احرار:زمين، اراضي کشاورزي، باغ‌هاي شهري، انهار، کوه‌ها و هر چيز ديگري که بشود آن را تصاحب کرد، امروزه مورد هجوم افراد سودجو در اروميه قرار گرفته که از جمله آخرين مورد از آنها، سوء استفاده از پيکره کوه سير مشرف به اين کلانشهر است.
ايرنا- زمين‌خواري معضلي است که بيشترهاي شهرهاي کشور کم و بيش درگير آن هستند و پرونده‌هاي متعدد کوچک و بزرگي نيز در دستگاه قضايي براي آنها تشکيل شده که شهرستان اروميه نيز از اين قاعده مستثني نيست.
موضوع کوه خواري در کوه سير اروميه براي اولين بار توسط کوهنوردان منطقه در شبکه‌هاي اجتماعي مطرح شده که با حساسيت ايجاد شده در اين رابطه، اين موضوع مورد پيگيري رسانه‌ها قرار گرفت که منجر به توقف مقطعي ساخت و ساز در اين منطقه شد.
متاسفانه در همين راستا طي هفته گذشته تصاويري از ساخت و سازهاي دوباره در کوه "سير" اروميه بار ديگر در شبکه‌هاي اجتماعي منتشر شد که نشان مي‌داد يا ساز و کار قانوني براي جلوگيري از آن وجود ندارد يا مسوولان در اين رابطه کم کاري کرده‌اند و به مطالبه عمومي در اين راستا بي توجه هستند.
طي چند روز گذشته بار ديگر انتشار تصاويري از اين ساخت و سازها، موجي از توجهات عمومي را به خود جلب کرده است؛ با نيم نگاهي به موقعيت جغرافيايي کوه "سير" اروميه و پتانسيل گردشگري آن از جمله وجود کليساي تاريخي و اجراي طرح تله کابين در اين منطقه، مي‌توان به راحتي حدس زد که چگونه برخي از فرصت طلبان براي تصاحب غيرقانوني اين کوه و ساخت و ساز در بام شهر اروميه عزم خود را جزم کرده‌اند.
هجوم سودجويان به کوه سير اروميه ادامه دارد
در همين راستا بر آن شديم تا به سراغ کاشفان نخست کوه خواري در کوه سير اروميه برويم، يعني همان کوهنوردان؛ "کوشا رحمان‌زاده" يکي از کوهنوردان منطقه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا با بيان اينکه ساخت و سازهاي غيرمجاز طي يک مدت خاص در گذشته در منطقه کوه سير اروميه به شدت افزايش يافته و هم اکنون نيز ادامه دارد، گفت: اين ساخت و سازهاي غيرمجاز در گذر زمان شکل کوه را در برخي از نقاط دچار تغييرات اساسي کرده است.
وي افزود: فقط کوه خواري در اين منطقه اتفاق نيفتاده است بلکه برخي از مالکان زمين‌هاي زراعي با تغيير کاربري و تفکيک غيرمجاز اقدام به ساخت و ساز در نقاط مختلف کوه کرده‌اند.
ساخت و ساز غيرمجاز در کوه سير سيستم اکولوژيک منطقه را تغيير داده است
اين کوهنورد اروميه‌اي مدعي شد که در گذشته کوه سير اروميه ميزبان گونه‌هاي مختلفي از پرندگان وحشي بوده که امروز ديگر اثري از اين پرندگان نيست؛ او ادعا دارد که ساخت و ساز در اين کوه سبب شده تا پرندگان ديگر اين منطقه را محلي امن براي خود ندانند.
وي همچنين به قطع تعداد زيادي از درختان در اين منطقه اشاره کرد و گفت: با ادامه روند فعلي در آينده‌اي نزديک شاهد جاري شدن سيل از اين منطقه به سمت روستاهاي پايين دست کوه سير اروميه خواهيم بود.
هدف سودجويان از ساخت و ساز در کوه سير اروميه چيست؟
علي ايماني يکي ديگر از کوهنوردان کوه سير اروميه نيز در گفت و گو با خبرنگار ايرنا با اشاره به نبود هيچگونه امکانات رفاهي و خدماتي از جمله آب، برق و گاز در اين منطقه، گفت: معلوم نيست که سودجويان با چه هدفي اقدام به ساخت و ساز ويلا مي‌کنند چرا که اين منطقه امکانات رفاهي لازم براي زندگي را ندارد.
وي افزود: متاسفانه فقط موضوع کوه خواري مطرح نيست؛ برخي از اين افراد به طور خودسر اقدام به احداث سيل بند در کوه سير اروميه کرده يا برخي ديگر براي ساخت و ساز انجام شده در دل کوه يک مسير ارتباطي از طريق جاده احداث کرده اند.
وي اضافه کرد: "متاسفانه دستگاه‌هاي اجرايي مرتبط با الفاظ بازي کرده و در برخي مواقع اين ساخت و سازهاي غيرمجاز را مصداق کوه خواري نمي‌دانند؛ بنده از آقايان مسوول سوال مي‌کنم که کوه خواري يا ساخت و ساز غير مجاز، آيا در ماحصل اين اتفاقات نامبارک در تخريب اين کوه تغييري ايجاد مي‌کند؟"
ايماني با بيان اينکه ما انسان‌ها ميراث دار طبيعيت نيستيم، اظهار داشت: طبيعت به ما به ارث نرسيده است؛ ما بايد امانت دار طبيعت براي رسيدن به دست آيندگان باشيم.
تاييد رسمي آسيب ساخت و ساز به سيستم اکولوژيک منطقه "سير داغي"
با ادعاي مهمي همچون تاثير ساخت و ساز غير مجاز در منطقه کوه سير اروميه به سراغ "اميد يوسفي" رييس اداره نظارت بر امور حيات وحش سازمان حفاظت از محيط زيست آذربايجان‌غربي رفتيم؛ او نيز همچون مشاهدات ميداني کوهنوردان با تاييد اين ادعا بيان کرد: قطعا تردد و حضور انسان در کوه سير اروميه در منطقه سير داغي سبب احساس ناامني گونه‌هاي مختلفي از جانداران و به تبع آن کاهش جمعيت و تنوع آنان را در اين منطقه شده است.
وي با بيان اينکه کوه سير اروميه از نظر زيست‌گاهي در آن حدي نيست که زيست‌گاه اختصاصي يک گونه خاص باشد، افزود: ولي پرنده هايي همچون کبک يا پرنده‌هايي شکاري مانند باز، شاهين و عقاب طلايي در اين کوه يافت مي‌شود که با حضور انسان‌ها به کوه‌هاي اطراف کوچ کرده‌اند.
شرايط پيچيده کوه سير اروميه! متولي کيست؟
پس از اطلاع از کليت ساخت و سازهاي غير مجاز در منطقه تاريخي و گردشگري کوه سير اروميه، برآن شديم تا گفت و گويي با فرماندار اروميه داشته باشيم؛ "رسول مقابلي" فرماندار اروميه در نهايت همکاري با خبرنگار ايرنا زمينه را براي مصاحبه با معاون عمراني خود و بخشدار مرکزي اروميه در اين رابطه فراهم کرد تا اطلاعات دقيقي از جزئيات اين ماجرا در اختيار ما قرار بگيرد.
"اکبر صابري" معاون هماهنگي و امور عمراني فرماندار اروميه در گفت و گو با ايرنا با بيان اينکه روستاي "سير" اروميه مشرف به اين شهر کمتر از 20 خانوار جمعيت دارد و به همين دليل داراي شورا و دهياري نيست، گفت: به دليل جمعيت پايين اين روستا، بنياد مسکن نيز خدماتي تحت عنوان طرح هادي به اين منطقه ارائه نمي‌دهد تا دستورالعمل دقيقي از ساخت و ساز در آن شکل بگيرد.
وي با اشاره به برگزاري جلسات مشترک با اداره کل ميراث آذربايجان‌غربي جهت ارائه يک طرح جامعه براي جلوگيري از ساخت و ساز در منطقه تاريخي و گردشگري کوه سير اروميه، اظهار داشت: متاسفانه اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري با بهانه‌هايي همچون کمبود بودجه تا به اين لحظه اين طرح را عملياتي نکرده است.
"صابري" ادامه داد: در مواقعي که يک روستا کمتر از ?? خانوار بوده و دهياري نداشته باشد، شوراي بخش مرکزي مسووليت رسيدگي به امور آن را دارد که دوستان فعال در اين مرکز بايد اعلام کنند براي جلوگيري از ساخت و سازهاي غيرمجاز چه اقدام بازدارنده‌اي داشته‌اند.
مسووليت برخورد با کوه خواران برعهده شهرداري است!
"شاهرخ نجاري" بخشدار مرکزي اروميه که پيش‌تر در آذرماه سال گذشته کوه خواري در منطقه کوه سير اروميه را تاييد کرده بود؛ با بيان اينکه شوراي بخش مرکزي نمي‌تواند به اين موضوع به طور مستقيم ورود کند، گفت: اگر ساخت و ساز در محدوده روستا باشد، شوراي مرکزي طبق قانون مجوز ورود را دارد و در غير اين صورت برخورد با ساخت و سازهاي اين منطقه بر عهده شهرداري اروميه است.
وي با تاکيد بر اينکه شهرداري اروميه بايد در برابر کوه خواران با قاطعيت تمام ايستادگي کند، افزود: در همين رابطه با دادستاني نيز نامه نگاري‌هاي لازم صورت گرفته است.
"نجاري" با اعلام اينکه متخلفان ساخت و سازهاي غير مجاز به دادگاه معرفي شدند، ادامه داد: اگر شهرداري در هر صورت توان برخورد با خاطيان را ندارد، بايد به طور رسمي سلب مسووليت کند تا در همين راستا تدابير لازم انديشيده شود.
بخشدار مرکزي اروميه در پاسخ به اينکه "اگر متخلفان ساخت و سازهاي غير مجاز در اين منطقه به دادگاه معرفي شده اند، پس چگونه ساخت و ساز در اين منطقه ادامه دارد؟"، گفت: در اين رابطه بايد اعلام کنيم که مشکل دادرسي داريم؛ از زمان تشکيل پرونده قضايي تا حاصل شدن نتيجه، چند ماه طول مي‌کشد و تا حکم نهايي صادر نشود، دستور توقف عمليات نيز صادر نخواهد شد.
پيشگيري شهرداري اروميه نيروي کافي براي برخورد با ساخت و سازهاي غيرمجاز ندارد
پس از اظهارات بخشدار اروميه به سراغ مسوولان شهرداري اروميه رفتيم تا چرايي برخورد نشدن با ساخت و سازهاي غير مجاز در کوه سير اروميه را جويا شويم؛ "مهدي اکبرزاده" مدير پيشگيري و تخلفات شهري شهرداري اروميه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا با بيان اينکه مديريت پيشگيري شهرداري مستقل نيست و نمي‌تواند به طور عملي به ساخت و ساز مربوط به کوه سير اروميه رسيدگي کند، افزود: در اين رابطه بايد شهرداران مناطق پاسخگو باشند.
وي با بيان اينکه مديريت پيشگيري شهرداري اروميه فقط ناظر به چگونگي برخورد با ساخت و سازهاي غير مجاز است، ادامه داد: البته در مناطق نيز نيروي کافي وجود ندارد؛ حتي به نامه نگاري‌هاي ما نيز پاسخ نمي‌دهند؛ اگر تمامي نيروها زير مجموعه پيشگيري متمرکز بود، ما مي توانستيم پاسخگو باشيم.
شهرداري وظيفه‌اي براي رسيدگي به ساخت و سازهاي غير مجاز سير داغي ندارد!
با پيگيري‌هاي به عمل آمده، گويا موضوع برخورد با کوه خواران در منطقه سير داغي اروميه وارد فاز جديدي شده است؛ در حالي که بخشدار مرکزي اروميه که با بيان موارد قانوني، رسيدگي به ساخت و سازهاي غير مجاز اين منطقه را متوجه شهرداري اروميه کرده بود، " ابراهيم صفري" شهردار منطقه يک اروميه مدعي شد که شهرداري وظيفه‌اي براي رسيدگي به آن منطقه ندارد! البته اين مصاحبه به اينجا نيز ختم نشد و "صفري" درحالي اعلام کرد که با دهيار روستاي "سير" توسط عوامل شهرداري منطقه يک گفت و گو به عمل آمده و توضيحات لازم داده شده است! که البته روستاي " سير" اروميه اصلا دهيار ندارد!
البته در ادامه پيگيري‌ها نيز "سعيد کريمي" مدير پيشگيري شهرداري منطقه يک اروميه از توضيحات خبرنگار ايرنا مبني بر اينکه روستاي "سير" اروميه طبق ادعاي مسوولان به دليل کمتر از ?? خانوار بودن، اصلا دهيار ندارد؛ قانع نشد و اعلام کرد که شخصا با دهيار اين منطقه صحبت کرده است.
"کريمي" ادامه داد: محدوده وظيفه شهرداري در رسيدگي به ساخت و سازهاي غير مجاز همان کنار رود شهرچايي و تا انتهاي خيابان باقري است و شامل کوه "سير" نمي‌شود.
دولت در بحث برخورد با زمين‌خواري با کسي تعارف ندارد
از سويي نيز هرچند "آيدين رحماني" معاون هماهنگي امور عمراني استاندار آذربايجان‌غربي در گفت و گو با رسانه‌ها بر مبارزه با زمين خواري در منطقه و حساسيت استاندار آذربايجان‌غربي به اين موضوع اشاره کرده ولي يک ناهماهنگي براي جلوگيري از کوه خواري و زمين خواري در منطقه کوه "سير" اروميه به وضوح مشاهده مي‌شود.
رحماني همچنين با تاکيد بر برخورد جدي با تغيير کاربري اراضي کشاورزي در منطقه، بيان کرد: هرگونه تغيير کاربري بدون کسب مجوزهاي لازم، جرم تلقي مي‌شود.
وي همچنين با قدرداني از رسانه‌ها در پيگيري برخورد با سودجويان در بحث ساخت و سازهاي غيرمجاز و کوه خواري در منطقه سير اروميه، گفت: برخورد با فساد يک مطالبه عمومي است و دولت تدبير و اميد در اين راستا و براي مبارزه با فساد عزم جدي دارد.
شوراي پيشگيري از تخلفات شهري در اروميه راه‌اندازي مي‌شود
البته روز گذشته، خبر جديدي در خصوص مقابله با معضلات شهري در مرکز استان، اروميه مخابره شد و در آن، معاون اجتماعي و پيشگيري از وقوع جرم دادگستري آذربايجان‌غربي گفته بود که شوراي پيشگيري از تخلفات شهري با هدف افزايش امنيت و آرامش شهروندان اروميه راه‌اندازي مي‌شود .
مجيد عباسي در جلسه برنامه ريزي آغاز فعاليت اين شورا اظهار داشت: شهر اروميه تا پنج کيلومتري حومه آن محدوده فعاليت شوراي پيشگيري از تخلفات شهري خواهد بود.
وي ادامه داد: تمامي تخلفاتي که تاکنون موجب آزار و اذيت شهروندان و بر هم خوردن امنيت آنها شده، ساماندهي خواهد شد.
معاون اجتماعي و پيشگيري از وقوع جرم دادگستري آذربايجان‌غربي گفت: جلوگيري از تغيير کاربري اراضي زراعي و تجاوز به حريم رودخانه ها و راههاي مواصلاتي نيز از جمله ماموريت هاي اين شوراست.
به گزارش ايرنا، کوه سير به دليل موقعيت گردشگري منحصر به فرد خود، مورد طمع سودجويان واقع شده است.
اين کوه از معدود کوه‌هايي مي‌باشد که به محدوده شهري چسبيده است و نه تنها بام شهر اروميه محسوب مي‌شود بلکه با دارا بودن يکي از قديمي‌ترين کليساهاي جهان و واقع شدن طرح تله کابين در اين منطقه، يکي از مناطق مهم گردشگري محسوب مي‌شود.
کوه سير اروميه چسبيده به محدوده شهري منطقه بالانشين اروميه است که به دليل ويژگي خاصي گردشگري، همه روزه ميزبان بسياري از شهروندان بوده است.
آنطور که به نظر مي‌رسد همدلي مردم با دولت در مبارزه با کوه خواري و زمين خواري مي‌تواند نقطه عطفي براي الگو برداري از اين موضوع در برخورد با فساد در ساير زمينه‌ها باشد ولي اين مورد مستلزم يک انسجام جدي بين دستگاه‌هاي متولي امر است.
گزارشات محلي از مردم منطقه نيز حاکي از آن است که مردم روستاي سير اروميه از هرگونه اقدامات باز دارنده براي جلوگيري از ساخت و ساز غير مجاز و تغيير کاربري اراضي کشاورزي در منطقه حمايت مي‌کنند.