احرارنيوز:شهرستان مشگين شهر در دامنه کوه سبلان يکي از قطب هاي گردشگري استان اردبيل است که شهرت آثار تاريخي و طبيعي آن از مرزهاي کشور گذشته و وجهه اي جهاني يافته است.
مشگين شهر همچنان که از نامش پيدا است از اولين مناطق شکل گيري تمدن در محدوده استان اردبيل است. تا جايي که اين روزها کاوش هاي باستان شناسي تمدن هاي هفت هزارساله در اين منطقه را از دل خاک بيرون مي کشند.
نام قديمي اين شهر «خياو ميمند» و «وراوي بوده» اما در سال ??? ميلادي که گرجستان اين بخش از ايران را تصرف کرده بود، يکي از اميران گرجي به نام بيشکين، اين شهر را به نام خود نام‌گذاري کرد و به مرور زمان با برگزيدن اسم مشکين بر اين شهر، تاريخ آن را به سال ???? ه ش يا حداکثر به دوره حکومت بيشکين گرجي رساندند در حالي که قدمت اين شهر به دوره هاي ما قبل تاريخ و هزاره هاي اول قبل از ميلاد مسيح مي رسد.
در عين حال مشگين شهر ميراث دار طبيعتي غني و مثال زدني است. ارتفاعات سبلان، آب هاي گرم معدني، باغات ميوه که عطر سيب قرمز و انگور طلايي را تداعي مي کند و شيروان دره نمونه هايي از طبيعت بکر در شهري است که سال گذشته يکي از مقاصد اصلي گردشگران نوروزي اردبيل محسوب مي شد.
تمدن هفت هزار ساله در پيرازميان
منطقه باستاني و تاريخي معروف به "شهريري" با بيش از ??? هکتار وسعت در شمال غربي روستاي پيرازميان در ?? کيلومتري شرق شهرستان مشگين شهر در کنار رود قره سو قرار داشته و از سه قسمت دژ نظامي، معبد و "قوشا تپه" تشکيل مي شود.
به عقيده باستان شناسان و کارشناسان ميراث فرهنگي قدمت قلعه و معبد اين منطقه باستاني به هزار و ??? سال قبل از ميلاد و منطقه "قوشا تپه" به هفت هزار سال پيش از ميلاد مي رسد.
قبل از هزاره اول، در دوران نوسنگي اين محل مسکوني بوده و بخشي از تمدن درخشان منطقه در اين نقطه متمرکز بوده است.
مقبره شيخ حيدر آرمگاه پدر شاه اسماعيل صفوي
اين بنا منصوب به شيخ حيدر پدر شاه اسماعيل اول بوده و از قسمت بيرون به شکل برج مدور و از قسمت درون به شکل ?? ضلعي و در دو طبقه قسمت زيرين سردابه و قسمت فوقاني بصورت برج مدور با ارتفاع ??.? متر و قطر ??.? متر است.
مقبره شيخ حيدر که در تاريخ ???? شمسي با شماره ??? در فهرست آثار ملي کشور به ثبت رسيده از خارج با کاشيهاي فيروزه اي رنگ مزين به آيات ??، ??، ?? سوره فتح و همچنين لفظ جلاله الله در اشکال مختلف و با خطوط کوفي بنائي مزين شده است. و تداعي معماري عهد صفوي است.
در مورد قدمت بنا و تاريخ احداث آن اظهارات گوناگوني ابراز شده از آن جمله دونالد ويلبر معتقد است اين بنا از آثار قرن هفت و هشت هجري قمري است و در دوره صفويه به تکميل و کاشيکاري آن همت گماشته اند.
قلعه قهقهه؛ زندان شاهزادگان صفوي
قلعه قهقهه در دهستان يافت از توابع بخش مرادلو و در نزديک روستاي کنچوبه و قره آغاج بوده و در فاصله ?? کيلومتري شمال مشگين شهر قرار دارد. قلعه قهقهه در منطقه قره داغ و با ارتفاع تقريبي ???? متر از سطح دريا، ديوارهاي بلند طبيعي و در ميان صخره ها واقع شده است.
دور تا دور قلعه پرتگاه خطرناک و عمودي شکل طبيعي بوده که گويي به دست بشر صخره ها پيرايش يافته است. وقايع و حوادثي که مورخين در مورد قلعه قهقهه ذکر کرده اند بيشتر مربوط به دوران صفويه است اما اين بدان معني نيست که قلعه در دوره صفويه ساخته شده است.
طبق تحقيقات باستان شناسي استقرار در اين قلعه به دوران قبل از اسلام مي رسد. از سال ???? با همت مديران ميراث فرهنگي استان و ميراث فرهنگي در جهت احياء و مرمت قلعه گامهاي مؤثري برداشته شده که اصلاح مسير صعود به قلعه و مرمت سر در ورودي آن از جمله اين اقدامات است.
راه ورودي اين قلعه به عنوان يک قلعه نظامي از ضلع شمالي آن بوده و در دو طرف دروازه ورودي دو برج قرار دارد. عرض در ورودي ?.? متر است و از جنس سنگ و آجر با طاق هلالي شکل که هنوز هم پابرجاست.
مهمترين ويژگي قلعه قهقهه زنداني کردن اميران و شاهزادگان صفوي بويژه اسماعيل ميرزا فرزند شاه طهماسب يکم صفوي يا به عبارت ديگر شاه اسماعيل دوم دومين پسر ارشد شاه طهماسب يکم سلطان قزلباشها و حتي پادشاهاني از کشورهاي دشمن در هنگام جنگ است.
از ديگر زندانيان مشهور دژ، خان احمد گيلاني والي گيلان بود که در سال ??? ق بر اثر شورش دستگير و در زندان قهقهه زنداني شد ولي چون والي گيلان بود شعري سروده و تسليم شاه طهماسب کرد.
پارک جنگلي مشگين شهر، آغوش گشوده بر گردشگران
در حاشيه غربي رودخانه خياوچاي پارک جنگلي واقع شده که همواره مورد استفاده گردشگران و مسافران نوروزي و حتي شهروندان مشگين شهري در ايام تعطيلات و گشت و گذارها قرار مي گيرد.
جاده ماشين رو اين پارک از ورودي جاده اردبيل به مشگين آغاز شده و انتهاي آن به ميدان سبلان در شهر منتهي مي شود. و جاده فرعي نيز از پيچ انتهايي به طبيعت بکر و زيباي «گردولي» ختم مي شود.
اين پارک با سه کيلومتر طول و پنج رشته نهر از مناطق ديدني و سياحتي مشگين شهر محسوب مي شود و به ويژه همه ساله در تعطيلات نوروزي و ?? به در با خيل عظيم جمعيت گردشگران مواجه است.
کوه سبلان؛ عقاب بال گشوده، حافظ سرزمين آرتاويل
کوه سبلان در ?? کيلومتري شهرستان مشگين شهر يکي از مهمترين آثار جغرافياي استان اردبيل بوده و به طور کلي سه قله شناخته شده آن از مسافت دور نيز قابل مشاهده است. قله بزرگ آن به سلطان و دو قله ديگر آن به هرم و کسري مشهورند که در کنار هم به مانند عقابي بال گشوده بر بام شهرهاي دامنه خود هستند.
قسمت شرقي کوه سبلان به قله آتشفشان سبلان که در ارتفاع ???? متري قرار دارد، منتهي مي‌شود. تمام قله‌هاي سبلان در همه? ايام سال پوشيده از يخ و برف‌هاي دائمي هستند.
در جبهه غربي قله سلطان و در کنار جانپناه، سنگي به شکل عقاب به نام قارتال (در ترکي آذربايجاني به معني عقاب) قراردارد که در طول زمان به نماد سبلان تبديل شده است. اين قطعه سنگ به شکل عقابي است که نشسته و سر را به سوي شرق چرخانده است.
قله سبلان به شماره ?????/?? در فهرست آثار طبيعي ملي کشور به ثبت رسيده و سند ماليکت آن از ارتفاع بالاي سه هزار و ??? متري قله سبلان به وسعت شش هزار و ??? هکتار به نام سازمان حفاظت محيط زيست صادر شده است.
شيروان دره سي؛ زيستگاه بکر وحوش
شيروان دره سي يا دره شيروان در ?? کيلومتري جنوب شرقي مشگين شهر يکي از يازده زيستگاه وحشي بوده و دره عميق و عريضي است که بريدگي هاي ديواره‌هاي صخره‌اي، چشم انداز ويژه‌اي به اين منطقه بخشيده‌است و سنگ ها در آن به صورت تنديس هايي ديده مي‌شوند.
اين دره از قسمت جنوب به دامنه شمالي سبلان (هرم) از شرق به جاده لاهرود - شابيل، از غرب به هوشنگ ميداني که خود يکي از زيستگاه‌هاي وحشي منطقه سبلان به شمار مي‌رود و از شمال به زمين هاي روستاي قلچقلو منتهي مي‌شود.
اين زيستگاه محل زندگي دائمي وحوش متعددي چون خوک، روباه، گرگ، قوچ و ميش ارمني، خرس قهوه‌اي، کبک، قمري و تعدادي پرندگان مهاجر است.
طعم شيرين معنويت در امامزاده سيد سليمان
ديگر اثر ديدني اين شهرستان امامزاده سيد سليمان است. امامزاده سيد سليمان در دهستان قره سو و در بخش مشگين شرقي و در ?? کيلومتري شرق شهرستان مشگين شهر است.
مقبره سيد سليمان به سال ???? هـ. ق مطابق آنچه که بر روي آجرهاي بنا نوشته شده است و با توجه به شيوه معماري، در زمان قاجاريه ساخته شده ولي بناي اوليه مقبره در دوران صفويان بنيان نهاده شده است.
براساس آخرين تحقيقات انجام شده سيد سليمان از فرزندان امام موسي کاظم (ع) است که در ابتدا در بلخ سکونت داشته و پس از تسلط بني اميه، به شيراز مهاجرت کرده و بعدا به جهت شهادت پسر عمويش به نام عباس در آذربايجان و زيارت مرقد او عازم اين ديار شده و بنا به خواهش اهالي در همين جا ماندگار مي شود.
از تاريخ وفات هيچ اطلاع دقيقي در دست نيست. نکته قابل توجه اينکه در موزه اين مقبره تعدادي ظروف بسيار قديمي منحصر به فرد و چندين کتاب خطي نفيس نگهداري مي شود که مي توان به نسخه هاي دست نويس شاهنامه فردوسي اشاره داشت.
غناي آب هاي معدني گرم مشگين شهر
آبگرم قينرجه در ?? کيلومتري جنوب غربي شهرستان واقع شده است. چشمه اسيدي قينرجه از نوع کلرو سديک با دماي ?? درجه و دبي ? ليتر در ثانيه، به عنوان داغترين چشمه آبگرم ايران داراي اهميت زيادي است.
مجتمع آب درماني قينرجه به فاصله ??? متر از محل خروج آب در دو بخش زنانه و مردانه و هرکدام مجهز به استخر عمومي، استخر کودک، استخر آب سرد، جکوزي، سوناي خشک، سوناي بخار، رستوران عمومي، کافه سنتي، نمازخانه و سوئيت است.
مجتمع آب درماني شابيل در مسير صعود به سبلان با دماي ?? درجه سانتي گراد و دبي پنج ليتر در ثانيه در دو طبقه شامل بخش هاي مجزاي زنانه و مردانه و هرکدام مجهز به استخر، سالن دوش، رستوران، سوئيت، سونا و جکوزي احداث شده است
آبگرم قوتور سويي، در ?? کيلومتري شهر لاهرود و در ?? کيلومتري مشگين شهر واقع شده است. اين آب در رديف آبهاي معدني سولفات کليسيک و گوگرد خيلي گرم بوده که آثار اسيد سولفوريک آزاد و خاصيت درماني بسياري براي اکثر امراض جلدي دارد.
آبگرمهاي ديگر اين منطقه از جمله چشمه سه گانه ايلاندو، چشمه توش سو، چشمه آب معدني نور کندي، آبگرم موئيل، چشمه ملک سويي و چشمه آب معدني انزان است.
در سفر به مشگين شهر مي توان از آثار ديگري از جمله کهنه قلعه، قلعه ارشق، ييلاقات عشاير دامنه سبلان و کاروانسراي قانلو بولاغ ديدن کرد.