، هرچند در روزهاي آخر سال شنيدن صداي مهيب انفجار و بازي آتش و خون دور از انتظار نيست اما آمار 2 هزار و 654 نفري سوختگان سال 92 در حوادث چهارشنبه‌سوري باعث شده هيچ وقت صداي ترقه و نارنجک برايمان عادي نشود و با شنيدن اين صدا سعي کنيم جان سالم از مهلکه به در ببريم.
جشن گرفتن و برگزاري مراسم‌هاي خاص در چهار‌شنبه آخر سال، سنتي ديرينه‌ است که تغييرات عجيب و غريب آن در طول سال‌هاي گذشته به سمت و سوي خشونت و حادثه‌آفريني همه‌ساله مصدومان زيادي را روي دست بهداشت و درمان جامعه مي‌گذارد و آثار ناخوشايند آن تا پايان عمر همراه افراد آسيب‌ديده باقي خواهد ماند.

رتبه سوم آذربايجان‌شرقي در حوادث چهارشنبه سوري

کارشناس سوانح و حوادث مرکز بهداشت آذربايجان‌شرقي ز ضمن دادن هشدارهاي لازم براي برگزاري هرچه بهتر اين مراسم آمار و ارقام تکان دهنده‌اي را نيز ارائه کرد که حکايت از داشتن رتبه سوم اين استان در آخرين آمارگيري حوادث مربوط به جشن‌هاي آخر سال داشت.

نازلي سلطاني افزود: سال گذشته 2 هزار و 654 مورد سوانح و حوادث در چهارشنبه سوري در کل کشور اتفاق افتاده که سهم استان از اين رقم 245 مورد بوده است.

وي اضافه کرد: تهران و آذربايجان‌غربي رتبه‌هاي اول و دوم تعداد مصدومان جشن‌هاي پايان سال را به خود اختصاص داده‌اند و بعداز اين دو استان تبريز و آذربايجان‌شرقي قرار دارد.

سلطاني در تشريح اين آمار و ارقام اظهار داشت: سال گذشته در استان به ازاي هر 100 هزار نفر جمعيت، 6.5 نفر در اين ايام دچار مصدوميت شده‌اند که مقايسه اين رقم با سال قبل از آن حکايت از افزايش 1.5 برابري اين رقم دارد چرا که در سال 91 به ازاي هر 100 هزار نفر 4.2 نفر دچار مصدوميت شده‌اند.

اين کارشناس مرکز بهداشت آذربايجان‌شرقي ارقام سراسري اين آمار را نيز چنين اعلام کرد و گفت: سال گذشته در کل کشور به ازاي هر 100 هزار نفر جمعيت 3.4 نفر دچار مصدوميت شده که اين رقم در سال 91 رقمي معادل 2.6 را نشان مي‌دهد.

135 مرد و 33 زن به اورژانسي در آذربايجان شرقي

مسئول روابط عمومي اورژانس آذربايجان‌شرقي گفت: در مراسم چهارشنبه‌سوري سال گذشته 168 نفر صرفا از طريق مراکز اورژانس استان پذيرش شده‌اند که بايد ارقام ساير مراکز بهداشتي و درماني را نيز به اين اعداد اضافه کرد.

حبيب حسينقلي‌زاده افزود: از اين تعداد 135 نفر مرد و 33 نفر زن بودند که در مجموع اين افراد در 199 ناحيه دچار مصدومت شدند.

وي بيشترين صدمه را در اين حوادث مربوط به نواحي چشم و دست اعلام کرد و اظهار داشت: 65 مورد صدمه به چشم و 71 مورد نيز صدمه به دست براي مصدومان اشاره شده به ثبت رسيده است.

حسينقلي‌زاده با اشاره به نبود مورد فوتي در لحظه وقوع اين حوادث اضافه کرد: مورد فوتي توسط اورژانس و در مراحلي که مصدومان توسط اورژانس پذيرش شده‌اند در استان و در چهارشنبه سوري سال گذشته به ثبت نرسيده اما 2 مورد مرگ در اثر مصدوميت‌هاي ناشي از اين حوادث در استان اتفاق افتاده است.

اين مقام مسئول در حوزه بهداشت و درمان آذربايجان‌شرقي اين آمار و ارقام را بيان کننده بخشي از اتفاقات رخ داده در اثر جشنهاي چهارشنبه سوري عنوان کرد و تاکيد نمود: اين جشنها اتفاقات و صدمات پشت پرده اي نيز دارند که شايد در هيچ آمار و ارقامي گنجانده نمي شوند اما نبايد به سادگي از کنار آنها گذشت.

وي احتمال سقط جنين براي مادران باردار، سکته قلبي براي بيماران با سابقه بيماريهاي قلبي،‌افزايش فشار خون بيماران داراي فشار خون،‌ تشنج کودکان و ... را از جمله مورادي عنوان کرد که مي تواند در اثر ترس و يا شکه شدن به دليل صداي گوش خراش و ترسناک مواد منفجره براي هموطنانمان اتفاق بيفتد.

حسينقي زاده همچنين توصيه‌هايي نيز به هموطنان به منظور سرعت بخشي به مصدومان حوادثه ياد شده داشت و تصرح کرد: هموطنان دادن مسير به آمبولانس‌هاي اورژانس را بر تمامي امور خود ارجح دانسته و مطمئنا باشند که جان هموطني بسته به زودتر و به موقع رسيدن اين خودروي امدادي است.

مسئول روابط عمومي اورژانس آذربايجان‌شرقي بحث سوختگي در جشن‌هاي پايان سال را نيز يادآور شد و گفت: در صورت اينکه مصدوميت از نوع سوختگي درجه 3 که با حالت سياهي پوست قابل تشخيص است به هيچ عنوان افراد عادي براي کمک به مصدوم از جمله درآوردن لباس‌هايش اقدام نکنند بلکه در اولين فرصت مصدوم را به نزديک‌ترين مرکز بهداشتي انتقال دهند و در سوختگي‌هاي درجه 1 و 2 که با حالت قرمزي و تاول پوست همراه است با مواد سرد کننده از جمله آب درجه اندامي را که دچار سوختگي شده اند پايين بياورند تا اورژانس و اقدامات بهداشتي براي مصدوم صورت گيرد.

وي در پايان تااکيد کرد: هوطنان در مراسم و جشن‌هاي پايان سال به ياد داشته باشند که دلخوشي کوچ آنها صدمات جبران ناپذيري را به ديگران مي‌زند.

اما مطمنئا جشن‌هاي پايان سال در هر صورت برگزار مي شود اما ما بايد با هدايت و کنترل اين جشن‌ها زمينه را براي شادي و نشاط خانواده‌هايمان را فراهم آوريم که از سوي متخصص توصيه مي‌شود براي محقق شدن اين امر همواره استفاده نادرست و بي‌رويه از وسايل آتش بازي و روشن کردن آتش هاي بزرگ خوداري شود، از آتش زدن لاستيک، هيزم، کارتن خالي و امثال اينها چه در واحدهاي مسکوني، معابر، کوچه و خيابان خودداري شود، دادن آگاهي لازم به کودکان درمورد خطرات بازي با آتش و مواد محترقه و منفجره، روشن کردن آتش در حجم کم، خوداري از ريختن مواد سريع الاشتعال مانند نفت، بنزين و ... بر روي آتش، خوداري از پرتاب فشفشه و موشک بر روي شاخه درخت ها، پشت بام و بالکن منازل، در موقع پريدن از روي آتش از البسه بزرگ و گشاد و از نوع آتش گير استفاده نکنيم و ...

سوزاندن رختخواب‌ها و لباس‌هاي آلوده به ساس و شپش در شام چهارشنبه آخر سال مرسوم بوده نه در شام سه شنبه!!پريدن از روي آتش حدود بيش از دو قرن پيش توسط سفير انگليس وارد فرهنگ چهارشنبه سوري شده است .ايراني‌ها هرگ اتش پرست نبوده‌اند بلکه از آتش براي سوزاندن آلودگي‌ها و حفظ پاکي خاک و آب پرستاري مي‌کرده‌اند.

پريدن از روي آتش به هيچ وجه در فرهنگ و آداب و رسوم ايرانيان وجود نداشته است پريدن از روي آتش به وسيله فردي در سفارت انگليس در زمان قاجار مد شده است ايشان در يکي از چهارشنبه سوزاني‌هاي  آخر سال  به صورت اتفاقي و براي سرگرمي از روي آتش مي‌پرد ،از آن زمان به بعد به آرامي اين حرکت جزيي از فرهنگ چهارشنبه سوزي مي‌شود علاوه بر پريدن از روي آتش که حدود دو يا سه قرن است که وارد فرهنگ ايراني شده است مردم در قرن‌هاي اخير خطاب به آتش مي‌گفتند  زردي من از تو سرخي تو از من .

تکرار چنين واژه‌هايي نوعي تلقين افکار مثبت و احساس خوشايند از سرخي و سرزندگي آتش به مردم مي داده است بنابراين تکرار اين جمله نوعي تلقين افکار مثبت در مردم ايجاد مي کرده است و از آن زمان اين جمله به عنوان تلقين سلامتي در سال جديد مطرح مي شده است .در اصل مراسم چهارشنبه سوزي بدين صورت برگزار مي شده که وقتي البسه و رختخواب‌ها و فرش‌هاي آلوده آتش زده مي‌شود مردم قبل از اسلام ستايش اهورا مزدا و نيايش‌هاي گاتاها ي زرتشت رامي خواندند مثلا چنين دعايي مي خواندند :(اي اهورا مزدا خداوند يگانه خرد ما را از پليدي به دور بدار و به ما پاکي عطا کن ،پاکي را در سلامتي و تندرستي قرار بده و بيماري را از ما دور بدار)(اي آتش پاک،پاک کن ما را از آلودگي و بسوزان آنچه موجب پلشتي و پليدي است)به نظر بنده اگر مفهوم چهارشنبه سوزي و اهداف برگزاري مراسم‌هاي پيشينيان ما به درستي براي جوانان تبيين مي شد در مي‌يافتند چهارشنبه سوزي نماد سوزاندن پليدي‌ها و پلشتي ها از جسم و روح انسان است و در اين زمان در آستانه سال نو بايد با دعا و نيايش بيش از هر زمان ديگري با خالق يکتا به نيايش پرداخت واز آفريده‌ها و نعمت‌هاي خداوندي سپاسگزاري و شکر گزاري کرد.

نگارنده: زهرا عبداللهي