به گزارش احرار به نقل از ايسنا،  کوويد-19با تمام سويه‌ها و جهش‌هايش بدون شک روي مردم سراسر دنيا اثر منفي گذاشته است. خود بيماري يا استرس ابتلا به آن و عدم اطميناني که ايجاد کرده است، مردم را به نوعي تحت تاثير قرار داده است.

بنا بر بررسي‌ها، کوويد-19تمام جنبه‌هاي زندگي روزمره مردم، از خريد، کار و مدرسه گرفته تا سفر و تفريح را تغيير داده است. علاوه‌ بر اين تغييرات از نظر اقتصادي و فرهنگي، مردم گرفتار شک و ترديد نسبت به وضعيت خود هستند.

اما آيا اين تغييرات رفتاري و ارتباطي مردم با يکديگر، دايمي يا موقتي است؟

چگونگي تاثير عالم‌گيري روي رفتار مردم

در بررسي‌ها مشخص شد که بيشتر واکنش‌هاي عمومي به عالم‌گيري «مرگ سياه» در قرن 14ام ـ که بيماري طاعون، دنيا را به خود گرفتار کرده بود و مرگ‌ومير بسياري داشت - تاکنون بدون تغيير باقي مانده است. علاوه‌ بر آن، عالم‌گيري‌هاي قبل از کرونا هم تغييرات چشمگير و گسترده‌اي روي ساختارهاي اجتماعي و اقتصادي - اجتماعي جوامع گذاشته است و اين تغييرات همچنان باقي

مانده‌اند.

بنا به گفته رئيس انجمن بين‌المللي روانشناسي دانشگاه آدلر در شيکاگو «نمي‌توان براي چگونگي و چرايي واکنش‌هاي مردم به موقعيت‌هاي استرس‌زا، يک استاندارد خاص در نظر گرفت و پيش‌بيني کرد که تمام مردم در هر زمان و موقعيت به يک شرايط بحراني واکنش يکسان از خود نشان مي‌دهند. ما در دو سال عالم‌گيري کرونا، در دل توفان بحران‌هاي عالم‌گيري، اجتماعي، اقتصادي و سياسي قرار داشتيم و مردم به‌ طور طبيعي دست به رفتارهاي انطباقي زدند تا بتوانند از پس اين شرايط برآيند و بايد گفت اين رفتارهاي انطباقي معمولا موجب تغييراتي پايدار در نحوه ارتباط و رفتار مردم شده است.»

انواع تغييرات رفتاري

رفتار مردم همچون واکنش‌هاي احتمالي آنها به بحران‌ها، فردي و چندوجهي است و نمي‌توان گفت تمام آنها واکنش و رفتارهاي يکساني دارند. در واقع در ذات هر رفتاري، جنبه‌هاي مختلف انگيزشي، رفتاري و عاطفي نهفته است و بر اساس اين جنبه‌ها، رفتار خاصي بروز پيدا مي‌کند.

به‌ طور مثال از شروع اين عالم‌گيري، هر کس اولويت‌هاي خود را دارد. برخي به سلامت‌ و تناسب اندام‌شان بيشتر اهميت مي‌دهند، در حالي‌ که ديگران خوردن بيشتر و کم ورزش کردن برايشان اهميتي ندارد. از نظر ارتباطات هم، برخي از مردم از طريق تماس‌هاي ويدئويي، ارتباط خود با عزيزان‌شان را حفظ مي‌کنند اما برخي ديگر انزوا را ترجيح مي‌دهند.

از طرفي از زمان شروع عالم‌گيري، مقامات رسمي براي پيشگيري از گسترش کوويد-19از مردم مي‌خواستند که محدوديت‌ها را رعايت کنند. اما برخي ديگر اين محدوديت‌ها را مورد ترديد قرار دادند و بدين‌ترتيب مردم دو دسته شدند. برخي محدوديت‌ها را کاملا رعايت کردند و برخي ديگر به آن اهميتي ندادند.

تمام موارد فوق منجر به تغييراتي در جنبه‌هاي مختلف زندگي‌مان شد که مي‌توانند دائمي باشند. از برخي از اين تغييرات مي‌توان به موارد زير اشاره کرد:

دورکاري: افرادي که در دوران شدت عالم‌گيري کرونا مجبور به دورکاري شدند، به‌ويژه آنهايي که اولين بار اين روش کار را امتحان کردند، اثر مثبتي در روند کاري خود يافتند. در واقع در بررسي‌ها مشخص شد، 60افرادي که به دليل کرونا مجبور به دورکاري شدند، گفتند که مي‌خواهند تا پايان کامل عالم‌گيري همين روند را ادامه دهند.

بنا به گفته محققان، در دورکاري، افراد مي‌توانند با استفاده از نرم‌افزارهاي کامپيوتري و جلسات مجازي با هم در ارتباط باشند اما در اين روش، هر قدر هم خوشايند آنها باشد، باز هم حس کامل بودن را نخواهند داشت. حسي که معمولا با به‌کارگيري تمام حواس و در ارتباط با ديگران به‌ دست مي‌آيد. اين حس در افرادي که دورکار هستند از بين مي‌رود يا دچار تغيير شگرفي مي‌شود.

تغيير عادات خرج‌کردن: در تحقيقي که دانشمندان ايتاليايي روي 3833داوطلب 18تا 64ساله انجام دادند مشخص شد، محدوديت‌هاي اجتماعي و قرنطينه روي عادات خرج‌کردن مردم تاثير گذاشته است. محققان متوجه شدند، مردم از نظر روحي و رواني به خريد انواع کالاها، چه ضروري و چه غير ضروري، احساس نياز مي‌کردند و همين موضوع موجب افزايش خريد شده بود. در واقع اضطراب و ترس در خصوص کوويد-19، مردم را وادار به خريد کالاهاي ضروري کرده بود و از طرف ديگر شيوع افسردگي ميان آنها، باعث هزينه‌کردن روي کالاهاي غير ضروري شده بود. همچنين اين روزها مردم عادت به خريد اينترنتي کرده‌اند و بيشتر آنها کالاهاي خود را اينترنتي سفارش مي‌دهند. اين تغييرات چيزي است که کوويد-19موجب آنها شده است.

بيماري‌هاي ذهني: متاسفانه ترس و نگراني از کرونا و صدماتي که اين ويروس کشنده به جوامع سراسر دنيا زده است، بيماري‌هاي ذهني متعددي همچون سندرم اضطراب کوويد-19و اختلال خوردن ناشي از عالم‌گيري ايجاد کرده است که افراد بسياري از دنيا به اين بيماري‌هاي ذهني مبتلا شده‌اند. بنابر بررسي‌ها، شيوع افسردگي و اضطراب در دنيا ??درصد افزايش داشته است. همچنين اختلال خوردن يا استفاده از مواد مخدر در نوجوانان دنيا 25درصد بيشتر شده است.

البته اثر مثبتي که اين عالم گيري داشته اين است که مردم درباره بيماري‌هاي روحي آگاهي‌هاي بيشتري کسب کرده‌اند و ديگر به افراد مبتلا به اين بيماري‌ها برچسب‌هاي تحقيرآميز نمي‌زنند.

تغييرات گفتاري و زباني: در دوران عالم‌گيري يکسري تغييرات زباني هم رخ داد و اصطلاح‌هاي جديد مربوط به عالم‌گيري وارد زبان‌هاي مردم دنيا شد. مثل، واژه Rona (رونا) که مخفف کروناويروس است.

متاسفانه ترس و نگراني از کرونا و صدماتي که اين ويروس کشنده به جوامع سراسر دنيا زده است، بيماري‌هاي ذهني متعددي همچون سندرم اضطراب کوويد-19و اختلال خوردن ناشي از عالم‌گيري ايجاد کرده است که افراد بسياري از دنيا به اين بيماري‌هاي ذهني مبتلا شده‌اند.

افزايش بي‌ادبي: عالم‌گيري روي رفتارهاي مردم اثر منفي گذاشته و آنها را پرخاشگر و البته برخي از افراد را بي‌ادب کرده است. بنابه گفته روانشناسان اين پديده مي‌تواند ناشي از اضطراب و استرس طولاني‌مدت مربوط به کرونا باشد. همچنين متخصصان مراقبت‌هاي بهداشتي شاهد چنين رفتارهاي نامناسبي بوده‌اند و در بررسي‌ها 45,7از پرستارها اعلام کردند که بي‌ادبي و بي‌تمدني ميان مراجعه‌کنندگان بسيار بيشتر از دوران قبل از عالم‌گيري بوده است.

دليل ديگر اين رفتارهاي نامناسب مي‌تواند اين باشد که برنامه‌هاي آموزش‌هاي مهارت اجتماعي در اين دوران به شدت کاهش يافته و در نتيجه اثر منفي خود را روي رفتار مردم جامعه نشان مي‌دهد.

نگاهي به آينده

هنوز نمي‌توان با قاطعيت نظر داد که اين تغييرات پابرجا باقي مي‌مانند يا خير و آينده آن را مشخص مي‌کند. اما وقتي عالم‌گيري کاملا به پايان برسد و با بهبود و تعديل جامعه، برخي از تغييرات ممکن است به‌صورت هنجارهاي جديد اجتماعي باقي بمانند؛ در حالي‌ که تغييرات ديگر فراموش و محو شوند. البته بايد گفت هيچ چيز کاملا مانند گذشته نخواهد شد و ما با فرصت‌دادن به خود مي‌توانيم با شرايط جديد سازگار شويم و بايد يادمان باشد که انسان در مسير تکامل است و هميشه رو به جلو حرکت مي‌کند و بازگشت به عقب معنايي ندارد.»

منبع: ايسنا