امام علي ‌بن موسي‌الرضا(ع) هشتمين امام شيعيان، از سلاله پاک رسول خدا و هشتمين جانشين پيامبر مکرم اسلام(ص) بوده که در يازده ذيقعده 148 قمري در شهر مدينه به دنيا آمد. پدر بزگوار آن حضرت، امام موسي کاظم(ع) نام مبارک او را «علي» گذاشت.
امام رضا(ع) در سن 35 سالگي عهده‌دار مسئوليت امامت و رهبري شيعيان شد و حيات ايشان مقارن بود با خلافت خلفاي عباسي که سختي‌ها و رنج بسياري را بر امام ايجاد کردند و سرانجام مأمون عباسي ايشان را در سن ?? سالگي بر اثر مسموميت به شهادت رساند.

تاريخ شهادت و ولادت امام رضا(ع)
مورخين با اختلاف نظر، تاريخ ولادت ايشان را به سال هاي 148 ، 151 و 153 هجري قمري و در روزهاي نوزدهم رمضان، دهم رجب و يازدهم ذي‌القعده نسبت داده‌اند. در مورد سالروز وفات ايشان نيز اختلاف نظر وجود دارد و محققين وفات ايشان را طي سالهاي 202 ، 203 و 206 هجري قمري محتمل دانسته‌اند، اما آنچه که در ميان عموم شيعه‌ها پذيرفته شده است، ولادت آن بزرگوار را سال ??? هجري قمري و  وفات ايشان  را سال 203 هجري قمري دانسته‌اند لذا بر اساس آن، طول عمر با برکت امام رضا(ع) ?? 55 و دوران 20 ساله امامت حضرت ثامن‌الائمه(ع) با حکومت پنج ساله هارون الرشيد، سه ساله خلافت محمد امين و 13 ساله زمامداري عبدالله مامون همزمان مي‌شود.

خلاصه اي از دوران امامت امام رضا(ع)
حضرت علي بن موسي‌الرضا(ع) دوران امامت خود را از سال ??? هجري قمري در اوج خفقان سياسي دنياي اسلام و اقتدار حکومت عباسيان آغاز کرد، اين مرحله از دوران زندگي ايشان از تاثيرگذارترين مراحل تاريخ تشيع است، عزيمت اجباري امام به خراسان بنا به اصرار مامون و پذيرفتن تقاضاي سياسي خليفه عباسي مبني بر در دست گرفتن زمامداري مسلمين و پذيرش منصب ولايتعهدي به اجبار و اکراه از وقايع مشهور تاريخ اسلام است.
هجرت تاريخي امام از مدينه به مرو با استقبال گستره شيعيان و هواداران اهل بيت(س) در مسير حرکت کاروان آن حضرت همراه بود و انتشار حديث سلسلة الذهب، برگزاري نماز عيد فطر و جلسات مناظره با علماي اهل کتاب از اين دوره زندگي امام در تاريخ به يادگار مانده است. 
عاقبت با توجه به اوج‌گيري احساسات مذهبي به نفع امام رضا(ع) و بروز اختلافات خانوادگي در خاندان عباسي، آن امام بزرگوار به دسيسه چيني مامون خليفه عباسي مسموم و به شهادت رسيدند و پيکر مطهر ايشان در حوالي طوس به خاک سپرده شد.

نحوه‌ي شهادت امام رضا(ع)
مأمون که براي حفظ حکومت خود امام رضا(ع) را از مدينه به مرو آورده بود و با ترفندهاي خود و اطرافيانش به اهداف خود نرسيده بود، وقتي که رفتار و قاطعيت آن حضرت را ديد، دريافت که گفتار و رفتار آن حضرت در نهايت موجب ضعف و تزلزل حکومت او مي‌شود و از سوي ديگر عباسيّان همواره در مورد ولايت عهدي امام رضا(ع)، مأمون را تهديد کرده و به او هشدار مي‌دادند لذا تصميم گرفت تا آن حضرت را به گونه‌اي از ميان ببرد، اما کاملاً مراقب بود که اين عمل به طور کاملاً محرمانه انجام شود تا مسئله جديدي براي حکومت او پيش نيايد؛ با مسموم کردن آن حضرت به هدف خود رسيد، امام(ع) در روز آخر صفر بر اثر زهر مسموم، دعوت حق را لبيک گفت و به اجداد پاکش پيوست.

دفن شبانه پيکر امام رضا(ع)
مردم و دوستداران امام، وقتي که خبر شهادت حضرت را شنيدند، ازدحام کرده و گفتند که مأمون با نيرنگ، امام(ع) را کشته است. مأمون شخصي را نزد مردم فرستاد و گفت تشييع جنازه به فرصتي ديگر موکول شده است، مأمون از ترس اين که آشوبي برپا شود، مردم را با اين ترفند متفرق کرد و دستور داد جنازه آن حضرت را شبانه غسل داده و به خاک سپردند.

کنيه هاي امام رضا(ع)
کنيه‌هاي امام رضا(ع)، ابوالحسن و ابوعلي است و لقب‌هايي چون رضا، صابر، زکي، ولي، فاضل، صديق، رضي، سراج الله، نورالمهدي، قره‌العين المومنين، کفوالملک و کافي‌الخلق را براي نيز آن حضرت عنوان کرده‌اند.
يک کارشناس مذهبي در گفت‌وگو با ايسنا اظهار کرد: ايام نسبت به همديگر برخي مزايا و ويژگي‌هاي خاصي دارند؛ ماه صفر هم جز ايامي است که اهل بيت(س) به صدقه دادن در اين ماه بسيار توصيه کرده‌اند.
حجت‌الاسلام سالار سنجري ادامه داد: اين ماه در برخي روايات نحس ناميده شده است که دليل آن، اندوه و مصيبتي است که اهل بيت(ع) را در برگرفته بود لذا اين ماه با ايام ديگر فرق دارد.
وي در خصوص دليل نامگذاري ايشان به لقب «رضا» خاطرنشان کرد: از امام جواد(ع) سوال کردند که چرا پدر شما را لقب رضا ناميده‌اند، ايشان نيز در جواب فرمودند که در آسمان‌ها و زمين و همچنين ميان دوستان و دشمنان، همه از ايشان راضي هستند و رفتار بسيار خوبي دارند؛ البته در روايت ديگري نيز اين‌گونه تعبير شده است که ايشان به تمام اتفاقاتي که پيش مي‌آمد، به حول و قوه الهي راضي بودند لذا رضا ناميده شده‌اند.
وي با اشاره به عنوان کردن ايشان به نام «غريب الغربا» گفت: امام نه تنها غريب نيست بلکه به منزله‌ي وطن است؛ وطني که وجود ما از آنجاا ست که نمونه‌ي آن کامل بودن نماز مسافر در حرم امام حسين(ع) است و حتي برخي از بزرگواران شنيده‌ام که نماز مسافر در حرم امامان بايد کامل خوانده شود.
حجت‌الاسلام سنجري افزود: امام رضا(ع) به‌نابه توطئه‌ي مأمون جهت وجه شرعي دادن به حکومت خود، از مدينه خارج شدند لذا به دليل غريب بودن ايشان در اين منطقه، عنوان «غريب الغربا» را نسبت داده‌اند. 
وي در رابطه با راه‌هاي شناخت امام يادآور شد: جهت شناخت امام رضا(ع) بايد زيارت جامعه کبيره را مطالعه کرد که در آنجا امام را با عنوان‌هاي حقيقت لايتناهي الهي، خليفة الله، عامل رحمت و نزول نعمات الهي نام برده‌اند؛  در يک کلمه مي‌توان گفت که امام به معناي واقعي عبدالله است و تمام رفتار ايشان حتي مقدار کمي نيز اضافه نبوده بلکه رنگ و بوي خدا را دارد.
وي بيان کرد: با توجه به اينکه حرم امام رضا(ع) در کشور ما واقع شده است، مهمترين وظيفه‌اي که داريم، رفتن به زيارت ايشان است که به قول خود امام رضا(ع)، زيارت ايشان، امت الهي را مي‌سازد. 
اين کارشناس مذهبي متذکر شد: معرفت نسبت به امام و عمل به فرامين امام رضا(ع) دو عامل مهمي هستند که در زيارت ايشان به آن تاکيد شده است؛ در برخي روايات زيارت امام رضا(ع) براي با ثواب زيارت امام حسين(ع) و حتي در برخي بيشتر نيز گفته شده است که اگر اتفاقي در مسير زيارت براي بيافتد، براي قطره باراني بچکد، زائر را در قيامت از عذاب جهنم نجات خواهد داد. 
وي تاکيد کرد: از آيت الله حق شناس نقل شده است که در عالم مکاشفه امام به ايشان مي‌فرمايند که به سوي ما آي تا به سوي تو روي کنيم لذا لنگ لنگان هم که شده بايد به سوي ايشان رويم چرا که بهترين عمل، زيارت است.
انتهاي پيام/