احرار:منابع خبري بامداد شنبه از کودتاي نظامي در ترکيه خبر دادند؛ فرودگاه آتاتورک و تلويزيون دولتي اين کشور ابتدا به تسخير عوامل کودتا درآمد، اما بعداً توسط معترضان مردمي پس گرفته شد.
نخست وزير ترکيه بامداد شنبه برخي خبرهاي قبلي درباره کودتاي نظامي در ترکيه را تأييد کرد.
اولين خبرها از مستقر شدن يگاني از ارتش ترکيه در مدخل پل «بوسپوروس» در استانبول و مسدود شدن مسير حرکت خودروها آغاز شد. بعد از آن هم اخباري از تيراندازي در آنکارا و پرواز جنگندهها با ارتفاع کم خبر دادند.
نيروهاي ارتش توانستند براي ساعاتي کنترل تلويزيون دولتي TRT و فرودگاه آتاتورک استانبول را به دست بگيرند؛ اما مردم با حضور در خيابانها، مجدداً اين ساختمانها را از دست عوامل کودتا آزاد کردند.
اخبار لحظه به لحظه مربوط به اين رويداد را در زير بخوانيد.
* * *
07:31: برخي منابع از سرنگوني يک جنگنده اف - 16 کودتاچيان خبر ميدهند. اين خبر تائيد نشده است.
07:30: دادستان عمومي ترکيه تعداد کشتهها در سراسر اين کشور را 60 نفر عنوان کرد.
07:24: نخستوزير ترکيه خواستار برگزاري جلسه فوري پارلمان اين کشور شد.
07:04: فدريکا موگريني، خواستار نشست فوري وزراي خارجه اتحاديه اروپا براي «بررسي اوضاع فعلي ترکيه، هماهنگکردن پيامهاي سياسي و حمايت از شهروندان اين اتحاديه در ترکيه» شد.
07:01: دفتر دادستاني ترکيه اعلام کرد که وقايع کودتاي جمعه در اين کشور تنها در شهر آنکارا دستکم 42 کشته برجاي نهاده است.
06:56: روزنامه ديلي صاباح گزارش داد همه پروازها در فرودگاه آتاتورک از ساعت 6 صبح به وقت محلي به حالت عادي بازخواهد گشت.
06:50: رويترز به نقل از برخي شاهدان عيني مدعي شد سربازان حامي کودتا، بار ديگر کنترل فرودگاه آتاتورک را به دست گرفتهاند.
06:35: نخستوزير ترکيه دستور شليک به سمت هواپيماهاي «ربوده شده توسط کودتاگران» را صادر کرد.
06:33: عکس/بازداشت سربازان حامي کوتا به دست مردم
06:18: بينالي ايلديريم نخستوزير ترکيه گفت تاکنون دستکم 120 نفر از کساني که در کودتا دست داشتهاند، بازداشت شدهاند.
وي همچنين گفت اقدام کودتاگران از تروريستها هم بدتر بوده است. او از مردم ترکيه خواست خيابانها را ترک نکنند.
06:10: پخش شبکه سيانان ترک از سر گرفته شده و مجري اين شبکه به استوديو بازگشته است. با اين حال از پشت صحنه همچنان صداي داد و فرياد به گوش ميرسد.
05:50: همزمان با اظهارات اردوغان انفجار مهيبي در استانبول به وقوع پيوست.
05:39: رجب طيب اردوغان، در اولين اظهارات در جمع مردم جنبش گولن را عامل اين کودتا دانست و گفت که ترکيه را نميتوان با اقدامات غيرقانوني متوقف کرد و جنبش «گولن» قادر به اداره اين کشور نيست.
وي همچنين گفت: «ترکيه ديگر ترکيه قديم نيست و ترکيه جديد تصميم خود را گرفته است. ما در فرودگاه آتاتورک هستيم که تا چند هفته قبل هدف حمله تروريستي داعش قرار بود.»
آقاي اردوغان در بخش ديگري از اظهاراتش گفت که کودتاگران بهاي سنگيني پرداخت خواهند کرد.
05:32: اردوغان بعد از پياده شدن از هواپيما در فرودگاه استانبول سخنراني کرد. مصاحبه وي با شبکه TRT انجام شد که از عاملان کودتا پس گرفته شد. وي گفت که عاملان اين کودتا مجازات خواهند شد. جمعيت زيادي اردوغان را احاطه کردهاند.
05:25: شبکه الميادين از وقوع انفجار در فرودگاه آتاتورک استانبول خبر داده است.
05:23: خبرگزاري رويترز گزارش داد عوامل کودتا ساختمان پارلمان را بمباران کردند. ساختمان پارلمان سه بار هدف قرار گرفت. 12 نيروي پليس بر اثر اين حملات زخمي شدند.
05:21: روزنامه «حريت» ترکيه نيز خبر داد که عدهاي سرباز ارتش وارد مقر اين روزنامه شدهاند و آنها را گروگان گرفتهاند.
05:16: پخش برنامههاي «سي.ان.ان ترک» قطع شد. گزارشها حاکي است نيروهاي ارتش وارد ساختمان اين رسانه شدهاند.
05:15: محمد جواد ظريف در توئيتر نوشت که دفاع جانانه مردم ترکيه از دموکراسى و دولت منتخبشان ثابت مى کند که کودتا جايى در منطقه ما نداشته و محکوم به شکست است.
05:11: خبرنگار الجزيره ميگويد وضعيت تا دقايقي پيش خوب بود اما ناگهان تغيير کرد و نگران کننده شده است. جنگنده اي تا کنون 4 بار در دقايق گذشته ديوار صوتي را شکسته است.
05:05: منابع خبري از شنيده شدن صداي تيراندازي در ميدان تقسيم استانبول خبر ميدهند. جنگندهها در ارتفاع کم پرواز ميکنند. مردم روي زمين خوابيدهاند.
05:02: شبکه خبري الجزيره ميگويد صداي انفجار هنوز در آنکارا به گوش ميرسد و نميتوان به طور قطعي گفت که کودتا در اين شهر به پايان رسيده است.
05:01: شبکه خبري الجزيره نوشته فرمانده نيروي هوايي هنوز به کودتا واکنش نشان داده که اين موضوع گمانهها درباره احتمال دست داشتن او در ماجرا را تأييد ميکند.
04:57: «بينالي ايلديريم»، نخستوزير ترکيه با بيان اينکه اوضاع بار ديگر در کنترل دولت قرار گرفته، «فتحالله گولن» را که در آمريکا ساکن است، عامل کودتا دانسته است.
احمد داوود اغلو نخستوزير پيشين هم با متهم کردن گولن، گفته است که به زودي اسامي افراد دخيل در کودتا اعلام ميشود.
شبکه الجزيره به نقل از يکي از مشاوران ارشد اردوغان نوشته است که فتحالله گولن پشت کودتا بوده است.
اين در حالي است که گولن دست داشتن در کودتا را رد و اين اقدام ارتش را به شدت محکوم کرده است.
04:54: برخي اخبار تأييد نشده حاکي است هواپيماي اردوغان در فرودگاه آتاتورک فرود آمده است.
04:48: تلويزيون تيآرتي ترکيه که بعد از کودتا قطع شده بود، پخشش را از سر گرفت.
04:44: هواپيماي اردوغان بر فراز استانبول در پرواز است و منتظر اجازه فرود است.
04:36: عکس/ مقاومت مردم مقابل تانکهاي عوامل کودتا در فرودگاه آتاتورک
04:32: عکس/بازداشت عوامل کودتا
04:29: نخستوزير ترکيه بر فراز آنکارا، منطقه پرواز ممنوع کرد و گفت که هر هواپيمايي که بر فراز آنکارا پرواز کند ساقط ميشود.
04:28: سازمان اطلاعات و امنيت ترکيه اعلام کرد وضعيت به حالت عادي است.
04:27: نخست وزير ترکيه از احزاب مخالف دولت به دليل عدم حمايت از کودتاي نظامي تشکر کرد.
با وجود برخوردهاي شديد دولت اردوغان با مخالفان سياسي ، تقريبا همه گروهاي و احزاب اين کشور با کودتاي نظامي مخالفت کرده و خواستار احترام به نهادهاي قانوني شدند.
04:23: «احمد داووداوغلو»، نخستوزير سابق ترکيه گفت پيش از اين هم با کودتا مواجه شده بوديم اما اين بار مردم در کنار حکومت ايستادند. فرماندهان ارتش اجازه ندادند اين اقدام غير قانوني به نتيجه برسد. مردم ترکيه نشان دادند که از لحاظ دموکراتيک رشد کرده اند. امشب شب عزت ماست. اکنون زمان مناسبي براي حمايت از دموکراسي بود.
04:22: عکس/ بازداشت عوامل کودتا توسط مردم
04:17: رئيس سازمان اطلاعات ترکيه گفت رئيس ستاد ارتش که گروگان گرفته شده بود به کار خود بازگشته است.
04:12: خبرگزاري آناتولي گزارش داد ژنرال «محرم کوسا»، (عکس زير) مشاور رئيس ستاد مشترک ارتش ترکيه، فرماندهي کودتا را بر عهده داشته است.
04:10: شبکه خبري الجزيره گزارش داد 8 نفر در تيراندازي به افراد شرکت کننده در تظاهرات ميدان تقسيم زخمي شدند. در پي درگيريها در اين منطقه، ارتش از ميدان عقبنشيني کرده است.
يکي از مشاوران ارشد اردوغان هم گفته است که برخي از افراد نزديک به گولن در کودتا دست داشتهاند.
وزير کشور ترکيه گفته است که کودتا در ترکيه شکست خورده است.
برخي منابع از شنيده شدن صداي يک انفجار ديگر در نزديکي ساختمان تلويزيون ترکيه خبر دادهاند.
04:07: رسانههاي محلي ترکيه از انفجار در نزديکي پارلمان ترکيه خبر دادهاند.
04:01: بعد از پس گرفتن تلويزيون دولتي و فرودگاه آتاتورک توسط مردم و نيروهاي حامي اروغان، روند تحولات به سمت شکست کودتا پيش ميرود. نيروهاي عوامل کودتا در حال بازداشت شدن هستند.
03:53: صدها نفر از مردم با شعارهاي ضد کودتا وارد فرودگاه آتاتورک شدند.
03:51: جان کري وزير خارجه آمريکا به همتاي خود در ترکيه اطلاع داد که آمريکا به صورت مطلق از دولت غيرنظامي و منتخب و دموکراتيک در ترکيه حمايت مي کند.
03:47: دولت آلمان نيز خواستار حمايت از دولت دموکراتيک ترکيه شد.
03:43: باراک اوباما، رئيسجمهور آمريکا در بيانيهاي اعلام کرد تمامي طرفها در ترکيه بايستي از دولتي که با رويکردهاي دموکراتيک سر کار آمده حمايت کنند و خويشتنداري به خرج دهند.
03:37: خبرگزاري آناتولي گزارش داده 17 نيروي پليس بر اثر حمله بالگردها به نيروهاي ويژه پليس در مقر نيروهاي ويژه در حومه آنکارا کشته شدهاند.
03:35: يک جنگنده ارتش ترکيه، بالگرد مربوط به عوامل کودتا را بر فراز استانبول ساقط کرده است.
03:33: خبرگزاري رويترز گزارش داده رهبر عامل کودتا خود را تسليم کرده است.
03:31: بانکيمون، دبير کل سازمان ملل متحد در بيانيهاي خواستار حفظ آرامش در ترکيه شد.
03:28: عکاس خبرگزاري فرانسه ميگويد ارتش ترکيه به روي معترضان در استانبول آتش گشوده است. اين تيرانداري تلفات داشته است.
03:04: تصويري از تجمع مردم مقابل ساختمان بيبيسي در ترکيه
03:02: کودتاگران در نزديکي پل «بوسپوروس» هم به سمت معترضان آتش گشودهاند.
02:56: سانا: ارتش ترکيه اعلام کرد که در اسرع وقت قانون اساسي اماده خواهد شد.
02:50: تانکها اقدام به تيراندازي در حوالي ساختمان پارلمان ترکيه کردهاند. سه نفر زخمي شدهاند.
02:49: فدريکا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در گفتگو با هيات نمايندگي اتحاديه در آنکارا خواستار احترام به نهادهاي قانوني شد.
02:46: ديليصباح مدعي شده سربازان حامي کودتا از فرودگاه آتاتورک عقبنشيني کردهاند و دو ژنرال دستگير شدهاند.
02:44: در فرودگاه آتاتورک شهر استانبول ترکيه، مردم با دراز کشيدن مقابل تانک عاملان کودتا مانع حرکت آنها ميشوند.
02:42:فتحالله گولن که قبلاً عامل کودتا معرفي شده بود، اقدام ارتش را محکوم کرد.
02:40: مردم به سمت تانکهاي ارتش حرکت کرده و تانکها را محاصره کردهاند.
02:31: يک عامل انتحاري خود را در ميان نيروهاي ارتش در آنکارا منفجر کرد.
02:30: خبرگزاري فرانسه از شنيده شدن صداي انفجار قدرتمند در آنکارا خبر داد.
02:28: محمد جواد ظريف، وزير خارجه ايران نسبت به بحران در ترکيه ابراز نگراني کرد. وي در حساب کاربرياش در شبکه اجتماعي توئيتر نوشت: «عميقاً از بحران در ترکيه نگران هستم. ثبات، دموکراسي و امنيت مردم ترکيه، در درجه اول اهميت هستند. اتحاد و شکيبايي، ضروري هستند.»
02:15: پس از درخواست رجب طيب اردوغان براي تجمع مردم، جمعيت در حال حرکت به سمت خيابان وطن، در استانبول هستند. مردم، عليه عوامل کودتا شعار ميدهند.
02:10: رسانههاي محلي از شنيده شدن صداي تيراندازي در ميدان تقسيم خبر دادهاند. تصوير زير معترضان در ميدان تقسيم را نشان ميدهد.
02:05: عکس زير تصويري از پرواز جتهاي ارتش با ارتفاع پايين بر فراز آنکارا را نشان ميدهد.
01:57: گروه تصرفکننده تلويزيون ترکيه در نخستين بيانيه گفته که فعلاً شوراي صلح کشور را اداره خواهد کرد.
01:50: رجب طيب اردوغان، از مردم خواست که به خيابانها بيايند.
01:47: نيروي هوايي ترکيه، مقر سازمان اطلاعات در آنکارا را بمباران کرد.
01:46: ارتش ترکيه قانون اساسي را به حالت تعليق درآورد و اعلام کرد از اين به بعد با قانون اساسي جديد ترکيه اداره ميشود
01:45: سخنگوي دستگاه اطلاعاتي ترکيه گفت که تلاش براي کودتا در حال سرکوب شدن است و فرايند سرکوب تا صبح به اتمام خواهد رسيد.
01:36: گوينده تلويزيون ترکيه بيانيه ارتش را قرائت کرده و گفت اين کار را به دستور نظاميان انجام داده است.
01:34: رسانههاي آمريکايي ميگويند پنتاگون و دولت آمريکا در حال ارزيابي اوضاع در ترکيه هستند و فعلا قصد اعلام موضع ندارند.
01:32: بر اثر شليک يک فروند بالگرد نظامي که در ارتفاع پايين پرواز ميکرد يک نفر در خيابان وطن استانبول کشته شد.
01:30- جان کري، وزير خارجه آمريکا گفت که براي ترکيه آرزوي صلح ميکند.
01:25: مردم بعد از اعلام خبر کودتا سراسيمه براي برداشت پول به سمت بانکها شتافتند.
01:22: شبکه سيانان ترک به نقل از منابع آگاه گزارش داده است که رجب طيب اردوغان در محلي امن به سر ميبرد.
برخي منابع هم گزارش دادهاند که وي براي تعطيلات به خارج از کشور رفته بوده و به هنگام کودتا در کشور نبوده است.
همزمان برخي ديگر از رسانهها، از فرار وي از کاخ رياستجمهوري خبر دادهاند.
01:18: حزب عدالت و توسعه از هوادارانش خواست براي اعلام حمايت از اردوغان به خيابانها بيايند.
01:16: عوامل کودتا فرمانده ارتش ترکيه را به گروگان گرفتهاند. خبرگزاري آناتولي گزارش داد ژنرال «هولوسي آکار» فرمانده کل ارتش ترکيه گروگان گرفته شده است.
01:10- ارتش ترکيه برخي از مقامات دولتي را دستگير کرده است.
01:05: منابع خبري ميگويند رجب طيب اردوغان از کاخ رياستجمهوري گريخته است.
01:04: ارتش ترکيه در بيانيهاي به روزنامهنگاران اعلام کرده که کنترل دولت در اختيار ارتش است.
01:00: ارتش ترکيه در بيانيهاي اعلام کرد که کشور را به دست گرفته است.
00:58: تصويري از حضور نظاميان با تانک در خيابانهاي آنکارا.
00:51: تلويزيون دولتي ترکيه، قطع شد. فرودگاه استانبول هم به تصرف ارتش درآمده است.
00:40: شبکههاي اجتماعي توئيتر، فيسبوک و يوتيوب در ترکيه فيلتر شدند.
00:29: امريکا، ترکيه و فرانسه از شهروندان خود خواستهاند در مکانهاي خود باقي بمانند.
00:25: «بينالي ايليدريم»، نخستوزير ترکيه کودتا در ترکيه را تأييد کرد و گفت که عاملان اين کودتا مجازات خواهند شد.
00:22: برخي گزارشهاي تأييد نشده مدعي هستند در ترکيه کودتا صورت گرفته است.
00:20: برخي گزارشها حاکي است در سرتاسر کشور ترکيه حکومت نظامي اعلام شده است.
شبکه خبري «آي24» از استقرار گسترده نيروهاي نظامي در آنکارا و استانبول خبر داده است.
بر اساس گزارشها، اداره پليس آنکارا، خواستار حضور تمامي نيروهاي خود شده است.
00:08- يک شاهد عيني نيز در گفتوگو با رويترز از شنيده شدن صداي تيراندازي در آنکارا، پايتخت ترکيه خبر داده است.
برخي رسانهها نيز از پرواز جتهاي جنگنده بر فراز اين شهر خبر دادهاند.
00:05 - رسانههاي خبري از مستقر شدن يگاني از ارتش ترکيه در مدخل پل «بوسپوروس» در استانبول و مسدود شدن مسير حرکت خودروها خبر دادند. علت اين اقدام ارتش هنوز مشخص نيست.
پل بوسپوروس بزرگترين پل ماشينروي استانبول است.