چند لحظه‌اي روي گلي نشست، آهسته با نوک پاهايم به دنبالش رفتم اما حيف که زود پريد؛ بال‌هاي مخملي که با رنگ سفيد و نارنجي عجين شده بود قدري نور هم که بر آن بتابد همچون مرواريدي در صدف، دلبري مي‌کند. اما قرار نيست مکث کند آسمان بايد از وجودش سيراب شود و براي لحظه‌اي هم که شده هم نشيني با گل‌ها را براي خود خاطره سازد.

چنان محو تماشاي اين موجود ظريف شدم که يادم رفت بگويم منظورم همان پروانه‌هاي خوش خط و خالي است که اين روزها سر از پيله باز کرده و ميهمان ناخوانده‌ي شهرمان شده است تا رونق خاصي به طبيعت بخشند. پيش از اين وقتي صحبت از اين خوش خط و خال‌ها مي‌شد، مي‌گفتند پروانه‌ها که به شهر نمي‌آيند بايد دل به طبيعت بدهي تا آنها را ببيني؛ دلمان لک زده بود تا در همين گوشه و کنار، پروانه‌ها را ببينيم که خدا را شکر بالاخره سري هم به ما زدند.

ديدن اين پروانه‌هاي زيبا و خوش‌رنگ، ناخودآگاه مرا به ياد حياط خانه مادربزرگ مي‌اندازد؛ کودکي دنياي عجيبي دارد ساعت‌ها منتظر آمدن يک پروانه مي‌نشستم تا بلکه دستان کوچکم آن‌را لمس کند و چند روزي ميهمان من باشد اما مادربزرگم هميشه مي‌گفت دخترم، خانه پروانه‌ها طبيعت است، اين شد که فهميدم پروانه‌ها بايد پرواز کنند.

حضور اين پروانه‌ها هيچ گونه خسارتي به محيط زيست و کشاورزي وارد نمي‌آورد و نيازي نيست کشاورزان نگران شده و اقدام به سم‌پاشي نمايند.

از ياد نبريم که اين بال مخملي‌ها براي خودشان قصه‌اي دارند؛ اين بار آمده‌اند تا اوج خلقت خداوند و ترکيبي از رنگ‌ها را به تصوير بکشند جا دارد سراغي از کساني بگيريم که رفاقتي ديرينه با پروانه‌ها دارند بهتر مي‌توانند تا راز دورهمي پروانه‌ها را برايمان فاش کنند.

فعال محيط زيست  مي‌گويد: تغييرات آب و هوايي و بارش‌هاي فراوان، شرايط خاصي را براي رويش گونه‌هاي گياهي که براي پروانه‌ها و لاروهاي آنها، منبع غذايي هستند را فراهم آورده است. با توجه به وفور گياهان، ميزبان پروانه‌ها، چه در مرحله تخم گذاري و چه در مرحله تغذيه هستيم که باعث حضور طغياني پروانه‌ها شده است.

پيمان ابوالفتح پور، به آفت نبودن اين پروانه‌ها اشاره کرده و ادامه مي‌دهد: حضور اين پروانه‌ها هيچ گونه خسارتي به محيط زيست و کشاورزي وارد نمي‌آورد و نيازي نيست کشاورزان نگران شده و اقدام به سم‌پاشي کنند.

شرايط آب و هوايي و پوشش گياهي مناسب

کارشناس کشاورزي، شرايط آب و هوايي و پوشش گياهي مناسب را براي وجود پروانه‌ها مؤثر دانسته و بيان مي‌کند : پروانه‌هايي که اخيراً در شهرمان به چشم مي‌خورد با نام علمي Vanessa Cardui (ونسا کاردوئي) شناخته شده‌اند که با رنگ بندي ترکيبي سفيد و نارنجي و سياه که عمرشان يک تا دو ماه بوده و نهايتاً امسال تخم گذاري کرده و اگر سال بعد هم آب و هوا و بارش‌ها، همانند امسال بوده و پوشش گياهي مناسبي داشته باشيم، باز هم شاهد اين پروانه‌ها در طبيعت خواهيم بود.

منبع غذايي خوب و عامل گرده افشاني

ابوالفتح پور بيان مي‌کند: موج افزايشي اين پروانه‌ها از نقاط گرمسير کشور از چندين ماه قبل شروع و با افزايش دماي نقاط سردسير کشور، در اين مناطق نيز ديده مي‌شوند که در کشورهاي ديگر نيز شاهد اين پديده خواهيم بود.

وي در پايان اضافه مي‌کند: اين پروانه‌ها از طرفي با حضورشان شادابي و طراوت خاصي به طبيعت داده‌اند و مي‌توان به عنوان يک کلاس آموزشي براي دوستداران طبيعت، هنرمندان عکاس، نقاش و حتي کودکان کنجکاومان باشد. از طرفي يک منبع غذايي خوب در چرخه غذايي براي پرندگان و ديگر حشرات بوده و نيز عاملي براي گرده افشاني ديگر گياهان محسوب مي‌گردند.

کاش مراقب اين پروانه‌ها باشيم

جالب اينجاست امروز بخت با ما يار شد و شنيدن لهجه زيباي اصفهاني، مرا به سوي اين گردشگر کشانيد همه به خوبي مي‌دانيم شهر اولين‌ها در فصل تابستان، پذيراي ميهمانان زيادي است. امسال هم که پرواز رنگين بال‌ها، زيبايي دوچنداني به شهر بخشيده‌. مريم  مي‌گويد: ما هر سال به تبريز سفر مي‌کنيم و از روزي که رسيده‌ايم پرواز پروانه‌ها در شهر به خصوص فضاهاي سبز، خيلي هيجان کننده است و کلي عکس از اين پروانه‌ها گرفتم. ديدن پروانه‌ها در شهر حس خوبي دارد اما کاش به خوبي از آن‌ها مراقبت کنيم چون افرادي هستند که پروانه‌ها را جمع آوري کرده و اقدام به تهيه کلکسيون مي‌کنند. به نظر من ديدن و پرواز پروانه‌ها در آسمان دلچسب‌تر از ديدن آنها به عنوان يک کلکسيون است.

حضور پروانه‌ها به دليل شرايط محيطي مناسب

نام اين پروانه‌ها، خانم قشنگ و خانم رنگي است. ساليان سال است که در شهرستان‌هاي مختلف استان حضور مي‌يابند و تا کنون آفت زا و خسارت زا نبوده‌اند، علت پرشمار بودن اين پروانه‌ها در سطح شهر تبريز به علت شرايط محيطي مناسب است. به گفته معاون حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزي، نام اين پروانه‌ها، خانم قشنگ و خانم رنگي است. ساليان سال است که در شهرستان‌هاي مختلف استان حضور مي‌يابند و تا کنون آفت زا و خسارت زا نبوده‌اند، علت پرشمار بودن اين پروانه‌ها در سطح شهر تبريز به علت شرايط محيطي مناسب است. اين نوع پروانه‌ها عمدتاً در جلفا و شبستر بوده و طبق گزارش‌هاي اخير در سراب، بستان آباد و هم چنين در تبريز نيز وجود دارد.

به سراغ من اگر مي‌آييد نرم و آهسته بياييد / ‏?مبادا ترک بردارد چيني نازک تنهايي من

مثل هميشه به ياد زنگ انشا مي‌گويم خداوند زيباست و زيبايي‌ها را دوست دارد؛ تماشاي خلقت خداوند، صفحه جديدي از عظمت اش را برايمان به تصوير مي‌کشد تا بدانيم خداوند هر مخلوقي را به طرز زيبايي خلق کرده است. شايد ديدن همين پروانه‌هاي زيبا نشان از قدرت بي پايان خداوند باشد که اين روزها شهر اولين‌ها، ميزبان بال مخملي‌هاي رنگارنگ شده است.

اناهيتا رحيمي

خبرگزاري مهر