آلودگي هوا عبارت است از وجود هر نوع آلاينده اعم از جامد، مايع، گاز و يا تشعشع پرتوزا و غيرپرتوزا در هوا و در مدت زماني كه كيفيت زندگي را براي انسان و ديگر جانداران به خطر اندازد و يا به آثار باستاني و اموال خسارت وارد آورد.

به جز آلاينده مونوکسيد کربن، کسي به دليل آلودگي هوا جان خود را از دست نمي‌دهد، اما آلودگي هوا مي‌تواند بيماري‌هاي زمينه‌اي را در افراد تشديد کند و اين تشديد ممکن است حتي سبب مرگ فرد شود.

گفتني است، کودکان، سالمندان، مادران باردار و مبتلايان به بيماري‌هاي قلبي-ريوي همچنين کساني که آلرژي‌هاي فصلي يا محيطي دارند، گروه‌هاي در معرض خطر آلودگي هوا محسوب مي‌شوند؛ از اين رو اين گروه‌ها بايد از تردد در هواي آلوده جدا خودداري کنند.

 آلودگي هوا، سبب افسردگي، کم حوصلگي، سستي و بي‌اشتهايي کودکان مي‌شود و همچنين افرادي که بيشترين زمان مواجهه با آلودگي هوا را دارند مثل، ماموران راهنمايي و رانندگي، نيروهاي اورژانس و هلال احمر بيشتر در معرض آسيب‌ها و خطرات ناشي از آلودگي هوا هستند.

با توجه به اينکه شهر تبريز ايام آلوده‌اي را پشت سر مي‌گذارد از اين رو توصيه‌هاي بهداشتي هنگام بروز پديده آلودگي هوا بسيار مهم است؛ ورزش و فعاليت بدني در فضاي باز در چنين هوايي ممنوع بوده و اين كار براي افراد مبتلا به آسم، ديابت، بيماري‌هاي قلبي يا مشکلات ريوي و تنفسي بهع مراتب خطرناکتر است.

شهروندان در شرايطي که هوا آلوده است از مايعات به خصوص مايعات گرم بيشتر استفاده کنند، چرا که خوردن مايعات عملکرد ريه را تسهيل مي‌کند و همچنين يکي از توصيه‌هاي تغذيه‌اي در شرايط آلودگي هوا، مصرف شير کم چرب است، زيرا کلسيم موجود در شير از جذب سرب و فلزات سنگين موجود در هواي آلوده جلوگيري مي‌کند.

ميوه‌ها و سبزيجات تازه نيز با داشتن آب، املاح و انواع ويتامين‌ها براي دفع مسموميت از بدن به ويژه مسموميت ناشي از سرب بسيار مفيد بوده و همچنين استفاده از ماسک‌هاي فيبري يا ماسک‌هاي فيلتردار طوري که دهان و بيني را بطور کامل پوشش دهد از راههاي حفاظت در برابر ذرات معلق در هواست.

با توجه به اينکه ذرات ريز ناشي از آلودگي هوا روي سطح پوست مي‌نشينند، از اين رو بايد هنگام شستشوي دست و صورت از آب خالي استفاده نكرده و همچنين در شرايط آلودگي هوا، مردم از وسايل نقليه عمومي استفاده کنند، چرا که استفاده از وسايل نقليه عمومي از يک سو باعث کاهش ترافيک شده و از سوي ديگر سبب کاهش آلودگي هوا مي‌شود.

علايم ناشي از آلودگي هوا مانند سردرد، استرس، خواب ‏آلودگي و... در صورت وجود گل و گياه در خانه کاهش پيدا کرده و با وجود گياهان، هوا تميزتر شده و رطوبت هوا به طور طبيعي حفظ مي‌شود، همچنين همشهريان در شرايط آلودگي هوا از مصرف سيگار و قليان پرهيز کرده و از رفت و آمدهاي غيرضروري در سطح شهر خودداري کنند.

 همشهريان دقت کنند، که در صورت احساس سرفه و عطسه، به هيچ وجه از بروز آن جلوگيري نکرده و ازداروي ضد سرفه استفاده نکنند، چراکه اين يک مکانيزم دفاعي جهت خروج ذرات، ميکروب‌ها و آلودگي‌ها از بدن است؛ مصرف کم تر محرک‌هاي غذايي نيز مانند ادويه‌ها به خصوص فلفل يا نوشابه‌ها درمواقع آلودگي موثر است.

طبق اطلاعيه مرکز بهداشت تبريز؛ هنگام بروز پديده آلودگي هوا، فضاي داخل خانه هم به اندازه هواي بيرون خانه دچار آلودگي مي‌شود براي جلوگيري از اين كار بهتر است ميزان حرارت وسيله گرمازا را در كمترين حد خود قرار داد تا هواي خانه عوض شود.

اميد است با رعايت نکات گفته شده و عدم استفاده از خودروي شخصي به سلامت خود و ديگران در اين هواي آلوده کمک کنيم.