استاد گياهان دارويي دانشگاه تبريز در خصوص کشت زعفران در شمالغرب کشور گفت: بناب و تبريز از عمده مناطق توليدکنندهي زعفران در اين منطقه محسوب ميشوند.
سعيده عليزاده سالطه" ، منطقهي آذربايجانشرقي، اظهار کرد: با توجه به اينکه در بناب و مرند محصول برداشت شده به طور سنتي خشک ميشود و امکان بستهبندي مکانيزه در اين مناطق وجود ندارد، کل محصول به طور يک جا به فروش ميرسد و به نام زعفران خراسان بسته بندي شده و مورد مصرف داخلي و حتي خارجي قرار ميگيرد.
وي افزود: زعفران گياهي چند ساله است که با يک بار کشت ميتوان به اندازهي 7 يا 8 سال محصول از آن برداشت کرد و با توجه به اينکه صرفا کلالهي زعفران، خوراکي محسوب ميشود و تنها قسمت تجاري نيز همين قسمت است، بنابراين ميزان عملکرد محصول نيز تحت تاثير اين امر قرار ميگيرد و به عنوان مثال از يک هکتار زمين زعفران، چهار يا پنج کيلوگرم محصول تجاري به دست ميآيد و اين نيز عمده دليل گراني زعفران است.
وي با اشاره به عقيم بودن بذر زعفران گفت: تنها راه تکثير زعفران، تکثير رويشي است و اين نيز با تکثير کردن يا استفاده از پياز، امکانپذير است و کرنها نيز بايد در شهريور ماه کشت شوند و نهايتا در آبان ماه به گل مينشينند.
عليزاده افزود: دورهي گلدهي کوتاه و نياز آبي کم و همچنين مقاومت تقريبي به خشکي و سرما باعث توجه کشاورزان بومي اين منطقه به محصول زعفران شده است، بطوريکه اين محصول در زمستان داراي برگ است و لازم به ذکر است که در ابتدا گلهاي زعفران و سپس برگهاي آن ظاهر ميشود.
وي عنوان کرد: خاک حاصلخيز و سبک براي تسهيل جوانهزني و کود دامي کافي براي رشد مناسب اين محصول ضروري هستند.
وي خاطرنشان کرد: زعفران با دو روش مرسوم کپهاي و رديفي کشت ميشود که در روش اول سه الي پنج پياز را رو به بالا و با فاصلهي 20 سانتيمتر در چالهاي که حفرشده قرار ميدهيم و روش دوم نيز مناسب کشت مکانيزه است.
اين استاد دانشگاه با اشاره به خواص درماني و گياهي اين محصول گفت: زعفران به عنوان يک محصول ضدافسردگي قوي و موثر در برطرف کردن انواع افسردگي و بيماريهايي از اين قبيل نقش بسزايي دارد و به عنوان ادويه نيز در اکثر کشورها استفاده ميشود.
وي يادآور شد: زيادهروي در مصرف زعفران در دوران بارداري توصيه نميشود زيرا وجود برخي ترکيبات در آن موجب سقط جنين و عواقبي از اين دست ميشود.
وي با مقايسهي زعفران کشت شده در خراسان و شمالغرب اظهار کرد: در اکثر موارد کيفيت زعفران کشت شده در بناب و مرند برتر از زعفران خراسان است و تنها تفاوت شرايط کشت زعفران شمالغرب و خراسان در عمق کاشت است که در بناب و مرند با اختلاف پنج سانتيمتري و کاشت در عمق 20 سانتي متري صورت ميگيرد.
عليزاده در خصوص طعم و عطر زعفران بيان کرد: وجود ترکيب کروسين سبب ايجاد رنگ زعفران شده و وجود ترکيب سافرانال و پيکروکروسين عطر و طعم خاص زعفران را ايجاد ميکنند.
وي افزود: با مطالعهي ساير قسمتهاي رويشي دورريز زعفران مانند پرچم، مادگي و خامه به اين نکته پي بردهايم که ساير قسمتها علاوه بر کلالهي زعفران خاصيت آنتي اکسيداني دارند و ميتوان از اين بخشها نيز در ساخت دارو و مواد آرايشي و بهداشتي و همچنين رنگرزي بهره برد.
وي متذکر شد: پژوهشهاي اخير نيز نقش موثر زعفران را در پيشگيري از بيماري سرطان به اثبات رسانيده است و اين آزمايش نيز بر روي موجودات آزمايشگاهي نقش مثبت و موثري داشته است.