به نقل از تسنيم، همزمان با تشديد گرماي جهاني کشور ما نيز تحت تأثير گرماي بي‌سابقه در سال 2023 قرار گرفته و تحت تأثير تابش خورشيد، تبخير آب‌هاي سطحي شدت گرفته است. افزايش تبخير باعث شرايط نابه‌سامان درياچه‌ها و تالاب‌هاي کشور شده و اکثر آنها حال و روز خوبي ندارند.

شدت تبخير به طور ويژه در حوضه آبريز اروميه بسيار زياد بوده و باعث شده تا درياچه اروميه عليرغم تلاش‌هايي که براي احياي آن انجام شده، بازهم در شرف خشک شدن قرار گيرد. تصاوير ماهواره‌اي هم که جديداً ناسا از آخرين شرايط درياچه اروميه منتشر کرده، باعث نگراني بيشتر هموطنان درباره سرنوشت درياچه شده است.

در رابطه با آخرين وضعيت درياچه اروميه، دکتر مجتبي ذوالجودي؛ معاون محيط زيست دريايي و تالاب‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست به تسنيم گفت: آبگيري درياچه اروميه در سال آبي جاري مجموعاً ??? ميليون مترمکعب بوده که حدود ??? ميليون مترمکعب آن از سد کاني سيب، 369 ميليون مترمکعب از سدهاي داخل حوضه آبريز درياچه اروميه، به ويژه سد شهيد کاظمي بوکان رهاسازي شده است.

وي ادامه داد: امسال گرماي بسيار شديدي را تجربه مي‌کنيم و افزايش شديد تبخير باعث شده تا بر اساس آمار وزارت نيرو از ?? خرداد تاکنون تراز درياچه اروميه حدود 24 سانتي‌متر کاهش پيدا کند. هفته‌هاي گذشته تبخير بسيار زياد شده بود و اين کاهش تراز را رقم زد.

معاون محيط زيست دريايي و تالاب‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست اظهار کرد: درياچه اروميه هنوز حدود 960ميليون مترمکعب آب داشته و اين مقدار آب در 408 کيلومتر از مساحت درياچه وجود دارد لذا اين اميد را داريم که درياچه به شرايط خوبي بازگردد. تبخير در اين تابستان بسيار شديد است و ممکن است شرايط درياچه تا پاييز از اين هم بدتر شود اما از اواسط پاييز بارندگي‌ها مجدداً آغاز شده، تبخير کاهش پيدا مي‌کند و درياچه مجدداً آبگيري مي‌شود. در نتيجه درياچه خشک نخواهد شد.

ذوالجودي با اشاره به اينکه هيچکس منکر بحران درياچه اروميه نيست و بايد به اين بحران پرداخته شود، تأکيد کرد: اما جملاتي مانند مرگ درياچه اروميه که مطرح مي‌شود به هيچ وجه درست نيست؛ ما در حال پشت سر گذاشتن يک تابستان خشک هستيم و به همين دليل است که تصاوير ماهواره‌اي درياچه نيز نگران‌کننده هستند اما با عبور از اين تابستان سخت، درياچه اروميه جان دوباره‌اي مي‌گيرد. پيش‌بيني‌هاي بلند مدتي اقليمي که البته تا 65درصد درست هستند، نيز پيش‌بيني مي‌کند که بارندگي در حوضه آبخيز درياچه اروميه افزايش پيدا خواهد کرد.

وي اظهار کرد: اوضاع نابه‌سامان تالاب‌ها تنها مربوط به کشور ما نيست، گفت: اين شرايط متوجه همه دنياست و بسياري از تالاب‌ها در کشورهاي مختلف جهان شرايطي مشابه با درياچه اروميه را تجربه مي‌کنند. بين سال‌هاي 1970 تا 2015 ، 36  درصد تالاب‌هاي جهان از بين رفته است و از سال 1900 تاکنون بالغ بر 70 درصد تالاب‌هاي دنيا از بين رفته يا روند نابودي آنها تسريع شده است.

قطعاً موقعيت جغرافياي کشور و قرار گرفتن در شرايط خشک و نيمه خشک کشور در کنار توسعه بي‌رويه کشاورزي و مديريت نادرست منابع آب عامل شرايط کنوني درياچه اروميه و بسياري از تالاب‌هاي کشور هستند و تا زماني که به افزايش راندمان کشاورزي و مديريت اصولي منابع آب و روش‌هاي نوين در اين حوزه نرسيم، اين شرايط ادامه خواهد داشت.

معاون محيط زيست دريايي و تالاب‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست در اين‌باره تصريح کرد: عملکرد ما در دهه‌هاي گذشته در بحث مديريت آب و افزايش بي‌رويه سطوح کشاورزي، در کنار تعدد چاه‌هاي مجاز و غيرمجاز در حوضه آبريز اروميه حفر شده، نشان مي‌دهد که ما اشتباه کرده‌ايم و بايد تا دير نشده، اشتباهات گذشته را جبران کنيم.

ذوالجودي ادامه داد: از سال 1377 که بحران درياچه اروميه شروع شد تا سال 1398 ، در حوضه آبخيز اروميه حدود 140 هزار هکتار افزايش سطح زيرکشت داشته‌ايم! بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزي مصرف آب به ازاي هر هکتار 10 هزار مترمکعب است و در نتيجه سالانه 1.4 ميليارد مترمکعب فقط مصرف آب حوزه کشاورزي بوده است که اين آب از حقابه درياچه اروميه کم شده و به کشاورزي اختصاص داده شده است.

به گفته وي،‌ از سال 1394 تا 1398 نيز با وجود اينکه بحران اروميه براي همه آشکار شده بود بازهم 47 هزار هکتار افزايش سطح کشت داشتيم! و متوسط مصرف آب در اين 4 سال 470 ميليون متر مکعب بوده که از درياچه اروميه پرداخت شده است.

معاون محيط زيست دريايي و تالاب‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست تأکيد کرد: شرايط فعلي درياچه اروميه و ساير تالاب‌هاي کشور نشان دهنده سياست‌هاي غلط ما در دهه‌هاي گذشته بوده است و بايد به سمت اصلاح اين سياست‌ها برويم. اين کار شدني است و تنها نياز به يک عزم ملي با مشارکت همه دستگاه‌ها دارد. در دولت سيزدهم نيز اين اصل به طور جدي دنبال مي‌شود.

ذوالجودي با اشاره به کانال کاني سيب گفت: در همين مسير کانال کاني سيب نيز کشاورزان پمپ گذاشته تا آب بردارند! دوستان ما در محيط زيست استان اين‌ها را چک مي‌کنند اما اين کار وظيفه ما نيست و بايد از وزارت نيرو پيگيري شود. بر اساس قانون اين وزارتخانه بايد حقابه تالاب را پاي تالاب تحويل دهد تا امکان برداشت حقابه وجود نداشته باشد و مطالبه ما از وزارت نيرو نيز در همين خصوص است.

وي خاطرنشان کرد: سدسازي‌هايي هم که در اين حوضه آبخيز انجام شده بي‌تأثير نبوده است اما در سال‌هاي اخير سازمان حفاظت محيط زيست اجازه ساختن سدهاي بيشتر را نداده است.