احرار: کارشناس تکتونيک سازمان زمين شناسي با اشاره به اينکه گسل تسوج از جمله شاخه‌هاي مهم گسل تبريز است، گفت: اين گسل در پايانه شمال غربي آن شکل گرفته و در سمت جنوب شرقي گسل تبريز نيز گسل بزقوش تشکيل شده است؛ بنابراين تمامي زلزله‌هاي اخير که در تسوج، خوي، صوفيان، شربيان و بستان آباد روي داده‌اند و زلزله 25 مرداد ماه سال جاري نيز مرتبط با فعاليت سيستم گسلي تبريزهستند.
رامين الياس زاده ، در تشريح اين خبر اظهار کرد: معمولا شاخه‌هاي فرعي در پايانه گسل‌هاي اصلي شکل مي‌گيرند و ادامه فعاليت گسل اصلي مي‌تواند باعث رشد شاخه‌هاي فرعي شده و گسل‌هاي بزرگي را ايجاد کنند، سيستم گسلي تبريز نيز به همين صورت شکل گرفته است.
وي با تاکيد بر اينکه مي‌توان وقوع تمامي زلزله‌هايي که تلفات جاني و خسارات مالي نداشته باشند را، اتفاق خوشايندي در نظر گرفت، بيان کرد: وقوع زلزله‌هايي با بزرگاي کوچکتر مي‌توانند هم نشانه مثبت و هم منفي باشند. بر اثر وقوع زلزله، انرژي تجمع يافته در يک محل آزاد مي‌شود و بهترين حالت اين است که اين انرژي توسط زلزله‌هايي با بزرگاي کمتر آزاد شود.
وي ادامه داد: وقوع زلزله‌هاي کوچک تا زماني که شرايط را براي وقوع زلزله‌هاي بزرگتر مهيا نکرده باشند، اتفاق خوبي تلقي مي‌شود، اما گاهي اين حالت اتفاق نمي‌افتد و زلزله‌هاي کوچکتر زمينه ساز وقوع زلزله‌هاي بزرگتر مي‌شوند.
الياس‌زاده با اشاره به برخي عوامل موثر در وقوع زلزله اظهار کرد: اثر ماه و خورشيد از جمله مهم‌ترين علل وقوع زلزله بوده و اثرات گرانشي ماه و خورشيد بر روي زمين باعث انبساط و انقباض آن و در نتيجه پس از مدتي باعث رشد گسل‌ها مي‌شوند.
وي خاطرنشان کرد: اگر انرژي ناشي از زمين به هنگام انقباض و انبساط توسط مجموعه‌اي از گسل‌هاي پراکنده در کل کره زمين آزاد شود، شاهد زلزله‌هاي متوسط چهار الي شش ريشتري خواهيم بود، در اين حالت وقوع زلزله‌هاي کوچک مقياس مي‌تواند اتفاق خوشايندي باشد، مثل حالتي که در مورد زلزله 25 مرداد ماه سال جاري روي داد و به دليل پراکندگي زلزله‌ها، زلزله بزرگي رخ نداد.
وي متذکر شد: گاهي به دليل قفل شدگي صفحات، اين حالت اتفاق نمي‌افتد و انرژي در يک محدوده خاص تمرکز پيدا مي‌کند که در اين حالت وقوع زلزله‌هاي کوچکتر در محل مي‌تواند زمينه ساز وقوع زلزله‌هاي مهيب باشند.
کارشناس تکتونيک سازمان زمين شناسي با بيان اينکه معمولا بعد از وقوع زلزله‌هاي بزرگ، تا چندين سال زلزله‌هاي کوچکتر اتفاق مي‌افتند، گفت: دليل افزايش فراواني زلزله‌هاي کوچک مقياس در سال‌هاي اخير مي‌تواند به زلزله اهر و کرمانشاه مرتبط باشد.
وي در ادامه با ارائه توضيحاتي در خصوص گسل تبريز بيان کرد: سيستم گسلي تبريز را مي‌توان به سه قطعه مرکزي، شمال غربي و جنوب شرقي تقسيم کرد که قطعه مرکزي تحت عنوان گسل شمال تبريز شناخته مي‌شود و از صوفيان تا بستان آباد ادامه دارد.
وي اضافه کرد: ادامه شمالغرب گسل تبريز در محل صوفيان به سمت تسوج، خوي و سلماس منحرف شده و شاخه شمال غربي را تشکيل مي‌دهد و کوه ميشو در نتيجه فعاليت اين شاخه شکل گرفته است، در محدوده بستان آباد نيز شاخه‌اي فرعي از اين گسل جدا شده و در يک مسير کماني شکل به سمت شربيان و سراب ادامه پيدا کرده و شاخه جنوب شرقي را تشکيل مي‌دهد. کوه بزقوش در بخش جنوبي سراب نيز نتيجه فعاليت اين شاخه فرعي است.
الياس‌زاده با بيان اينکه سيماي کنوني آذربايجان را گسل تبريز کنترل مي‌کند، خاطرنشان کرد: سيستم گسلي تبريز در فعاليت‌هاي ولکانيکي کوه‌هاي سبلان و سهند نيز نقش اساسي دارد. فعاليت جديد اين گسل، مورب‌لغز راست‌بر بوده که در بخش شمالي تبريز مولفه امتداد لغزي آن بيشتر است.
وي در پايان خاطرنشان کرد: شاخه‌هاي فرعي جدا شده از گسل تبريز مولفه شيب لغزي بيشتري دارند. شيب اين گسل از حدود 90درجه در شاخه اصلي تا حدود 30درجه در شاخه‌هاي فرعي تغيير مي‌کند و مطالعات اخير نرخ لغزش هشت ميليمتر در سال را براي گسل شمال تبريز نشان مي‌دهند.
ايسنا