هيأت عمومي ديوان عدالت اداري با صدور حکمي، بند 2 مصوبه شوراي سنجش و پذيرش دانشجو در  ششم آذر 1392 مبني بر تاثير مستقيم و قطعي نمرات سال آخر متوسطه در کنکور سراسري را ابطال کرد.

اين درحاليست که اين بند در کنکور سراسري سال 1393 اجرا شد که در نتيجه نتايج کنکور سراسري سال 1393 و 1394 مخدوش است.

اين رأي که در پي درخواستي براي ابطال بند 2 مصوبه شوراي سنجش و پذيرش دانشجو صادر شده است اشعار مي دارد از آنجا که بر اساس قانون بايد متوسط نمرات 3 سال متوسطه در کنکور لحاظ شود، مصوبه شوراي سنجش و پذيرش دانشجو که اعمال معدل سال آخر را مجاز شمرده است باطل است.

متن کامل شکايت، گردش کار و رأي صادره به قرار زير است:

رأي شماره 1183 هيأت عموم? د?وان عدالت اداري با موضوع ابطال بند2 مصوبه مورخ ششم آذرماه 1392 شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو

مد?رکل هيأت عموم? و سرپرست هيأتهاي تخصص? د?وان عدالت اداري ـ مهدي دربين تار?خ دادنامه: پانزدهم ديماه 1394

مرجع رسيدگ?: هيأت عموم? د?وان عدالت اداري

شاک?: خانم «ف-ک»

موضوع شکا?ت و خواسته: ابطال بند 2 مصوبه مورخ 2931/9/6شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو

گردش کار: شاک? به موجب دادخواست? ابطال بند 2 مصوبه مورخ ششم آذرماه 1392 شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو را خواستار شده و در جهت تبيين خواسته اع?م کرده است: «در تار?خدهم شهريور 1392 طرح? با عنوان «قانون سنجش دانشجو» در مجلس شوراي اس?م? به تصو?ب رسيد و بر اساس آن مقرر شد از سال 1393-94 به تدر?ج و ط? ?ک دوره 5 ساله، شيوه جد?دي در کنکور سراسري اعمال شود.

بر اساس ماده 2 و ماده 10 قانون سنجش و پذ?رش دانشجو، با?د از سال تحصيل? 1393-94 شورا?? تحت عنوان شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو تشکيل شود و درباره ميزان و نحوه تأثير سوابق تحصيل? در کنکور سراسري تصميم گيري کند.

همچنين طبق ماده 11 ا?ن قانون مقرر شد تا قبل از تار?خ اجراي ا?ن قانون، ?عن? قبل از شروع سال تحصيل? 1393-94 شيوه برگزاري کنکور همچنان بر اساس قانون مصوب مجلس به تار?خ نهم آبان 1386 باشد و بعد از آن ا?ن قانون لغو شود و قانون جد?د اجرا شود.

از آن جا که کنکور 1393 نيز در سال تحصيل? جاري(1392-93) برگزار م?شود با?د بر اساس آخر?ن کارگروه ماده 4 قانون مصوب سال 1386، سوابق تحصيل? در کنکور سراسري به صورت تأثير مثبت اعمال شود. اما در کمال شگفت? بنده و سا?ر داوطلبان، وزارت علوم و سازمان سنجش با تخط? آشکار از ماده 10 و 11 قانون سنجش و پذ?رش در تار?خ 6 آذر ماه سال 1392، ?عن? ?ک سال قبل از زمان? که در قانون مصوب شده، با گردآوري چند تن از وزرا و معاونين، اقدام به برگزاري شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو کرد و اع?م کرده که ا?ن شورا رأي به تأثير قطع? (مستقيم) سوابق تحصيل? در کنکور 1393 داده است.

ا?ن در حاليست که طبق ماده 10 و 11 قانون سنجش و پذ?رش دانشجو، ا?ن شورا با?د براي تصميم‌گيري در مورد کنکور 1394 که در سال تحصيل? 1393-94 برگزار م?شود ا?جاد شود و قبل از آن با?د طبق آخر?ن رأي کارگروه ماده 4 قانون سال 1386 و تأثير مثبت باشد.

اما تخلف و ب? عدالت? د?گري که در اجراي ا?ن قانون مشهود است مربوط به ماده 1 م?شود: طبق ماده 1 قانون سنجش و پذ?رش دانشجو سوابق تحصيل? ا?ن گونه تعر?ف شده است: نمرات دروس 3 سال آخر دوره متوسطه که به صورت سراسري، نها?? و استاندارد برگزار م?شود.

اما در حال حاضر در کشور ما، فقط در ?ک سال ?عن? فقط در سال سوم متوسطه امتحانات به صورت نها?? برگزار م?شود و بيش از دو سوم سوابق تحصيل? که در ا?ن قانون مصوب شده براي بنده و سا?ر دانش آموزان موجود نيست. در حال? که طبق ا?ن قانون تأثير سوابق تحصيل?، فارغ از ميزان تأثير آن با?د شامل نمرات هر 3 سال باشد نه تنها سال سوم، اما با ا?ن حال سازمان سنجش قصد دارد فقط نمرات سال سوم را تحت عنوان سوابق تحصيل? در کنکور تأثير قطع?(مستقيم) بدهد.

اجرا?? کردن تأثير سوابق تحصيل? تا زمان? که دولت و آموزش و پرورش ز?ر ساختهاي ?زم را ا?جاد نکرده و امتحانات نها?? به صورت استاندارد در هر سه سال برگزار نم?شود و همچنان در امتحانات نها?? تقلب به طور گسترده صورت م?پذ?رد و هنوز داوطلبان اشکا?ت عمدهاي را به نحوه تصحيح و نحوه اداره حوزه امتحانات نها?? وارد م?کنند. ظلم? بس بزرگ در حق دانش آموزان است. کما ا?ن که امکان جبران سوابق تحصيل? هم به هيچ وجه پيشبين? نشده است.

در کنکور هر فرد م?تواند چند?ن بار امتحان بدهد و شانس خود را براي ورود به دانشگاه بيازما?د، اما مث?ً کس? که چهار سال پيش د?پلم گرفته است نم?تواند نمرات خود را ارتقاء بدهد، با تأثير قطع? (مستقيم) دادن سوابق تحصيل?، اگر کس? به هر دليل? در زمان امتحانات دچار مشکل? شد و نتوانست امتحانات را به خوب? سپري کند، د?گر هيچ فرصت? براي جبران نتا?ج آن ندارد. آ?ا به خاطر همين مسئله با?د آ?نده اش تباه شود؟ تأثير مستقيم سوابق تحصيل? برخ?ف عدالت سنجش? است و حت? اگر ا?ن امر برخ?ف قانون تشخيص داده نشود ?ک ب? عدالت? بزرگ است چرا که در زمان امتحانات، هيچ اط?ع? از تأثير قطع? آنها در کنکور به من و سا?ر داوطلبان داده نشده و اساساً بنابر تأثير قطع? نبوده، همچنين در سال سوم اغلب داوطلبان با ا?ن استد?ل که نمرات امتحاننها?? تأثير قطع? در کنکور ندارد به شيوه کنکوري درس خواندهاند و در امتحانات نها?? به دنبال کسب نمرات با?تر نبودهاند، اما به ?کباره و پس از گذشت چند?ن ماه شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو شيوه د?گري اتخاذ کرده اگر ا?ن شيوه براي دانش آموزان? که در آ?نده امتحان م?دهند اجرا شود، تا حدودي قابل پذ?رش خواهد بود، چرا که حداقل آنها از قبل از امتحانات مطلع خواهند بود که نتا?ج ا?ن امتحانات در کنکور تأثير قطع? خواهد داشت و فکري براي خود خواهند کرد.

اهميت ا?ن شکا?ت و دادخواست از آنجا نشأت م?گيرد که داوطلبان سخت کوش? که براي رشتههاي عال? در دانشگاهها رقابت م?کنند با تأثير قطع? سوابق تحصيل? بسيار متضرر م?شوند چون در آن محدوده رتبه بندي، درصدها و ترازها آن قدر به هم نزد?ک م?شود که تأثير قطع? ا?ن نمرات نها?? غيراستاندارد و غيرقابل جبران حت? به ميزان نيم نمره هم م?تواند داوطلب را از آن خواسته و رؤ?اي تمام دوران زندگيش دور کند.

هنوز هم داوطلبان? مثل آقاي رستگار رحمان? با معدل 13/73 اما رتبه 1 کنکور سراسري 1388 در رشته زبان و تجرب? وجود دارند که م?خواهند گذشته خود را جبران کنند. اگر تأثير سوابق تحصيل? همچون گذشته به صورت مثبت باشد، هيچ داوطلب? متضرر نم?شود کما ا?ن که قانون نيز نوع تأثير سوابق تحصيل? ذکر شده و تأثير مثبت هيچ مغا?رت? با قانون ندارد.

لذا از قضات عادل د?وان عدالت اداري تقاضا م?شود با صدور دستور موقت، مصوبه شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو مورخ ششم آذرماه 1392 مبن? بر تأثير قطع? و مستقيم، سوابق تحصيل? در کنکور سال 1393 را به موجب مغا?رت با عدالت سنجش? باطل اع?م کرده و ا?ن ابطال را به سازمان سنجش اب?غ کنيد تا از اجراي آن و ب? عدالت? در حق بنده و سا?ر داوطلبان جلوگيري به عمل آ?د. متن مصوبه مورخ ششم آذرماه 1392 به قرار ز?ر است:

جلسه شماره:1

مورخ: ششم آذرماه 1392

محل تشکيل جلسه: دفتر وز?ر علوم، تحقيقات و فناوري

مدت جلسه: 2 ساعت

حاضران در جلسه: الف: اعضاي اصل? (به ترتيب الفبا) 1ـ آقاي مهندس زرافشان ـ معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش 2ـ دکتر ضيا?? ـ معاون آموزش? وزارت بهداشت 3ـ دکتر فان? ـ وز?ر آموزش و پرورش 4ـ دکتر فرج? دانا ـ وز?ر علوم، تحقيقات و فناوري (رئيس شورا) 5 ـ دکتر ميل? منفرد ـ معاون آموزش? وزارت علوم 6 ـ دکتر خدا?? ـ رئيس سازمان سنجش آموزش کشور (دبير شورا) ب: اعضاي ناظر (به ترتيب الفبا) 1ـ مهندس توران? ـ معاون مرکز سنجش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشک? 2ـ دکتر جعفر?ان ـ رئيس دانشگاه علوم پزشک? تهران 3ـ دکتر صابري ـ نما?نده کميسيون آموزش و تحقيقاتمجلس شوراي اس?م? 4ـ دکتر عمادي ـ رئيس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش 5 ـ دکتر قمصري ـ معاون آموزش? دانشگاه تهران 6 ـ دکتر ميرزاده ـ رئيس دانشگاه آزاد اس?م? ج: اعضاي ميهمان و کارشناس (به ترتيب الفبا) 1ـ دکتر اقبال? ـ رئيس مرکز آموزش دانشگاه آزاد اس?م? 2ـ دکتر جمال? ـ معاون فن? و آماري سازمان سنجش آموزش کشور 3ـ دکتر کشاورز ـ مشاور وز?ر بهداشت و مد?رکل دفتر وزارت? د: غا?ب دکتر هاشم? ـ وز?ر بهداشت، درمان و آموزش پزشک?

مصوبات: 1ـ پيشنو?س آ?يننامه اجرا?? مورد بررس? و بحث قرار گرفت و نظرات اعضاي شورا در پيشنو?س اعمال شد و مقرر شد جهت تصو?ب با امضاء رئيس شورا به هيأت وز?ران ارسال شود.

2ـ پس از بحثهاي مفصل مقرر گرد?د سوابق تحصيل? مرتبط، موجود و تراز شده (سال سوم آموزش متوسطه ـ د?پلم) دانش آموزان? که ط? سالهاي 1384 تا 1392 د?پلم خود را در رشتههاي ر?اض? فيز?ک، علوم تجرب?، علوم انسان? و علوم و معارف اس?م? بر اساس امتحان نها?? و کشوري اخذ نمودهاند حداکثر تا 25 درصد تأثير قطع? داشته باشد.

3ـ ضرا?ب و دروس آزمون سراسري و سوابق تحصيل? براي آزمون سراسري 1393 عيناً مطابق آزمون سراسري سال 1392 است.

4ـ مقرر گرد?د براي حدود 70 درصد کل ظرفيت آموزش عال? کشور بر اساس سوابق تحصيل? پذ?رش صورت گيرد و ا?ن درصد براي دانشگاه آزاد اس?م? حدود 90 درصد، براي سا?ر دانشگاهها و مؤسسات آموز ش عال? حدود 60 درصد است.

 5 ـ مقرر گرد?د کارگروه هماهنگ? براي بررسيهاي کارشناس? و سا?ر موارد مورد نظر شورا با عضو?ت رؤساي مراکز آموزش و سنجش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشک?، وزارت آموزش و پرورش، دانشگاه آزاد اس?م? و رئيس سازمان سنجش آموزش کشور به عنوان رئيس کارگروه تشکيل شود. احکام اعضاء مورد نظر توسط رئيس شورا صادر خواهد شد.

 6 ـ مقرر گرد?د جلسهاي جهت هماهنگ? رشتههاي پذ?رش با سوابق تحصيل? دانشگاه آزاد اس?م? با حضور آقا?ان دکتر خدا??، دکتر اقبال? و مهندس زرافشان تشکيل و رشتههاي مورد نظر جمع بندي و قبل از ثبت نام آزمون سراسري در 16 آذر ماه 1392 به اط?ع داوطلبان برسد.

7 ـ دانشگاه آزاد اس?م? جهت اعطاي شانس بيشتر براي داوطلبان آزمون سراسري پيشنهاد تعدد برگزاري آزمون سراسري را ارائه نمود ـ شورا ضمن استقبال ازپيشنهاد دانشگاه آزاد اس?م? به صورت اصول?، تعدد آزمونها را پذ?رفت و مصوب کرد با توجه به ا?ن که در قانون سنجش و پذ?رش دانشجو مسؤوليت سنجش به عهده سازمان سنجش آموزش کشور است مسؤوليت تکرار و برگزاري چند باره آزمون نيز به عهده سازمان مذکور باشد و مقرر نمود کارگروه هماهنگ? موضوع بند 5 ا?ن صورتجلسه، بررسيهاي ?زم را در ا?ن خصوص انجام داده و تعداد، سال شروع ا?ن امر را جهت تصو?ب به شورا ارائه نما?د.- رئيس شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو و وز?ر علوم، تحقيقات و فناوري  دبير شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو و رئيس سازمان سنجش آموزش کشور

در پاسخ به شکا?ت مذکور، مد?رکل دفتر ر?است، روابط عموم? و امور بين الملل سازمان سنجش آموزش کشور به موجب ??حه شماره 62962/د ـ 20/8/1394 توضيح داده است که:

«مد?رکل محترم هيأت عموم? و سرپرست اداره کل هيأتهاي تخصص? د?وان عدالت اداري با س?م: احتراماً پيرو جلسه مورخ 1394/8/21 که در خصوص رسيدگ? به پرونده خانم «ف-ک» به شماره 921726 دا?ر بر ابطال مصوبه شوراي سنجش پذ?رش دانشجو در اداره کل هيأتهاي تخصص? تشکيل شد نسبت به شبهه ا?جاد شده در خصوص اجراي مصوبه مذکور به استحضار م?رساند.

مطابق ماده 2 قانون سنجش و پذ?رش دانشجو مصوب 10 شهريورماه 1392 مجلس شوراي اس?م?، به منظور برنامهر?زي، تصو?ب مقررات، هماهنگ? و نظارت بر نحوه سنجش علم? و پذ?رش دانشجو براي کليه دانشگاهها و مراکز آموزش عال? کشور «شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو» ز?ر نظر وزارت علوم، تحقيقات و فناوري تشکيل م?شود و طبق بند «ت» ماده 3 همان قانون تصو?ب ميزان تأثير هر ?ک از عوامل سابقه تحصيل?، آزمون عموم? و آزمون اختصاص? در سنجش داوطلبان از وظا?ف و اختيارات همين شورا است.

شوراي سنجش پذ?رش دانشجو نيز پس از تشکيل در جلسه شماره (1) ـ ششم آذرماه 1392 مصوب کرد سوابق تحصيل? مرتبط، موجود و تراز شده (سال سوم آموزش متوسطه ـ د?پلم) دانش آموزان? که ط? سالهاي 1384 تا 1392 د?پلم خود را در رشتههاي ر?اض? فيز?ک، علوم تجرب?، علوم انسان? و علوم و معارف اس?م? بر اساس امتحان نها?? و کشوري اخذ کردهاند، حداکثر تا 25 درصد تأثير قطع? داشته باشد. با عنا?ت به مفاد مادتين مذکور و با توجه به ا?ن که ماده 10 قانون سنجش و پذ?رش دانشجو زمان اجراي آن را از سال تحصيل? (1393-94) تعيين کرده است و هر گونه تصميم گيري راجع به ا?ن موضوع به شوراي سنجش واگذار شده است بنابرا?ن اقدامات صورت گرفته از سوي سازمان سنجش آموزش کشور نسبت به اجراي مصوبه مذکور مطابق قانون و مقررات بوده و تخلف? در ا?ن خصوص صورت نگرفته است. ـ مد?رکل دفتر ر?است، روابط عموم? و امور بين الملل»

« همچنين مد?رکل دفتر ر?است، روابط عموم? و امور بينالملل سازمان سنجش آموزش کشور، به موجب ??حه تقد?م? به شعبه اول د?وان عدالت اداري به شماره 76267/د ـ 15 اسفندماه 1392 اع?م کرده است که: «...... قانون سنجش و پذ?رش در دانشگاهها و مراکز آموزش عال? کشور در تار?خ 10 شهريور 1392 در مجلس شوراي اس?م? تصو?ب و در تار?خ 20 شهريور 1392 به تا?يد شوراي نگهبان رسيده است طبق مواد 2 و 3 قانون فوق الذکر، شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو، مکلف به برنامهر?زي و ا?جاد هماهنگ? در امر سنجش و پذ?رش دانشگاهها و تصو?ب عناو?ن محتوا و مقررات آزمونها شده و بر ا?ن اساس شرا?ط و ضوابط مربوط به تأثير ميزان سوابق تحصيل? توسط ا?ن شورا در تار?خ 6 آذرماه 1392 تصو?ب و به ميزان حداکثر تا 25 درصد و با تأثير قطع? در نمره کل نها?? لحاظ خواهد شد. مشاراليها در دادخواست تقد?م? اظهار کرده سازمان سنجش آموزش کشور از مواد 10 و 11 قانون فوق تخط? کرده است و قانون فوق با?د در آزمون سراسري سال 1394 اجرا شود و در آزمون سراسري سال 1393 نبا?د اجرا م?شد.

در پاسخ ?زم به ذکر است به استناد ماده 10 قانون مذکور، ا?ن قانون از سال تحصيل? 1394-1393 ?زما?جرا است. لذا با توجه به ا?ن که پذ?رفتهشدگان آزمون سراسري سال 1393 در سال تحصيل? 1394-1393 شروع به تحصيل م?نما?ند لذا قانون فوق برخ?ف ادعاي شاکيه در آزمون سراسري سال 1393 مرع? و ?زما?جرا است. همچنين در پاسخ به اعتراض مشاراليها نسبت به ميزان تأثير سوابق تحصيل? ?زم به ذکر است به استناد ماده 4 قانون صدرا?شارهپذ?رش دانشجو در دانشگاهها بر اساس ظرفيت رشته محل و تقاضاي داوطلبان بر اساس سابقه تحصيل? ?ا سابقه تحصيل? و آزمون (عمل? ?ا تخصص?) صورت م?گيرد و نيزبه استناد تبصره 5 ا?ن ماده در سال اول اجراي ا?ن قانون تأثير سابقه تحصيل? در پذ?رش داوطلبان? که داراي سابقه تحصيل? هستند حداقل 25 درصد و طبق تبصره 3 ماده 4 ا?ن قانون تعيين ميزان و نوع ورود به دانشگاهها بر اساس ظرفيت رشته ها و تقاضاي داوطلبان بر عهده شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو است که به صورت سا?نه تعيين و از طر?ق سازمان سنجش آموزش کشور قبل از ثبت نام اع?م م?شود.

بر ا?ن اساس در اولين جلسه شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو در تار?خ 6 آذر 1392 مقرر شد سوابق تحصيل? موجود و تراز شده (سال سوم دوره متوسطه) دانش آموزان? که ط? سالهاي 1384 تا 1392 د?پلم خود را در رشتههاي ر?اض? فيز?ک، علوم تجرب?، علوم انسان? و علوم و معارف اس?م? بر اساس امتحان نها?? و کشوري اخذ کردهاند با توجه به تبصره 5 ماده 4 قانون مذکور حداکثر تا 25 درصد تأثير قطع? داشته باشد. شاکيه در دادخواست تقد?م? به اعمال سوابق تحصيل? بر اساس امتحانات نها?? سال سوم دوره متوسطه معترض بوده و اظهار کرده است در تأثير سوابق تحصيل?، فارغ از تأثير آن با?د شامل نمرات دروس 3 ساله دوره متوسطه باشد نه صرفاً سال سوم.

در پاسخ به ا?ن اظهارات با توجه به ا?ن که در حال حاضر منحصراً امتحانات نها?? سال سوم دوره متوسطه به صورت سراسري و ?کسان در کشور برگزار م?شود، لذا نمرات سال سوم دوره متوسطه داوطلبان به عنوان سوابق تحصيل? مد نظر قرار م?گيرد. با عنا?ت به مراتب فوقالذکر و نظر به ا?ن که ماده 10 قانون به صراحت اع?م کرده است «ا?ن قانون از سال تحصيل? (1394-1393) ?زما?جراست و سازمان متبوع نيز دقيقاً طبق قانون عمل کرده و با توجه به ?زما?جرا بودن قوانين، 15 روز پس از انتشار تخلف? از مقررات مشهود نيست. رد شکا?ت مطروحه مورد استدعاست.

« هيأت عموم? د?وان عدالت اداري در تار?خ 15 دي 1394 با حضور رئيس و معاونين د?وان عدالت اداري و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب د?وان تشکيل شد و پس از بحث و بررس? با اکثر?ت آراء به شرح ز?ر به صدور رأي مبادرت کرده است.

رأي هيأت عموم?: مطابق مواد 1 و 10 و تبصرههاي ذ?ل ماده 5 قانون سنجش و پذ?رش دانشجو در دانشگاهها و مراکز آموزش عال? کشور مصوب 10 شهريور 1392، نتيجه امتحان سه سال آخر دوره متوسطه که به صورت سراسري و نها?? برگزار شده باشد در آزمون سراسري ورود به دانشگاهها و مراکز آموزش عال? قابل تأثير م?باشد و در صورت تحقق شرط مصرح در تبصره 5 ماده 5 قانون، امکان اجراي قانون فراهم است. نظر به ا?ن که در بند 2 مصوبه مورخ 6 آذر 1392 شوراي سنجش و پذ?رش دانشجو، قبل از تحقق شرا?ط قانون? از حيث برگزاري آزمون نها?? براي 3 سال آخر دوره متوسطه، صرفاً در خصوص تأثير نتيجه امتحان نها?? سال آخر در آزمون سراسري اتخاذ تصميم شده است، ا?ن بند از مصوبه،مغا?ر احکام قانون? فوقالذکر است و به استناد بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکي?ت و آ?ين دادرس? د?وان عدالت اداري مصوب سال 1392 ابطال م?شود.

رئيس هيأت عموم? د?وان عدالت اداري ـ محمدجعفر منتظري