سال 1389 فعاليت اين واحد توليدي مواد شيميايي به دليل تخلفات زيست محيطي و آسيب رساني به اراضي کشاورزي جنوب آذربايجان شرقي مدتي متوقف شد و سپس به گفته مسئولان وقت با اصلاح مسائل مربوط به محيط زيست فعاليت خود را از سر گرفت. اما اخيرا باز هم شبهاتي در خصوص مسائل زيست محيطي مربوط به اين کارخانه مطرح شده است.

تخلفات زيست محيطي سال‌هاي گذشته کاوه سودا تکرار مي‌شود

احمدعليرضا بيگي، نماينده مردم تبريز، آذرشهر و اسکو در مجلس شوراي اسلامي که اخيرا اظهاراتش در خصوص اين کارخانه در فضاي رسانه اي استان سر و صدا کرده است در گفت‌وگو با ايسنا، منطقه آذربايجان شرقي به آلودگي شديد زيست محيطي توسط کارخانه کاوه سودا اشاره کرده و مي‌گويد: کاوه سودا روزانه حدود 8 هزار متر مکعب پساب بسيار خطرناک با مقدار EC بالاي 200 هزار توليد مي‌کند و اين پساب بدون تصفيه در لاگون‌هاي خاکي در وسعت حدود 300 هکتار رهاسازي مي‌شود.

وي به شکست لاگون‌هاي جمع آوري پساب کاوه سودا در سال 88 اشاره کرده و مي‌افزايد: موضوع آلايندگي کاوه سودا از سال‌هاي گذشته مطرح است، در گذشته با شکست لاگون‌ها، پساب بسيار خطرناک کاوه سودا خسارات زيادي به مردم منطقه وارد کرد و مسئولان اين کارخانه متعهد شده بودند که ظرف شش ماه اين مشکلات را رفع مي‌کنند ولي پساب با رسوخ به منابع زير زميني، منطقه را آلوده کرده است.

بيگي با بيان اين‌که ادعاهاي بنده در خصوص تخلفات زيست محيطي کارخانه کاوه سودا براساس مستندات است، اظهار مي‌کند: طبق گزارش کارشناسي و بازديد ميداني از کارخانه‌ي کاوه سودا، تخلفات زيست محيطي سال‌هاي گذشته تکرار مي‌شود.

وي با تاکيد بر اين‌که ما در قبال تامين سلامتي آب شرب و محصولات کشاورزي مردم مسئول هستيم، بيان مي‌کند: بايد گروه دانشگاهي در حوزه‌ي محيط زيست از اين کارخانه بازديد کرده و پس از بازديد، وضعيت اين کارخانه را از لحاظ رعايت استانداردهاي زيست محيطي اعلام کنند.

نماينده مردم تبريز، اسکو و آذرشهر در مجلس شوراي اسلامي با بيان اين‌که انفعال مسئولان نظارتي استان در مورد آلايندگي شديد زيست محيطي کاوه سودا به هيچ عنوان توجيه پذير نيست، مي‌گويد: اگر اداره کل محيط زيست استان ادعا مي‌کند که اين کارخانه استانداردهاي زيست محيطي را رعايت مي‌کند، بنده از رئيس سازمان محيط زيست درخواست مي‌کنم تا گروه بازرسي براي بررسي و رصد وضعيت کارخانه‌ي کاوه سودا اعزام کند.

اين گفته هاي بيگي درحالي است که فرماندار ويژه‌ي مراغه نظر متفاوتي دارد

حميد شکري در گفت‌وگو با ايسنا، منطقه آذربايجان شرقي، با بيان اين‌که کارخانه‌ي کاوه سودا فعاليت خود را از 15 سال قبل در شهرستان مراغه آغاز کرده است، اظهار مي‌کند: فعاليت اين کارخانه در سال‌هاي نخست همراه با آلايندگي بود و در محيط زيست نيز تاثير داشت ولي به مرور زمان با مديريت کارخانه و استقرار فيلترها و تاسيسات لازم براي رفع آلايندگي منطقه، مشکل آلايندگي آن نسبت به سال‌هاي گذشته رفع شده است.

وي با بيان اين‌که کارخانه‌ي کاوه سودا بزرگ‌ترين کارخانه‌ي منطقه است، مي‌افزايد: اين کارخانه تحت نظر سازمان حفاظت محيط زيست شهرستان و استان فعاليت مي‌کند وحدود سه هزار نفر در زمينه‌ي توليد شيشه در اين کارخانه مشغول هستند. 

وي بيان مي‎‌کند: تمامي کارخانجات داراي آلايندگي هستند ولي با توجه به پيشرفت تکنولوژي، مي‌توان آلايندگي‌ها آن‌ها را به حداقل رساند و با استاندارد سازي از آسيب رساني آن به محيط زيست جلوگيري کرد.

فرماندار مراغه ادامه مي‌دهد: اکنون اين کارخانه مشکل خاصي ندارد و تحت کنترل و نظارت دائمي محيط زيست به توليد محصولات خود ادامه مي‌دهد.

وي  مي‌گويد: تمامي فعاليت‌هاي کارخانه‌ي کاوه سوداي مراغه از نظر زيست محيطي تحت کنترل سازمان حفاظت محيط زيست، باغات اطراف آن نيز تحت نظارت جهاد کشاورزي و آلايندگي آب‌هاي زيرزميني نيز توسط امور آب کنترل مي‌شود.

وضعيت فعلي کاوه سودا در خصوص رعايت مسائل زيست محيطي مناسب است

شکري با بيان اين‌که وضعيت فعلي کارخانه کاوه سودا در خصوص کنترل و رفع آلايندگي‌ها و رعايت مسائل زيست محيطي مناسب است، تاکيد مي‌کند: در حال حاضر پساب اين کارخانه به هيچ وجه به منطقه منتقل نمي‌شود، پساب آن در لاگون‌ها تصفيه شده و تا زماني که تصفيه‌ي آن به حد مجاز برسد، با نظارت محيط زيست از طريق لوله به درياچه‌ي اروميه منتقل مي‌شود.

وي مي‌افزايد: اخيرا برخي آقايان و نمايندگان تبريز نيز به اين موضوع ورود پيدا کرده‌اند، بنده پيشنهاد مي‎‌کنم اين آقايان ابتدا مشکلات مربوط به آلايندگي تبريز را رفع کنند که به مراتب بيشتر از بحث آلايندگي شهرستان مراغه است.

محيط زيست هم صحبت‌هاي فرماندار را تاييد مي‌کند

معاون نظارت و پايش اداره کل حفاظت محيط زيست آذربايجان شرقي در گفت‌وگو با ايسنا مي‌گويد: با توجه به پتانسيل بالاي آلودگي‌هاي زيست محيطي اين واحد، تمامي فرايند هاي اين شرکت به لحاظ ايجاد آلودگي به صورت مستمر نظارت و کنترل مي‌شود.

 حسن عباس نژاد مي‌گويد: سازمان حفاظت محيط زيست فارغ از هرگونه مسايل سياسي، اقتصادي و بر اساس وظيفه ذاتي خود جهت رفع مشکلات زيست محيطي و نظارت علمي، فني و عملي را بر فعاليت هاي واحدهاي توليدي و صنعتي سرلوحه خود قرار داده و شرکت کاوه سودا نيز خارج از اين موضوع نيست.

وي با بيان اينکه سازمان حفاظت محيط زيست ضمن ارج نهادن به دغدغه‎هاي رسانه ها و فعالان محيط زيست از نظرات سازنده آنها هميشه بهرمنده گ شده است، مي‌گويد: در حال حاضر هم کارشناسان محيط زيست نظارت‌هاي کامل، مستمر و اساسي بر روند فعاليت اين شرکت انجام مي دهند و خوشبختانه مسولان اين شرکت نيز بر تعهدات خود مبني بر صيانت از محيط زيست پايبند بوده و در مواقع لزوم هشدارهاي لازم از سوي محيط زيست داده مي‌شود .

عباس نژاد مي‌گويد: پساب اين شرکت بر اساس طرح اوليه در لاگن‌ها رسوبگيري و ترسيب شده و سپس پساب خنثي شده از طريق لوله به محل‌هاي مشخص شده از سوي سازمان حفاظت محيط زيست در حاشيه درياچه اورميه هدايت مي‌شود و بر اين روند سازمان آب منطقه اي نيز نظارت مستمر دارد . 

وي مي‌افزايد: با توجه به بررسي هاي کارشناسي صورت گرفته پارامترهاي فيزيکو شيميايي اين پساب با پارامترهاي فيزيکو شيمايي درياچه اورميه مطابقت نزديکي داشته و به همين علت مجوز انتقال به حاشيه درياچه صادر شده است.

معاون نظارت و پايش اداره کل حفاظت محيط زيست مي‌گويد: جهت جلوگيري از نشت احتمالي پساب تاکنون تعداد شش لاگن از لاگن‌هاي موجود اين واحد ايزوله شده و مابقي نيز در دست اقدام است و تا پايان سال ?? تمامي لاگن‌هاي کاوه سودا ايزوله خواهند شد.

 تاکنون گزارشي رسمي در خصوص آلودگي آب‌هاي زيرزميني منطقه نيز وصول نشده است

عباس نژاد ادامه مي‌دهد: همچنين آب‌هاي زير زميني اطراف هر سه ماه يک بار توسط سازمان آب منطقه اي کنترل مي شود و بر اساس آخرين نتايج ارسالي از اين سازمان مشکلي در آب‌هاي زيرزميني مشاهده نشده و تاکنون گزارشي رسمي در خصوص آلودگي آب‌هاي زيرزميني منطقه نيز وصول نشده است.

معاون نظارت و پايش اداره کل حفاظت محيط زيست آذربايجان شرقي در پايان مي‌گويد: کارشناسان و پرسنل اين اداره کل بر حسب وظايف سازماني و ايجاد گشت‌هاي پايش شبانه همواره بر فعاليت واحدهاي صنعتي و توليدي و خدماتي نظارت مستمر کرده و ضمن بهره گيري از ظرفيت ساير بخش‌هاي خصوصي و دولتي رصد کرده و با اثبات هرگونه آلايندگي در اين واحدها موضوع را وفق ضوابط مورد عمل سازمان حفاظت محيط زيست پيگيري و برخورد لازم را انجام خواهد داد.

 آلايندگي کارخانه‌ي کاوه سودا از دغدغه‌ي مهم مردم است

نماينده مردم شهرستان مراغه و عجب شير در مجلس شوراي اسلامي نيز در گفت‌و گو با ايسنا، منطقه آذربايجان شرقي، با اشاره به اهميت حفظ محيط زيست، مي‌گويد: نگراني مردم بهترين سنگ محک براي تشخيص وضعيت و خطرات زيست محيطي است و بايد همگام با مردم از خطرات زيست محيطي جلوگيري کنيم . 

وي با بيان اين‌که آلايندگي کارخانه‌ي کاوه سودا از دغدغه‌ي مهم مردم است، ادامه مي‌دهد: مراجعات زيادي جهت اعلام مشکلات زيست محيطي کارخانه کاوه سودا به بنده مي‌شود و مردم نگراني‌ زيادي در خصوص خطرات زيست محيطي اين کارخانه دارند . 

وي ادامه مي‌دهد: متاسفانه تاکنون بازديد ميداني از محل اين کارخانه انجام نداده‌ام ولي طي چند روز آينده با گروه علمي و تحقيقي بازديدي براي بررسي وضعيت اين منطقه از تمامي جنبه‌ها خواهيم داشت‌ . 

وي در واکنش به سخنان نماينده‌ي مردم تبريز در خصوص خطرات زيست محيطي اين کارخانه، يادآور مي‌شود: بي شک آقاي بيگي اگر به نسبت به موضوعي يقين نداشته باشند آن را مطرح نمي‌کنند. 

 بر اساس اين گزارش، حقيقت ماجراي پساب کاوه سودا هر چه باشد اميدواريم با تدابير مسئولان امر و استفاده از روش هاي نوين علمي براي تصفيه پساب اين کارخانه، ضمن جلوگيري از آسيب‌هاي زيست محيطي و به خطر افتادن جان صدها انسان که در حاشيه کارخانه زندگي مي‌کنند و يا  هزاران انساني که از محصولات کشاورزي توليد شده در حاشيه کارخانه تغذيه مي‌کنند، اشتغال سه هزار کارگر فعال در اين مجموعه نيز در شرايط اقتصادي کنوني به خطر نيافتد.

گزارش از ليلا جليلي