نگار محمدي  رئوف --تقريبا 10 روزي از پايان محدوديت هاي دوهفته اي کرونا مي گذرد و اصناف دوباره شروع به کار کرده اند، رفت وآمد به بازار و مراکز خريد بيشتر شده است؛ هنگام برگشتن از محل کار سري به پياده راه تربيت مي زنم برخلاف انتظارم خبري از خلوت بودن نيست و هنوز چند قدمي جلوتر نرفته ام که صداهايي از دور توجهم را جلب مي کند؛"شال و روسري 70هزار، 100هزار نده بيا 70هزار ببر" اين صداي يکي از دستفروشاني است که در پياده راه بساط کرده است و مردم دور سرش جمع شده اند.
 با اينکه در شرايط عادي اجازه بساط به دستفروشان در سنگ فرش تربيت داده نمي شود اما به طرز تعجب برانگيزي با رديفي از دستفروشان کنار هم مواجه مي شوم که درحال فروختن جوراب، شال،کلاه و پالتو هستند، در دور بساط هر دستفروشي ازدحام افرادي به چشم مي خورد که برخي حتي بدون ماسک و دستکش از بين وسايل در هم دنبال شالي به رنگ دلخواه و کفشي به سايز پايشان و کتي اندازه تنشان مي گردند.
اما در بين جمعيت  خانمي را مي بينم که ماسک آبي رنگ دارد و با فاصله ايستاده و به شال فروش مي گويد: "من نمي توانم دست بزنم لطفا شال مشکي را درون کيف دستي من قرار دهيد، از کرونا مي ترسم اگر مجبور نبودم به بازار نمي آمدم" و مرد جوان دست فروش که ماسکي نيز بر صورت ندارد با پوزخندي پاسخ مي دهد "چرا مي ترسي؟ نترس اگر قرار بود اتفاقي بيوفتد براي ما مي افتاد که هر روز اينجا هستيم." 

 دست فروشي در شرايط کرونايي از روي ناچاري 
کمي آن طرف تر نزديک زن ميانسالي که جوراب مي فروشد و تقريبا سرش خلوت تر است مي شوم، با ديدنم  مي گويد: "جفتي 13 هزار تومان است تو را به خدا يک جفت بخر" در همين حين که دنبال پول نقد در کيفم مي گردم از او مي پرسم که در اين شرايط کرونايي چرا اينجا بساط کرده است؟ ماسک مشکي رنگش را پايين آورده و با لبخندي برلب و غمي درچشمانش مي گويد: ناچارم، در آمدي ندارم و در اين شرايط کرونايي و با گراني هايي که روز به روز کمر شکن تر مي شود، مجبور به کار کردن هستم، 13هزارتومان را به او داده و جورابي از او مي خرم ، حرف هايش مرا در فکري عميق فرو مي برد و به راه خود در بين جمعيت ادامه مي دهم.

جلوتر مي روم و تقريبا به ميانه هاي راه رسيده ام و مات و مبهوت مردم در حال خريد را تماشا مي کنم؛ مادري به زور دست فرزندش را مي کشد تا با خود همراه سازد و او را از دست زدن به حباب هايي که پسرک جواني با حباب سازهايي که مي فروشد درست مي کند دور کند که موفق نمي شود از او مي پرسم در اين شرايط کرونايي آيا مجبور است تا با بچه به بازار بياييد؟ او درحالي که پسرش کاپشن و شال و کلاه سرمه اي به تن کرده است مي گويد: پسرم لباس زمستاني ندارد و او را براي خريد لباس به بازار آورده ام. 
همچنان که دست پسرک را گرفته و مي کشد، دور مي شوند ولي من همچنان آنجا ايستاده ام و حباب هاي پخش شده در هوا را تماشا مي کنم؛ در همين حين چشمم به مغازه ي کفش فروشي کوچکي مي افتد که افراد زيادي در حال ورود و خروج به مغازه هستند، کمي که نزديک تر مي شوم نوشته ي زرد رنگي برروي شيشه مغازه خودنمايي مي کند؛ "به دليل محدوديت ها همه اجناس با تخفيف و 69 هزار تومان فروخته مي شوند" 

حراج اجناس ، دليل حضور مردم در مراکز خريد
جلوي مغازه ايستاده ام که خانمي با کودکي در بغل وکيف دستي قرمزي در دست با خوشحالي از مغازه خارج مي شود از او مي پرسم در اين شرايط کرونايي چرا بيرون آمده ايد مي گويد: زمستان از راه رسيده است و پوتين نو براي پوشيدن نداشتيم و با شنيدن اينکه اينجا با تخفيف کفش مي دهند همگي با دوستانم براي خريد پوتين آمده ايم.
اما اين تنها مغازه اي نيست که اجناس خود را به حراج گذاشته است و چندين مغازه ديگر نيز همين اقدام را انجام داده اند و به نظر مي رسد اصناف براي جلوگيري از ضرر بيشتر به دليل محدوديت ها و تعطيلي ها دست به چنين کاري زده اند که به نوبه خود باعث هرچه شلوغ تر شدن بازار شده است. 

ادامه محدوديتها ،ورشکستگي اصناف
تصميم مي گيرم از اصناف هم در مورد محدوديتها سوال کنم مغازه شلوار فروشي خلوت است و فروشنده جلوي مغازه ايستاده است از ايشان در مورد محدوديت ها مي پرسم و پاسخ مي دهد که موافق محدوديت ها نيست و معتقد است با باز بودن اصناف هم مي شود بيماري را کنترل کرد و اگر همه ماسک بزنند هيچ اتفاقي نمي افتد و نظرش اين است افراد کارمند درخانه هم بنشينند حقوقشان را مي گيرند ولي اصناف اگر يک روز کار نکنند در هزينه هاي معيشت دچار مشکل مي شوند.
اومي گويد: از آغاز کرونا بسيار متضرر شده اند و نه در عيد و نه تابستان نتوانسته اند فروش خوبي داشته باشند و اگر باز محدوديت ها ادامه داشته باشد قطعا بسياري از اصناف با ورشکستگي مواجه مي شوند. 
صاحب مغازه در مورد حراج اجناس در مغازه ها مي گويد:مجبور هستند چون چک دست مردم دارند و بايد هر طوري که هست اجناسشان را بفروشند.

شب يلدا عامل شلوغي بازار 

به نظر مي رسد با کاهش آمار و خروج استان از وضعيت قرمز برخي از مردم تصور مي کنند که شرايط عادي شده است و خطري آنها را تهديد نمي کند ، در صورتي که اينگونه نيست و مسوولان هر روز بر شکننده بودن شرايط کرونايي تاکيد مي کنند و از مردم مي خواهند تا به جز موراد ضروري بيرون نروند؛ مسوولان همچنين نگران دورهمي در شب يلداي پيش رو هستند و تاکيد مي کنند امسال اين سنت قديمي را لغو کنيد و به صورت مجازي برگزار کنيد اما نکته اي که از چشم دور مانده اين است که بيشتر شلوغي بازارها به دليل آماده شدن مردم براي شب يلداست.
اگر مسيرتان به مرکز شهر بيوفتد مي بينيد که بيشتر افراد در حال خريد براي شب يلدا هستند؛ در همين سنگ فرش تربيت بيشتر افراد را در حال خريد پشمک و وسايل تزئيني و شريني پزي و حتي سفارش کيک مي بينم اما چيزي که بيشتر توجهم را جلب مي کند داخل مغازه اي است که  لباس هاي مجلسي مي فروشند و پر از افراد جوان و مسن است که پرو لباس مي کنند از خانم مسني مي پرسم مگر در اين شرايط مراسم داريد که لباس مجلسي انتخاب مي کنيد مي گويد شب يلدا در پيش روست و براي عروسمان هديه شب يلدا مي خريم!
از مغازه خارج مي شوم و تقريبا به انتهاي مسير رسيده ام اما همچنان شلوغي ها ادامه دارد و نه تنها از تعداد افراد کم نمي شود بلکه بيشتر هم مي شوند.
البته به گفته مسوولان ستاد ملي کرونا و وزارت بهداشت قرار است محدوديتهايي را در روزهاي منتهي به شب يلدا اجرايي کنند و حتي پيشنهاد تعطيلي شنبه و يکشنبه را ارائه داده اند که شايد براي عدم برگزاري دورهمي ها موثر باشد اما نميتوانيم از اثر مثبت آن بر کاهش  شلوغي ها بااطمينان سخن بگوييم و حتي ممکن است باعث تشديد ازدحام در روزها و ساعات نزديک به محدوديت ها نيز بشود.

آغاز روند صعودي کرونا
فرماندار تبريز در خصوص تعطيلي دو روز قبل از شب يلدا گفته است که اين اتفاق در حد  پيشنهاد به ستاد ملي مقابله با کرونا است و ستاد استاني در اين زمينه اختياراتي ندارد.
او همچنين از آغاز مجدد روند صعودي آمار کرونا خبرداده و بااشاره به تجمع و افزايش حضور مردم در بازار و مراکز خريد گفته است که بايد مردم توجه بيشتري به کنترل بيماري و رعايت دستورالعمل هاي بهداشتي داشته باشند وگرنه باادامه روند افزايشي شاهد تشديد محدوديت ها حواهيم بود.

چرخه اقتصادي  در گرو عدم حضور غيرضروري در بازار
خياط زاده رييس گروه بيماري‌هاي واگير مرکز بهداشت آذربايجان شرقي نيز در گفتگو با رسانه ها با انتقاد از شلوغي بازارها و مراکز خريد گفته است متاسفانه اغلب خانواده‌ها براي گشت و گذار بيرون مي‌آيند و بچه‌هاي کوچک را هم بدون ماسک با خودشان مي‌آورند.
اوبا اشاره به شلوغي خيابان ها پس از برطرف شدن برخي از محدوديت‌هاي کرونايي متذکر شده است که با وضعيتي که مي‌بينيم احتمال دارد مردم شب يلدا را هم در بيرون و دورهمي‌هاي خانوادگي سپري کنند و برگرديم به همان وضعيت قبلي و اگر دوست داريم چرخه‌ي اقتصادي ما بچرخد، بايد در موارد غير ضروري بيرون نياييم.
براساس ديده ها و نيز گفته هاي مسوولان و باتوجه به شرايط شکننده کرونا و نيز شرايط نامساعد اقتصادي،  مردم و اصناف بايد دست به دست هم دهند تا شرايط شکننده وخيم تر نشده و ضرر اقتصادي گريبانگيرشان نشود و براي تحقق اين امر هم راهي جز حضور کمتر دربازار و مراکز خريد و حضور به شرط ضرورت و اجراي تمام پروتکل هاي بهداشتي وجود ندارد.