احرار: يک استاد دانشگاه گفت: فرونشست دشت‌هاي اطراف درياچه اروميه مي‌تواند خسارت قابل توجهي به تأسيسات زيربنايي، شريان‌هاي حياتي، سازه‌هاي شهري و روستايي، راه‌ها و خطوط انتقال نيرو وارد کند.
قدرت برزگري در گفت‌وگو با ايسنا در خصوص دلايل فرونشست‌هايي که اخيراً در دشت‌هاي اطراف درياچه اروميه اتفاق افتاده است، اظهار کرد: نشست يا حرکت رو به پايين سطح زمين در يک منطقه وسيع اصطلاحاً فرونشست گفته مي‌شود که عوامل مختلفي باعث فرونشست زمين مي‌شود؛ از جمله مي‌توان به استخراج مواد و يا سيالات زيرزميني به عبارتي برداشت بيش از حد آبهاي زيرزميني، تراکم رسوبات و يا انحلال مواد و مصالح زمين‌شناسي اشاره کرد.
وي ادامه داد: با برداشت بيش از حد آبهاي زيرزميني و يا کاهش تغذيه سفره‌هاي آب زيرزميني در اثر خشکسالي، تنش مؤثر لايه‌هاي فوقاني افزايش مي‌يابد و سبب تراکم رسوبات و فرونشست مي‌شود که نرخ اين فرونشست‌ها به بافت زمين‌شناسي منطقه بستگي دارد و در لايه‌هاي ريزدانه مقدار فرونشست در زمان طولاني‌تري اثرات خود را نمايان مي‌کند.
وي افزود: عدم مديريت صحيح منابع آب و استفاده بيش از حد از منابع آبخوان‌ها در اقليم‌هاي خشک و نيمه خشک، دليل اصلي فرونشست زمين است.
برزگري با بيان اينکه آبخوان‌هاي مربوط به دشت‌هاي اطراف درياچه اروميه عمدتاً ماهيت آبرفتي دارند و منابع آب زيرزميني وسيعي در خود جاي داده‌اند، يادآور شد: توسعه‌ي شهرنشيني و نياز به تأمين آب شرب با مهار آبهاي سطحي از طريق احداث سد از يک طرف و توسعه‌ي اراضي کشاورزي و باغداري و در نتيجه نياز به حفر چاه‌هاي عميق و برداشت آبهاي زيرزميني از طرف ديگر و همچنين وقوع خشکسالي‌هاي اخير، کاهش تغذيه آب درياچه اروميه و آبخوان اطراف آن طي دو دهه اخير را در پي داشته است.
وي اضافه کرد: افت سطح ايستابي اين آبخوان‌ها با افزايش تراکم و فرونشست همراه بوده و با توجه به ماهيت رسوبات و بافت زمين‌شناسي منطقه، احتمال وقوع فروچاله و يا نشست‌هاي نامتقارن در مقياس بزرگ و گسترش ترک‌هاي کششي و انحلالي وسيع در اين دشتها دور از انتظار نيست.
وي در رابطه با پيامدهاي زيانبار اين فرونشست‌ها گفت: پايين رفتن سطح آب زيرزميني و تخليه‌ي سفره‌ي آب زير زميني با گذر زمان منجر به خشک شدن چاه‌هاي نيمه عميق و قنوات شده و کاهش کيفيت آبها و شور شدن آب چاه‌ها را در پي خواهد داشت.
اين استاد زمين شناسي دانشگاه تبريز با اشاره به امکان گسترش اين پديده متذکر شد: فرونشست يک پديده‌ي مزمن است که با شرايط کنوني اگر متغيرهاي مسبب اين پديده‌ي خطرناک تغييري نکنند، طبيعتاً فرونشست گسترش پيدا کرده و محدوده‌ي وسيع‌تري را درگير خواهد کرد.
وي در تشريح راهکارهايي براي جلوگيري از فرونشست‌ها بيان کرد: براي پيشگيري از وقوع اثرات بعدي فرونشست نياز به برنامه‌ريزي، انجام مطالعات راهبردي و مديريت صحيح منابع آب حوضه درياچه است، کاهش مقادير پمپاژ، تغذيه‌ي مصنوعي منابع آبهاي زيرزميني و استفاده بهينه از سيلاب‌هاي منطقه مي‌تواند نرخ رو به رشد اثرات فرونشست را کاهش دهد و تا حدودي وضعيت را پايدارتر کند.
وي همچنين در خصوص وضعيت فعلي درياچه اروميه نيز گفت: وضعيت فعلي درياچه اروميه چندان تعريفي ندارد اما مي‌توان گفت خوشبختانه هنوز نفس مي‌کشد.
برزگري در بخش ديگر اين گفت‌وگو با اشاره به بارش‌هاي اخير اظهار کرد: بارش‌هاي اخير براي درياچه اروميه صرفاً نقش يک مسکن و يا سرم براي يک بيمار را ايفا مي‌کند و طبيعتاً در طولاني مدت نمي‌تواند در بهبود وضعيت درياچه و يا به عبارتي احياي آن چندان مؤثر باشد؛ مگر اينکه اين بارش‌ها براي طولاني مدت و ساليان سال تداوم يابد که بعيد به نظر مي‌رسد.
وي در پايان تاکيد کرد: با گذشت زمان، راه نجاتي براي درياچه اروميه باقي نمي‌ماند؛ انجام مطالعات جامع و راهبردي براي مديريت منابع آب سطحي و زيرزميني حوضه‌ي درياچه، تسريع پروژه‌هاي انتقال آب و احياي درياچه و همچنين تغذيه مصنوعي آبخوان‌ها، کاهش برداشت آبهاي زيرزميني و استفاده‌ي بهينه از آبهاي سطحي و سيلاب‌ها فعلاً تنها راه پيش روي ما است.