اين بناي باستاني در شهر تکاب آذربايجان غربي قرار دارد و داراي آب و هوايي بسيار عالي است، بقاياي اين مجموعه باستاني در روي جبهه‌اي از سنگ در 48 کيلومتري شمال شرقي تکاب و در بين انبوهي از آثار طبيعت مانند درياچه‌ها، آب گرم‌ها و آثار مصنوعي مانند قبرهاي کهن سال و بناهاي تاريخي محصور شده است.

از علل معروفيت اين مجموعه تاريخي مي‌توان به وجود يکي از آتشکده‌هاي مشهور ساساني اشاره داشت که محل تاج گذاري پادشاهان اين سلسله نيز بوده است. البته با توجه به کاوش‌هاي انجام يافته بر روي اين محوطه، آثاري از دوره‌هاي هخامنشي و مادي نيز به چشم مي‌خورد.

تخت سليمان در برگيرنده بناهاي بي نظير تاريخي آتشکده آذر گشسب، موزه هدايا، کوه زندان و دژ بلقيس است که هر کدام هزاران راز در دل خود جاي داده‌اند. علاوه بر اينها آثار باقي مانده کاخ دوره ايلخاني نيز امتياز مهمي براي تخت سليمان به شمار مي‌رود.

جاذبه‌هاي طبيعي اين دره سرسبز در نوع خود در دنيا بي نظير هستند، در سه کيلومتري غرب تخت سليمان، کوه مخروطي ميان تهي وجود دارد که هزاران سال پيش، بر اثر وقوع آتش فشان به وجود آمده، اهالي محل اين کوه زيبا را زندان سليمان يا زندان ديو مي‌شناسند و معتقدند که حضرت سليمان ديوهايي را که از فرمانش سرپيچي مي‌کردند در اين کوه زنداني مي کرده است.

مجموعه باستاني تخت سليمان قبل از اسلام به عنوان بزرگترين مرکز آموزشي، مذهبي، اجتماعي و عبادتگاه ايرانيان به شمار مي‌رفت اما در سال 624 ميلادي و در حمله هراکليوس، امپراطور روميان به ايران تخريب شد، بکارگيري سنگ‌هاي تراش دار و آجرهاي بزرگ در ساخت اين بناي تاريخي و واقع شدن درياچه عجيب و هميشه جوشاني به عمق 112 متر در وسط اين مجموعه جلوه زيبا و خاصي به اين مکان تاريخي بخشيده است.

اين مکان تاريخي در زمان ايلخانيان و در دوره حکمراني آقاخان در قرن هفتم هجري به عنوان تفرجگاه تابستاني مورد استفاده قرار گرفت، اين حکمران مغول با احداث بناهاي مختلفي همچون سالن شورا، ايوان شرقي و ساختمان‌هاي 8 و 12 ضلعي يک بار ديگر جان تازه اي به مجموعه تاريخي تخت سليمان تکاب بخشيد.

درياچه سحر آميز و رمز آلود تخت سليمان تکاب

درياچه سحرآميز و رمز آلود مجموعه جهاني تخت سليمان تکاب نوروز امسال پذيراي خيل عظيمي از گردشگران و مسافران نوروزي است، چشمه مجموعه جهاني تخت سليمان تکاب هزاران سال پيش شروع به جوشيدن کرده و به تدريج بر اثر لعاب حاصل از ترکيبات موجود در آب، لبه بيروني چشمه رسوب بسته و بالا آمده است.

اين روند هزاران سال ادامه يافته و باعث شده که آب چشمه گلداني در پيرامون خود بسازد به نحوي که هم اينک ارتفاع تپه حاصل از روند فوق و همچنين عمق درياچه ناشي از جوشش آب چشمه به حدود ?? متر مي‌رسد.

با توجه به اينکه ارتفاع رسوب دور درياچه از دوره ساساني تاکنون، يعني در طول ???? سال گذشته حدود ?? متر افزايش يافته مي‌توان گفت به ارتفاع گلدان درياچه تقريباً در هر سال کمي کمتر از ? ميليمتر افزوده شده است.

درياچه تخت سليمان با جود زمستان‌هاي سرد منطقه تکاب دمايش همواره ثابت است و در تابستان و زمستان 21 درجه سانتيگراد است. از اين درياچه چندين نهر آب سرازير مي‌شود که به طور ميانگين ثانيه‌اي 90 ليترمي شود. آب اين درياچه از سفره‌هاي آب زير زميني که در کف درياچه وجود دارد تأمين مي‌شود.

کوه زندان سليمان مجموعه کم نظير چشم انتظار گردشگران نوروزي

کوه ميان تهي زندان سليمان، مجموعه‌اي بي نظير از اثر جهاني تخت سليمان تکاب که در دل خود اسرار و قصه‌هاي نهفته‌اي دارد از اولين مقاصد گردشگران نوروزي است، کوه زندان سليمان نام کوهي مخروطي و ميان تهي در سه کيلومتري غرب اثر جهاني تخت سليمان تکاب است که هزاران سال پيش، بر اثر رسوب کاني‌هاي آب درياچه به وجود آمده است.

طريقه به وجود آمدن اين کوه عظيم به اين صورت است که چشمه در ابتدا درياچه‌اي در اطراف خود به وجود مي‌آورد و آهک و املاح معدني ديگر در اطراف درياچه رسوب مي‌کند و آب از اطراف آن سرازير مي‌شود و مجدداً رسوب مي‌دهد و اين سير ساليان سال ادامه مي‌يابد تا اينکه چشمه اوليه به صورت يک کوه مخروطي درمي‌آيد.

برخي باستان شناسان و کاوشگران اماکن تاريخي معتقد هستند اين کوه اصلاً سابقه آتش‌فشاني نداشته است، بلکه در ابتدا درياچه‌اي شبيه درياچه تخت سليمان بوده که بعدها آب آن خشک شده و به صورت فعلي درآمده است، ساکنان منطقه تخت سليمان تکاب اين کوه زيبا و شگفت انگيز را زندان سليمان يا زندان ديو مي‌نامند و بر اين باور هستند که حضرت سليمان ديوهايي را که از فرمانش سرپيچي مي‌کردند در اين کوه زنداني مي‌کرد.

کوه زندان سليمان در کنار مجموعه تاريخي و باستاني تخت سليمان از مهم‌ترين جاذبه‌هاي گردشگري استان آذربايجان غربي محسوب مي‌شود و در اولويت اول گردشگران منطقه شمال غرب کشور قرار دارد به طوري که بازديد از اين کوه نه تنها موجب حيرت مسافران نوروزي مي‌شود بلکه تماشاي آن و ديدن شگفتي‌هاي داخل اين کوه ميان تهي از روي دهانه خطرناک و بسيار مهيج و جالب است.

نکته قابل توجه ديگر در مورد کوه زندان سليمان وجود گاز و چشمه‌هاي گاز دار داخل اين گودال است که هنوز هم ديواره‌هاي فرونشسته يک چشمه گازدار در کف حفره زندان فعاليت دارد که همين پديده موجب جذب شمار زيادي از گردشگران و علاقه شديد مسافران نوروزي براي صعود به دهانه اين کوه شده است.

معبد آناهيتا در تخت سليمان تکاب

معبد آناهيتا در شمال شرقي درياچه نيز حائز اهميت است چون آناهيتا، الهه آب مورد احترام ايرانيان باستان بوده و براي وجود چنين معبدي بايد دليل خاصي وجود داشته باشد بين دو قله در فصل بارش درياچه‌اي از آب برف‌هاي ذوب‌شده ديده مي‌شود و پايين‌تر چشمه وجود دارد که علت اصلي حضور معبد آناهيتا است اين چشمه، آب آشاميدني موبدان را تأمين مي‌کرده و نام کوه برگرفته از نام ملکه صبا، همسر حضرت سليمان است.

در شمال درياچه تخت سليمان آتشکده آذرگشسب قرار دارد که مهم‌ترين اثر تاريخي اين مجموعه است و جلوي آن حياط شمالي آتشکده و در شرق آن محل آتش مقدس است و در سمت شرق آتشکده تالار ستون‌داري قرار دارد.

آناهيتا ايزد بانوي نامدار ايران است که افرادي در سراسر ايران و کشورهاي ديگر احترام خاصي برايش قائل هستند. مردمان يونان اين بانو را به نام الهه عصمت و يا آرتميس، و روميان او را به نام ديانا مي‌شناختند. معبد آناهيتا نمادي از ستايش آب و زايش مي‌باشد و نمونه‌هايي از آن در کازرون، رفسنجان و کنگاور وجود دارد. جالب است بدانيد معبد آناهيتا تکاب در کنار ساير قسمت‌هاي تخت سليمان، در فهرست آثار جهاني يونسکو به ثبت رسيده است. از قسمت‌هاي مهم ديگر تخت سليمان مي‌توان به آتشکده آذرگشسب، درياچه گنج، زندان ديو يا همان زندان سليمان، ايوان خسرو و… است که هر کدام به نوبه خود بسيار جذاب و قابل توجه هست.

مديرکل ميراث فرهنگي آذربايجان غربي  از برگزاري مراسم نوروزگاه در ميراث جهاني تخت سليمان در ايام نوروز 1401 خبر داد و گفت: اجراي مراسم‌هاي آئيني مانند تکم گرداني، کوسه گلين، برگزاري مسابقه عکاسي، برپايي غرفه‌هاي مردم‌شناسي و صنايع‌دستي، اجراي موسيقي سنتي و برپايي سفره هفت‌سين در محوطه تخت سليمان تکاب از جمله اين برنامه‌ها هستند.

جليل جباري با اشاره به بازديد بيش از ??? نفر از موزه تخت سليمان تکاب در دور اول تعطيلات نوروزي امسال افزود: در سطح استان بيشترين تعداد بازديد از موزه‌ها به تخت سليمان تکاب با 557 نفر تعلق دارد و پس از آن قره‌کليسا چالدران، موزه مردم‌شناسي، باستان‌شناسي و سه‌گنبد اروميه و تپه حسنلوي نقده در رده‌هاي بعدي قرار دارند.

وي ادامه داد: تعداد بازديد از جاذبه‌هاي گردشگري و تاريخي استان نيز در اين مدت برابر با 200 هزار نفر بوده که در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته 58 درصد افزايش داشته است.

جباري گفت: در تعطيلات نوروز هشت هزار نفر در مراکز اقامتي استان اقامت کرده‌اند که اين آمار نيز نشان‌دهنده افزايش 97 درصدي نسبت به مدت مشابه سال 1400 است.