دکتر مجيد حنيفه اظهار کرد: مصرف برخي ويتامين ها در صورت مصرف بيش از حد براي بدن نيز عوارضي ايجاد مي کنند که از جمله آنها ويتامين D و کلسيم ها هستند به گونه اي که مصرف ويتامين D در صورت مصرف بيش از حد مشکلات عروقي و مصرف بيش از حد کلسيم نيز در کليه ها رسوب ايجاد مي کند و سنگ کليه تشکيل مي شود.

وي افزود: برخي والدين تصور مي کنند هر چه به کودک ويتامين بيشتري بخورانند مشکل کم اشتهايي و کمبود ويتامين هاي بدن کودک رفع مي شود، اين در حاليست که مصرف ويتامين ها دُز مشخص داشته و نبايد بيش از حد توصيه شده، مصرف شود.

دکتر حنيفه خاطرنشان کرد: برخي ويتامين ها مکمل محسوب نمي شوند و خاصيت دارويي دارند بنابراين بايد به مقدار مصرف ويتامين ها و دوره زماني مصرف آنها توجه شود و بهترين روش تقويت بدن و رفع کمبود ويتامين ها مراجعه به پزشک بوده و پزشک معالج با بررسي و معاينات ويتامين و داروهاي مورد نظر را تجويز خواهد کرد.

وي به مصرف منطقي دارو اشاره کرد و افزود: زماني مصرف يک دارو منطقي است که متناسب با نياز پزشکي فرد، دارو تجويز شده باشد همچنين دُز مصرفي دارو رعايت شود و بازه زماني مشخص که دارو بايد مورد استفاده قرار گيرد، هنگام مصرف رعايت شود همچنين مصرف منطقي دارو بايد به گونه اي باشد که کمترين ميزان هزينه براي بيمار تحميل کند که تمامي اين مباحث نيز مصرف منطقي دارو را شامل مي شود.

وي اظهار کرد: مصرف خودسرانه دارو بدون تجويز پزشک يکي از مصاديق مصرف غير منطقي دارو است چراکه دُز مصرفي، زمان مصرفي، تحميل هزينه مصرف دارو و ساير موارد در نظر گرفته نشده است.

دکتر حنيفه افزود: زماني که مصرف يک دارو توسط پزشک تجويز مي شود، اما بيمار مدت زمان مصرف و فاصله هاي زماني مصرف را رعايت نکند، از مصرف منطقي دارو خارج مي شود که طبق آمار بهداشت جهاني تنها ?? درصد افراد داروها را درست مصرف مي کنند و از هر چهار نفر تنها يک نفر داروها را درست مصرف مي کند.

اين داروساز ادامه داد: در کشور ما آمار دقيقي از وضعيت مصرف داروها وجود ندارد، اما طبق آمار مي توان گفت به طور ميانگين و متوسط هر يک نفر در هر روز يک قرص مصرف مي کند.

وي با بيان اينکه در جامعه فرهنگ علامت درماني بسيار مرسوم است، تصريح کرد: برخي پزشکان و برخي بيماران به دنبال کاهش علامت بيماري هستند و به هر نحوي به دنبال فروکش کردن علائم بيماري بوده در حاليکه برخي بيماري ها از جمله بيماري هاي ويروسي نيازمند گذشت زمان است.

دکتر حنيفه ادامه داد: در برخي موارد بيماران براي مصرف دارو و کاهش علامت بيماري اصرار مي ورزند که گاهي اوقات پزشکان را مجبور به نوشتن داروها کرده يا در برخي موارد بيماران به طور مستقيم به داروخانه مراجعه کرده و درخواست دارو مي کنند که اين امر درست نيست و با مصرف منطقي دارو هم خواني ندارد.

وي با بيان اينکه جامعه ما به اصول پيشگيري معتقد نيست، خاطرنشان کرد: در فرهنگ درماني کشور، به دنبال امور درماني هستيم و به حفظ سلامتي اعتقادي نداريم در حاليکه امر پيشگيري بسيار کم هزينه تر خواهد بود.

اين داروساز با بيان اينکه برخي افراد به دنبال وقت گرفتن از پزشکاني هستند که بسيار سخت نوبت دهي دارند که به علت ماندن دذر صف نوبت دهي، امر درمان آنها به تعويق مي افتد و بيماران تا زمان فرا رسيدن نوبتشان به صورت خودسرانه اقدام به مصرف دارو مي کنند که اين امر بسيار اشتباه است.

وي همچنين پاندمي کرونا را يکي از ديگر از عوامل افزايش دهنده مصرف خودسرانه داروها خواند و گفت: در برخي موارد بيماران به دليل ترس از ابتلا به کرونا از حضور در مطب پزشکان خودداري کرده و اقدام به مصرف خود سرانه دارو در منزل کرده اند که اين امر خلاف مصرف منطقي داروست.

دکتر حنيفه به عوارض مصرف خودسرانه داروها اشاره کرد و افزود: هنگامي که يک فرد بدون تجويز پزشک اقدام به مصرف دارو مي کند در واقع بيمار خودش را در معرض برخي عوارض قرار مي دهد در حاليکه عوارض برخي داروها در هر فرد متفاوت بوده به عنوان مثال مصرف پني سيلين در برخي افراد شوک ايجاد مي کند در حاليکه در فرد ديگري اين گونه نيست، بنابراين افرادي که خودسرانه اقدام به مصرف دارو مي کنند از عوارض داروها هيچ گونه آگاهي نداشته و بر اين باورند که داروي مورد نظر در فرد ديگري هيچ واکنشي نداشته ، بنابراين اقدام به مصرف دارو مي کند با اين تصور که اين دارو عوارض ندارد.

وي در ادامه گفت: عوارض داروها قابل پيش بيني نيستند و ممکن است يک دارو در فردي بسيار واکنش داشته باشد و همان دارو در فرد ديگري هيچ واکنشي نشان ندهد، بنابراين نبايد عدم بروز واکنش دارو در يک فرد را مبنا قرار داد چرا که افراد شبيه يکديگر نيستند.

دکتر حنيفه ادامه داد: پزشک هنگام تجويز دارو به بيمار، وي را مورد ارزيابي قرار مي دهد و از لحاظ سن، جنس، توانايي جسماني بدن و بيماري هاي زمينه اي، شرايط خاص بارداري و شيردهي را مد نظر قرار مي دهد وسپس دارو تجويز مي کند.

وي با بيان اينکه يکي از شايع ترين داروهايي که خودسرانه مصرف مي شود، آنتي بيوتيک ها هستند، تاکيد کرد: آنتي بيوتيک ها در مواردي که حتي توسط پزشک تجويز مي شود و بيمار دوره زماني مصرف دارو را رعايت نکند يا بلافاصله بعد از شروع مصرف دارو را قطع مي کند که تمامي اين موارد موجب ايجاد مقاومت بدن بيمار به آنتي بيوتيک مي شود و اين مقاومت به ساير ميکروارگانيسم ها منتقل مي شود، بنابراين بدن بيمار به آنتي بيوتيک ها مقاوم مي شود.

دکتر حنيفه به بحث اتلاف هزينه ها و منابع اشاره کرد و افزود: برخي داروها که خودسرانه مصرف مي شود براي داروي مورد نظر ارز مشخصي تعريف شده که مصرف خودسرانه آنها موجب اتلاف هزينه ها و سرمايه ملي مي شود و به اين ترتيب ممکن است با کمبود دارو مواجه شويم.

اين مقام مسئول با بيان اينکه برخي افراد علاقمند به استفاده از داروهاي تزريقي دارند و هنگام مراجعه به پزشک اصرار بر استفاده دارو به شکل تزريقي دارند، تصريح کرد: بايد بدانيم که عوارض داروها در فرم هاي تزريقي بيشتر است و هنگامي که فرم خوراکي دارو وجود دارد، تا جايي که امکان دارد بايد از داروي تزريقي اجتناب کرد.

وي ادامه داد: مصرف داروهاي تزريقي ريسک برخي بيماري ها از جمله عفونت هاي هپاتيت و ايدز را افزايش مي دهد.

دکتر حنيفه به ايجاد وابستگي مصرف برخي داروها اشاره و اضافه کرد: برخي داروها از جمله داروهاي آرام بخش با مصرف خودسرانه وابستگي ايجاد مي کنند چراکه افزايش ميزان دُز و کاهش دُز مصرف داروهاي آرام بخش بسيار مهم است که پزشک معالج تمامي موارد را رعايت مي کند در حاليکه مصرف خودسرانه اين داروها به علت عدم رعايت ميزان دُز مصرفي و زمان مصرف دارو وابستگي ايجاد مي کند و بيمار را تاجايي پيش مي برد که به علت عدم کارايي مجبور به استفاده تعداد بيشتري از اين دارو مي شود که اين امر نشان مي دهد، شخص به دارو وابسته شده است.

اين داروساز به تداخلات دارويي اشاره کرد و گفت: برخي داروها ممکن است در نحوه مصرف لازم به رعايت باشد يا همزمان با ساير داروهاي مصرفي توسط فرد تداخل داشته باشد که تمامي اين موارد توسط پزشک معالج بررسي مي شود اما در مصرف خودسرانه هيچ يک از اين موارد رعايت نمي شود.