليبر  و ورزقان و خداآفرين قرار دارد و يونسکو 72 هزار و 460 هکتار از آن را به عنوان ذخيره‌گاه زيست‌کره ثبت کرده است.

ايرنا