حجت‌الاسلام والمسلمين سيدعلي قاضي عسکر، سرپرست حجاج ايراني و نماينده ولي‌فقيه در امور حج و زيارت در تشريح آنچه پس از فاجعه منا رخ داد و تاييدي بر سوءمديريت عربستان در حج بود، به وضعيت زائران جان‌باخته در سردخانه‌ها و کاميون‌هاي حمل اجساد اشاره کرد و در ادامه گفت: عربستان در امدادرساني و مديريت بحران نتوانست خود را نشان دهد و وخامت آن فاجعه به حدي است که به اين زودي از صفحه تاريخ حذف نمي‌شود.

وي افزود: بسياري از نيروهاي امدادي مستقر در منا، نظامي بودند. در فيلم‌هايي هم که ما جمع‌آوري کرده‌ايم، اين مشهود است که آنها در زمان وقوع فاجعه هيچ کاري نمي‌کردند، چون نيروي امدادي نبودند و بحران عميقي اتفاق افتاده بود.

سرپرست حجاج ايراني با بيان اين که بر اثر بي‌تدبيري و سوءمديريت عربستان در حج امسال زائران زيادي جان باختند، درباره برخي اظهارات مبني بر اينکه نيروهاي سعودي اولويتي براي جدا کردن مجروحان از جان‌باختگان قائل نشدند و در اين چنين شرايطي بسياري از مجروجان که امکان نجات دادن آنها وجود داشت جان باختند، گفت: آنها شيوه و اصولي براي اين کار نداشتند، اولويتي براي تفکيک مجروحان از جان‌باختگان نبود. حتي وقتي مجروحان را به بيمارستان‌ها منتقل کردند، آمادگي پذيرش اين حجم مجروح را نداشتند.

وي اضافه کرد: نيروهاي امدادي ما در همان لحظات نخست برخي مجروحان ايراني را شناسايي کردند، اما آنها مانع ادامه کار شدند و اين کار را دخالت ناميدند و حتي شاکي شدند، يا فرد مجروحي را در بيمارستان طائف شناسايي کرده بوديم و به خانواده‌اش اطلاع داديم؛ وقتي آنها به بيمارستان رفتند، گفتند که مجروح منتقل شده، در حاليکه خودشان اصلا نمي‌دانستند به کجا منتقل شده است.

نماينده ولي‌فقيه در امور حج و زيارت همچنين درباره جمع‌آوري جان‌باختگان از کانون حادثه با ليفتراک نيز توضيح داد: قضيه آن ليفتراک‌ها اين است که ماموران سعودي براي قراردادن اجساد در کاميون‌هاي سردخانه‌دار که داخلش قفسه‌بندي شده، از ليفتراک استفاده مي‌کردند تا اجساد را بلند کنند و داخل جعبه‌ها قرار دهند.

وي ادامه داد: اما ديديم در بعضي از کاميون‌ها که اجساد را به سردخانه "معيصم" در مکه مي‌آوردند، جسدها مثل فرش روي هم قرار داده شده بود. طبيعي است وقتي جنازه روي هم قرار گيرد، ديگر سالم نمي‌ماند و از بين مي‌رود.

او در ادامه‌ي ناتواني عربستان در مديريت بحران فاجعه منا اظهار کرد: جنازه‌ها در سردخانه شناسايي مي‌شدند، اما وقتي مجددا مراجعه مي‌کرديم تا امور مربوط به آن جنازه را پيگير شويم، آنها جسد را جابجا کرده بودند و نمي‌دانستند آن را به کجا منتقل کرده‌اند. دليل همه اين اتفاقات آن است که عربستان خودش را براي چنين بحراني آماده نکرده بود و نتوانست آن را مديريت کند و اين فاجعه است.

قاضي عسکر سپس با بيان اين که عربستان با توسعه منا مخالفت مي‌کند و اجازه نمي‌دهد سيستم آن تغيير کند، در حالي که قرار است از اين پس پذيراي جمعيت بيشتري از حجاج باشد، گفت: نزديک 18 ميليون زائر اربعين به عراق مي‌روند، کشوري که هيچ يک از زيرساخت‌هاي عربستان را ندارد و غير از حملات انتحاري که گاهي در مسير حرکت زائران اتفاق مي‌افتد، هيچ يک از آن فجايعي که در عربستان رخ داده، آنجا اتفاق نمي‌افتد. چون در عراق يکديگر را همپوشاني مي‌کنند و به زائر خدمات مي‌دهند.

او با اعتقاد بر اين که عربستان با مشورت قبلي مي‌توانست مانع وقوع اين فاجعه و بحران شود، بيان کرد: ما هميشه نقاط ضعف را به سعودي‌ها منتقل مي‌کنيم، حتي مهندسي را که طرحي براي توسعه منا داشت به عربستان معرفي کرديم، اما «بن زيد» با توسعه منا مخالفت کرد و آنها همچنان مي‌خواهند منا را با خيمه‌ها اداره کنند.

سرپرست حجاج ايراني که به تازگي از عربستان بازگشته، در گفت‌وگو با يکي از شبکه‌هاي سيما، به هلي‌کوپترهايي که در موسم حج مدام در حال گشت‌زني و تهيه فيلم از زائران بودند اشاره کرد و گفت: عربستان براي اطلاع از دليل فاجعه هيچ محدوديتي ندارد، چرا که هلي‌کوپترها مدام درحال گشت زدن و فيلم گرفتن هستند و تمام خيابان‌هاي منا مجهز به دوربين است و اگر روزي آن کميته حقيقت‌ياب بخواهد مساله را بررسي کند، بهترين سند فيلم همان دوربين‌هاي منا است.

نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت همچنين اظهار کرد: تشکيل کميته حقيقت‌ياب را در ديداري که با يکي از مقامات عالي‌رتبه عربستان داشتم، مطرح کردم. ما مستندات فراواني را جمع‌آوري کرديم. شهود زيادي داريم که مدارک آن را به عربي ترجمه خواهيم کرد و به عربستان ارائه مي‌دهيم.

قاضي عسکر همچنين تاکيد کرد: اولويت ما اين است که عاملان آن فاجعه شناسايي شوند و به مجازات خود برسند و براي از دست‌رفتگان مثل حادثه اول (سقوط جرثقيل در مسجدالحرام) ديه مشخص و پرداخت شود.