در خصوص املاح به خصوص نمک درياچه اروميه اظهارنظرهاي متفاوتي وجود دارد، خشک شدن درياچه اروميه موجب رسوب بيش از 6.5 ميليارد تني و حتي بيشتر املاح و نمک در بستر درياچه شده است.

برخي کارشناسان وجود اين ميزان املاح و نمک را در صورت تداوم روند فعلي درياچه اروميه تهديدي بر حيات و معيشت مردم منطقه با وقوع طوفان‌هاي نمکي و مشکلي بر احياي اين تالاب مي‌دانند و عده‌اي از کارشناسان نيز بر اين باورند وجود اين املاح و نمک ظرفيت و ذخايري بي نظير براي رونق اقتصادي استان به شمار مي‌رود.

هر چند هنوز دستورالعمل مشخصي در خصوص برداشت نمک و املاح درياچه اروميه تدوين نشده و به صورت مورد مجوزهايي براي برداشت نمک در استان‌هاي آذربايجان شرقي و آذربايجان غربي صادر شده است اما بهره مندي از ذخاير درياچه اروميه نيازمند مطالعات دقيق و اصولي است.

ضرورت رسوب زدايي املاح درياچه اروميه

معاون محيط طبيعي اداره کل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي  در خصوص ضرورت رسوب زدايي از بستر درياچه اروميه گفت: هم اکنون بيش از 6 ميليارد تن املاح و نمک در بستر درياچه اروميه در سال‌هاي اخير به دليل خشک شدن اين تالاب بين المللي رسوب شده است.

حجت جباري با بيان اينکه از بيش از 6 ميليارد تن املاح درياچه اروميه5.5  ميليارد آن به صورت رسوبات نمک است، افزود: ضرورت داشت بر اساس ضوابط، نسبت به رسوب‌زدايي املاح درياچه اروميه اقدام شود که در اين خصوص تا کنون 14 مجوز براي برداشت نمک درياچه اروميه از سوي محيط زيست استان صادر شده است.

وي با اشاره به اينکه پس از بررسي و پايش نسبت به صدور مجوز برداشت نمک اقدام مي‌شود، ادامه داد: از سوي سازمان صنعت، معدن و تجارت استان استعلام‌هاي لازم به عمل مي‌آيد و سپس در قالب هر مجوز برداشت 20هکتاري نمک از بستر درياچه اروميه صادر مي‌شود و امسال نيز 14 مجوز برداشت نمک از بستر درياچه اروميه صادر شده است.

معاون محيط طبيعي اداره کل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي با تاکيد بر ضرورت رسوب زدايي از بستر درياچه اروميه عنوان کرد: اقدامات بازدارنده براي ريزگرد نمکي انجام شده و کانون‌هاي ريزگرد نمکي درياچه اروميه در حال حاضر تحت کنترل بوده تا به اين لحظه شن‌هاي روان و نمکي تثبيت و از بروز ريزگردها جلوگيري شده است.

جباري ادامه داد: با ادامه روند فعلي خشک شدن درياچه اروميه، کانون‌هاي ريزگرد نمکي دوباره فعال شده که انتظار مي‌رود براي جلوگيري از افزايش ريزگردها درياچه آبگيري شود تا ديگر شاهد اين گرد و غبار و صدمات بيشتر به محيط زيست نباشيم.

حق آبه درياچه اروميه 3.4 ميليارد مترمکعب برآورد شده است

وي در خصوص آخرين وضعيت درياچه اروميه نيز گفت: در سال آبي جاري حق آبه درياچه اروميه 3.4  ميليارد مترمکعب برآورد شده اما با توجه به اينکه بارش‌ها به صورت برف است انتظار مي‌رود باذوب شدن برف‌ها سازمان آب منطقه‌اي استان نيز حق آبه درياچه اروميه را تخصيص دهد.

جباري با بيان اينکه تاکنون 500 ميليون مترمکعب حق آبه درياچه اروميه تأمين شده است، گفت: با وجود بارش‌هاي اخير هنوز رودخانه‌ها و انهار منتهي به درياچه اروميه آب ندارند و انتظار مي‌رود پس از ذوب برف‌ها اين رودخانه‌ها و انهار نيز آبگيري شوند.

وي با بيان اينکه به دليل خشک شدن درياچه اروميه امسال برخي جزاير به خشکي متصل شده بودند، اضافه کرد: در حال حاضر حيات وحش ساکن در جزاير به جز حضور گونه‌هاي مهاجم از جمله شغال، پلنگ و روباه مشکل خاصي در زمينه تأمين علوفه و آب ندارند، محيط زيست استان امسال تلاش کرد با تعديل سازي اين گونه‌هاي مهاجم زمينه زندگي حيات وحش ساکن درياچه اروميه را فراهم سازد.

استحصال نمک از درياچه اروميه به صورت موقت صورت مي‌گيرد

معاون معدن سازمان صنعت، معدن آذربايجان‌غربي نيز در خصوص برداشت نمک از درياچه اروميه اروميه گفت: استحصال نمک از درياچه اروميه از ديرباز و با صدور پروانه بهره‌برداري استحصال نمک انجام گرفته است.

پريسا عابدپور ادامه داد: با توجه به مخالفت اداره کل محيط زيست استان براي صدور پروانه اکتشافات استحصال نمک از درياچه اروميه و موافقت اداره‌کل محيط زيست بر اساس ضوابط و مقررات زيست محيطي مبني بر صدور مجوز برداشت موقت با محدوده يابي با مساحت 20 هکتار و به صورت موقت 2 ماهه صورت مي‌گيرد.

وي در خصوص ميزان درآمد حاصل استخراج نمک درياچه اروميه يادآور شد: ميزان حقوق دولتي به ازاي هر تن نمک خشک ترسيب شده به صورت علي الحساب با قيمت پايه 11 هزار ريال است که در زمان صدور مجوز به حساب خزانه واريز مي‌شود.

عابدپور در خصوص ميزان استخراج نمک از درياچه اروميه خاطرنشان کرد: با توجه به صدور برداشت نمک از درياچه اروميه به صورت موقت و در بازه زماني هر مجوز برداشت 2ماهه است، ميزان برداشت روزانه نسبت به مجوز برداشت صادره متفاوت بوده و طي 9 ماه سال جاري تعداد 14 فقره مجوز برداشت نمک به ميزان 564.200  تن صادر شده است.

معاون معدن سازمان صنعت، معدن آذربايجان‌غربي تصريح کرد: تمام مجوزهاي استحصال نمک طبق تاييده سازمان محيط زيست انجام مي‌شود و در زمان صدور مجوز برداشت از دستگاه‌هاي مربوطه استعلام انجام و در صورت مخالفت يکي از دستگاه‌هاي استعلام شونده هيچ‌گونه مجوزي صادر نمي‌شود.

وي عنوان کرد: در چند سال گذشته به علت کاهش تراز آب درياچه اروميه درصد نمک در بستر آن بالا رفته است از اين‌رو برداشت آن نه‌تنها خللي در کار ستاد احيا ايجاد نمي‌کند بلکه کمکي به احياي درياچه خواهد بود.

عابدپور گفت: در اين اساس برداشت نمک از بستر درياچه با مجوز سازمان حفاظت محيط زيست امکان‌پذير است اما بايد اين برداشت از مکان‌هاي تعيين‌شده انجام شود تا آسيب بيشتري به درياچه وارد نشود.

درياچه اروميه بيش از 7 ميليارد تن ذخاير معدني وجود دارد که تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته است و بهره برداري از آن ناچيز است، درياچه اروميه داراي بهترين معادن پتاس، منيزيم بوده اما بنا به دلايلي به نحو احسن براي توسعه استان مورد استفاده از قرار نگرفته است.