به گزارش احرار خبر به نقل از دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت الله خامنه‌اي، علي‌اکبر ولايتي مشاور رهبر انقلاب در امور بين‌الملل در مصاحبه‌اي به بيان ناگفته‌‌هاي ديدار ديروز پوتين و رهبر انقلاب پراخته است:

همان‌طور که در خبرها آمده بود، آقاي پوتين به‌محض رسيدن به ايران، مستقيماً از فرودگاه به ديدار رهبر انقلاب آمدند. اين اقدام ايشان را چطور ارزيابي مي‌کنيد؟
اين اقدامي که آقاي پوتين انجام دادند، يعني به‌محض اينکه وارد کشور شدند به ديدار رهبر انقلاب آمدند، براساس قرار و خواسته‌ي قبلي خود ايشان بود. خود ايشان خواسته بودند يک‌راست به ديدار مقام معظم رهبري بروند. مي‌دانيد که در عرف ديپلماتيک، ميزبان براساس خواست ميهمان عمل مي‌کند. بنابراين ميهمان جمهوري اسلامي، يعني آقاي پوتين، خواست خودش اين بود که اولين اقدامي که در ايران انجام مي‌دهد، ديدار با مقام معظم رهبري باشد و بعد از آن براي شرکت در اجلاس برود.

اين اقدام از طرف ايشان، داراي معنا و مفهوم بسيار مهمي است. در حقيقت، قبل از اينکه حتي تشريفات خاص استقبال انجام شود، ايشان به اين کار اقدام کردند و خواستند هم به جمهوري اسلامي ايران و هم به دنيا و محافل بين‌المللي نشان بدهند که اولاً اين سفر برايشان چه اهميتي دارد و ثانياً براي کدام بخش از سفر اهميت بيشتري قائل هستند که همان ديدار با مقام معظم رهبري بود.
اگر بخواهم در يک جمله، اين ملاقات را توصيف کنم، بايد بگويم که اين ديدار، ديداري کاملاً صميمي و درعين‌حال راهبردي و صريح بود. از اين زاويه شايد بتوان گفت در تاريخ جمهوري اسلامي ايران در طول اين ?? سالي که از انقلاب مي‌گذرد، ملاقاتي با اين کيفيت و با اين اهميت و با اين محتوا، بنده سراغ ندارم.
اين ملاقات نزديک به دو ساعت طول کشيد و در آن مطالبي بسيار مهم و استراتژيک، هم درباره‌ي روابط دوجانبه و هم در زمينه‌ي مسائل منطقه‌اي و همکاري‌هاي بين‌المللي، مورد بحث قرار گرفت. بنابراين، اين ديدار يک ملاقات تشريفاتي و صرفاً براي احترام به مقام معظم رهبري نبود، بلکه ملاقاتي جدي در سطح بالاترين مقامات دو کشور محسوب مي‌شد. ضمن اينکه دوره‌ي اقامت ايشان در ايران بسيار کوتاه بود. بنابراين مدت‌زمان حضور در ايران را بايد صرف گفت‌وگوهاي کاري مي‌کردند. حال در اين بين، بهترين زمان کاري خود، يعني ساعات ابتدايي حضور در ايران را به ملاقات با رهبر انقلاب اختصاص دادند. اين نشان از اهميت اين ديدار براي آقاي پوتين دارد.

از طرفي ديگر، من اگر بخواهم در يک جمله، اين ملاقات را توصيف کنم، بايد بگويم که اين ديدار، ديداري کاملاً صميمي و درعين‌حال راهبردي و صريح بود. از اين زاويه شايد بتوان گفت در تاريخ جمهوري اسلامي ايران در طول اين ?? سالي که از انقلاب مي‌گذرد، ملاقاتي با اين کيفيت و با اين اهميت و با اين محتوا، بنده سراغ ندارم. در واقع بنده در طول شانزده سالي که در وزارت خارجه بودم و در طول اين حدود هجده سالي که بعد از وزارت خارجه توفيق داشته‌ام به‌عنوان مشاور مقام معظم رهبري خدمت کنم (يعني قريب ?? سال که در حوزه‌ي سياست خارجي کار مي‌کنم)، در مقايسه با بقيه‌ي اقداماتي که در حوزه‌ي سياست ‌خارجي شده است، ملاقاتي با اين اهميت، با توجه به نوع برخورد و شروع ديدار و مدت طولاني اختصاص‌يافته به مذاکره و همچنين مطالب متنوع و بسيار مهم و راهبردي که بين ايشان و مقام معظم رهبري ردوبدل شد، سراغ ندارم.
 
محورهايي که در اين ديدار مورد بحث قرار گرفت چه بود؟
در اين ديدار، هم راجع‌به روابط دوجانبه صحبت شد و هم راجع‌به مسائل منطقه‌اي و بين‌المللي. در حوزه‌ي روابط دوجانبه، ايشان به‌صراحت اعلام کرد که هيچ محدوديتي براي روابط دوجانبه قائل نيست و در انواع همکاري‌هاي دوجانبه در حوز‌ه‌هاي علمي، تکنولوژي و فناوري‌هاي فضايي و امور پيشرفته‌ي صنعتي، تمايل به همکاري با ايران دارد و هيچ‌گونه محدوديتي در اين زمينه نمي‌بيند.

در رابطه با همکاري‌هاي منطقه‌اي نيز به تصريح آقاي پوتين، منافع مشترک زيادي بين دو کشور وجود دارد و اين منافع مشترک متعددي که دو کشور دارند، اقتضا مي‌کند که هر روز بيش از گذشته، همکاري‌ها گسترش يابند. درباره‌ي مسئله‌ي سوريه نيز آقاي پوتين تأکيد داشتند که هيچ نوع موافقتي با ديگر کشورهايي که در گفت‌وگوهاي وين شرکت مي‌کنند، بدون هماهنگي با ايران، صورت نخواهد گرفت. نکته‌ي بعدي که در اين ديدار، هم مقام معظم رهبري و هم آقاي پوتين بر آن تأکيد کردند، اين بود که از هيچ راه‌حلي که مورد رضايت دولت سوريه نباشد، تبعيت نخواهند کرد.

همچنين درباره‌ي وضعيت کشورهايي چون عراق نيز بحث‌هايي صورت گرفت و حتي در زمينه‌ي مسائل بين‌المللي و قسمت‌هايي مانند شمال آفريقا يا آسياي مرکزي و امثالهم نيز بحث‌ها و تبادل‌نظرهاي قابل توجهي ردوبدل شد. به همين علت، از نظر من، اين ديدار تقريباً يکي از مهم‌ترين اتفاقاتي بود که در حوزه‌ي سياست‌ خارجي جمهوري اسلامي ايران تا به حال رخ داده است.
 
از نظر جنابعالي، ديدار آقاي پوتين با رهبر انقلاب چه تأثيري بر محور مقاومت و ائتلاف جديدي که براي مبارزه با تروريست‌ها در سوريه شکل گرفته است، مي‌گذارد؟

برداشت بنده اين است که اين در حقيقت يک «نقطه‌ي عطف» در ابتداي راه روابط دو کشور است. اين‌گونه مي‌توان گفت که روابط دو کشور وارد رابطه‌ي راهبردي شده است. البته از اواخر مذاکرات هسته‌اي، همکاري‌هاي روسيه با ايران بيشتر شده بود. حال همکاري‌هاي جديد منطقه‌اي در سوريه و همين‌طور ساير مناطق غرب آسيا، حکايت از اين دارد که ما در آغاز يک ارتباط راهبردي با کشور روسيه هستيم؛ ارتباطي که در يک سوي آن، ايران به‌عنوان قدرت اول منطقه قرار دارد و در سوي ديگر آن، روسيه به‌عنوان يک ابرقدرت نظامي و قدرت مهم تأثيرگذار بين‌المللي که عضويت در شوراي امنيت هم دارد، قرار گرفته است.
 
در اين ديدار، آقاي پوتين ايران را متحد مطمئن و قابل تکيه در منطقه و جهان برشمرد. به نظر شما چرا چنين تعريفي ارائه شد؟

همان‌طور که عرض کردم، ما منافع مشترک متعدد راهبردي با هم داريم. آينده‌ي جمهوري اسلامي ايران و روسيه در ابعاد مختلف به يکديگر گره خورده‌اند يا در حال گره خوردن هستند. آسياي مرکزي، قفقاز، آسياي غربي، منطقه‌ي سوريه، فلسطين، عراق، يمن، شمال آفريقا، درياي خزر، درياي سياه، ‌ مديترانه، ‌ خليج فارس، اقيانوس هند و امثالهم، مناطق و موضوعاتي هستند که هم ما و هم روسيه، منافع حياتي در آن‌ها داريم. مي‌دانيد که در آسيا چهار قدرت بزرگ داريم: روسيه، چين، ايران و هند. پيش‌بيني بنده اين است که در آينده‌اي نه‌چندان دور، اين چهار کشور روابط راهبردي بيشتري با يکديگر خواهند داشت؛ به‌خصوص در جاهايي مثل پيمان شانگهاي يا گروه بريکس، اين همکاري‌ها مي‌تواند تجلي عيني و بيشتري پيدا کند.

اين همکاري‌ها مي‌تواند بين کشورهاي صادرکننده‌ي گاز يا به تعبير امروز، «اوپک گازي» نيز گسترش بايد. مي‌دانيد که ايده‌ي اوپک گازي نيز براي اولين‌بار توسط مقام معظم رهبري در ملاقات قبلي ايشان با آقاي پوتين مطرح شد. در آن ديدار که آقاي پوتين براي اجلاس درياي خزر به ايران آمده بود و اولين ملاقاتش با مقام معظم رهبري بود، حضرت آقا فرمودند خوب است که اين کشورهاي دارنده‌ و صادرکننده‌ي گاز، يک اوپک گازي داشته باشند. امروز خوشحاليم از اينکه اين ديدگاه استراتژيک مقام معظم رهبري عملي شده است.
 
رهبر انقلاب در اين ديدار اشاره کردند که آمريکايي‌ها از ديپلماسي غيرشرافتمندانه پيروي مي‌کنند. مصاديق اين ديپلماسي غيرشرافتمندانه چيست؟

ديپلماسي غيرشرافتمندانه يعني اينکه قراري مي‌گذارند و به آن قرار، عمل نمي‌کنند. در ظاهر چيزي مي‌گويند و در باطن به‌گونه‌اي ديگر عمل مي‌کنند. نمونه‌اش همين قضاياي مربوط به مسئله‌ي هسته‌اي و برداشته شدن تحريم‌هاست. از يک طرف مي‌گويند ايران اگر به تعهداتش عمل کند (که تاکنون عمل کرده و هيچ کاري خلاف مقررات بين‌المللي انجام نداده است)، تحريم‌ها برداشته مي‌شود و از طرف ديگر، هر روز به بهانه‌اي، تحريم ديگري را اضافه مي‌کنند. علاوه بر اين، در ايجاد مزاحمت براي جمهوري اسلامي ايران، چه به بهانه‌ي دروغين حقوق بشر و چه به بهانه‌ي کمک به تروريسم، فروگذار نمي‌کنند. آن‌ها خودشان تروريست‌پرورند و بااين‌حال، جمهوري اسلامي ايران را که به حزب‌الله لبنان براي دفاع از مردم اين کشور يا به فلسطين براي حمايت از آزادي سرزمين‌هاي اشغالي کمک مي‌کند، متهم به حمايت از تروريسم مي‌کنند.
 
موضوع هديه‌اي که آقاي پوتين براي آقا آوردند نيز خيلي مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. ماجرا از چه قرار بود؟

يک جلد کلام‌الله مجيد، که از نسخه‌هاي قديمي قرآن در روسيه بود، هديه‌ي ويژه‌ي آقاي پوتين به رهبر انقلاب بود. فارغ از اينکه خصوصيات اين نسخه از قرآن چيست، به نظر من نکته‌ي مهم اين است که رئيس‌جمهور کشوري که اکثريتش مسيحي ارتدکس هستند (البته دين دوم روسيه همان اسلام است)، براي مقام معظم رهبري کتاب مقدس مسلمانان، يعني قرآن کريم را به‌عنوان هديه آورده است. اين خود به‌نوعي اظهار علاقه و نشان‌دهنده‌ي سطح دوستي ايشان با رهبر انقلاب و جمهوري اسلامي ايران است.