، هر چند بعد از هدفمندي يارانه ها قيمت نان بارها افزايش يافته است اما هنوز کيفيت و بهداشت پايين نان هاي توليدي از گلايه هاي رومزه و اصلي مردم در استان و مناطق مختلف کشور به شمار مي رود.

متاسفانه اگر تاکنون گلايه ها منوط به خمير بودن، سوختگي، کوچک شدن نان ها بود امروز بحث استفاده از افزودني هاي غيرمجاز و سرطان زا موضوعي است که سلامت مردم و جامعه را به صورت جدي تهديد مي کند.

اين موارد در حالي روي مي دهد که مسئولان کوچکترين اطلاع رساني و فرهنگ سازي در اين خصوص انجام نداده و سلامت مردم را به دست عده اي افراد سودجو سپرده است نانوايان سودجويي که از غفلت مردم و گرايش آنها به نان سفيد استفاده کرده و از مايع سفيد کننده براي پخت نان استفاده مي کنند.

ماده شيميايي خطرناک که مشکلات و بيماريهاي شايع زيادي از جمله مسموميت، بيماريهاي کبد، قلبي و... در پي دارد و ادامه اين بي توجهي ها به مرور زمان منجر به بروز انواع سرطان ها در مردم مي شود.

اين مشکل درحالي مطرح مي شود که مردم از آن کوچکترين اطلاعي نداشته و مسئولان هر کدام توپ را به زمين ديگري پاس مي دهد در اين ميان برخي از نانوايان سودجو نيز تنور تخلفات را رفته رفته گرم تر مي کنند.

عدم آموزش نانوايان، عدم فرهنگ سازي مناسب به مردم در خصوص مضرات استفاده از نان سفيد و غيرسبوس دار، خلاء قانوني و برخورد جدي با متخلفان مواردي است که امروز با نظارت سرد مسئولان سلامت و بهداشت مردم استان و به تبع آن کشور را تهديد مي کند.

نان هاي حاوي مايع سفيد کننده در سوپرمارکت ها عرضه مي شود

کارشناس مرکز سلامت محيط کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکي اروميه با تاييد استفاده از مايع سفيد کننده در پخت نان توسط نانوايي هاي استان به خصوص اروميه گفت: در حال حاضر نمونه برداري و تحقيقات در اين خصوص از نانوايي ها در سطح استان در حال انجام است.

جعفر قاسمي با بيان اينکه نان هاي حاوي مايع سفيد کننده از طريق سوپرمارکت ها عرضه مي شود افزود: هنوز منبع اصلي و نانوايي هايي که از اين مايع استفاده مي کنند شناسايي نشده اند.

وي يکي از دلايل عدم تشخيص مايع سفيد کنند در نان را حرارت عنوان کرد و ادامه داد: مايع سفيد کننده به دليل دارا بودن کلر هنگام حرارت بخار مي شود در اين راستا حين انجام آزمايش از نان قابل تشخيص نيست.

قاسمي با بيان اينکه اين موضوع دليلي بر از بين رفتن عوارض مايع سفيد کننده نيست گفت: براي برخورد قانوني در اين خصوص و پلمب نانوايي هاي مذکور بايد خمير را مورد آزمايش قرار داد.

مايع سفيد کننده به دليل ماده شيميايي خطرناک و عوارض زيادي در پي دارد

وي با اشاره به عوارض متعدد اين ماده شيميايي خطرناک بر سلامت افراد اظهارداشت: استفاده از سفيد کننده در نان عوارضي از جمله مسموميت، آسيب هاي جدي به کبد و کليه در پي داشته که با گذشت زمان نمود بيشتري پيدا مي کند.

قاسمي دليل استفاده مايع سفيد کننده در پخت نان را سفيد شدن نان و باور غلط در بين عموم جامعه مبني بر اينکه نان سفيد بهتر است و خواص زياد آن برشمرد و گفت: نشاسته موجود در آرد به خصوص آرد سفيد جذب بدن نمي شود بلکه به صورت چربي بدون مصرف دفع مي شود.

کارشناس مرکز سلامت محيط کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکي اروميه ادامه داد: در سالهاي اخير به دليل الگو و باورهاي غلط مردم استان بيشتر به سمت استفاده از نان سفيد و غيرسبوس دار روي آورده اند اين در حالي است که ارزش غذايي و خواص نان سبوس دار سه برابر نانهاي سفيد است.

قاسمي با بيان اينکه در حال حاضر نمونه برداري و آزمايشات در خصوص کيفيت و سلامت نان در اين مرکز در حال انجام است گفت: استفاده از نان سفيد و بي توجهي به سلامت نان هاي توليد شده در استان امروز سلامت خانواده ها را با مشکل جدي مواجه مي کند  که اين امر بايد مورد توجه جدي برنامه ريزان قرار گيرد.

استفاده از مواد رنگي غيرمجاز در پخت نان

وي با بيان اينکه در کنار استفاده از مايع سفيد کننده در پخت نان شاهد افزودني هاي غيرمجاز ديگري هستيم که سلامت مردم را تهديد مي کند گفت: مشکل بهداشتي نان هاي امروز تنها مربوط به مايع سفيد کننده نيست بلکه استفاده از مواد رنگي غيرمجاز، نمک زياد، جوش شيرين در کنار بي توجهي به بهداشت فردي نانواها نيز بهداشت و سلامت نان هاي توليدي را زير سوال مي برد.

قاسمي با اعلام اينکه در پخت نان به ويژه نان هاي روغني برخي از نانوايان سودجو از رنگ زغفران يا رنگ زرد به جاي زرده تخم استفاده  مي کنند خاطرنشان کرد: اين نانواها رنگ زعفران غيرمجاز را با سفيد تخم مرغ مخلوط و براي جلوه بيشتر نان ها استفاده مي کنند که اين ماده نيز از نظر بهداشتي و سلامتي عوارض زيادي دارد.

وي در پاسخ به اين سوال خبرنگار مهر که آيا بحث عدم استفاده از جوش شيرين در نانواني ها کنترل شده است يا نه پاسخ داد: متاسفانه برخي نانوايان که تعدادشان کم نيست از جوش شيرين که خاصيت عمل آوري سريع خمير نان را دارد استفاده مي کنند که اين امر خاصيت نان را از بين مي برد.

قاسمي پوکي استخوان، پايين آوردن کيفيت و خاصيت نان را از عوارض استفاده از جوش شيرين در پخت نان عنوان کرد و ياد آور شد: هر چند جوش شيرين موجب عمل آوري سريع خمير نان مي شود اما به مرور زمان سلامت مردم را تهديد مي کند.

استفاده از نمک زياد و تصفيه نشده مشکلي که سلامت نان را در پي دارد

کارشناس مرکز سلامت محيط کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکي اروميه با اشاره به اينکه گندم مورد استفاده براي تهيه آرد در استان داراي مشکلاتي از جمله سن است گفت: آرد تهيه شده از گندم سن زده تحت عنوان آرد ضعيف به شمار مي رود در اين راستا نانواها براي اينکه اين آرد ضعيف را قوام بياورند از نمک زياد به خصوص غيرتصفيه شده استفاده مي کنند.

وي اضافه کرد: آردهاي توليدي از گندم هاي وارداتي نيز به دليل اينکه گلوتن بالايي دارند تحت عنوان آرد قوي مطرح هستند که براي تهيه نان از اين آردها نيز برخي از نانوايان از نمک زياد و جوش شيرين براي قوام رساندن آن استفاده مي کنند که اين موضوع نيز سلامت مردم را تهديد مي کند.

قاسمي بهداشت فردي در نانوايي ها از ديگر تهديدات سلامت و بهداشت نان برشمرد و افزود: هر چند رعايت بهداشت توسط نانوايي هاي يک الزام قانوني است اما اکثر نانوايي هاي استان و حتي کشور نيز اين مسايل را رعايت نمي کنند.

وي گفت: عدم اطلاع کافي مردم از اين موارد و نيز فرهنگ و باورهاي رايج غلط در جامعه موجب شده است مردم به اين موارد اعتراض نداشته باشند و سودجويان نيز با استفاده از تخلفات خود ضمن تهديد جدي سلامت جامعه به فکر منفعت طلبي باشند.

مردم در نگهداري نان دقت لازم را داشته باشند

قاسمي با بيان اينکه نحوه نگهداري نان در منزل نيز ارتباط مستقيمي با بهداشت و سلامت نان و مردم دارد افزود: در برخي موارد شاهد هستيم مردم نان خريداري شده را در فريزر نگهداري مي کنند که به دليل عدم بسته شدن کامل کيسه فريزر نان خاصيت خود را از دست مي دهد.

وي ياد آور شد: در اين حالت نان به دليل سرماي بيش از حد ناشي از منجمد شدن دچار سوختگي مي شود که عوارض زيادي براي سلامت مردم دارد با توجه به فرارسيدن فصل گرما توصيه مي شود مردم در نگهداري نان هاي خريداري شده دقت لازم را داشته باشند.

قاسمي گفت: اگر مردم علاقمند هستند نان هاي خريداري شده را در فريزر نگهداري کنند بايد از بسته بودن کامل کيسه فريزر اطمينان کامل را داشته باشند وگرنه نان دچار سوختگي ناشي از منجمد شدن مي شود که اين براي سلامتي مضرر است.

کارشناس مرکز سلامت محيط کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکي اروميه گفت: مشکلات موجود تنها مربوط به استان آذربايجان غربي نيست بلکه کل کشور با اين مشکلات دست و پنجه نرم مي کند در حال حاضر کيفيت نان هاي توليدي استان در مقايسه با ساير استانها از کيفيت بالايي برخوردار است.

وي اصلاح و فرهنگ سازي در خصوص باورهاي رايج در مورد نان، افزايش نظارت و بازرسي ها و اطلاع رساني هاي مناسب در کنار ارائه آموزش هاي تخصصي لازم به نانوايان را از راهکارهاي حل اين مشکلات عنوان کرد.

نانوايان از شکايت هراس ندارند/مردم آگاهي کافي از افزودني ها به نان ندارند

يکي از شهروندان اروميه اي با اظهار گلايه از نان هاي توليدي در سطح شهر اظهار داشت: متاسفانه با افزايش قيمت نان در سالهاي اخير نه تنها کيفيت آن افزايش نرفته بلکه شاهد افت کيفيت، سوختگي، خمير بودن، کاهش وزن و در برخي مواقع تغيير طعم آن هستيم.

پروين زلفي با بيان اينکه برخي از نانوايي ها تنها براي اداي تکليف به پخت نان اقدام مي کنند گفت: نانواها هيچ توجهي به گلايه مردم نداشته و حتي برخي از آنها هراسي از شکايت به مراجع قانوني نيز ندارند تنها در مقابل شکايت از نامطلوب بودن نان مي گويند نخريد برويد شکايت کنيد.

 ماندگاري پايين نان در کنار نامرغوب بودن آن از گلايه هايي است که صفر عليزاده يکي از شهروندان اروميه در گفتگو با خبرنگار مهر به آن اشاره مي کند وي در خصوص آگاهي از نوع نان هاي توليدي ادامه داد: مردم هيچ اطلاعي از خاصيت نان هاي توليدي ندارند و اطلاع رساني کافي نيز در اين خصوص انجام نشده است.

عليزاده با بيان اينکه در حال حاضر درآمد کم و فشارهاي اقتصادي زياد در بين مردم موجب شده است کمتر به بهداشت نان يا کيفيت نان توجه شود گفت: وقتي از مواد استفاده شده در نان مردم هيچ اطلاعي ندارند چگونه مي توانند دراين خصوص شکايت داشته باشند.

شايد مردم از استفاده برخي نانوايان از افزودني هاي غيربهداشتي و غيرمجاز به اندازه کافي اطلاع ندارند اما درد مشترک همه کيفيت و طعم پايين نان هاي توليدي است موضوعي که بسياري از افراد آن را به تخصص پايين نانوا ربط مي دهند اين در حالي است که توليد نان يک زنجيره اي است که نانوا تنها بخش کوچکي از آن به شمار مي رود.

نانوايان يکي از متضرران اصلي بحث توليد نان هستند

بايرامعلي حاجي محمدي يکي از نانوايان شهر اروميه که تجربه بالاي 25 ساله در پخت نان را دارد در خصوص مشکلات بهداشتي نان به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه در خصوص کيفيت نان همه تقصيرها متوجه نانوا و نانوايي هاست در حالي که عوامل ديگري در اين خصوص دخالت دارد.

وي با بيان اينکه کيفيت توليد نان به عوامل مختلفي مربوط است افزود: مهمترين دليل کيفيت نان  آرد است، وقتي کيفيت آرد پايين باشد انتظار نان خوب را نمي توان داشت.

حاجي محمدي ادامه داد: کارخانه هاي توليد آرد هم اکنون آرد باکيفيت و مرغوب را به مراکز توليد مصراف صنعتي با قيمت بالاترعرضه مي کنند و آرد بي کيفيت را به نانوايي ها ارسال مي کنند و اين موجب مي شود که نان ماندگاري ندارد و فقط مصرف تازه خوري دارد در حالي که مردم فکر مي کنند اين کيفيت پايين به مهارت نانوا بستگي دارد.

وي با اشاره به اينکه هم اکنون نانوايان با مشکلات زيادي دست و پنجه نرم مي کنند افزود: نظارت و تذکرات متعدد، کاهش و افزايش قيمت نان، دستورالعمل هاي مختلف در حالي به نانوايان ارائه مي شود که کسي پاسخگوي آرد هاي بي کيفيت و قيمت بالا نيست.

حاجي محمدي هزينه هاي بالاي اداره نانوايي و درآمد پايين را از ديگر مشکلات نانوايي ها عنوان کرد و گفت: با افزايش قيمت آب و برق و گاز و کيفيت پايين آرد برخي نانوايان مجبور به استفاده از نمک زياد يا جوش شيرين يا هر افزودني مجاز و غيرمجاز به نان هستند تا شايد دخلشان به خرجشان يکي شود.

موضوع سلامت مردم به خصوص در بحث نان که يکي از نيازهاي اصلي جامعه به شمار مي رود چيزي نيست که به راحتي بتوان از کنار آن به راحتي گذشت، بروز بيماريهاي متعدد از جمله بالا رفتن بيماريهاي قلبي، افزايش ابتلا به سرطان مشکلاتي است که تنها با فرهنگ سازي و نظارت قابل پيشگيري است.

آموزش، فرهنگ سازي و نظارت از مواردي است که هزينه زيادي براي مسئولان در پي ندارد اما غفلت از اين موارد در جامعه عواقب جبران ناپذيري براي سلامت جامعه و نسل هاي بعدي در پي دارد.

گزارش: سکينه اسمي