کتابخانه هاي عمومي از جمله مکان هايي فرهنگي هستند که فعاليت آنها در روزهاي کرونايي از يک سو زمينه ساز تلطيف فشار وارده بر مردم و از سوي ديگر بستر شيوع احتمالي ويروس است؛ به همين دليل نيز رعايت پروتکل هاي بهداشتي و الزامات طرح فاصله گذاري اجتماعي در کتابخانه هاي عمومي آذربايجان شرقي در اين روزهاي حساس، دشواري دوچنداني دارد.

دوستي با «يار مهربان» هر چند تعططيل بردار نيست و امروزه هر کسي در گوشه اي از خانه خود کتابخانه اي و لو در حد چند ?? جلد کتاب دارد، اما ميهماني غافلگيرکننده ويروس به نام «کرونا» و محدوديت هايي ناشي از آن، موجب شد که کتابخانه هاي عمومي براي مدتي از دوستداران خود خالي بمانند و گرد دوري و غربت بر چهره ياران مهربان آرميده در قفسه هاي آن بنشيند. 

اما همان گونه که کارشناسان پيش بيني مي کردند، اعمال محدوديت هاي سفت و سخت قرنظينه اي براي مقابله با کرونا براي هيچ جامعه اي در اين کره خاکي ميسر نبود و ايران اسلامي ما و به تبع آن آذربايجان شرقي نيز پس از حدود ? ماه اعمال محدوديت هاي کرونايي، در نهايت ناگزير از همزيستي مسالمت آميز با اين ويروس مرگبار در سايه رعايت پروتکل هاي بهداشتي و اصول طرح فاصله گذاري اجتماعي شد.

اما آنچه اين روزها کدورت خاطر کتابخوانان و کتابخانه روها را از بابت شيوع کرونا تا حدودي برطرف کرده، روشن شدن دوباره چراغ کتابخانه هاي عمومي آذربايجان شرقي است؛ مسوولان و کارکنان اين نهادهاي فرهنگي - تربيتي براي رشد و ارتقاي علمي - فرهنگي جامعه با توسل به شيوه هاي رايج رعايت اصول بهداشتي مي کوشند و به انحاء مختلف تلاش مي کنند تا لنگه هاي درب کتابخانه ها براي علاقه مندان همچون سابق بچرخد.

هر چند امروزه در سطح آذربايجان شرقي حدود 145 باب کتابخانه عمومي و مشارکتي، متشکل از 114 باب عمومي و 34 باب مشارکتي وجود دارد، اما بدون شک کتابخانه مرکزي تبريز (کتابخانه ملي سابق)، گل سرسبد کتابخانه هاي عمومي کشور است که با آراستگي و  عظمت تمام در ميدان لاله اين شهر براي پذيرايي از کتابخوانان و کتاب دوستان سينه سپر کرده است.

ديروز که بر طبق روال مألوف براي استشمام عطر و بوي نشريات قديمي در مخزن نشريات کتابخانه مرکزي تبريز، سري به  اين مرکزز فرهنگي 64 ساله زدم، از مشاهده نوجوانان و جوانان سرگرم مطالعه در ساختمان قرائتخانه خيرساز آن - که با صرف حدود 14 ميليارد تومان توسط خانواده قره چمني ساخته شده است - مسرور و مشعوف شدم؛ با عشقي که به کتاب و جامعه کتابخوان دارم، نتوانستم وارد قرائتخانه نشوم و لحظاتي را به گپ و گفت و گو با نوجوانان حاضر در محل نگذارنم. 

مهدي عليزاده، نخستين فرد دم دستي بود که کنارش نشستم و وقتي از او علت حضورش در اين محل، به رغم شيوع کرونا، را جويا شدم، گفت: من از سال اول دبيرستان از مشتريان پر و پا قرص کتابخانه مرکزي تبريز هستم؛ واقعيتش را بخواهيد خيلي کتب غيردرسي نمي خوانم، اما امسال که براي کنکور آماده مي شوم، بلافاصله پس از اطلاع از بازگشايي کتابخانه هاي عمومي، خود را به اينجا رساندم.

وي که شماري از کتاب هاي درسي اش را بر روي تلمبار کرده است، افزود: تقريباً اغلب بچه هايي را که به طور جدي براي مطالعه به اينجا مي آيند، مي شناسم و با هم سلام عليک داريم، چون ساعات زيادي را در اينجا مي گذارنيم و کتابخانه به نوعي به خانه دوم همه ما تبديل شده است.  

رقيه نصيرزاده، نيز از مراجعات دايمي کتابخانه مرکزي تبريز است که در مسيرم براي رفتن به مخزن نشريات با او مواجه مي شوم و وقتي خودم را به عنوان خبرنگار معرفي مي کنم، مي ايستد و در پاسخ به اين سوال که پس از اطلاع از بازگشايي کتابخانه هاي عمومي چه حسي دارد، اظهار کرد: من از حدود سه دهه قبل از مراجعين اين کتابخانه - که در آن زمان در ساختمان تاريخي و سنگي «خانه فرهنگ» در ضلع  شمالي باغ گلستان بود - هستم.

وي در حالي که به دخترش اشاره مي کرد، افزود: از آن زمان که آقاي آل ياسين، کتابدار مهربان کتابخانه ملي با گشاده رويي و مهرباني ما را با کتاب و کتابخواني آشنا کرد، مشتري کتابخانه ملي (مرکزي) هستم و مراجعه به کتابخانه و امانت گرفتن گرفتن کتاب به يک عادت رفتاري در من تبديل شده که سعي مي کنم آن را به فرزندانم نيز منتقل کنم. 

وي اضافه کرد: شما نمي دانيد من در مدتي که کتابخانه هاي عمومي تعطيل بودند، چه حسي بدي داشتم؛ مدام از خودم مي پرسيدم مگر مي شود که کتابخانه نيز تعطيل شود؟ من در منزلم کتابخانه خوبي دارم که کتاب هاي خواندني قابل توجهي در آن وجود دارد و مي تواند براي سال ها نياز مرا رفع کند، اما همان طور که گفتم مراجعه به کتابخانه، گپ و گفت با کتابداران و کارکنان و لحظاتي خوش و  بش با ديگر دوستان کتابخوانم، به يک عادت دروني در من تبديل شده که وقتي براي مدتي تعطيل مي شود، بيمار مي شوم.

نمايي از قرائتخانه خيرساز «قره چمني» کتابخانه مرکزي تبريز

کتابخانه هاي عمومي با 50 درصد ظرفيت فعاليت مي کنند

مديرکل نهاد کتابخانه هاي عمومي آذربايجان شرقي نيز با ابراز خوشحالي از بازگشايي کتابخانه ها گفت: در همه کتابخانه هاي عمومي استان براي همه کتابداران وسايل بهداشتي، شامل عينک، ماسک و دستکش و مواد ضدعفوني کننده تهيه شده و آنان در شرايط استاندارد بهداشتي به مراجعان خدمات مي دهند.

شهرام خدايي با اشاره به ضدعفوني منظم کتابخانه هاي عمومي استان افزود: هر يک از کتابخانه ها در 2 نوبت قبل و بعد از ظهر با ظرفيت 50  درصد فعاليت مي کنند.

وي اضافه کرد: مخازن کتاب در کتابخانه هاي عمومي اين روزها براي رعايت اصول بهداشتي به صورت بسته اداره مي شوند، ضمن اينکه صندلي هاي مطالعه در قرائتخانه ها با رعايت فاصله اجتماعي چيده  شده اند.

اصغري، معاون کتابخانه مرکزي تبريز نيز گفت: کارت هاي عضويت اعضا به مدت چهار ماه تا شهريور امسال تمديد  شده تا آنان نيازي به مراجعه حضوري براي تمديد کارت عضويت نداشته باشند.

وي افزود: بخش نابينايان کتابخانه مرکزي تبريز نيز براي پيشگيري از هر گونه ابتلاي احتمالي به کرونا فعلا تعطيل است.  

وي اضافه کرد: در صورتي که تعداد متقاضيان بيشتر از ?? درصد ظرفيت هاي سالن قرائت باشد، ناگزير از رزرو و نوبت دهي آنها از روزهاي قبل خواهيم بود.

ديدار، کتابدار کتابخانه مرکزي تبريز نيز اظهار کرد: مهلت امانت کتاب از دو هفته به يک ماه افزايش يافته تا اعضا ناگزير از مراجعه زودهنگام به کتابخانه نشوند.

صمدي،از ديگر کتابداران کتابخانه مرکزي تبريز نيز گفت: ثبت نام اعضاي جديد فقط با استفاده از کارتخوان انجام مي گيرد و مراجعان در صورت نداشتن ماسک مجاز به ورود به اين محل نيستند.

جليلي، کتابدار ديگررکتابخانه مرکزي تبريز نيز گفت: کتابهاي ارجاعي اعضا در قفسه مخصوص قرنطينه قرار مي گيرد و کتاب ها به مدت هفت روز قرنطينه مي شوند و تنها به دريافت شماره ملي اعضا براي امانت گرفتن يا بازگرداندن کتاب بسنده مي کنيم.

b