قند خون بالا يا ديابت بيماري است که در صورت پيشرفت مي‌تواند به تدريج به همه اعضاي بدن آسيب برساند و هر 30ثانيه موجب يک قطع عضو در افراد مي‌شود.

چهاردهم نوامبر مصادف با 23آبان سالروز تولد «فردريک بانتينگ» کاشف انسولين است که سال 1991با همکاري بنياد بين‌المللي ديابت (IDF) و سازمان جهاني بهداشت (WHO) به عنوان روز جهاني ديابت نامگذاري شد و هدف از اين نامگذاري بالابردن اطلاعات مردم در ارتباط با علل، عوارض، پيشگيري و درمان ديابت بوده است.

12درصد جمعيت ايران ديابتي هستند

عبدالرضا نوروزي متخصص تغذيه و عضو هيئت علمي تغذيه باليني علوم پزشکي تهران در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمي پزشكي باشگاه خبرنگاران جوان؛ با بيان اينکه ديابت يکي از بيماري‌هاي شايع در ايران و جهان است، گفت: در حال حاضر حدود 10تا 12درصد جمعيت بزرگسالان کشور ديابتي هستند که اين آمار نشان از اهميت ويژه به پيشگيري مي‌دهد.

وي ادامه داد: اين مسئله را بايد مدنظر قرار داد که ديابت به ويژه ديابت نوع 2قابل پيشگيري است اگر روند ابتلا به ديابت را در 30سال گذشته نگاه کنيم مي‌بينيم که اين بيماري خطرناک با سرعت رشد بالايي در حال افزايش است و مي‌تواند 80درصد اعضاي بدن را درگير و بيمار کند.

نوروزي افزود: 30سال پيش ديابت در کشور ما شيوع 7درصدي داشت، اما اين رقم اکنون به 10تا 12رسيده است و در کشور‌هاي اروپايي نيز ابتلا به ديابت روند افزايشي در 30سال گذشته داشته و آمار ابتلا از ? درصد به ? درصد رسيده است و اين نشان از رشد بيش از 3برابري ابتلا به اين بيماري مزمن است.

ديابت در کمين 23درصد مردم ايران

وي مهمترين عامل ابتلا به ديابت را اضافه وزن و چاقي بيان کرد و گفت: هيچ چيز به اندازه افزايش وزن و حجم بالاي چربي بدن احتمال ابتلا به ديابت را افزايش نمي‌دهد برخي افراد با 3يا 4کيلو اضافه وزن ديابت مي‌گيرند و برخي با بيش از 10کيلو اضافه وزن ديابتي مي‌شوند اما به هر حال اضافه وزن فاکتور اصلي ابتلا به اين بيماري محسوب مي‌شود و در صورتي که فرد اضافه وزن داشته باشد بايد تلاش کند تا وزن خود را کاهش دهد.

باقر لاريجاني نايب رئيس کميته ملي بيماري‌هاي غيرواگير با اشاره به آمار بالاي چاقي در ايران گفت: حدود 23درصد جمعيت کشور چاقي هستند که اين چاقي در زنان حدود 30درصد و در مردان حدود 15درصد بوده و شيوع چاقي در استان‌هاي شمالي و مرکزي بيشتر است اما در استان‌ سيستان و بلوچستان موضوع جدي نيست.

شيوعي ?? درصدي قندخون بالا تا 6سال ديگر

نايب رئيس کميته ملي بيماري‌هاي غيرواگير اظهار کرد: در کشور ايران حدود شش ميليون نفر ديابتي داريم که دو سوم اين جمعيت شهرنشين هستند و در سنين بهره‌وري، سن مناسب کار و فعاليت، به ديابت مبتلا مي‌شوند، پيش بيني مي‌شود شيوع ديابت در ايران تا سال ???? به حدود ?? درصد برسد که در زنان به ?? درصد و در مردان به 17درصد افزايش مي‌يابد.

لاريجاني با بيان اينکه ?? درصد ديابتي‌ها، ديابت نوع 2دارند، گفت: زماني که ديابت در اين افراد تشخيص داده مي‌شود، مي‌بينيم که ?? تا ?? درصد آنها چاق هستند.

هر 30ثانيه يک قطع عضو به دليل ديابت

وي درباره عارضه‌هاي ناشي از بيماري ديابت گفت: زماني که بيماري ديابت به درستي کنترل نشود، عارضه‌هاي جدي را به دنبال خواهد داشت، براي مثال در دنيا بر اثر بيماري ديابت در هر 30ثانيه قطع عضو رخ مي‌دهد، همچنين يک سوم مشکلات بينايي مربوط به بيماري ديابت است و در ديابتي‌ها بيماري‌هاي قلبي – عروقي دو سه برابر بيشتر از افراد معمولي رخ مي‌دهد.

نايب رئيس کميته ملي بيماري‌هاي غيرواگير افزود: هزينه پزشکي براي درمان ديابت دو برابر هزينه درمان ديگر بيماري‌ها در دنيا و بين ?? تا ?? درصد حتي گاهي 17درصد از هزينه‌هاي پزشکي يک فرد مربوط به هزينه درمان ديابت است.

کمبود داروي ديابت نداريم

وي ادامه داد: خوشبختانه با توجه به اطلاع رساني رسانه‌ها شيوع ديابت کاهش يافته است؛ چراکه آگاهي عموم افزايش پيدا کرده و توجه مردم به پيشگيري بيشترمعطوف شده است، برهمين اساس حدود 60درصد ديابتي‌ها به مراکز درماني مراجعه مي کنند و درمان مي‌گيرند.

لاريجاني افزود: راه‌هاي درماني و داروهاي ديابت به ميزان کافي در کشور وجود دارد، اما مساله مهم تداوم درمان است و در کشور ما تنها ?? درصد از ديابتي‌ها درمان خود را ادامه مي‌دهند و حدود 36درصد از جمعيت ديابتي کنترل خوبي بر بيماري‌شان دارند، اما اگر به همين شيوه پيش رويم، عوارض ناشي از ديابت گريبان گير جامعه مي‌شود.

وزنتان را نرمال نگه داريد تا ديابت نگيريد

عضو هيئت علمي تغذيه باليني علوم پزشکي تهران با تاکيد بر اينکه در پيشگيري از ديابت يا life style بسيار حائز اهميت است گفت: براي پيشگيري از ابتلا به اين بيماري بايد سبک زندگي سالم را از دوران کودکي مورد توجه قرار داد.

وي با اشاره به نگراني برخي افراد که در خانواده خود فرد ديابتي دارند، گفت: اگر يکي از اعضاي درجه خانواده فرد ديابتي باشد و او بخواهد از ديابتي شدن پيشگيري کند مهمترين نکته داشتن وزن نرمال و ايده‌آل است.

روزي 2 وعده برنج بخوريد ديابت مي گيريد

نوروزي در ادامه بهترين نان ها براي مصرف که خطر ابتلا به ديابت را کاهش مي دهند، گفت: نان هايي که با آرد سبوس دار تهيه مي شوند، نان چند غله يا نان جو بهترين گزينه ها براي مصرف هستند که احتمال ابتلا به ديابت را کاهش مي دهند.

وي درباره ميزان مصرف برنج و خطر ابتلا به ديابت در ايراني ها اظهار کرد: احتمال ابتلا به ديابت با مصرف 2وعده برنج در روز بالاتر مي رود، به عنوان مثال اگر فردي 100گرم نان يا 100گرم برنج بخورد، بعد از مصرف برنج قند خون بيشتر بالا مي رود، به همين دليل توصيه مي کنيم که افراد روزانه يکي از ? وعده ناهار يا شام را برنج بخورند.

هر روز بايد اين ميزان ميوه و سبزي بخوريد

عضو هيئت علمي تغذيه باليني علوم پزشکي تهران با تاکيد بر مصرف ميوه و سبزي براي پيشگيري از ابتلا به ديابت گفت: مصرف ميوه ها وسبزيجات در پيشگيري از ابتلا به اين بيماري مزمن بسيار موثر است و هر فرد بايد 350گرم ميوه و 400گرم سبزي مصرف کنند، سبزيجات مي توانند به صورت خام يا پخته استفاده شوند.

نوروزي تاکيد کرد: افراد سالم بايد بدانند که مصرف ميوه ها به طور کلي در پيشگيري از ابتلا به بيماري قندخون موثر هستند و برخلاف باور عموم مصرف ميوه هاي شيرين مانند هندوانه يا انگور که قند خون بالايي دارند به دليل مواد موثر ضد ديابت در پيشگيري از افزايش قند خون موثر هستند.

ميوه هايي که دشمن ديابت هستند

وي افزود: در پوست و دانه انگور به ويژه نوع قرمز آن ماده ضد ديابتي وجود دارد که احتمال ابتلا به ديابت را کاهش مي دهد، اکنون که در فصل پاييز هستيم برخي ميوه هاي اين فصل از جمله مرکبات که منبع غني از فيبر هستند مي توانند در کاهش قند خون موثر باشند.

عضو هيئت علمي تغذيه باليني علوم پزشکي تهران تاکيد کرد: مصرف برخي ميوه ها به دليل ويتامين هايي که دارند مي توانند در پيشگيري از ابتلا به ديابت مفيد باشند و از جمله آنها مي توان به ميوه هاي زرد رنگ و سبز رنگ اشاره کرد.

غذاهاي شيرين در پيري ديابت را به جانتان مي اندازد

وي تصريح کرد: افرادي که در طول عمر خود مواد قندي بسياري مصرف مي کنند به عنوان مثال سال ها چاي شيرين يا چاي و نبات مي نوشند اين ميزان مصرف مواد قندي موجب افزايش ترشح انسولين در بدن مي شوند.

نوروزي گفت: در صورتي که فرد سال هاي طولاني ميزان بالايي مواد قندي مصرف کند به دليل اينکه از سلول هاي توليد انسولين بدن خود بيش از حد کار کشيده است اين موضوع موجب پيري سلول هاي ترشح انسولين مي شوند و به تدريج با افزايش سن احتمال ابتلا به ديابت با کاهش ترشح انسولين بالا مي رود.

چه قدر تحرک بدني داشته باشيم تا ديابتي نشويم؟

وي با تاکيد بر اينکه تحرک بدني در پيشگيري از ابتلا به ديابت بسيار موثر است، اظهار کرد: به همه افراد توصيه مي کنيم در هفته حداقل 150دقيقه فعاليت بدني متوسط يا شديد داشته باشند و ميزان فعاليت بدني به حدي باشد که در طول انجام آن فرد نفس نفس بزند و نتواند يک جمله را بدون نفس گرفتن بيان کند يا ضربان قلب فرد به 120بار در دقيقه برسد