به پايتخت سيب ايران معروف است، يعني در همان ابتداي جاده‌اي که به «زنوز» مي‌رسد تابلوي بامزه هلالي شکلي است که ورود گردشگران به سرزمين سيب‌ها را خوش آمد مي‌گويد، سرزميني خوشمزه با انبوهي از درختان سيب و زردآلو.

جايي خوش آب و هوا که در گرماي تب‌دار روزهاي تابستاني مي‌تواند پيشنهادي وسوسه انگيز باشد. اينجا بسته تفريحي کاملي است که ديدني‌هاي آن منتهي به يک ويژگي خاص نمي‌شود. اگر دوست داريد در يک سفر کوتاه از همه چيز بهره ببريد، زنوز پيشنهادي کامل است.

در اينجا از باغات و طبيعت بکر گرفته تا آبشارها و سد ديدني زنوز و روستاي پلکاني زنوزق همه و همه کنار هم جمع شده‌اند تا تبديل به قابي کامل براي سفري بياد ماندني شوند.

زنوز فقط يک اسم کوتاه است که فقط کافي است قدم در آن بگذاري بعد جاده تو را مي‌کشد و مي‌برد تا بزرگترين روستاي پلکاني ايران زنوزق، تا روستاي «کوه کمر» با آن آبشارهاي پر خروش، تا کوهها و صخره‌هاي در هم تنيده‌ي «دارانداش».

زنوز پاي سفر مي‌خواهد براي کشف تمام اين زيبايي‌ها، مجالي براي گم شدن در دل طبيعتي که هر گوشه‌اش در رقابت با ديگري مي‌خواهد زيبايي و خاص بودن خود را به رخ بکشد.

زنوز جايي بين شهرستان‌هاي مرند و جلفا قرار دارد. هر چند پاييز فصل رسيدن و چيدن سيب‌هاي خوشمزه‌ي زنوز است ولي مگر مي‌شود تابستان و قشنگي‌هايش را از دست داد؟ زنوز را با روستاي پلکاني زنوزق مي‌شناسند ولي اگر با بومي‌هاي منطقه همراه شويد پيشنهادهاي بيشتري براي گشت و گذار در اينجا دارند.

پس دور سفر يک روزه را خط بکشيد و از تک تک اين قشنگي‌ها استفاده کنيد. در زنوزق اگر انبوهي و تراکم درختان سيب و زردآلو مجال بدهد، مي‌توانيد از لابلاي آنها منظره جالب خانه‌هايي را ببينيد که تنشان را با کاه و گل اندود کرده اند، پشت به پشت هم، مثل قطاري از الوار از دامنه کوه بالا رفته‌اند و تمام فضاي موجود بين آنها را درختان بلند و کهني پر کرده است که آويزهاي زرد و سبز و سرخي از جنس زردآلو و گردو و سيب دارد. در روستاي کوه کمر خروش طبيعت را با آن آبشارهاي منحصر بفرد مي‌توان تماشا کرد. منطقه‌اي که در پشت خود پناهگاه حيات وحش کيامکي است.

 اين روزها انجام هرکاري سخت باشد، سفر رفتن و بودن در مناطقي که از هواي مطبوعي برخوردارند لذت بخش است. براي فرار از گرما، و براي ديدن يک تابلوي منحصر به فرد نقاشي از آثار مشترک طبيعت و انسانهاي سختکوش کوهستان نشين، مي‌توانيد کوله‌اي برداريد و راه بيافتيد به سمت آذربايجان؛ سفري خاطره انگيز تا روستاي زنوز.

براي رسيدن به اينجا کافي است تا جاده 70 کيلومتري تبريز تا مرند را بياييد. بعد مسيري که به جلفا مي‌رسد را ادامه دهيد. تنها 15 کيلومتر آن طرف تر از مرند، سمت راست جاده به زنوز مي‌رسيد. جاده‌اي خوش مسير و آسفالته که به راحتي شما را به مقصد مي‌رساند.

روستاي پلکاني زنوزق تقريبا چسبيده به زنوز است با يک المان بزرگ از سيبي قرمز در ورودي روستا، در همان ابتداي کار تکليف ما را با محصول مهم روستا مشخص مي‌کند، هر چند جلوتر که برويم خوشمزه‌ترهاي بيشتري هم مي‌بينيم.

قبل از اينکه وارد اين روستا شويد تمام تصورات قبلي‌تان از بافت روستايي را کنار بگذاريد.

فراموش نکنيد که زنوزق روستايي توريستي است با سنگفرش‌هاي زيبا، خانه‌هاي کاهگلي مرتب، درهاي رنگ شده و تميز و زنان. زناني که انگار از سرزمين قصه‌ها آمده‌اند.

فرشته‌هاي چابکي که با لباس‌هاي گلدار و موهاي بافته شده روي سکوهاي جلوي خانه‌ها نشسته‌اند، چارقدهاي رنگي را دور سر بسته‌اند و موهاي حنا بسته‌شان زير تابش تيزي آفتاب بيشتر برق مي‌زند.

وقتي وارد زنوزق شديد براي ديدن بافت قديمي پلکاني روستا، بايد ماشين را جايي پارک کنيد و پياده به مسير خود ادامه دهيد داخل روستا امکان تردد با ماشين را نخواهيد داشت. با آغاز پياده‌روي وارد روستا مي‌شويد مي توانيد از مسير سنگفرش شده روستا به سمت "قلعه" بالا برويد.

بعد از چند دقيقه خود را روي يک ديواره عمودي مي‌بينيد که دورتادورتان را خانه‌هايي با ديوارهاي کاهگلي و در و پنجره‌هاي رنگي فراگرفته اند. اين مسير سربالايي است و در نقاط مرتفع آن تمام روستا قابل ديدن است.

در اين فصل و اين ماه روي پيشت بام‌ خانه‌ها پر است از طبق‌هاي بزرگ زردآلو که يا در انتظار قيصي شدن هستند يا لواشک‌هاي خوشمزه. زنوزق، روستاي پلکاني زيبايي است. مثل تمام روستاهاي پلکاني، پشت بام خانه پايين دست، حياط خانه بالا دست است و اينگونه زندگي آرام و مسالمت آميزي ميان مردم جريان دارد.

از پشت پنجره‌هاي يک شکل و اندازه و رنگي روستا مي‌توانيد صورت کودکاني با چشماني رنگي و موهاي طلايي را ببينيد که انگار طبيعت از شهد خوش رنگ‌اش روي چهره‌هاي اين کودکان هم پاشيده است.

زنوزق چشم اندازهاي زيبايي هم دارد؛ باغ‌هايي که در هر کران چشم شما را مي‌نوازد، درختان سيب و گردو و بادام و زردآلو و امثال آن زيادند. به همين دليل اين روستا در هر فصلي، ديدني خاصي دارد، از زمان شکوفه دادن اين درختان که همه جا رنگين مي‌شود گرفته، تا رسيدن ميوه‌ها و پاييز باشکوه اين درختان و حتي زمستان سپيد و بسيار سرد روستا، هرکدام زيبايي خاص خود را دارند. اين همه دشت و دمن، باعث شده علاوه بر خشکبار، فرصت چشيدن عسل نابي را هم داشته باشيد که محصول بي نظير زنبورهاي روستاست؛ باغداران روستا اغلب زنبورداري هم مي‌کنند و اين مساله باعث شده عسل به يکي از توليدات اصلي روستا تبديل شود.

با اينکه بسياري از کارشناسان معتقدند؛ ثبت اين روستا در فهرست يونسکو سال‌هاست به تأخير افتاده است اما شايد اين تأخير به سود «زنوزق» تمام شده باشد. چرا که در حال حاضر کمتر روستايي در ايران وجود دارد که تمام بافت‌ها، سنت‌ها و پوشش‌هاي قديمي خود را حفظ کرده باشد.

بعد از زنوزق، يعني دقيقا پيشت اين روستا جاده را که ادامه دهيم به دو راهي مي رسيم که يک طرف بهدارانداش مي‌رود و از طرفي به کوه کمر مي‌رسد. هر چند تا همين چند سال پيش جاده منتهي به کوه کمر خاکي و آزار دهنده بود ولي حالا چند سالي است با احداث جاده آسفالته گردشگران بيشتري ترغيب به گشت و گذار در اين حوالي مي‌شوند.

در مسير فاصله 25 کيلومتري بين زنوزق و کوه کمر منطقه ييلاقي «ماهار» نام دارد. دشت وسيع و سرسبزي که اهالي منطقه از سبزي‌هاي آن بهره مي‌برند ماهار ييلاق عشاير است.

البته اهالي کوه کمر هم عشاير‌اند  و کوه کمر ييلاقشان است و زمستان ها هم در حوالي سيه رود‌اند ( جايي در نزديکي جلفا) اصلا شايد به سبب همين ييلاق و قشلاق اهالي روستا باشد که کوه کمر از لحاظ بافت، روستايي پر سر و سامان نيست. در کوه کمر از بابت محل اسکان هيچ نگران نباشيد. درست در ابتداي روستا بقعه امامزاده بابا کوه کمر قرار دارد که در کنار آن اتاق‌هاي متعددي به عنوان زائر سرا وجود دارد. شب را در همين زائرسرا مي‌توانيد به سر کنيد.

البته اهالي ميهمان نواز روستا هم بعضي مواقع خانه‌هاي خود را به مسافران و گردشگران کرايه مي‌دهند.

روستاي کوه‌کمر بين قلعه‌هاي مرتفع محصور است و از هر طرف آن آبشارها به طرف روستا سرازير مي‌شوند. وجود پنج آبشار قابل توجه سبب شده اينجا خاک حاصلخيزي داشته باشد. کار اصلي مردمان روستاي دامداري است و همين لبنيات منطقه را منحصر به فرد کرده است.

ماست، سرشير ، پنير و عسل طبيعي محصولات خوشمزه و طبيعي اين روستا هستند که طي اين سفر مي‌توانند وعده هاي غذايي سالم در دل طبيعت باشند. پس فراموش نکنيد در کنار خريد لواشک از روستاييان زنوزق، در کوه کمر هم مي‌توانيد لبنيات خوبي خريداري کنيد. انبوه گلهاي خوش بو در طبيعت روستا سبب شده تا زنبوردارها بساط خود را راه بياندازند و عسل اصل و ناب فراهم کنند.

اولين آبشار کوه کمر درست در ابتداي روستا قرار دارد که البته در اين فصل آبي ندارد و در بهار آبي زلال از آن جاري است. براي ديدن و رسيدن به اصلي‌ترين آبشار روستا بايد دور وسيله نقليه خود را خط بکشيد يک کوله پشتي برداريد و خودتان را براي يک و نيم ساعت پياده روي آماده کنيد.

ارتفاع اين آبشار حدود 15 متر است که به پنج حوضچه ختم مي‌شود. وقتي با آب خنک و زلال آبشار دست و صورتتان را بشوريد خستگي آن همه پياده‌روي ناخودآگاه فراموش مي‌شود. پناهگاه حيوانات کيامکيدرست در پشت اين روستا قرار دارد و همين سبب شده گونه‌هاي مختلفي مثل قوچ و ميش، شغال، گرگ، عقاب و... در ارتفاعات روستا ديده شود. همه اينها کوه کمر را تبديل به روستايي شگفت انگيز کرده است که شايد بتوان گفت هنوز در اثر دست اندازي‌هاي انسان به طبيعت تا حدودي بکر باقي مانده است.

در مسير برگشت خود از روستا و در نزديکي زنوز، مي‌توانيد سري هم به سد پر آب زنوز بزنيد آب اين سد را چشمه‌هاي خروشان جاري شده از کوه سلطان سنجر تامين مي‌کند که در همه فصل‌هاي سال داراي آب است. البته اگر به ماهيگيري هم علاقه‌اي داشته باشيد مي‌توانيد خود را براي يک تجربه هيجان انگيز در کنار اين سر آماده کنيد.

سفر به زنوز سرشار از تجربه‌هاي عجيب است که شايد براي اولين بار تجربه خواهيد کرد ديدن شگفتي‌هاي مختلف در جايي کنار يکديگر، نفس‌هاي مشتاق را در سينه حبس مي‌کند.

ديدن پرشمار مردمان روستايي با سواد و تحصيلکرده در زنوزق، با زندگي‌هايي که هنوز اصالت خود را حفظ کرده و اين روستا را تبديل به يک موزه مردم شناسي زنده کرده‌اند، ديدن آبشارهاي عجيب در ارتفاعات کوه کمر.

مزه‌ خوب برگه‌هاي زردآلوي خشک و لذت طعم لبنيات طبيعي همه و همه پيشنهادهاي شگفت انگيزي هستند که در گرماي مرداد نمي‌توان به سادگي از کنارشان رد شد.

منبع: فارس