اين روزها تبليغات خريد و فروش کليه از در و ديوار بيمارستان‌ها به فضاي مجازي کشيده شده و بازار سياهي به وجود آمده که هرکس بر اساس نياز خود، کليه‌اش را قيمت‌گذاري مي‌کند.
 

اکثر فروشندگان کليه در فضاي مجازي در رده‌ سني 20 تا 39 سال قرار دارند که طبق گفته‌شان از سر نياز جانشان را حراج کردند. در اين ميان تعدادي از کانال‌هاي خريد و فروش کليه، آگهي‌ها را رايگان و برخي ديگر نيز در قبال پرداخت مبلغي آن را منتشر مي‌کنند. 

با چند نفر از خريد و فروش کنندگان کليه در فضاي مجازي در خصوص شرايط خود و دلايل روي آوردن به اين کار گفت‌و‌گو مي‌کنم. 

*24 ساله از تبريز با گروه خوني O+

به عنوان خريدار با صاحب آگهي «24 ساله از تبريز با گروه خوني O+، کاملا سالم و ورزشکار هستم» تماس مي‌گيرم.

اسمش حميد است، او در خصوص شرايط فروش کليه‌اش مي‌گويد: قيمت توافقي کليه‌ در بازار سياه حدود 70 ميليون تومان است، ولي من 10 ميليون هم تخفيف مي‌دهم، فکر نکنيد که بيماري خاصي دارم و به همين دليل به قيمت پايين مي‌فروشم! پرداخت نقدي هم از شرايط من است.

او که مي‌خواست مرا براي خريد کليه‌اش مجاب کند، مدام از سالم بودن کليه‌اش حرف مي‌زد و بارها قسم مي‌خورد که در طول عمرش سيگارو الکل مصرف نکرده است و براي انجام آزمايشات مختلف اعلام آمادگي مي‌کرد.

به حميد گفتم بعد از مشورت با دکتر و خانواده نتيجه را اعلام مي‌کنم.

فروش کليه براي مهاجرت!

جوان 27 ساله، آگهي با عنوان «جواني 27 ساله گروه خوني O+  به دليل اينکه خيلي دوست دارم به خارج از کشور مهاجرت کنم، کليه خودم را مي‌فروشم، قيمت  توافقي است و تا حالا لب به سيگار و قليان نزدم» در فضاي مجازي منتشر کرده است.

ميثم که دانشجوي کارشناسي ارشد رشته مکانيک است، روياي رفتن به خارج را در سر مي‌پروراند و به گفته‌ي خودش از مال دنيا آهي در بساط ندارد، براي شکوفا شدن استعدادهايش، کليه‌اش را به فروش گذاشته است‌!.

جان مي‌دهم و پولدار مي‌شوم 

او اظهار مي‌کند: اگر پايم به خارج از کشور برسد، آنجا مي‌توانم پيشرفت کنم، جان مي‌دهم و پولدار مي‌شوم و بعد پولدار شدن چه کسي دغدغه‌ي کليه خواهد داشت؟ 

ميثم با اشاره به اين‌که خانواده‌اش از فروش کليه‌ي او خبردار نيستند، بيان مي‌کند: هيچ کسي تاکنون مرا حمايت معنوي و مادي نکرده و لزومي نمي‌بينم کسي هم از فروش کليه‌ام خبردار شود و به همين دليل يکي از کليه‌هايم را با قيمت ?? ميليون به حراج گذاشته‌ام.

او در رابطه با استقبال مشتريان از خريد کليه‌اش، مي‌گويد: قطعاً کليه‌ي جوان سالم مشتريان فراواني  دارد، تاکنون چندين نفر تماس گرفته اند، ولي در مورد قيمت به توافق نرسيده ابم.

*زن 32 ساله با گروه خوني B+

زن 32 ساله‌اي در يکي ديگر از کانال‌ها راجع شرايط خود نوشته است «فوري، فوري، گروه خوني B+ ، قيمت کليه ?? ميليون تومان، با خريدار واقعي کنار مي آييم.» 

با اين خانم هم تماس گرفتم، سر و صداي بچه‌ها هم به گوش مي‌رسيد، همين که فهميد براي خريد کليه تماس گرفته ام به همسرش هم اطلاع داد. سن و سال و قيمت پيشنهادي مرا پرسيد که در جوابش گفتم من 30 سال دارم، قيمت را هم که 50 ميليون زديد ولي من تخفيف مي‌خواهم.

در جوابم مي‌گويد: «ولله قيمت را پايين‌تر از همه زدم، البته با اين قيمت هم مشتري چنداني نيست» 

وقتي از او مي‌پرسم که «چرا شوهرش به جاي او کليه‌اش را نمي‌فروشد؟» اظهار مي‌کند: دو فرزند داريم و شوهرم کارگر بوده و اجاره‌نشين هستيم، او به شدت مخالف فروش کليه‌ام است، اما چاره‌ي ديگري نمانده و براي پرداخت بدهي 30 ميليون توماني مجبور به اين کار هستم، از طرفي همسرم کار مي‌کند و اگر او به جاي من کليه‌اش را بفروشد، نمي‌تواند کار کند و بچه‌هايم گرسنه مي‌مانند»

با سئوالاتم در خصوص وضعيت زندگي‌اش احساس کرد فرد خيري هستم و از من درخواست کمک مالي کرد.

* 39 ساله با گروه خوني AB+ با قيمت توافقي

با فروشنده‌ي ديگري تماس گرفتم که به گفته‌ي خودش فعلاً از فروش کليه منصرف شده است.

خودم را به عنوان خبرنگار معرفي کرده و از او راجع به دلايلش براي فروش کليه و دلايل منصرف شدنش مي‌پرسم.

اسمش بهروز است، در خصوص دلايل فروش کليه‌اش مي‌گويد: پاهاي همسرم زمان کودکي دچار سوختگي شده و تاکنون نيز چندين عمل جراحي روي پاهايش انجام شده و بر اساس تشخيص پزشک، بازهم به عمل جراحي و پروتز پا نياز دارد. 

او ادامه مي‌دهد: 42 ميليون تومان براي عمل پروتز پا نياز است، در گذشته با 250 هزار تومان مواد اوليه‌ي پروتز پا را تأمين مي‌کرديم، اما الان خيلي گران شده و مانده‌ام در اين شرايط اقتصادي چگونه هزينه‌ي آن را تامين کنم؟ هيچ کس دوست ندارد تکه‌اي از وجودش را بفروشد اما چاره‌ي ديگري برايم نمانده و مي خواهم اين فداکاري را براي همسرم انجام دهم، البته همسرم به شدت با فروش کليه‌ مخالفت کرده و حتي مرا تهديد به طلاق هم مي‌کند. 

بهروز که در کارخانه‌اي شاغل است، شرايط سخت دريافت تسهيلات و عدم پوشش هزينه‌هاي درمان از سوي بيمه را از جمله دلايلش براي فروش کليه عنوان مي‌کند.

او ادامه مي‌دهد: طي چند روز گذشته فردي خيرخواهي به من قول مساعد داده تا هزينه‌هاي درمان همسرم را تامين کند و به همين دليل به طور موقت از فروش کليه‌ام منصرف شده‌ام. 

* سعيد 40 ساله خريدار کليه با گروه خوني A+

سعيد که خريدار کليه است، آگهي «سعيد از تبريز به کليه با گروه خوني A مثبت با قيمت 30 ميليون تومان نيازمندم» در کانال تلگرامي خريد و فروش کليه منتشر کرده است.

او در پاسخ به اين سئوال که چرا براي دريافت کليه به انجمن بيماران کليوي مراجعه نمي‌کند، اظهار مي‌کند: افراد زيادي در صف خريد کليه انجمن هستند و من نمي‌توانم مدت زيادي منتظر بمانم. همچنين قيمت کليه در انجمن 18 ميليون تومان است که هيچ فرد سالمي در چنين شرايط اقتصادي با اين قيمت پايين، کليه‌ي خود را به فروش نمي‌رساند! به همين دليل مجبور شدم قيمت پيشنهادي براي خريد کليه را 30 ميليون تومان در آگهي کانال درج کنم تا در مدت زمان کوتاه کليه‌اي براي پيوند پيدا کنم.

سعيد با بيان اين‌که هر دو کليه‌ام دچار مشکل هستند، اظهار مي‌کند: عمل پيوند کليه در گذشته براي من انجام شد، اما به دليل مشکل فشار خون، پيوند موفقيت آميز نشد و اکنون دياليز مي‌شوم.

او ادامه مي‌دهد: بيشتر افراد تماس گيرنده، مشکلات مالي دارند، صاحب کليه در عمل پيوندي که قبلا انجام داده بودم، همسرش را طلاق داده و مجبور به پرداخت مهريه شده است، به همين دليل کليه‌اش را در سال 95 به قيمت 25 ميليون تومان به من فروخت. 

سعيد با بيان اين‌که اکنون توافقات اوليه را با فروشنده‌ي کليه انجام داده‌ام، خاطرنشان مي‌کند: فروشنده‌ي کليه 23 ساله است و به گفته‌ي خودش مشکلات مالي تنها دليل فروش کليه‌اش بوده؛ به طوري‌که مبلغ 30 ميليون توماني را براي فروش کليه‌اش پذيرفته و در اين خصوص به توافق رسيده‌ايم. 

معامله با جان مردم!

سوداگران اينترنتي و دلالان هم در اين ميان از فضا سودجويي کرده و سهم واسطه‌گري از معاملات به جيب مي‌زنند. 

«رحمان» يکي از اين دلال‌هاست که مديريت يکي از اين کانال‌هاي خريد و فروش کليه را برعهده دارد و به نظر از هر معامله، درصدي به جيب مي‌زند.

او در يکي از پيام‌هايش نوشته «در حال حاضر دو کليه با گروه خوني A+ و O+ در دست دارم، فقط تلگرام جوابگو هستم»، به عنوان خريدار در پيامي به او نوشتم «سلام، اين پيام فروش دو کليه متعلق به شماست؟» که بعد از 10 دقيقه برايم نوشت «سلام بله، ولي فعلاً فعاليت نميکنم» گويا فهميده بود که خريدار نيستم و جواب درست حسابي به من نداد. بازهم در پيامي ديگر نوشتم «مي‌خواستم شرايط فروشش را بدونم» که جواب داد «آهان بگيد گوشم با شماست» که بعد از آن در خصوص قيمت کليه سئوال پرسيدم اما هيچ جوابي به پيام‌ها نداد! رحمان زرنگ‌تر از آن چيزي بود که تصور مي‌کردم و به اين راحتي‌ها سر صحبت را با من باز نکرد. 

 تبليغ خريد و فروش کليه در فضاي مجازي غيرقانوني است

رئيس انجمن خيريه‎ بيماران کليوي با بيان اين‌که تبليغ خريد و فروش کليه در فضاي مجازي غيرقانوني است، اظهار مي‌کند: ضرورت دارد پليس فتا با اقدام غير قانوني افراد و دلالان در فضاي مجازي برخورد کند.

عادل فيروزي ادامه مي‌دهد: از زماني که پاي کليه فروشي به فضاي مجازي کشيده شده، متقاضيان خريد و فروش کليه کمتر به انجمن مراجعه مي‌کنند و معتقدم تبليغات خريد و فروش کليه در فضاي مجازي تبعات و بازخورد بسيار منفي و بدي در جامعه دارد. 

او خاطرنشان مي‌کند: افراد در بازار سياه با قيمت متفاوت از قيمت قانوني، براي خريد و فروش کليه به توافق مي‌رسند؛ چرا که فرد فروشنده به فروش کليه‌ي خود با قيمت قانوني 18 ميليون تومان راضي نمي‌شود. 

او مي‌افزايد: به تازگي دولت براي ممنوعيت خريد و فروش کليه از افراد زنده برنامه‌ريزي کرده و در نظر دارد خريد و فروش کليه از افراد زنده را ممنوع کند و افراد تنها مي‌توانند از فردي که مرگ مغزي شده يا قصد اهداي عضو به خانواده درجه يک خود دارد، کليه تهيه کنند.  

فيروزي با بيان اين‌که فروش کليه در ايران بازخورد بدي در جهان دارد، مي‌گويد: در سطح دنيا تصور مي‌کنند که مردم ايران به دليل گرسنگي، مجبور به فروش کليه‌ي خود هستند و در وضعيت بسيار اسفناکي قرار دارند. 

او در خصوص روند قانوني اهداي کليه، مي‌افزايد: متقاضيان براي اهداي کليه‌ي خود مي‌توانند به انجمن خيريه بيماران کليوي مراجعه کند و يا اين‌که مي‌توانند عضو مورد نياز خود را از افراد مرگ مغزي به صورت قانوني دريافت کنند. 

رئيس انجمن خيريه‎ بيماران کليوي آذربايجان شرقي ادامه مي‌دهد: اکثر فروشندگان کليه در رده‌ي سني 21 تا 40 ساله قرار دارند، البته براي پيوند کليه سن شخص مهم نبوده و اگر بدن با تشخيص پزشک براي پيوند کليه آماده باشد، عمل پيوند انجام مي‌شود. 

او با بيان اين‌که مبلغ قانوني تعيين شده براي پيوند کليه 18ميليون تومان بوده و بنياد بيماران خاص نيز پرداخت يک ميليون تومان را عهده‎دار شده است، مي‌گويد: تمامي اين هزينه‌ها تا قبل از پيوند بر عهده‎ي خود اهدا کننده است و اين 19ميليون تومان پس از موفقيت‎آميز بودن پيوند، به حساب اهداکننده واريز خواهد شد. انجمن کليه هيچ دخالتي در توافقات بين دو طرف ندارد و در قبال دريافت مبلغ بيش از حد قانوني هيچ مسئوليتي را بر عهده نمي‎گيرد.  

فيروزي مي‌افزايد: باتوجه به وضعيت اقتصادي جامعه، طرفين معامله بعد از هماهنگي‌ها در انجمن در بيرون از انجمن معاملات جداگانه‌اي را با مبلغ پيشنهادي خود انجام مي‌دهند و به توافق مي‌رسند.

او با بيان اينکه چسباندن آگهي براي فروش کليه قانوني نيست، مي‌گويد: چنين اقداماتي جلوه‌ي شهر را تخريب مي‌کنند و ضرورت دارد مسئولان با متخلفان برخورد کند. 

رئيس پليس فتا آذربايجان شرقي، با بيان اين‌که فعاليت کانال‌هاي خريد و فروش کليه در فضاي مجازي غير قانوني است، اظهار مي‌کند: پليس فتا هرگونه کانالي که تبليغ غيرمجاز خريد و فروش کليه در فضاي مجازي انجام مي‌دهد را شناسايي و با متخلفان در اين زمينه برخورد مي‌کند، حتي گزارش‌هاي لازم  براي رسيدگي به اين موضوع را به نهادهاي مسئول از جمله مقام قضايي ارسال مي‌کند. 

سرهنگ محسن محمودي ادامه مي‌دهد: پليس فتا با دريافت هر گونه گزارشي در اين زمينه، آماده‌ي همکاري با سازمان‌هاي مربوطه براي حل اين مشکل در جامعه است. 

وي بيان مي‌کند: همشهريان در صورت مشاهده‌ي هر گونه تبليغات غيرمجاز خريد و فروش کليه در فضاي مجازي يا هر گونه اقدام غيرقانوني به پليس فتاي استان اطلاع رساني کنند. 

وي با اشاره به درخواست اخير رئيس انجمن حمايت از بيماران کليوي از پليس فتا و داداستان جهت توقيف سايت‌ها و کانال‌هاي خريد و فروش کليه و برخورد با دلالان و گرداندگان، مي‌گويد: نامه رئيس انجمن حمايت از بيماران کليوي به پليس فتا را پيگيرهستيم.

محمودي مي‌افزايد: از مسئولان انجمن کليه‌ي استان نيز خواستار همکاري با پليس فتا در زمينه فعاليت‌هاي غيرمجاز برخي کانال‌هاي خريد و فروش کليه در شبکه‌هاي اجتماعي هستيم. 

گزارش از ليلا جليلي

ايسنا