عضويت کامل ايران در سازمان همکاري شانگ‌هاي فرصت مناسبي فراهم کرده است تا ايران نقش پر رنگي در 3طرح زيرساختي ابتکار کمربند و جاده، اتحاديه اقتصادي اوراسيا و کريدور شمال- جنوب ايفا کند. ابتکار کمربند و جاده، اتحاديه اقتصادي اوراسيا و کريدور شمال- جنوب به عنوان طرح‌هاي کليدي در حوزه اتصالات زيرساختي مي‌توانند در تقويت منافع مشترک کشورهاي کشورهاي همسايه و توسعه مناسبات اقتصادي موثر باشند.

در اين ميان آذربايجان شرقي با موقعيت استراتژيک خود از گذشته تا کنون، پيشاهنگ ارتباطاتي ايران با کشورهاي دور و نزديک بوده و به پشتوانه اين موقعيت در کانون فعاليت بازرگانان، تجار و فعالان اقتصادي قرار گرفته است.

اين خطه اکنون در محل اتصال کريدورهاي ترانزيتي شمال- جنوب و غرب- شرق، قادر است درصد قابل توجهي از سهم در آمدهاي حمل و نقلي کشور را به خود اختصاص دهد و اين پتانسيل را دارد تا بتواند سالانه ميليون ها تن کالا را با ايجاد ارزش افزوده و يا انبار کردن ترانزيت کند.

آذربايجان شرقي در سال هاي نه چندان دور به دليل فعال بودن خط آهن شوروي سابق در آن سوي ارس و در محدوده جمهوري هاي امروزي آذربايجان و ارمنستان و نيز جمهوري خودمختار نخجوان، جايگاه ممتازي در صنعت حمل و نقل ايران داشت و انبارهاي گمرک جلفا از کالا پر و خالي مي شد.

با تکه تکه شدن شوروي و آغاز جنگ ميان جمهوري هاي آذربايجان و ارمنستان بر سر قره باغ در اوايل دهه ?? شمسي، متاسفانه ارتباط ريلي ايران نيز با منطقه قفقاز و روسيه قطع شد و به تبع آن گمرک جلفا شکوه و عظمت ديرينه خود را از دست داد.

در کنار اين رخداد هاي تاريخي سوء مديريت دولت هاي پيشين، فرسوده شدن ناوگان حمل و نقل و عدم نوسازي اين ناوگان عاملي شدند تا صنعت پررونق ترانزيت استان در طول سه دهه جايگاهش را از دست بدهد.

آذربايجان شرقي با داشتن 270کيلومتر مرز مشترک با کشورهاي همسايه ظرفيت بسيار خوبي براي داد و ستد و توسعه تجارت دارد که اگر اختيارات کافي به مديران ارشد اجرايي استان داده شود زمينه حضور پر رنگ فعالان اقتصادي و بخش خصوصي استان در بازارهاي منطقه فراهم مي شود.

به نظر مي رسد با تهيه بسته همکاري هاي مشترک آذربايجان شرقي با کشورهاي همسايه و گردآوري ظرفيت ها و نيازمندي هاي استان مي توان به حضور تجار و صنعتگران در بازار منطقه و رونق ترانزيت اميدوار بود.

مسير ترانزيتي ايران - آذربايجان - گرجستان به اروپا از مقرون به صرفه ترين مسيرهاي ارتباطي بين کشورمان و اروپاست و جايگزين مناسبي براي ساير مسيرهاي ممکن محسوب مي شود. اين مسير ترانزيتي علاوه بر اينکه مسير صادرات کالا از ايران به بندر باتومي در ساحل درياي سياه را تسهيل مي کند، امکان صادرات از خاک ايران براي کشورهاي منطقه و جمهوري هاي شوروي سابق به اروپا از اين مسير فراهم مي شود. مسيري که تبريز در آن قرار دارد.