به گزارش احرارنيوز به نقل از فارس، روز جوان بهانه‌ايست براي پرداختن به بخشي از سبک زندگي جوانان ايراني به خصوص جوانان شهرم در آذربايجان‌شرقي و به هر حال آنچه در اين خصوص مهم است آنکه، اين روزها سبک زندگي نوجوانان و جوانان ايران، با توجه به جهاني شدن، عصر ارتباطات و مدرنيته، در حال دگرگوني است، و بر همين اساس هر روز بسياري از آنها با سبک زندگي اسلامي و ايراني فاصله مي‌گيرند.

حال در پي پاسخ به نقش و جايگاه الگوهاي سبک زندگي اسلامي، در سبک‌هاي زندگي مدرن جوانان امروزي هستيم و در واقع براي رسيدن پاسخ به پرسش‌هايي از اين جنس که سبک زندگي در جوامع ما تحت چه عواملي قرار دارد، چگونه شکل مي‌گيرد، و چه دست‌هاي هدايتگر پنهاني آن را مديريت مي‌کند.

با اين وصف، به نظر مي‌آيد در سال‏‌هاي اخير، با توجه به پديده ارتباطات الکترونيک و رسانه‌‏اي، سبک زندگي اکثر نوجوانان و جوانان ايران روز به روز، به کلي در حال زير و رو شدن است و بر همين اساس هم هر روز شاهد اعتراض و هشدار، خانواده‌ها، مراجع و علما به اين نوع وضعيت و سبک زندگي آنان روبه‌رو هستيم.

بنابراين بايد توجه داشت، پديده تقابل سنت و مدرنتيه، منحصر به جامعه ايراني نبوده، بلکه اغلب کشورهاي در حال توسعه و پيشرفته هم با اين مسئله دست و پنجه نرم مي‌کنند، به‌طوريکه در حال حاضر به راحتي مي‌توان نمود آن را در بين کلانشهرها از جمله تهران، اصفهان، شيراز، تبريز و ... بيش از ساير شهرهاي ايران به راحتي مشاهده کرد.

با اين وصف، در اين زمينه در اين گزارش ميداني به سراغ جوانان آذربايجان‌شرقي رفتيم، که در اين زمينه ديدگاه‌ها و نظرات مختلف داشته‌اند که جاي بسي تامل و تفحص دارد.

* زندگي در محدوده خط قرمزها

رضا کياني، ساکن کوي منظريه شهر تبريز، در اين ارتباط با بيان اينکه جوانان امروز با جوانان دو تا سه دهه گذشته خيلي فرق دارند، مي‌گويد: مهم‌ترين مسئله‌اي که در اين خصوص بايد گفت «منش، احترام و جوانمردي جوانان ديروز نسبت به امروز است» که به نظر مي‌آيد در خانواده‌ها، امروز جوانان با گذشت زمان و با اين شيوه سبک زندگي مدرن با اين مسائل بيگانه مي‌شوند.

جواد علي‌پور، يکي ديگر از شهروندان شهر تبريز، با تاکيد بر اينکه آگاهي‌ و قدرت تحليل نسل جوان امروز، در مقايسه با جوانان 10 سال گذشته قابل قياس نيست، معتقد است: اين امر بيشتر به خاطر عصر رسانه و ديجيتال و به ويژه گسترش و نفوذ شبکه‌هاي اجتماعي در جامعه بوده، و جوانان نيز با گرايش به اين ابزارها و وسائل نوين ارتباط جمعي متحول مي‌شوند، و در اين شرايط و موقعيت جامعه، برخي جوانان با تقليد کورکورانه از فرهنگ زندگي غرب براي خانواده‌ها مشکلاتي ايجاد مي‌کنند.

محسن خدايي، دانشجوي ساکن شهرستان اسکو نيز ضمن انتقاد از عملکرد، غفلت و ضعف برخي از مديران، مسئولان و متوليان اين عرصه در استان در خصوص بي‌توجهي به جوانان مي‌گويد: جوانان در آينده نزديک آينده‌سازان اين کشور هستند، ولي در عمل مشاهده مي‌کنيم، در خيلي از عرصه‌ها به آنها بي‌توجهي مي‌شود.

وي بر اين باور است: بر اساس عملکردهاي تبعيض‌آميز و بي‌توجهي به اين قشر فعال جامعه است، که اين روزها گرايش جوانان به فرهنگ بيگانه و فرهنگ غربي رشد قابل توجهي داشته و گروهي از عمده اين جوانان نيز به علل مختلف از دين و فرهنگ گريزان مي‌شوند.

* زندگي با طعم فرهنگ غربي

شهين مهدوي، يکي ديگر از جوانان شهر تبريز، نيز در اين ارتباط با بيان اينکه امروزه بيشتر جوانان به خاطر عدم ارتباط دوستانه با اعضاي خانواده‌هاي خويش احساس تنهايي مي‌کنند، معتقد است: اکثر جوانان، از نداشتن عاطفه در روابط خانوادگي و کمبود محبت رنج مي‌برند، و اين باعث دوري خانواده‌ها از يکديگر مي‌شود، که بدين سان اين ارتباطات غير خانوادگي جوانان با سبک‌هاي متفاوت با يکديگر باعث از هم پاشيدگي خانواده‌ها مي‌گردد.

شيوا حسني، ساکن محله کوي راسته کوچه تبريز هم تضعيف باورها و اعتقادات ديني جوانان کشورمان توسط شبکه‌هاي مجازي و ماهواره را عمده مشکل اين قشر جامعه برشمرد و گفت: دشمنان اسلام با اين شيوه مي‌خواهند اعتقادات مذهبي را در وجود جوانان سست و کمرنگ کنند، که در اين زمينه متوليان امر بايد مراقبت اين توطئه دشمنان باشند.

به گفته وي، جوانان با اين سبک زندگي مدرن و غربي که دارند، به نظر مي‌آيد، مسئولان و دست اندرکاران توسعه فرهنگ ديني در اين زمينه در جامعه موفق عمل نکرده‌اند.

محمد قادري يکي ديگر از جوانان شهر تبريز نيز در اين ارتباط بر اين باور است: مقابله با روحيه استقلال‌طلبي و عدالت‌جويي جوان، و به ويژه سرزنش کردن افراطي آنها، از ديگر مشکلات موجود در خانواده‌ها بوده، که اين امر نيز برافروختن آتش لجاجت و طغيان جوان عليه ارزش‌هاي فرهنگي و ديني آن جامعه را به دنبال کرد، بطوري بعضي از حرکت‌ها، رفتارها و پا فشاري‌هاي بدون منطق و غلط در خانواده‌ها باعث مي‌شود، اين جوانان از سنت و آيين خويش فاصله گيرند و بر همين اساس براي تلافي به دنبال ترويج فرهنگ غربي در جامعه هستند.

با اين وجود، از نظرات و ديدگاه جوانان که بگذريم، خواسته‌ها و ديدگاه‌هاي والدين نيز در اين زمينه تامل، بررسي و کنکاش بيشتري دارد.

* خانواده‌ها دلواپس چي و کي باشند

حسن مهديزاده، شهروند کوي ولي‌عصر تبريز که صاحب دو فرزند جوان است، در مورد سبک زندگي امروز جوانان مي‌گويد: مهم‌ترين مشکل امروز جوانان کشورمان شغل است، بيکاري فارغ‌التحصيلان دانشگاه‌ها در جامعه خيلي زياده شده و اين عوامل به نوبه خود موجب بسياري از انحرافات و به خصوص فساد و فحشا در جامعه شده است، که بايد دست‌اندرکاران فکر اساسي در اين زمينه داشته باشند.

جمشيد قرباني، يکي ديگر از والدين شهر تبريز هم با بيان اينکه نبايد جوان را به حال خود گذاشت، بر اين باور است: رفتار و منش جوانان امروز با گذشته خيلي فرق کرده، و آن احترام و جوانمردي که در گذشته از اين قشر در جامعه بود، امروزه کمتر مي‌توان آن را در اين جوانان لمس کرد.

* بار غربت و دلتنگي بر دوش جوانان

وي همچنين در جواب اين سئوال، که چرا انحراف اخلاقي در بين جوانان ما وجود دارد؟؛ معتقد است: عدم توجه به نيازهاي اساسي جوان از جمله ازدواج، مسکن و شغل باعث بسياري از انحرافات براي اين قشر شده است و بخش ديگر آن هم به نداشتن روحيه اعتماد به نفس و عدم خود باوري بر مي‌گردد.

نسرين محمدي، مادر سه فرزند نيز که دو تاي آنها جوان است، بر اين نکته تاکيد مي‌کند، بسياري از آسيب‌هاي اجتماعي موجود در جامعه که در حال حاضر جوانان به نوعي با آن درگير هستند، بر مي‌گردد به ترويج فرهنگ غرب، که رسانه‌ها و به ويژه شبکه‌هاي اجتماعي مجازي، اينترنت و ماهواره در اين زمينه نقش کليدي دارند و بايد والدين مراقب فرزندان خويش باشند.

رويا قرباني يکي ديگر از والدين ساکن شهر جديد سهند، با اشاره به سبک زندگي مدرن جوانان کشورمان مي‌گويد: کشورمان ايران بهترين جوانان را در هشت سال دفاع مقدس از دست داد، که بايد جوانان امروز از سبک زندگي آنها الگو بگيرند و به نوعي ادامه دهنده راه، منش و آرمان‌ها آنان باشند.

وي، در ادامه با تاکيد بر اينکه خانواده‌ها نوع سبک زندگي فرزندان و نسل جوان جامعه را تعيين مي‌کنند، يادآور مي‌شود: امروزه ما خانواده‌ها مسئول فرزندان و نسل جوان هستيم و آنچه در اين خصوص مهم است اين است که سبک زندگي ائمه (ع) را در سبک زندگي جامعه امروز مورد توجه قرار دهيم.

* جوانان فراتر از انتظار

به هر حال آنچه در اين زمينه مهم به نظر مي‌رسد، اينکه جامعه شناسان، روانشناسان و کارشناسان حوزه آسيب‌هاي اجتماعي بر اين باورند، سبک‌هاي زندگي در دوران مدرن به نوعي شکل دهنده هويت شخصي و اجتماعي افراد هستند. با اين حال، همين سبک‌ها متاثر از عوامل بسياري چون اقتصاد، سياست، فرهنگ و همين طور مذهب‌اند. از اين رو نيز در جامعه ايراني مذهب رکن اساسي زندگي فردي و اجتماعي تلقي مي‌شود، با توجه به نظرات پير بورديو، دين به عنوان يک سرمايه موثر بر سبک‌هاي زندگي جوانان نقش تعيين کننده‌اي دارد.

بدون ترديد؛ نوجوانان و جوانان هم براي داشتن زندگي خوب و ايده‌آل و همچنين برخوردار از امنيت رواني و اخلاقي به يک سبک زندگي نياز دارند، که در اين ميان به يقين قرآن، آيين اسلام ناب محمدي و ائمه معصومين(ع) بهترين شيوه و سبک زندگي را براي تمام جوامع بشري معرفي کرده‌اند.

همچنين در اين زمينه، بزرگان و کارشناسان ديني ما معتقد هستند، جوانان در گذشته با مسايل اعتقادي، ديني و به ويژه با قرآن پيوند ويژه‌اي داشته‌اند، ولي متاسفانه از زمان گسترش شبکه‌هاي مجازي، ماهواره، اينترنت، فرهنگ غرب و مدرنيته، سبک زندگي بسياري از نوجوانان و جوانان عوض شده که اين امر مشکلات زيادي را براي خانواده‌ها و جامعه ايجاد کرده است.‌

* جوانان، همچنان چشم انتظار شب‌هاي روشن

به هر حال، سئوال مهمي که امروزه ذهن بسياري از خانواده‌ها، جامعه‌شناسان، روان‌شناسان و دست‌اندرکاران بررسي مسايل آسيب‌هاي اجتماعي را به خود مشغول کرده، اين است که علت گرايش نوجوانان و جوانان به فرهنگ غرب و مدرنيته در دهه‌هاي اخير چيست و چرا جوانان ايراني به اين سرعت گرفتار سلطه فرهنگ غرب و شرق شده‌اند و راه چاره در اين زمينه چيست.

در واقع، علت گرفتاري جوانان و نوجوانان در عصر حاضر چيست، چرا ما جوانان ايران به اين سرعت از فرهنگ و سبک زندگي ايراني و اسلامي فاصله گرفته‌ايم و عقب مانديم و غربي‌ها پيشرفت کردند؟

از سوي ديگر، در صورت پاسخ منطقي به اين سئوالات از سوي مسئولان و متوليان اين امر است که در آينده نزديک مي‌توان به جوانان اميدوار شد، که سبک زندگي آنها، ايراني و اسلامي مي‌شود.

به بيان ديگر به نظر مي‌آيد، يکي از علل مهم عقب‌ماندگي نوجوانان و جوانان ما در دهه‌هاي اخير، خودباختگي به فرهنگ بيگانه و غرب و به خصوص فاصله گرفتن از باورها و اعتقادات ديني و عمل نکردن به فرامين و دستورات صريح و نجات بخش قرآن کريم، آيين اسلام ناب محمدي و ائمه معصومين(ع) باشد.

^{_{نگارنده:  موسي کاظم‌زاده}}