دکتر رقيه نظري روز يکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهار کرد: نقدينگي موجود در اين دوره از 2سو به سمت بازار بورس سرازير مي شود، نقدينگي خرد(با مبلغ کم و متوسط) و نقدينگي بزرگ (با مبلغ بالا) منبع اين نقدينگي است. 

وي افزود: تغييرات ناگهاني اقتصادي به هر جمعيتي آسيب  مي زند، ولي رکود اقتصادي طولاني مدت تاثير بيشتري بر افراد جوان خواهد داشت که اين مساله و مشکل در کشور ما نيز بايد کانون توجه قرار بگيرد.

دکتر نظري گفت: فعلا بورس بازار اول سرمايه گذاري در کشور خواهد ماند و نقدينگي موجود در جامعه  از 2سو به سمت بازار بورس سرازير مي شود، نقدينگي خرد با مبلغ کم و متوسط و نقدينگي بزرگ با مبلغ بالا است.

وي افزود: کنترل شيوع کرونا نيازمند کم شدن ارتباطات انساني غيرضروري با هدف کاهش زنجيره شيوع کرونا مي باشد، ولي به دنبال اين قضيه شوک هايي در عرضه اقتصاد وارد شده که اين شوک ها از اعمال سياست قرنطينه خانگي، تعطيلي کسب و کارها و تعديل نيروي کار، اختلال در زنجيره تامين، کاهش صادرات و واردات، کاهش بهره وري و مشکل در تامين مواد اوليه توليد ايجاد شده که البته برخي از آنها اجتناب ناپذير بوده است.  

وي با بيان اينکه شوک عرضه منجر به شوک تقاضا در ايام کرونا نيز شده است، اظهار کرد: به دليل تعطيلي کسب و کارها و تعديل نيروي کار درآمد افراد کاهش يافته و تقاضا کاهش  يافته است.

دکتر نظري ادامه داد: به تعويق افتادن خريد کالاهاي ضروري و جابجايي تقاضا بين صنايع مختلف نيز را شاهد هستيم، عدم اطمينان نسبت به آينده، پس انداز خانوارها را افزايش داده و موجب به تعويق افتادن خريد کالاهاي ضروري جوامع شده است.

وي شوک به بازار نفت را از ديگر اثرات کرونا دانست و افزود: کاهش شديد قيمت نفت به دليل چشم انداز منفي اقتصاد جهاني، کاهش تقاضاي نفت از طرف چين( بزرگترين وارد کننده نفت خام)، البته قبل از کرونا منازعات بين صادر کنندگان  نفت هم در کاهش قيمت نفت تاثير داشته است.

استاد اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز اظهار کرد: در سطح استاني هم شرکت ها، بنگاه ها، اعضاي هيات مديره و مديران ارشد شرکت ها با چالش  هاي فراواني روبرو هستند، اتخاذ تصميم در سايه راهبرد سرکوب  و قرنطينه موجب شد که در  آذربايجان شرقي هم برخي مشاغل به شدت آسيب ديدند به خصوص مشاغلي که روز مزد بودند. 

دکتر نظري ادامه داد: در آذربايجان شرقي صنعت گردشگري  در دوران تحريم اهميت بسيار زيادي دارد  و يکي از موتورهاي اشتغال و توليد بوده نيز دچار بحران شده است.

وي گفت: در بخش صنايع غذايي افزايش فروش را داشته ايم ولي با گذشت زمان به دليل مشکل زنجيره تامين مواد، قيمت مواد اوليه افزايش يافته و توليد کاهش مي يابد.

وي افزود: شوک بر بازار ارز آذربايجان شرقي نيز سرايت کرده و به علت بسته شدن مرزهاي زميني و مرزهاي هوايي شاهد کاهش صادرات و واردات در صنايع و بخش کشاورزي اين استان بوده ايم.

وي اظهار کرد: تاثير بيماري کرونا بر سلامت جسمي افراد، تغيير روش زندگي افراد و متوقف ساختن فعاليت هاي عادي منجر شده است که در صورت عدم توجه کافي به اين موارد انتظار بر اين است که اين اثرات به ويژگي بلند مدت تبديل شود، البته اين بيماري بر سطح اقتصاد هم تاثير شديدي داشته و منجر به رکود اقتصادي شده طوري که در صورت عدم مديريت بهينه، دوران برگشت به شرايط عادي مي تواند بلند مدت باشد.

وي همچنين گفت: از زمان شيوع اين بيماري رد پاي 2راهبرد متمايز در کشورهاي مختلف را داشته ايم، راهبرد تسکين که بر پايه تئوري ايمني گله اي يا ايمني جمعي است، ولي تجارب کشورهاي مختلف مانند چين، کره و تايوان نشان داد که مي توان اين بيماري را مهار کرد و نياز به اين راهبرد نيست.

دکتر نظري اضافه کرد: راهبرد سرکوب که منجر به مراعات اصل دورگزيني و قرنطينه حتمي  و شکستن حلقه اتصال است، اکنون اتخاذ اين تصميم بر همه ابعاد اقتصاد تاثير بسزايي داشته است و ضربه بحران کرونا بر اقتصاد جهان شديد است ولي عمق خسارت به راحتي قابل برآورد نيست.

وي گفت: اين بيماري همه گير به دليل کاهش فعاليت هاي اقتصادي بنگاه ها در کشورهاي مختلف بر ارزش سهام تاثير شديدي داشته و ارزش سهام  شرکت ها به شدت در مراحل اوليه شيوع کرونا کاهش يافت. 

وي ادامه داد: اين بيماري بر بازار مالي در کشورهاي مختلف نيز تاثير جدي ايجاد کرده و کشورهاي مختلف اقدام به کاهش نرخ بهره بانکي کردند تا از تعطيلي بنگاه هاي اقتصادي جلوگيري شود.

دکتر نظري گفت: اگر حضور کرونا استمرار يابد فقير و غني معني پيدا مي کند چون محدوديت منابع را داريم  و اين موجب  شکل گيري اعتراضات اجتماعي خواهد شد، لذا در اين ميان لازم است يک بازنگري کلي در ساختار فکري و جهان بيني کارآفريني ايجاد شود.

وي افزود: در واقع کار آفريني صحنه بي بديل از هوشياري و حساسيت يک کارآفرين نسبت به محيط دايما در حال تغيير است، در اين ميان لزوم حمايت سريع و بدون قيد و شرط دولت از کسب و کارهايي که منجر به توليد ارزش افزوده مي شوند لازم و ضروري است.

دکتر نظري يادآور شد: بر اساس نگرش بدبينانه اينکه بحران تا پايان سال 1399 و سال 1400ادامه داشته باشد و اين بحران مديريت نشود تاثير مخربي بر اقتصاد کشور خواهد داشت.

وي گفت: بنابراين ناگزير بايد دولت به مردم و کسب و کارهاي استارتاپي کمک کند، حمايت هاي ضربتي  و بلاعوض از سوي دولت بايد در حوزه کسب و کارها صورت بگيرد، تسهيل سرمايه گذاري براي سرمايه گذاران انجام شود و ماليات ها براي حمايت از مصرف کنندگان و بنگاه ها کاهش يابد. 

استاد اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز گفت: کاهش هزينه هاي انرژي در بخش کسب و کار ضروري بوده و همدلي همه جانبه دولت و مردم بايد افزايش يابد. 

نظري گفت: اين بحران اولين مورد نبوده و آخرين مورد نيز نخواهد بود و بايد براي اين قبيل بحران ها آماده باشيم، آمادگي به سطح فردي محدود نمي شود چون شکل دقيق بحران  را نمي دانيم بنابراين بايد جامعه را تقويت کرد.

وي ادامه داد: شيوع کرونا در جهان در حال تغيير بسياري از پارادايم ها و عادات جوامع شده است، هر بحران ديگر  در اين بحران نيز در سلسله مراتب اجتماعي پايين ترين سطوح هرم بيش از همه آسيب پذير است.

وي افزود: ميليون ها مزد بگير  در بخش هاي مختلف اقتصادي  کشور که بخش عمده آنان ناگزير به حضور در محل کار هستند آسيب پذير مي باشند، به نقل از فرانک استودون بخش اصلي آمادگي براي رويايي با چنين رويدادهايي اين است که در مقام انسان بدانيم ما همه با هم در اين وضعيت قرار گرفته ايم پس به جاي انديشيدن به تقسيم نژاد و قوميت بايد به اين فکر کنيم که همه ما ناگزير از يک گونه هستيم.

وي اظهار کرد: اين موضوع که خطر جسمي اين بيماري براي سالمندان است و جوانان هر چند ممکن است در اين بيماري مصون باشند ولي از عواقب احتمالي  اين بيماري و عوارض سنگين عاطفي، رواني و اقتصادي در امان نيستند.

دکتر نظري گفت: موضوع دور کاري در جهان و حتي ايران را نبايد به عنوان يک واکنش يا پاسخي موقت به بحران تلقي کرد بلکه دورکاري از روزي که فضاي مجازي و شبکه هاي اجتماعي پا به زندگي ما انسان ها گذاشته اند تبديل به يک الزام شده و تعريف جديد از مفهوم کسب و کار را براي ما دارد، فرصت براي کسب وکارهاي مجازي را خواهيم داشت.

وي افزود: ظاهرا دورکاري که پيامدکلي از شيوع کرونا است زودتر از آنچه که آينده پژوهان بيش بيني کرده بودند ضرورت خود را بر ما تحميل کرده است و بسياري از کارآفرينان برتر خيلي زودتر از  اين اتفاق به استقبال آن رفته بودند و برخي کسب و کارها هم ناچار به پيروي شدند.

وي ادامه داد: به نقل از فرانک ام استون استاد برجسته تاريخ پزشکي در دانشگاه ييل در کتاب جديد خود بنام: اپيدمي ها و جامعه، از طاعون تا امروز، چنين عنوان مي کند که چگونه شيوع بيماري منجر به سياست گذاري ها شده است، وي مي گويد: "بيماري هاي عالم گير رويدادهاي تصادفي نيستندکه بي هشدار جوامع را رنجور کنند. اپيدمي ها گروهي از بيماري ها هستندکه گويي آينه اي در اختيار ما قرار مي دهند". به نظر وي اپيدمي ها تا حدي تاريخ را شکل داده اند چرا که انسان ها را ناگزير به سوي انديشيدن درباره پرسش هاي بزرگ سوق مي دهد.

دکتر نظري گفت: اپيدمي ها تاثير عميق بر اقتصاد داشته اند، به فرض طاعون نيمي از جمعيت قاره ها را کشت از اين رو تاثير عظيمي بر روي انقلاب صنعتي، برده داري و نظام ارباب رعيت گذاشت و مي توان گفت هيچ بخش عمده اي از زندگي بشر نيست که بيماري هاي اپيدمي عميقا بر آن اثر نداشته باشند.

استاد اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز تاکيد کرد: در آينده آماده باشيم تا تفسيري کاملا بنيادين در ذهنيت ما ايجاد شود و مجبور هستيم به اين فکر کنيم که بايد به منزله نوع انسان با يکديگر کار کنيم، براي مراقبت از يکديگر ساماندهي شويم تا بدانيم سلامتي آسيپ پذير ترين افراد در ميان ما عامل تعيين کننده براي سلامتي همه ما است و اگر براي چنين کاري آماده نباشيم هرگز براي مقابله با اين چالش ها آماده نخواهيم بود.

دکتر نظري گفت: وقتي مي گوييم بيماري هاي عالم گير آينه اي براي نشان دادن کيستي هاي ما هستند اين آينه فقط طرف تاريک بشر را نشان نمي دهد بلکه طرف قهرمانانه را هم نشان مي دهد و نمونه واقعي آن پزشکان هستندکه در خط مقدم نه براي منافع خود بلکه تعهدي که به دفاع از زندگي و سلامتي ضعيف ترين مردم جهان دارند.

منبع:ايرنا