شامگاه ديشب دانشجوي ترم دوم مهندسي آب دانشگاه محقق اردبيلي با مصرف چهار قرص برنج اقدام به خودکشي مي کند.

بعد از اطلاع شاهدان و هم اتاقي هاي اين دانشجوي خلخالي، به بيمارستان انتقال يافته و با وجود تلاش پرستاران و کادر درماني بيمارستان امام خميني اردبيل جان خود را از دست مي دهد.

سرپرست دانشگاه محقق اردبيلي دقايقي پيش با اذعان به نامشخص بودن دلايل خودکشي اين دانشجو و با ابراز تاسف از اين اتفاق تصريح کرد: دليل خودشکي دانشجو مصرف چهار عدد قرص برنج بوده است و تلاش ها براي نجات وي بي نتيجه مانده است.

گودرز صادقي گفت: اين دانشجو طي صحبت با هم اتاقي هاي خود و سپس صحبت با کادر درماني بيمارستان در حين درمان و شستشوي معده دليل خودکشي را اختلافات خانوادگي عنوان کرده است.

وي با بيان اينکه نمي توان نسبت به نيت قطعي اين دانشجو ابراز عقيده کرد، افزود: احتمال قوي مبني بر اينکه فرد به دليل مشکلات خانوادگي خودکشي کرده است، وجود دارد.

در عين حال رئيس دانشگاه  علوم پزشکي استان اردبيل در گفتگوي تلفني با خبرنگار مهر با تائيد مسموميت اين دانشجو با قرص برنج تصريح کرد: دانشجوي مسموم ساعت ?:? صبح  روز پنج شنبه به بيمارستان امام خميني با علائم مسموميت انتقال يافته است.

فرهاد پورفرضي تصريح کرد: با وجود تلاش کادر درماني دانشجو در ساعت ?:?? بامداد بعد از تلاش بي وقفه و CPR در نهايت فوت مي کند و بعد از تائيد فوت، جسد وي براي بررسي هاي بيشتر به پزشکي قانوني انتقال داده مي شود.

به گفته اين مسئول هر جند علائم مصرف قرص برنج تائيد شده است اما با هدف قطعيت در دليل مرگ پزشکي قانوني در حال بررسي پرونده اين دانشجو است و نظر نهايي را اين دستگاه اجرايي صادر خواهد کرد.

آمار خودکشي در دانشگاه محقق ناچيز است

سرپرست دانشگاه محقق اردبيلي در پاسخ به اين سوال که آيا خودکشي با قرص برنج قبلا در اين دانشگاه حادث شده است، افزود: در يک سال حضور بنده اين اولين مسموميت با قرص برنج است.

وي افزود: با توجه به اينکه قرص برنج در اغلب موارد مصرف منجر به فوت مي شود، در صورتي که پيش از اين نيز مصرف قرص برنج تجربه شده بود، در آمار و اطلاعات دانشگاه درج مي شد.

به گفته صادقي مواردي از اقدام به خودکشي در اين دانشگاه وجود داشته که با ورود به موقع از فوت فرد جلوگيري شده است.

اين مسئول در عين حال تاکيد دارد که ‌آمار خودکشي هر چند در اين دانشگاه بسيار ناچيز است اما در برخي دانشگاه هاي استان آمارها نياز به برنامه هاي نظارتي و کنترلي را تشديد مي کند.

دسترسي آسان به قاتل جان جوانان

نکته کليدي در رواج قرص برنج دسترسي آسان به آن است. صادقي مي گويد از نحوه تهيه قرص توسط اين دانشجو اطلاعاتي نداريم و در عين حال تاکيد دارد که متاسفانه با وجود ممنوعيت و فرمول شيميايي آسان به راحتي در دسترس است.

وي به ياددارد که تا سال ?? خريد و فروش اين قرص در فروشگاه هاي سموم کشاورزي آزاد بود و پس از آن ممنوع شد و با اين وجود آمار مصرف نشان مي دهد بايد مراقبت ها بيشتر شود.

اين در حالي است که طي ماه هاي گذشته با انعکاس آمار خودکشي ها با قرص برنج و چاره جويي و ارائه راهکار عملياتي از مسئولان بهداشت و درمان رئيس دانشگاه علوم پزشکي استان با برخورد قاطع با عرضه قرص برنج خبر داد.

 پورفرضي اواخر فرودين ماه سال جاري در خصوص مديريت و کنترل عرضه و فروش قرص برنج و کاهش دسترسي به آن گفت: با وجود اينکه مجوز فروش اين محصول را وزارت بهداشت صادر نمي کند اما به دليل مضررات با فروش آن برخورد مي شود.

وي با اذعان به توقف واردات اين قرص، افزود: در حال حاضر فروش اين محصول در داروخانه ها ممنوع بوده و فروش به صورت غير رسمي انجام مي شود.

به گفته رئيس دانشگاه علوم پزشکي استان کارشناسان بهداشت و غذا دارو موظف اند هرکجا عرضه و فروش اين محصول را ديدند با فرد خاطي برخورد کنند.

در آن مقطع و در حوادث قبلي که بارها روي خروجي رسانه ها قرار گرفته است پورفرضي تاکيد داشته که مقابله با اين فروش در حد توان اين نهاد اجرايي انجام مي شود و بايد دستگاه هاي متولي ديگر نيز نظارت خود را افزايش دهند.

هر چند توپ نظارت مرتبا در زمين دستگاه هاي مختلف قرار مي گيرد اما تکرار حادثه مسموميت با قرص برنج نشان  مي دهد نظارت ها کافي نيست.

پورفرضي بار ديگر در گفتگو با مهر به تشديد نظارت ها تاکيد کرد و گفت: همکاران معاونت نظارت غذا و دارو به جد پيگر اين موضوع هستند.

وي با بيان اينکه از ابتداي سال پرونده برخورد با فروش قرص برنج تشکيل نشده است، اضافه کرد: عرضه يا به شکل غير رسمي و پنهان است و يا اينکه مصرف کنندگان از قرص هاي موجود در منازل که از قبل خريداري شده استفاده مي کنند.

نا آگاهي خانواده ها يا دسترسي آسان

در عين حال که سرپرست دانشگاه محقق اردبيلي معتقد است برنامه هاي شاداب سازي اين دانشگاه به حد کفايت بوده و دليل خودکشي دانشجوي اين دانشگاه مشکلات شخصي است و ارتباطي به دانشگاه ندارد، رئيس دانشگاه علوم پزشکي استان نيز بارها ضعف آگاهي را بهانه مسموميت با قرص برنج عنوان کرده است.

پورفرضي تاکيد دارد  که حتي مصرف اين قرص به عنوان سم آفات برنج نيز پذيرفته نيست و بر خلاف تصور عمومي نگه داري در قوطي يا در داخل دستمال قرار دادن آن از نشت سموم خودداري نمي کند.

رئيس دانشگاه علوم پزشکي استان با ابراز تاسف از اينکه اين قرص در منازل به وفور يافت مي شود، اضافه کرد: نتيجه‌ آن در برخي مواقع استفاده نابه جا از اين ماده سمي و ‌آفت کش است.

هر چند هيچ نهاد اجرايي مسئوليتي را متوجه مسمويت هاي مداوم با قرص برنج نمي داند، آمار نگران کننده مسموميت زنگ خطري است تا در برنامه ها بازنگري شود.

آلومنيوم فسفيد (Aluminium phosphide) معروف به قرص برنج يک ترکيب شيميايي است که با فرمول AlP شناخته مي شود و يک عدد از آن قادر است هزاران شته را از بين ببرد.

اين قرص از خود گاز فسفيد توليد مي‌کند و از آن براي جلوگيري از آفت‌زدگي برنج در انبار استفاده مي‌شود و مسموميت با اين قرص هم از راه استنشاق، راه تماس پوستي و حتي به صورت خوراکي صورت مي گيرد.

مصرف خوراکي آن باعث تهوع، درد معده، استفراغ، اسهال، تنگي نفس، احساس سرما، عطش و سر درد شده و با توليد گاز فسفين سبب نارسايي و مسموميت کبد، نارسايي کليه، تخريب سلول هاي ريه، سکته قلبي و در نهايت منجر به مرگ مي شود

پيش از اين قرص برنج به عنوان سم کشاورزي و همچنان که از نامش پيداست براي از بين بردن حشرات و آفات برنج در منازل مورد استفاده بود اما دليل اينکه چرا مورد استفاده آن تغيير يافته است مورد مطالعه قرار نمي گيرد و به نظر مي رسد تعداد قربانيان اين قرص سمي نيز توجه هيچ نهادي را به خود جلب نمي کند.

رشد ?? درصدي مسموميت با قرص برنج

پزشکي قانوني استان اردبيل در آخرين آماري که در خصوص مسمويت ها ارائه کرده است به رشد مصرف قرص برنج تاکيد دارد.

مدير کل پزشکي قانوني استان اردبيل در آخرين آمار ارائه شده در ششم ارديبهشت ماه سال جاري گفته است طي سال ??، ?? نفر به دليل مسموميت در استان اردبيل جان خود را از دست دادند که در مقايسه با مدت مشابه سال قبل رشد ?? در صدي را نشان مي دهد.

بهزاد ولي زاده مهمترين عامل مرگ ناشي از مسموميت را قرص برنج  عنوان کرد که ?? نفر را سال گذشته به کام مرگ کشانده است.

نگراني از مصرف اين ماده سمي برجاي خود باقي است و نيازمند تدابير جدي است تا چرايي وقوع آن مطالعه شده و به برنامه هاي نظارتي ضميمه شود.

گزارش: ونوس بهنود