کنکور 1401نيز از اين حواشي بي‌نصيب نماند و تعدادي از کانال‌ها در فضاي مجازي اقدام به خريد و فروش و انتشار دفترچه سؤالات، همزمان با برگزاري آزمون کردند. 

در حالي چهار روز گذشته فضاي علمي کشور درگير تب و تاب برگزاري پنجاه و دومين آزمون سراسري ورود به دانشگاه‌ها و مراکز آموزشي بود که بروز حواشي "تقلب و لو رفتن سؤالات" براي پرتقاضاترين رشته‌هاي اين آزمون يعني گروه علوم تجربي نگراني‌ها و ابهامات زيادي را در اذهان عمومي جامعه به خصوص داوطلبان اين رشته‌هاي پرطرفدار دانشگاهي ايجاد کرد.

اگر چه بازار تقاضا براي ورود به رشته‌هاي علوم پزشکي به ويژه سه رشته پرطرفدار يعني "پزشکي"، "دندانپزشکي" و "داروسازي" در ايران طي چند سال اخير رونق گرفته و تقريبا بيش از نيمي از داوطلبان با اميد و انگيزه پذيرش در اين رشته‌ها در کنکور شرکت مي‌کنند؛ اما نگاهي به تاريخچه اين آزمون ملي در ايران نشان مي‌دهد رشته "پزشکي" قبل از انقلاب نيز جزو اولين رشته‌هاي پرطرفدار در کشور محسوب مي‌شده و نخستين بار در دانشکده پزشکي دانشگاه تهران به دليل تعداد زياد متقاضيان امتحاني براي پذيرش در اين رشته به طور هماهنگ برگزار شد. پس از آن دانشکده‌هاي حقوق و فني نيز براي پذيرش در رشته‌هاي خود امتحان ورودي برگزار کردند.

شرايط چنين بود که اغلب متقاضيان ورود به دانشگاه ابتدا در امتحان دانشکده پزشکي شرکت مي‌کردند و اگر قبول نمي‌شدند سراغ باقي رشته‌ها و دانشکده‌ها مي‌رفتند. در واقع سال‌ها وضعيت بر همين منوال بود تا اينکه در سال 1341 قرار شد امتحاني سراسري براي ورود داوطلبان هر رشته به دانشگاه‌ها برگزار شود.

اين آزمون سراسري يک نکته داشت و مشکل اين بود که متقاضيان بايد بارها از سراسر ايران به تهران و ساير شهرها سفر مي‌کردند تا در امتحانات دانشکده ‌هاي مختلف شرکت کنند. براي رفع اين مشکل و با ايده برگزاري امتحاني با کيفيت بالاتر براي تعيين دقيق ‌تر سطح علمي افراد نخستين امتحان سراسري دانشگاه ‌ها يا همان اولين کنکور ايران در سال 1342برگزار شد.

در همين راستا به دنبال توسعه آزمون ورودي در دانشگاه‌ها، سازمان سنجش آموزش کشور در سال 1347با عنوان "مرکز آزمون‌شناسي ايران" با هدف تعيين نحوه گزينش دانشجويان براي ورود به دانشگاه‌ها توسط وزارت علوم و آموزش عالي ايران تأسيس شد. در نهايت در سال 1354 با افزايش تعداد دانشجويان و گسترش دانشگاه‌هاي داخل ايران، اين سازمان به سه حوزه معاونت فني و پژوهشي، اجرايي و نظارت بر امور دانشگاه‌ها گسترش يافت و تا سال 1360با همين تشکيلات به کار خود ادامه داد و پس از انحلال 8 ساله اين سازمان در فروردين ماه سال 1368، تشکيلات سازمان سنجش آموزش کشور با سه معاونت اجرايي، فني و پژوهشي و گزينش به تصويب سازمان امور اداري و استخدامي رسيد و در تاريخ 28مهر 1368شرح وظايف و پست‌هاي مصوب نيز به سازمان ابلاغ شد تا اين سازمان بتواند آزمون‌هاي بزرگ و ملي را با سازماندهي بزرگتر و منظم‌تر برگزار کند.

در حال حاضر فعاليت سازمان سنجش آموزش کشور بر سه بخش جذب ورودي مقاطع مختلف آموزش عالي، برگزاري آزمون‌هاي حرفه‌اي و استخدامي و بخش ارزشيابي متمرکز است و اين سازمان طي حدود نيم قرن فعاليت خود توانست عنوان امين‌ترين و مورد اعتمادترين سازمان‌ها را در بين مردم به دست بياورد و از سرمايه اجتماعي بالاتري برخوردار باشد.

سازمان سنجش و سرمايه‌اي به نام "اعتماد اجتماعي"

بررسي‌ها در سال‌هاي 90تا 95، سازمان سنجش آموزش کشور را جزو سازمان‌هاي مورد اعتماد مردم معرفي کرد که از پايگاه اجتماعي خوبي بين عموم برخوردار بود. اين سازمان در حالي همواره شعار "عدالت محوري" را در دوره هاي مختلف مديريتي سرلوحه فعاليت‌هاي خود قرار داده که سال هاي اخير با حواشي زيادي در مهم‌ترين و حساس‌ترين آزمون‌هاي خود مواجه شده است. ضمن اينکه اظهارنظر و واکنش مسئولان اين سازمان حاکي از ظهور پديده اي به نام "تقلب" در فرايند برگزاري مهمترين آزمون اين سازمان يعني کنکور است.

به گونه اي که طي چند سال اخير موضوع لو رفتن سؤالات و دفترچه‌هاي کنکور در فضاي مجازي هر ساله با نزديک شدن به زمان برگزاري کنکور، مطرح مي‌شود و ما شاهد رشد قارچ گونه انواع شبکه‌ها، سايت‌ها و کانال‌هاي فروش سؤالات کنکور و يا ادعاي لو رفتن سؤالات اين آزمون سرنوشت‌ساز هستيم.

تقلب‌هاي سريالي در کنکور

 اولين بار در کنکور سال 99بود که واژه "تقلب" و "داد و ستد سؤالات" در فضاي مجازي به طور صريح مطرح شد؛ سال گذشته نيز روز اول برگزاري کنکور و در حاليکه تازه بخش عمومي کنکور هنر به پايان رسيده بود ناگهان تصاويري در فضاي مجازي منتشر شد که حاوي همان سؤال هاي دفترچه آزمون در حال برگزاري بود.

اين تصاوير چنان با سرعت در فضاي مجازي منتشر شد که در کمتر از يک ساعت به موجي نگران کننده براي والدين نگران و کنکوري هاي مضطرب بدل شد و اينکه نکند سؤالات کنکور  99واقعا لو رفته باشد. اين نگراني و تماس‌هاي بيش از حد والدين با سازمان سنجش آنچنان زياد بود که سخنگوي اين سازمان را وادار به واکنش کرد.

لو رفتن سئوالات کنکور 99

فاطمه زرين آميزي سخنگوي وقت سازمان سنجش آموزش کشور با تاييد اين موضوع به ايسنا گفت: يکي از داوطلبان گروه آزمايشي هنر موفق به بردن گوشي همراه خود به جلسه آزمون شد و بخشي از سؤالات اين آزمون را در شبکه‌هاي اجتماعي منتشر کرده است. اين داوطلب در بيمارستان طالقاني آزمون مي‌داد که با سوءاستفاده از عوامل اجرايي و شرايط کرونايي خود توانسته بود بعد از پايان آزمون دروس عمومي از سؤالات عکس بگيرد و منتشر کند.

سخنگوي وقت سازمان سنجش آموزش کشور با اشاره به دستگيري فرد متخلف و منتشر کننده سؤالات کنکور هنر، تاکيد کرد: اگر چه اين داوطلب اظهار کرده است قصد تقلب نداشته، اما در حال حاضر به محاکم قضايي معرفي شده و مجازات پيش‌بيني شده در قانون شامل جزاي نقدي از ?? ميليون ريال تا يک ميليارد ريال يا حبس از يک تا پنج سال يا هر دو مجازات در خصوص او اجرا خواهد شد و اين سازمان براي اين گونه افراد تقاضاي اجراي بالاترين حد مجازات را دارد.

اما ماجرا به همين جا ختم نشد و در روز دوم کنکور سراسري نيز در حاليکه هنوز ساعتي از شروع کنکور سراسري داوطلبان گروه علوم انساني و گروه علوم رياضي نگذشته بود که در فضاي مجازي تصوير صفحات دفترچه هاي کنکور منتشر شد و برخي کانال‌ها مدعي شدند که سؤالات کنکور لو رفته است.

انتشار اين تصاوير باعث شد تا بار ديگر سازمان سنحش واکنش نشان دهد. زرين آميزي، سخنگوي وقت سازمان سنجش آموزش کشور درباره تصاويري که براي بار دوم در فضاي مجازي منتشر شده بود به ايسنا گفت: در حال حاضر صحت يا عدم صحت اين عکس ها توسط حفاظت سازمان سنجش آموزش کشور در دست بررسي است و نتيجه آن را اطلاع رساني خواهيم کرد.

وي در اظهار نظري ديگر تاکيد کرد: حفاظت آزمون سازمان سنجش آموزش کشور با همکاري دستگاه‌هاي امنيتي و انتظامي در استان‌هاي فارس و يکي از استان‌هاي غربي دو تيم را دستگير کردند که براي ارسال عکس از حوزه‌هاي امتحاني برنامه‌ريزي کرده بودند که در تهران نيز دو نفر شناسايي شده‌اند که به زودي دستگير خواهند شد. براساس بررسي‌هاي به عمل آمده اصولاً هدف اين افراد از ارسال عکس، تقلب نيست بلکه القاي شبهه در آزمون است.

حواشي کنکور 1400

اين حواشي قبل از برگزاري پنجاه و يکمين کنکور (1400) نيز مطرح شد و تعدادي از کانال‌ها در فضاي مجازي اقدام به خريد و فروش سؤالات جعلي کنکور کردند به طوري که سقف و کف قيمت‌هاي اعلامي اين کانال‌ها تا چندين ميليون نيز اعلام شد. اما در نهايت عده اي داوطلب از خريد اين سؤالات متضرر شدند و تعدادي از باندهاي فروش سؤالات توسط نيروهاي انتظامي و با همکاري دستگاه‌هاي نظارتي و اطلاعاتي کشور دستگير شدند.در اين رابطه سردار وحيد مجيد رئيس پليس فضاي توليد و تبادل اطلاعات ناجا به ايسنا گفت: در رصد پيش‌دستانه فضاي سايبر در بيش از 100کارگروه استاني و شهرستاني طي ايام منتهي به برگزاري کنکور سراسري سال 1400، تعداد زيادي سايت و تارنما که اقدام به فعاليت مجرمانه در اين خصوص مي‌کردند، مورد شناسايي قرار گرفتند.

وي در ادامه از شناسايي و دستگيري بيش از 20نفر از مجرمان در کشور که با تبليغات دروغين و کاذب مدعي فروش سؤالات کنکور سراسري سال 1400پيش از برگزاري آن بودند، خبر داد و اظهار کرد: اقدام قضائي عليه تعدادي از مجرمان ديگر نيز در اين حوزه در جريان است.

بحث فروش سئولات و تقلب در کنکور ???? تا جايي پيش رفت که وزارت اطلاعات با صدور اطلاعيه اي تاکيد کرد؛ در راستاي حفظ سلامت و آرامش رواني خانواده‌هاي داوطلبان آزمون سراسري ورود به دانشگاه‌ها و مراکز علمي کشور، با اشراف اطلاعاتي سربازان گمنام امام زمان، تحرکات چند شبکه کلاهبرداري که در زمينه عرضه و فروش سؤالات غير واقعي آزمون سراسري 1400فعاليت داشتند، با هماهنگي دستگاه قضايي شناسايي و مورد برخورد قرار گرفته و تعدادي از سودجويان شبکه‌اي دستگير شدند.

در همين رابطه دکتر ابراهيم خدايي رييس وقت سازمان سنجش آموزش کشور ضمن تاکيد جدي در برخورد با کلاهبردارن در زمينه فروش سؤالات کنکور، گفت: براي جلوگيري از تخلف و رعايت حفاظت از آزمون، کميته‌اي با حضور مجموعه دادستاني، تشکيل شد و با هماهنگي‌هاي صورت گرفته در اين کميته با موضوع برخورد جدي با کلاهبرداري در زمينه فروش سؤالات کنکور تصميم‌گيري شد.

وي در ادامه تصريح کرد: تمام موارد مربوط به فروش سؤالات کنکور کلاهبرداري است و شگرد کلاهبرداران اين است که ابتدا 50درصد پول را از داوطلب دريافت کرده و اعلام مي‌کنند که ما به سؤالات دسترسي داريم و پس از انتشار سؤالات، 50درصد باقي پول را دريافت مي‌کنيم؛ در صورتي که پس از دريافت 50درصد پول اوليه، تماس‌ها قطع مي‌شود و آنها حتي نمي‌توانند جلد دفترچه کنکور ما را به داوطلبان برسانند.

خدايي با بيان اينکه يکسري از عوامل کلاهبرداري فروش سؤالات کنکور شناسايي شده اند، افزود: با آنها برخورد شده و طبيعتا برخوردهاي بيشتري با توجه به گزارش‌هاي رسيده با اين افراد مي‌شود. به داوطلبان اطمينان مي‌دهم که تحت هيچ شرايطي سؤال کنکور قبل از جلسه به بيرون نيامده و داوطلبان مطمئن باشند کلاهبردار نمي‌تواند سئوالي بدهد چرا که حتي نمي‌تواند روي دفترچه را هم کپي کند.

پرونده‌هاي بي‌سرانجام

پديده فروش سؤالات و بروز تقلب در کنکور سال گذشته در حالي از سوي مسئولان وقت سازمان سنجش تکذيب شد که در برخي موارد ادعا مي‌شود هنوز پرونده‌هاي شبهه‌ دار تعداد زيادي از پذيرفته شدگان رشته‌هاي پرطرفدار علوم تجربي بدون تعيين تکليف و با وساطت تعدادي از مسئولان و نمايندگان مجلس شوراي اسلامي مختومه اعلام شده و اين داوطلبان يکسال است در پرطرفدارترين صندلي هاي دانشگاه تحصيل مي‌کنند.

در حالي که انتظار مي‌رفت کنکور 1401به دليل تغييراتي که در دفترچه سؤالات و پاسخنامه‌ها صورت گرفته بود، با کمترين حاشيه برگزار شود در عين ناباوري و تعجب اين آزمون به يکي از تاريک‌ترين آزمون‌هاي سراسري تبديل شد و اين موضوع درعلاوه بر انعکاس در شبکه‌هاي اجتماعي، با واکنش برخي مطبوعات نيز مواجه شد؛ به طوريکه برخي روزنامه‌ها خواستار برخورد جدي با مسببان اين امر و استعفاي مسئولان سازمان سنجش آموزش کشور شدند.

ماجراي کنکور امسال از اين قرار بود که در آزمون رشته‌هاي تحصيلي هنر، رياضي و انساني، سئوالات برخلاف سال‌هاي گذشته پس از پايان آزمون و به صورت رسمي دراختيار عموم داوطلبان قرار نگرفت، اما درمورد آزمون تجربي برخي مدعي هستند کل سئوالات عمومي و اختصاصي کنکور تجربي در ساعت 9:49، يعني چند دقيقه پس از توزيع دفترچه اختصاصي شماره 2، روي يکي از کانال‌هاي تلگرامي قرار داده شد. در اين فايل دفترچه اختصاصي شماره 3که هنوز در آن زمان توزيع نشده بود نيز وجود داشته است. 

در همين حال برخي منابع در فضاي مجازي ادعاي تقلب گسترده 25هزار نفر از داوطلبان تجربي را مطرح کردند که البته رييس سازمان سنجش شب گذشته با حضور در يک برنامه تلويزيوني ضمن رد ادعاي مطرح شده درباره تقلب گسترده در کنکور تجربي، اذعان کرد که با تعداد 480نفر از متخلفان اين آزمون برخورد شده و براي آنها پرونده تشکيل شده است.

رييس سازمان سنجش پيش از اين و در جريان بازديد وزير علوم از سازمان سنجش آموزش کشور در کرج عبدالرسول پورعباس رئيس سازمان سنجش آموزش کشور در اين زمينه گفت: با تمهيدات انديشيده شده با استفاده از دستگاه آشکارساز موبايل بسياري از داوطلبان متخلف در اين آزمون که ابزار الکترونيک به همراه داشتند شناسايي شدند و براي آنها پرونده تشکيل شده است. نيز گفته بود: همکاري خوب وزارت اطلاعات، نيروي انتظامي، سپاه و تمامي ارگان‌هاي امنيتي و حفاظتي باعث شد تاکنون 10گروه فعال در زمينه فروش سؤال‌هاي جعلي کنکور دستگير شوند.

سخن آخر

خبر لو رفتن و فروش سئوالات کنکور پديده ناميموني است که طي چند سال اخير دامن گير سازمان سنجش شده و همين امر ابهاماتي را در اذهان عمومي مطرح کرده است. اينکه چگونه مي‌شود در يکي از مهم‌ترين و امن‌ترين آزمون‌هاي سراسري ايران تقلبي تا اين حد ساماندهي شده و گسترده رخ بدهد؟ چگونه مي‌شود دفترچه پلمب شده سؤالات کنکور قبل از برگزاري آزمون در دست عده‌اي سودجو قرار مي‌گيرد؟ چگونه علي رغم هماهنگي و همکاري تمامي دستگاه‌هاي امنيتي همچنان عده‌اي اين توان را دارند به راحتي و به صورت علني در فضاي مجازي سؤالات کنکور را دست به دست کرده و به فروش برسانند؟ همچنين چرا علي رغم افزايش استفاده از دستگاه‌هاي تقلب سنج و شدت بازرسي هاي بدني در کنکور امسال، که از سوي سازمان سنجش ادعا شده بود هنوز تعدادي متخلف موفق شده‌اند از برخي ابزارهاي الکترونيکي استفاده و با کمک همين ابزارها عدالت آموزشي را نقض کرده و اعتبار نيم قرن فعاليت سازمان سنجش را زير سؤال ببرند.

با وجود اينکه در سال 84قانوني در مجلس به تصويب رسيد که بر اساس آن فروشندگان و  انتشاردهندگان سؤالات کنکور و آزمون‌هاي نهايي مورد تعقيب قرار گرفته و با مجازات‌هاي سنگيني از قبيل جريمه‌هاي ميلياردي و حبس‌هاي طولاني مواجه خواهند شد و اين قانون از سال ?? به اجرا گذاشته شده؛ اما اين قانون آن گونه که بايد نتوانسته جلوي سودجويي‌ها در اين زمينه را بگيرد و به نظر مي‌رسد نظارت و اجراي قوي قانون‌هاي موجود، تنها راهکار و ابزاري باشد که بتوانيم کنکوري به‌دور از حاشيه داشته باشيم.

به گزارش ايسنا، بر اساس آمار تخميني ارائه شده سالانه بيش از هزاران ميليارد تومان هزينه کلاس‌هاي کنکور و همچنين خريد و فروش سؤالات کنکور مي‌شود. قطعا وقتي پاي چنين تجارت پر سودي در ميان باشد شاهد تخلفات و کلاهبرداري هاي گسترده در اين عرصه خواهيم بود. اگر چه طي سال هاي اخير پديده لو رفتن سؤالات و رواج تقلب در بين داوطلبان کنکور همپاي رشد شبکه‌هاي مجازي و وسايل الکترونيکي و ابزارهاي هوشمند افزايش يافته است اما به نظر مي رسد سازمان سنجش آموزش کشور بايد با پيش بيني چنين اتفاقاتي تمهيداتي ويژه براي جلوگيري از سوء استفاده از اين تکنولوژي انجام دهد چرا که بروز چنين تخلفاتي علاوه بر اينکه اجحاف در حق دانش آموزاني شود که سال ها تلاش کرده اند تا بتوانند بر صندلي دلخواه خود در دانشگاه تکيه بزنند، اعتماد اجتماعي به سازمان سنجش را نيز کاهش مي‌دهد.

بنابراين مسئولان نظارتي و اجرايي آزمون‌هاي مهم سرنوشت سازي مانند کنکور با اتخاذ سياست‌هاي و برنامه‌هايي در تامين امنيت اين آزمون بيش از بيش تلاش کنند تا شاهد تخلفات هر چند اندک از سوي سودجويان علم و دانش نباشيم و از سويي ديگر سرنوشت داوطلبان نيز تحت تاثير مقاصد اقتصادي عده‌اي فرصت‌طلب قرار نگيرد.

انتهاي پيام