حسين قندي استاد خوش‌زبان دانشگاه علامه طباطبايي و يکي از تاثيرگذارترين استادان روزنامه‌نگاري کشور محسوب مي‌شود که در طول چند دهه فعاليت در اين عرصه خدمات ارزنده‌اي ارائه داد و ميراث گرنمايه‌اي از خود به يادگار گذاشت؛ استادي که او را به‌حق «سلطان تيتر ايران» مي‌نامند.
يکي از دانشجويانش روايت مي‌کند: هروقت يکي از حاضران کلاس مطلبي تند مي‌نوشت و تاييد نمي‌شد و بعد خطاب به او مي‌گفت که پس استاد رسالت روزنامه‌نگاري چه مي‌شود؟، جواب مي‌داد: «بعد از رسالت، مجيديه و بعد از آن هم تهرانپارس است» و با لبخندي که صداي خفه خنده‌اي را هم همراه داشت، ادامه مي‌داد: «روزنامه‌نگار که کارش اين نيست. روزنامه‌نگار که بيانيه نمي‌دهد، روزنامه‌نگار اطلاع‌رساني مي‌کند؛ همين.» او حسين قندي استاد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي بود؛ استادي خوش‌پوش با لبخندي به لب که جدي گرفتن روزنامه‌نگاري شخصيت خاصي به او مي‌داد؛ يعني اخلاق حرفه‌اي در کنار اخلاق فردي و شخصي که انضباط در عين قدرت را در فرد ايجاد کند و خوب با مجموعه و محيط کاري خود ارتباط برقرار کند.
تولد و تحصيلات
حسين قندي در اسفند 1330خورشيدي در سبزوار به دنيا آمد. اندکي بعد با خانواده ساکن تهران شد، تحصيلات خود را در آنجا سپري کرد تا اينکه 1349شمسي ديپلم گرفت و بعد از دو بار شرکت در کنکور، در دو رشته زبان و ادبيات انگليسي و روزنامه‌نگاري قبول شد که روزنامه‌نگاري را انتخاب کرد و تحصيلات دانشگاهي خود را در رشته روزنامه‌نگاري دانشکده علوم ارتباطات اجتماعي تهران به پايان رساند. هرچند در ???? خورشيدي بعد از اتمام دوره خدمت به آمريکا رفت و در رشته مديريت بين‌الملل، کارشناسي ارشد گرفت تا اينکه دو سال بعد به ايران بازگشت تا در حوزه روزنامه‌نگاري و علوم ارتباطات فعاليت کند.
ورود به عرصه روزنامه‌نگاري
قندي قبل از اينکه به آمريکا برود، يعني در 1351شمسي، نخستين کار حرفه‌اي رسانه‌اي خود را در مقام معاون سردبير نشريه جديد کيهان هوايي با نوشتن سرمقاله روابط ايران و هند آغاز کرد. او در يک گروه تحقيقاتي که در روزنامه کيهان تشکيل شده بود، به فعاليت پرداخت و مطالبي کوتاه و خلاصه به چاپ رساند؛ روزهايي که قندي اين دوره را موثرترين دوره کاري خودش مي‌داند. او همچنين مسووليت و سردبيري بخش سياسي نشريه‌اي که موسسه کيهان براي قاره‌هاي اروپا و آمريکا منتشر مي‌کرد را برعهده گرفت.
تدريس در دانشگاه
قندي بعد از بازگشت به ايران در روزنامه‌هاي کيهان، ابرار، اخبار، انتخاب و جام‌جم در سمت‌هاي مختلفي مشغول به کار نويسندگي و ايفاي مسئوليت شد. او از اواسط دهه ?? شمسي به تدريس رو آورد و سال‌ها در رشته علوم ارتباطات در دانشگاه علامه طباطبايي به تحصيل پرداخت که نتيجه آن آموزش به صدها خبرنگار و روزنامه‌نگار شاغل در روابط‌عمومي‌ها و رسانه‌هاي کشور است.
ديدگاه‌هاي قندي در مورد تيترنويسي
خاص‌ترين مهارت حسين قندي انتخاب تيترهاي مناسب براي مطالب مطبوعاتي است، به‌گونه‌اي که او را مبدع تيترهاي کوتاه و دوجمله‌اي و استاد تيتر مي‌نامند؛ استادي که در کارش جدي بود و به‌هيچ‌وجه از اين خصوصيت نمي‌توانست بگذرد، به آن نوع روزنامه‌نگاري باور داشت و انضباط در کار او حرف اول مي‌زد. قندي به ويرايش، متن و تيتر خود وفادار بود و انتقاد را تنها با استدلال قوي مي‌پذيرفت.
او در مورد روزنامه‌نگاري مي‌گفت: در روزنامه‌نگاري همه نبايد همه کار را بدانند. خود من به مدت 10 سال فقط تيتر مي‌زدم و اصولا اصراري نيست همه بتوانند تيتر خوب بنويسند. شايد برخي خبر يا گزارش خوب بنويسند. روزنامه‌نگار کافي است در يک حوزه خوب عمل کند.
او در مورد تيترنويسي در مطبوعات ديدگاه‌هايي دارد که عبارتند موارد زيرند:
?- در تيترنويسي تنوع داشته باشيد اما هر فني که در تيترنويسي به کار مي رود بايد بتواند تيتر را خواندني، برجسته و در عين حال دلنشين کند.
?- ايجاد هيجان در تيتر به‌منظور جنجالي کردن خبر نيست بلکه تيتر بايد خواننده را به وجد آورد و چشم او را روي تيتر نگه دارد و او را به‌سمت خواندن مطلب هدايت کند.
?- نقش تيتر هدايت‌گري خواننده به‌سوي خبر است و اين هدايت‌گري بايد توام با جذابيت، تازگي و تبليغ و اقناع باشد.
?- توجه داشته باشيد وقتي مي‌توانيد تيترزن حرفه‌اي و خلاق باشيد که اصول اوليه تيترنويسي و استانداردهاي اوليه و انواع آن را خوب بشناسيد.
?- آنجا که تيتر بر معنا قرار مي‌گيرد واژه ها و کلمات نقش اساسي دارند.
?- تيترنويس بايد بر زبان مورد استفاده‌اش مسلط باشد واژه‌هاي تازه و با طراوت را بشناسد و همچنين جايگاه و کاربرد آن‌ها را بداند.
?- و نکته آخر اينکه تسلط بر واژه‌ها، دقت در درست‌نويسي و احاطه بر خبر کليد موفقيت در تيترنويسي است.
با توجه به اين موارد شاخص‌ترين تبحر و تاکيد قندي اين بود که حرفه روزنامه‌نگاري را به چگونگي بهتر جلب‌کردن مخاطب به‌واسطه کيفيت تيتر زدن متمرکز کند.
تاليفات
قندي علاوه بر تدريس در حوزه ارتباطات تأليف‌هايي نيز در اين حوزه از خود به يادگار گذاشته است که از مهم‌ترين آن‌ها مي‌توان به کتاب‌هاي تخصصي «روزنامه‌نگاري نوين»، «مقاله‌نويسي در مطبوعات»، «روزنامه‌نگاري تخصصي» و «تخيل در روزنامه‌نگاري» نام برد. کتاب روزنامه‌نگاري نوين و مقاله‌نويسي در مطبوعات از کتاب‌هاي مهم دانشگاهي اين استاد دانشگاه محسوب مي‌شوند. کتاب روزنامه‌نگاري تخصصي هم نتيجه چند سال تدريس و تجربه حرفه‌اي قندي است که گام مؤثري در درک پايه‌اي و مقدماتي از مطبوعات تخصصي، نحوه انتشار و فعاليت ثمربخش براي دانش‌پژوهان ارتباطات به‌ويژه روزنامه‌نگاران محسوب مي‌شود.
خدمات قندي به روزنامه‌نگاري و علم ارتباطات
خدمات حسين قندي به علم ارتباطات و روزنامه‌نگاري تنها محدود به کتاب‌ها و مقاله‌هاي او نيست بلکه از قِبل تدريسي که او در دانشگاه علامه طباطبايي داشته خبرنگاران و روزنامه‌نگاران زيادي تربيت شده‌اند که امروزه در حوزه‌هاي مختلف از روزنامه‌ها گرفته تا روابط‌عمومي‌ها به فعاليت مشغول هستند.
اين استاد حوزه ارتباطات علاوه بر اين حوزه‌ها در دوره‌هاي مختلف کارگاه‌هايي در شهرهاي کشور براي آموزش روزنامه‌نگاري راه‌اندازي کرد که حاصل آن نيز تربيت خبرنگاران حرفه‌اي بوده است.
قندي حاصل تجربيات خود را در قالب شش گزارش و يک سفرنامه ارائه داده است که در اين‌ها درباره نقش تخيل، ذهنيت داستان‌پردازانه و خلاقيت ذهني در روزنامه‌نگاري سخن مي‌گويد و بر آن است تا فنون پرورش خلاقيت ذهني و تخيل را آموزش دهد. همچنين قندي نمونه‌هايي عيني از روزنامه‌نگاري متخيل از مطبوعات جهان و گزارش‌هاي نويسنده را در اين کتاب ثبت کرده است که مي‌تواند براي فعالان اين حوزه مفيد واقع شود.
خدمت ديگر قندي به حوزه ارتباطات و روزنامه‌نگاري اين است که او در عين اينکه يک روزنامه‌نگار حرفه‌اي بود و کار خودش را در حوزه‌هاي مختلف روزنامه‌نگاري به‌خوبي انجام مي‌داد، وارد حوزه تدريس و تعليم هم شده بود و فاصله ميان دانشگاه و روزنامه را کوتاه کرد و به‌دليل ارتباط با دانشگاه و حوزه‌هاي نظري، سعي مي‌کرد اين دانسته‌ها را به‌نحوي در روزنامه هم به کار ببرد. بدين ترتيب، تلفيق روزنامه‌نگاري حرفه‌اي و دانش روزنامه‌نگاري در دانشگاه ويژگي‌هاي برجسته قندي شناخته مي شود.
او حاصل ?? سال از عمرش را در تحريريه روزنامه‌ها و کلاس‌هاي درس روزنامه‌نگاري سپري کرد تا بتواند آن‌گونه که خودش مي‌خواست و با همان رويکرد و نگاه حرفه‌اي خاص خودش، دانشجويان را تربيت کند.
درگذشت
اما دريغا که اين استاد ارتباطات و روزنامه نگاري که به آلزايمر مبتلا شده بود، مدتي بر اثر سکته مغزي به کما رفت تا اينکه سرانجام استاد تيترهاي مطبوعات ايران حدود ساعت 4 بعدازظهر سوم ارديبهشت 1394شمسي در بيمارستان غياثي تهران چشم از جهان فروبست.
مهدي احمدي
مدرسه ايرنا