، به گزارش احرارنيوز به نقل از مهر، تيتان، کان سنگ طلا، باريت، فلدسپات، ميکا، کان سنگ نقره و انواع سنگ هاي تزييني مانند گرانيت، دولوميت، تراورتن، مرمر، گنگلومرا و بازالت انواع مواد استخراج شده از معادن آذربايجان غربي بوده که بخش با ارزشي از مواد معدني استان شامل گرانيت و طلا در ساير استانها فرآوري و به نام آنها به خارج از کشور صادر مي شود.

عدم بهره مندي از ارزش افزوده با فرآوري مواد معدني در کنار وجود مناطق بلوکه معدني آذربايجان غربي، عدم اکتشاف کامل ظرفيت معدني، نبود نقشه جامع معادن و واحدهاي فرآوري همگي دست در دست هم داده تا سهم معادن استان در توليد ناخالص بسيار ناچيز باشد.

اين در حالي است که به گفته رئيس مرکز خدمات سرمايه گذاري آذربايجان غربي متاسفانه تاکنون طرح معدني قابل دفاعي براي ارائه به سرمايه گذار در حوزه اکتشاف، بهره برداري و فرآوري ارسال نشده و به نتيجه نرسيدن اخذ مجوز شهرک سنگ و عدم تکميل خوشه سنگ بعد از گذشت چندين سال نيز گواهي بر اين ادعا است.

در حال حاضر تنها چند واحد سنگ بري در آذربايجان غربي فعال بوده که جوابگوي فرآوري سنگهاي تزئيني گرانيت، مرمريت و تراورتن نبوده و اين سنگها به ساير استانها از جمله اصفهان صادر و بعد از فرآوري به نام آنها به خارج از کشور صادر مي شود.

با تداوم خشکسالي و بحراني شدن وضعيت درياچه اروميه و توجه ويژه دولت يازدهم به موضوع احياي درياچه اروميه و نياز آبي اين زيست بوم با ارزش بين المللي، مقرر شد اقتصاد آذربايجان غربي که بر پايه کشاورزي استوار است، به سمت بهره گيري از ظرفيتهاي معدني، تجاري و گردشگري سوق يابد.

در اين راستا سال گذشته سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربايجان غربي بعنوان متولي بخش معادن استان، اقداماتي را براي از بين بردن مهجوريت معادن استان انجام داده که اکبر طاهري معاون امور معادن و اکتشافات معدني اين سازمان در گفتگو با مهر اقدامات انجام شده و برنامه هاي آتي را تشريح مي کند.

معادن شناسايي شده و ظرفيتهاي موجود آذربايجان غربي را در اين بخش تشريح کنيد؟

تيتان، کان سنگ طلا، باريت، فلدسپات، ميکا، کان سنگ نقره و انواع سنگهاي تزييني مانند گرانيت، دولوميت، تراورتن، مرمر، گنگلومرا و بازالت انواع مواد معدني استخراج شده از معادن آذربايجان غربي بوده که بيشتر معادن استان در شهرستانهاي اروميه، مهاباد، خوي و تکاب به ترتيب با تعداد معادن ?? معدن، ?? معدن، ?? و ?? معدن است.

مواد معدني به چهار طبقه ? تا ? تقسيم بندي مي شوند، در اين ميان سنگهاي تزئيني که مربوط به طبقه دوم مواد معدني است از سنگهاي غالب معادن آذربايجان غربي بوده بطوريکه استان با داشتن ?? نوع و رنگ سنگ تزئيني کلکسيوني از سنگ هاي تزئيني کشور محسوب مي شود.

نتايج به دست آمده از عمليات اکتشافي ايميدرو، نشان مي‌دهد معدن طلاي شهرستان تکاب با عيار ?.?? گرم در تن از چهار ميليون تن ذخيره قطعي برخوردار بوده و ميزان ذخيره احتمالي اين معدن به هفت ميليون تن نيز مي ‌رسد که با بهره برداري از معادن طلا و نقره، آذربايجان غربي را به قطب توليد و فرآوري صنايع جنبي اين رشته از قبيل ساخت طلاي تجارتي پلي متال تبديل مي کند.

ذخيره کانسنگ معدني باريکاي سردشت که در مرحله اکتشاف و مطالعه است، بيش از ??? هزار تن تخمين زده مي شود که عيار طلاي موجود در آن ?.? و عيار نقره آن ??? گرم در هر تن بوده و وضعيت معدن طلا و نقره خرابه پيرانشهر نيز مشابه اين معدن است.

علاوه بر اين معادن، در شهرستان هاي ماکو، سلماس، شاهين دژ و محدوده هاي ديگري از شهرستان تکاب رگه هاي معدني طلا و نقره يافت شده که در صورت بهره برداري از اين معادن آذربايجان غربي به رتبه هاي جهاني در توليد طلا و نقره دست مي يابد.

تا کنون چند معدن در آذربايجان غربي موفق به دريافت پروانه بهره برداري شده و ميزان استخراج و سرمايه گذاري در اين معادن چقدر است؟

ازمجموع ??? معدن داراي پروانه بهره برداري در آذربايجان غربي ??? معدن مربوط به سنگهاي تزئيني است و ذخاير سنگهاي تزئيني ?? ميليون تن است که در حال حاضر ??? فقره پروانه اکتشاف در استان براي انجام فعاليت هاي معدني معتبر صادر شده که از اين تعداد ??? مورد مربوط به سنگ هاي تزييني است.

ميزان ذخاير قطعي معادن استان آذربايجان غربي يک ميليارد و ??? ميليون تن است که بالغ بر ??? ميليارد ريال سرمايه گذاري در اين بخش انجام شده است.

مهمترين معادن آذربايجان غربي کدام معادن هستند؟

از?? معدن بزرگ در سطح کشور، يک معدن بزرگ در آذربايجان غربي با عنوان معدن تيتان قره آغاج اروميه که ?? ميليون تن ذخيره دارد که با مشکلاتي روبرو است.

همچنين معادن سنگهاي گرانيتي پيرانشهر و سردشت، طلاي زره شوران تکاب و تراورتن از جمله مهمترين معادن استان هستند که متاسفانه عدم اکتشاف کامل معادن، حضور دلالان و نبود واحدهاي فرآوري ازجمله مسائل پيش روي معادن آذربايجان غربي محسوب مي شوند.

مشکلاتي که بر سر راه توسعه و پيشرفت معادن آذربايجان غربي وجود دارد، شامل چه مواردي مي شود؟

اکتشاف، بهره برداري، فرآوري و صادرات ? حلقه اصلي زنجيره معدن بوده که متاسفانه با وجود اينکه آذربايجان غربي رتبه سوم کشور را از لحاظ تنوع مواد معدني به خود اختصاص داداه ولي متاسفانه اين زنجيره در استان کامل نيست.

تعداد کل واحدهاي سنگ بري کشور ? هزار ??? واحد بوده که از اين تعداد ?? واحد در آذربايجان غربي فعال است و اين نشان مي دهد که فقط يک درصد از فراوري سنگ هاي تزئيني در اين استان انجام مي شود.

در طول چند سال اخير به دليل خروج اکثر اين نوع ماده معدني به صورت خام از استان، از ارزش افزوده حاصل از فراوري آنها و سهم بزرگي که اين بخش مي توانست در توسعه اقتصادي و صنعتي استان ايفا کند بي بهره مانده ايم.

سهم معادن در اقتصاد آذربايجان غربي را بسيار ناچيز مي دانيد، براي افزايش اين سهم چه برنامه هايي در دست اجرا داريد؟

در حال حاضر به دنبال تعيين و تصويب مشوقهاي جذب سرمايه گذاري در بخش معدن آذربايجان غربي هستيم تا بتوانيم سهم بخش معدن را در توليد ناخالص استاني افزايش دهيم، نگاه به بخش معدن بايد همراه با توسعه صنايع معدني بوده و چنانچه به اين دو مقوله به صورت همزمان توجه شود سهم بخش معدن در توليد ناخالص ملي به عدد دو رقمي افزايش مي يابد.

همچنين توسعه واحدهاي فرآوري و تکميلي مواد معدني در آذربايجان غربي با توجه به پتانسيلهاي موجود، لازمه افزايش سهم بخش معدن در توليد ناخالص داخلي استان است.

 ?? درصد از کل معادن سنگ هاي تزئيني کشور در آذربايجان غربي شناسايي و کشف شده، اين در حالي است که فرآوري و صادرات سنگ‌هاي تزئيني که بخش مهمي از فعاليت‌هاي معدني را تشکيل مي‌دهند در اين استان مغفول مانده که بايد نسبت به جذب سرمايه گذاري، جلوگيري از خام فروشي و افزايش فرآوري محصولات معدني در استان تلاش شود.

از ديدگاه شما راهکارهاي رفع مشکلات موجود چيست؟

چند منطقه بلوکه معدني در آذربايجان غربي وجود دارد که بايد تعيين تکليف شوند همچنين ??? محدوده معدني به مساحت ?? هزار کيلومتر مربع واگذار نشده در سطح استان وجود دارد که بايد ساماندهي شوند.

همچنين توسعه واحدهاي فرآوري مواد معدني در آذربايجان غربي و يکپارچه سازي عمليات معدني از مرحله اکتشاف تا فرآوري مواد معدني منجر به حضور مقتدرانه استان در بازارهاي جهاني مي شود.

کنترل ميزان استخراج مواد معدني از معادن و جلوگيري از برداشت غير مجاز راهکارهايي است که در مقطع فعلي بخشي از مشکلات را کاهش و زمينه رشد وشکوفايي اقتصاد معدن در استان را فراهم مي کند.

مهمترين هدف ما حضور سنگ ها و فرآورده هاي معدني استان در بازارهاي داخلي و خارجي است، که تشکيل اتحاديه صادراتي سنگ و فراورده هاي معدني مي تواند در کنار توليد در بخش بازاريابي و بهبود فروش اين مواد موثر باشد.

برنامه هايي که براي بهبود بهره گيري از پتانسيل هاي معدني استان دنبال مي شود، شامل چه موارد مي شود؟

بکارگيري تکنولوژِي هاي مدرن، بازسازي و بهينه سازي ماشين آلات معدني و استقرار آنها در سر معادن، ايجاد شرکتهاي خدماتي صادرات و تشکيل کنسرسيوم هاي معدني برنامه هاي اين سازمان طي سال جاري براي ايجاد رشد و شکوفايي در بخش معدن استان است.

راه اندازي ميز سنگ هاي تزييني در آذربايجان غربي گامي موثر در شناساندن ظرفيت معدني آذربايجان غربي است که بررسي مسائل مربوط به خريد مواد اوليه، بررسي مشکلات مرتبط با اعطاي تسهيلات، توجه به فرآيند صادرات و بررسي مشکلات بيمه اي از جمله محورهاي مورد بحث در اين ميز کشوري هستند.

همچنين امسال طرح کاداستر معدني به طور کامل در استان اجرايي و عملياتي خواهد شد که با اجراي اين طرح در استان بسياري از مسائل و مشکلات مرتبط با فرآيند صدور مجوزها رفع مي شود.

تشکيل کارگاههاي کوچک در قالب توليدات خانگي از ضايعات سنگ معادن استان بهره برداري کرده و ضمن استفاده بهينه از معادن استان در زمينه ايجاد اشتغال جوانان نيز گام برداريم.

اعلام کرديد که متاسفانه همه ظرفيتهاي معادن آذربايجان غربي اکتشاف نشده اند، در اين راستا چه برنامه هايي در نظر داريد؟

براي اين موضوع طي سال گذشته تفاهم نامه واگذاري عمليات شناسايي، پي جويي و اکتشاف در پهنه معدني منطقه شمال استان آذربايجان غربي بين شرکت سرمايه گذاري غدير و سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربايجان غربي امضا شد.

با توجه به اينکه تاکنون عمليات اکتشافي صورت گرفته در معادن استان عمدتا سطحي بوده و درعمق اقدامي انجام نگرفته است، يکي از سياستهاي اصلي اين سازمان بهره گيري از توان شرکتهاي سرمايه گذار توانمند سطح کشور براي انجام عمليات اکتشاف پايه اي و استخراج مواد معدني نادر و با ارزش در استان است.

همچنين پيرو موافقت وزارت صنعت، معدن و تجارت مبني بر انجام عمليات اکتشافاتي ژئوفيزيک هوايي و اکتشاف مواد معدني به ويژه مواد معدني فلزي در ?? درصد از مساحت استان، اين سازمان با استناد به يافته هاي موجود و اطلاعاتي که طي سال هاي گذشته از وضعيت زمين شناسي منطقه داشته و نيز با مطالعه نقشه هاي زمين شناسي، دو منطقه از استان، يکي به مساحت ? هزار کيلومتر مربع در منطقه شمال و ديگري به مساحت ? هزار و ??? کيلومتر مربع در جنوب استان به عنوان مستعدترين منطقه استان جهت انجام اکتشافات پايه انتخاب و معرفي شدند.

همچنين يک شرکت سرمايه گذار خصوصي کشور امارات براي انجام عمليات مطالعاتي و اکتشافي در معادن مس، تيتان و آهن استان آذربايجان غربي اعلام آمادگي کرده است.

دو پهنه معدني مستعد آذربايجان غربي به مساحت هفت هزار و ??? کيلومترمربع واقع در شمال و جنوب استان وجود دارد که محدوده هاي پهنه هاي فوق براساس ساختار زمين شناسي و امکان وجود کاني زايي از نوع فلزي و غيرفلزي شامل سنگ آهن، کروميت، مس ، منگنز، طلا و ... تعيين شده اند و تاکنون کاني زايي کروميت، مس و آهن در اين محدوده ها تشخيص داده شده است.

تاکنون هيچ گونه عمليات اکتشافي در اين محدوده ها صورت نگرفته و سازمان صنعت، معدن و تجارت در نظر دارد اجراي عمليات مطالعه، اکتشاف و استخراج مواد معدني باارزش در دو پهنه معدني تعريف شده واقع در شمال و جنوب استان را که براساس آخرين اطلاعات و يافته هاي معدني و زمين شناسي جز مناطق مستعد معدني استان تشخيص داده شده اند را به سرمايه گذاران واگذار کند.

با انجام عمليات اکتشافي بر روي مواد معدني فلزي از جمله مس، آهن تيتان و پلي متال ها و بهره برداري و استخراج آنها زمينه شکوفايي هرچه بيشتر بخش معدن و به موازات آن توسعه واحدهاي فراري در استان فراهم مي شود.

در بخش فرآوري مواد معدني و جلوگيري از خروج خام مواد استخراج شده از معادن استان چه برنامه هايي پيش رو داريد؟

تلاش بر اين است که واحدهاي فرآوري استان توسعه يابد که در اين راستا از طريق شرکت تهيه و توليد مواد معدني ايران، فراخوان داده شده که دو واحد فرآوري بزرگ مقياس، در سطح استان انجام خواهيم داد و هشت شرکت از استان در اين فراخوان شرکت کرده که ?? درصد شرکت تهيه و توليد مواد معدني ايران و ?? درصد بخش خصوصي در اين امر مشارکت خواهند داشت.

هم اکنون در جنوب استان در شهرستانهاي تکاب و شاهيندژ دو واحد فرآوري در دست اجرا داريم که مجموعا امسال پيگيري احداث چهار واحد فرآوري در استان خواهيم بود.

محصولات استخراج شده از مـعادن فـعال استان هم بــه علت کمبود و نبود واحدهاي فرآوري بويژه سنگهاي تزئيني، به استانهايي از جمله اصفهان صادر و بعد ازفرآوري در واحدهاي صنعتي،‌ به نام اصفهان به خارج از کشور صادر مي شود،‌ که اين امر لزوم اولويت قرار دادن ايجاد واحدهاي فرآوري مواد معدني در استان را دو چندان مي کند.

به هر روي سرمايه گذاري در بخش معدن با توجه به فرسودگي تکنولوژي و نبود سرمايه در گردش معادن فعال، کليد توسعه استان است که اميد مي رود برنامه هاي تدوين شده براي شکوفايي بخش معدن در استان عملياتي شوند.

گفتگو: الناز ملک زاده