احرار: 13 سال پيش در چنين روزي، 28 مردادماه 1386، دکتر سيد باقر آيتاللهزاده شيرازي بعد از 40 سال تلاش خستگيناپذير، صادقانه و با اخلاص براي حفظ و احياي ميراث ارزشمند فرهنگي اين سرزمين در خلال برگزاري مراسمي که براي پاسداشت خدماتش ترتيب يافته بود به سوي ابديت پرکشيد.
اکنون 13 سال از آن اتفاق تلخ گذشته است و در اين سالها مطلب زيادي در رثاي آن بزرگمرد تکرار نشدني عرصه حفاظت از ميراث فرهنگي کشور بيان و يا به نگارش درآمده و آيينهايي نيز با همين نيت ترتيب يافته که همگي آنها شايسته ستايش است. با اين حال، زنده نگهداشتن ياد و نام افرادي چون دکتر سيد باقر آيت الله زاده شيرازي در قامت يکي از "اوتاد" ميراث فرهنگي ايران همواره بر همه کساني که در اين عرصه فعالاند فرض است و هرگز تکراري جلوه نخواهد نمود، ميراث ماندگار شيرازي، در برگيرنده آموزههاي اخلاقي و ديدگاههاي ارزشمندش نسبت به موضوعات مختلف حوزه ميراث فرهنگي کشور نه فقط بينياز از بيان مجدد نخواهد بود، بلکه ضرورتي است که هر روز بيش از روزهاي گذشته اضطرار آن ملموستر ميشود.
او از نوادگان ميرزاي بزرگ شيرازي بود. او دوران کودکي و نوجواني را در فضاي بسيار غني ديني، اعتقادي، فرهنگي و علمي در نجف و تهران طي کرد و در سال 1335 موفق به اخذ ديپلم رياضي از دبيرستان دارالفنون شد. او در سال 1342 با درجه عالي در رشته کارشناسي ارشد معماري از دانشکده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران فارغالتحصيل شد. در سال 1343 براي ادامه تحصيل به ايتاليا رفت و در سال 1350 با درجه عالي موفق به اخذ مدرک دکترا در رشته مطالعه و مرمت بناها و بافتهاي تاريخي از دانشکده معماري دانشگاه رُم شد. رئيس دفتر فني سازمان ملي حفاظت آثار باستاني ايران در استان اصفهان (از سال 1346 تا 1358) رئيس سازمان ملي حفاظت آثار باستاني ايران و سرپرست اداره کل حفاظت آثار باستاني و بناهاي تاريخي (از سال 1358 تا 1366) معاون اجرايي و قائممقام سازمان ميراث فرهنگي کشور (از سال 1366تا 1379) و عضويت در هيئت مؤسس و رياست موسسه فرهنگي ايکوموس ايرا (Iran ICOMOS)، وابسته به شوراي بينالمللي بناها و محوطهها وابسته به يونسکو از جمله مهمترين سمتهاي اجرايي اوست.
او از بنيانگذاران سازمان ميراث فرهنگي کشور بود که تهيه پيشنويس اساسنامه و لايحه قانوني تشکيل سازمان ميراث فرهنگي کشور را عهدهدار بود و در شکلگيري مرکز آموزش عالي ميراث فرهنگي نيز نقش تأثيرگذاري داشت. او دبيرکنگره تاريخ معماري و شهرسازي ايران و عضو هيئتعلمي کنگره بود که تأسيس دبيرخانه کنگره، برگزاري سه دوره اين کنگره ملي در ارگ بم و ويراستاري علمي و کوشش در چاپ پانزده جلد مجموعه مقالات سه کنگره مذکور (از سال1374 تا 1386) را عهدهدار بود. دکتر آيت الله زاده شيرازي مؤسس و عضو هيئت تحريريه فصلنامه علمي، فني، هنري "اثر" وابسته به سازمان ميراث فرهنگي کشور و تا شماره 41، مديرمسئول اين فصلنامه بودند. اين مجله، فضايي را فراهم آورد که تلاشگران صحنه ميراث فرهنگي کشور قادر باشند نتيجه تلاشها و مطالعات خود را منتشر کنند. دکتر باقر آيت اله زاده شيرازي عضو پيوسته فرهنگستان هنر جمهوري اسلامي ايران و چهره ماندگار عرصه معماري، مرمت و حفظ آثار تاريخي، همايش چهرههاي ماندگار، 1380 بود.
شيرازي بنيانگذار مرمت علمي بناها، آثار و محوطههاي تاريخي در ايران است. او در طول حيات پرخير و برکت خود، طرح و اجراي احيا و مرمت صدها بنا و محوطه تاريخي در کشور را به عهده داشت و نقش مؤثري در مطالعات تاريخ معماري ايران، اشاعه دانش مرمت در کشور و تربيت نيروي انساني متخصص در اين زمينه ايفا کرد. روحش شاد و يادش همواره گرامي باد.
مهدي بزاز دستفروش** رئيس امور موزههاي ادارهکل ميراثفرهنگي، گردشگري و صنايعدستي آذربايجان شرقي