عصر ايران نوشت: «بر اساس مطالعات جديد، شش ماه پياده‌روي تند و البته به صورت منظم سبب ارتقا سلامت دستگاه قلبي عروقي، بهبود ماده سفيد مغز و همچنين حافظه مي‌شود.

از حدود 30سالگي بدن هر يک از ما به طور طبيعي شروع به از دست دادن توده عضلاني و تراکم استخواني خود مي‌کند. با فرارسيدن 40سالگي نيز مغز در هر بازه 10m ساله حدودا پنج‌درصد حجم خود را از دست مي‌دهد. برخي تحقيقات نشان داده‌اند که حافظه کاري ما يعني توانايي نگهداري اطلاعات مانند رمز عبور يا نام خيابان، طي سي‌سالگي به‌تدريج آماده کاهش مي‌شود. تمام اين يافته‌ها از طريق BrainFacts.org قابل دسترسي هستند.

پژوهشي جديد از دانشگاه ايالتي کلرادو نشان مي‌دهد که ممکن است بتوانيم روند پيري را حداقل در مورد مغز به تاخير انداخته و از آن دوري کنيم. بر اساس اين مطالعه که در مجله نوروايميج منتشر شده، شرکت‌کنندگاني که شش‌ماه پياده‌روي سريع و منظم را به پايان رساندند، در مقايسه با افرادي که تمرينات کششي و تعادلي را براي مدت زمان مشابه انجام مي‌دادند، آمادگي قلبي - عروقي بيشتري داشتند و بهبود در ماده سفيد مغز و حافظه را به ميزان بالاتري تجربه کردند.

آيا پياده‌روي سريع مي‌تواند به پيشگيري از زوال عقل يا از دست دادن حافظه کمک کند؟

هرچند اين مطالعه اولين پژوهشي نيست که نشان مي‌دهد فعاليت بدني زوال شناختي را کاهش مي‌دهد و حتي باعث ايجاد تغييرات مثبت در مغز مي‌شود (که پلاستيسيته يا انعطاف‌پذيري عصبي نام دارد)، اکثر اين مطالعات بر اساس مطالعه مروري که در دسامبر 2020در مجله پلاستيسيته عصبي منتشر شد، ماده خاکستري را بررسي کرده‌اند. ماده خاکستري لايه بيروني مغز را تشکيل مي‌دهد و داراي تراکم بالايي از نورون‌هاست.

در تحقيق جديد مورد بحث، محققان روي بخش کمتر مطالعه‌شده مغز به نام ماده سفيد متمرکز شده‌اند که در بافت‌هاي عميق‌تر يافت مي‌شود و حاوي رشته‌هاي عصبي است که امتداد نورون‌ها به شمار مي‌روند. هر دو ماده سفيد و خاکستري براي عملکرد طبيعي مغز ضروري هستند. براي مثال اگر بخواهيم اين دو را به الکتريسيته تعميم بدهيم، لامپ ماده خاکستري است و تمام سيم‌کشي‌هاي داخلي خانه ماده سفيد محسوب مي‌شوند.

به گفته نويسندگان اين مطالعه، از آن جا که مشخص شده ماده سفيد هم در فرآيند پيري و هم زوال عقل به تحليل مي‌رود، تعيين اينکه آيا چنين فرآيندي را مي‌توان کند يا حتي معکوس کرد، اهميت فراواني خواهد داشت. با توجه به مزاياي ثابت‌شده ورزش هوازي بر عملکردهاي شناختي، محققان تصميم گرفتند به بررسي اين موضوع بپردازند که آيا فعاليت بدني مي‌تواند تغييرات مثبتي در ماده سفيد ايجاد کند يا خير؟

اين مطالعه شامل 247 شرکت‌کننده بالاتر از 60 سال بود که 68 درصد آنها را بانوان غير فعال از نظر فيزيکي تشکيل مي‌دادند. البته گفتني است که اين بزرگسالان همگي سالم بودند و هيچگونه سابقه مشکلات عصبي مانند زوال عقل يا سکته نداشتند. مقادير اوليه حداقلي حافظه، مهارت‌هاي شناختي و آمادگي قلبي تنفسي در ابتداي مطالعه به ثبت رسيد و در ادامه با يک اسکن مغزي ويژه براي اندازه‌گيري سلامت و عملکرد ماده سفيد همراه شد.

شرکت‌کنندگان در گروه‌هاي مخصوصي قرار گرفتند که سه بار در هفته به مدت شش ماه گرد هم مي‌آمدند. يک گروه براي پياده‌روي سريع ??دقيقه‌اي، گروهي ديگر منحصر به تمرينات کششي و تعادلي تحت نظارت و گروه سوم که ويژه يادگيري و تمرين رقص‌هاي طراحي شده بودند. در پايان مداخله، همه آزمايشات مغزي و تصويربرداري اوليه تکرار شدند.

محققان به اين نتيجه رسيدند که اعضاي گروه پياده‌روي سريع و رقصندگان پس از شش‌ماه فعاليت منظم، سلامت کلي قلبي - عروقي بهتري داشتند. در حالي که هر دو گروه شواهدي مبني بر تغييرات مثبت در ماده سفيد را نشان دادند. اين تغييرات ميان افراد پياده‌رو شايع‌تر بود. تصاوير MRI نشان داد که بخش‌هاي خاصي از مغز بزرگ‌تر به نظر مي‌رسند و ضايعات بافتي هم کوچک شده‌اند. لازم به ذکر است که در گروه کنترل کاهش سلامت ماده سفيد مشاهده شد.

شايد تعجب کنيد اما گروه پياده‌روي تنها گروهي بود که در آن تغييرات ماده سفيد با حافظه بهتر همراه شده بود. به گفته نويسندگان مطالعه، دقيقا مشخص نيست که چرا گروه رقصندگان همان پيشرفت‌ها را نداشتند؛ هرچند ممکن است به اين دليل باشد که آنها تنها آموزش‌هاي لازم را دريافت و اجرا مي‌کردند. اين در حالي است که ما در پياده‌روي با آموزش خاصي سروکار نداريم و در عين حال اکسيژن بيشتري را از طريق حرکت در فضاي آزاد به ريه‌هاي خود وارد مي‌کنيم. در مجموع به نظر مي‌آيد که ورزش هوازي عامل اصلي تقويت ماده سفيد باشد.

«ورزش منظم که ضربان قلب را تندتر مي‌کند، براي قلب مفيد است و آنچه براي قلب مفيد باشد، قطعا براي مغز نيز مفيد خواهد بود.»