به گزارش احرارنيوز به نقل از مهر، صنعت قاليبافي را مي توان يکي از صنايعي دانست که اصالت بالايي داشته و به علاوه در عرصه جهاني نيز بي رقيب است و از سوي ديگر توانسته رقم اشتغال زايي بالايي در کشور داشته باشد.

در اين ميان فرش تبريز با دارا بودن طرح و رنگ ويژه و سبک خاصي که در بافت آن به کار رفته است جايگاه ويژه اي در ميان تمامي هنردوستان جهان باز کرده است به گونه اي که هم اکنون مي توان ردپاي فرش تبريز را در بيشتر خانه هاي استان و کشور مشاهده کرد.

با وجود چنين جايگاهي، فرش تبريز به گفته کارشناسان آينده مبهمي پيش رو دارد و عدم استقبال جوانان از اين شغل به دليل مشکلات مالي اين حرفه و از سوي ديگر برخي مسائل همچون بيمه سبب شده است تا کارشناسان حوزه فرش تصور خوبي نسبت به وضعيت آينده حوزه قاليبافي نداشته باشند.

جوانان ديگر به دنبال شغل پدر قاليباف خود نمي روند

سال ها قبل صداي گره زدن بر تار و پود قالي در تمام شهرستان هاي استان و به خصوص روستاها و در ميان جوانان به خوبي شنيده مي شد اما حالا پس از گذشت چندين سال کمتر جواني را مي توان يافت که به دنبال شغل قاليبافي برود و گره بر تا رو پود فرش اصيل استان بزند.

غلامحسين يکي از قاليبافان کهنه کار است که به قول خودش سال ها عمر خود را صرف نشستن پشت دار قالي کرده است و البته در اين گذران زندگي، زن و فرزندانش نيز وي را ياري کرده اند و پا به پاي وي، گره بر دار قالي زده اند.

وي با اشاره به اينکه بيش از ?? سال در حرفه قاليبافي مشغول بوده ام، مي گويد: از ?? سالگي به همراه پدر خود مشغول قاليبافي شده ام، البته در آن زمان تمامي پسرها و دختران هم سن من قاليبافي مي کردند اما هم اکنون کمتر کودک و نوجواني را مي توان يافت که به اين کار مشغول باشد و براي ما که در پشت دار قالي پير شده ايم جايگزيني پيدا نخواهد شد.

اين قاليباف کهنه کار ادامه مي دهد: شايد در سال هاي آينده بايد به شکل جدي نگران قالي هاي توليدي استان باشيم زيرا هم اکنون اکثريت قاليبافان در سن بازنشستگي بوده و يا حتي اين سن را رد کرده اند که اين زنگ خطري در حوزه قاليبافي به شمار مي رود زيرا فرزندان ما که وضع مالي بد پدران قاليباف خود را ديده اند، ديگر کمتر رغبتي به ادامه اين شغل هنري دارند.

غلامحسين به فرزندان و نوه هايش اشاره مي کند و مي گويد: فرزندانم در ابتدا پا به پاي من در اين حوزه کار مي کردند اما تا حدودي که بزرگ شده و وضع زندگي و مشکلات مالي من را ديدند، تصميم به فعاليت در يک شغل ديگر گرفتند و هم اکنون هم فرزندان و هم نوه هايم در کار ديگري اشتغال دارند و به هيچ وجه قصد دنبال کردن شغل پدري خود را ندارند.

نکته اي که اين فعال عرصه قالي به آن اشاره مي کند شايد يک خلا بزرگ در جامعه قاليبافي استان ايجاد خواهد کرد زيرا هر هنر در جاي خود نياز به خلاقيت و ذوق دارد که اين خلاقيت جز با تفکر نيروي جوان حاصل نمي شود.

وقتي واسطه ها بيشترين سود را مي برند

ثريا زن ميانسالي است که به گفته خودش همين دار قالي برايش محل درآوردن روزي و اداره يک خانواده شده است.

وي از سال ها تلاش پشت دارهاي قالي گفته و به انواع بيماري هايي که در اين مدت به سراغش آمده سخن به ميان آورده و مي گويد: در طول اين مدت درد چشم و انواع بيماري هاي پوستي و تنفسي گريبان گيرم شده است اما براي گذراندن زندگي خود و فرزندانم مجبور به ادامه اين شغل هستم.

اين زن قاليباف از وجود واسطه ها در حوزه فرش گله کرده و ادامه مي دهد: براي بافتن يک قالي خوب زماني بيشتر از يک سال را صرف مي کنيم و در پايان آن را با سود کم به افرادي که قالي ها را از اهالي روستا مي خرند، مي فروشيم.

وي ادامه مي دهد: اما کافيست يک سر به بازار شهرهاي بزرگ بزنيم تا متوجه شويم که حاصل تلاش يک ساله ما هم اکنون با قيمتي چند برابر آنچه که از ما خريده شده است در بازار به فروش مي رسد که اين امر سبب شده تا قاليبافان با دلسردي عجيبي به کار خود ادامه دهند.

ثريا مي افزايد: بارها شده که نخواهيم قالي خود را به اين افراد واسطه بفروشيم اما آن ها تنها کساني هستند که خريداران فرش هاي ما مي باشند و اگر قالي خود را حتي به قيمت کم به آن ها نفروشيم، هيچگاه اين محصول ما به فروش نخواهد رسيد.

نبود بيمه مشکلي که قاليبافان همچنان با آن درگيرند

فريد غلامي يکي از قاليبافان استان است که همانند ديگر قاليبافان از مشکلات بيمه اي اين قشر گلايه کرده و مي گويد: بارها از مشکلات بيمه به مسئولان گله کرده ايم اما تاکنون نتيجه اي  نگرفته ايم در حالي که بيمه براي قاليبافاني که شايد ?? يا ??  سال عمر خود را در اين حرفه مي گذرانند، درخواست چنداني نباشد.

وي با انتقاد از روند پذيرش افراد براي بيمه تامين اجتماعي اظهار داشت: بارها به ادارات مختلفي براي پيگيري اين بيمه مراجعه کرده ايم اما هر بار با شروط جديدي مواجه شده و به طور کلي از اين بيمه نااميد شده ايم.

براي پيگيري بيمه قاليبافان به سراغ اسماعيل چمني، رئيس اتحاديه توليد کنندگان و بافندگان فرش دستباف ايران مي روم که وي نيز بيشتر از خود قاليبافان از روند کنوني بيمه اين قشر ناراضي است.

چمني با اشاره به قانون گذاري هاي نامناسب در اين خصوص مي گويد: چرا نبايد تامين اجتماعي بيمه گذار جديدي پذيرش کند و به دنبال اين امر قاليبافان در شغل هاي ديگري فعاليت کنند؟

وي ادامه مي دهد: وجود اين معضل در استاني همچون آذربايجان شرقي که درصد بالايي از توليد و صادرات فرش را برعهده دارد و در آستانه انتخاب به عنوان شهر خلاق فرش قرار دارد، پذيرفتني نيست.

رئيس اتحاديه توليد کنندگان و بافندگان فرش دستباف ايران مي افزايد: سال گذشته در مجلس شاهد مصوبه اي براي قطع بيمه قالي بافان بوديم که هم اکنون طبق آن قاليبافان ديگر براي بيمه خود هيچ کاري نمي توانند انجام بدهند و اين امر به معضل بزرگي براي قاليبافان کل کشور و فعالان حوزه فرش تبديل شده است.

نفوذ فرش تبريز به خانه ها

وي در ادامه به ويژگي هاي منحصر به فرد فرش دستبافت تبريز اشاره کرده و مي گويد: فرش دستباف تبريز را هم اکنون مي توان در نزديک ترين و دورترين کشورهاي جهان و در اکثر خانه ها مشاهده کرد و به عبارتي آن را مي توان تنها محصولي دانست که هيچ کشوري در جهان توان رقابت با آن را ندارد.

چمني ادامه مي دهد: در استان آذربايجان شرقي در مجموع ??? هزار نفر به شکل مستقيم و غيرمستقيم از صنعت قاليبافي ارتزاق مي کنند و ??? هزار نفر نيز در اين عرصه مشغول به فعاليت هستند که جامعه آماري بزرگي را شکل مي دهند.

رئيس اتحاديه توليد کنندگان و بافندگان فرش دستباف ايران همچنين از نبود تشکلي مستقل براي رسيدگي به امور قاليبافان انتقاد کرده و مي گويد: در حالي که حرفه قاليبافي براي اين تعداد از مردم استان اشتغال زايي کرده لازم است يک تشکل مستقل براي حل مشکلات آن گام بردارد در حالي که در استان و حتي کشور چندين سازمان و اداره مختلف با اين امر در ارتباط هستند که اين خود سبب تشديد مشکلات مي شود.

وي با بيان اينکه??  درصد توليدات فرش کشور مخصوص اين استان است، مي گويد: البته صادرات اين محصول به ديگر کشورها مشکلاتي دارد که از جمله آن ها مي توانيم به نبود پرواز به ديگر کشورها اشاره کنيم که به همين دليل توليد کنندگان ما مجبور به انتقال فرش به تهران و صادرات از اين شهر هستند.

با وجود مشکلات فراوان شاغلان اين حوزه، نويد خوبي که در روزهاي گذشته براي فرش تبريز داده شد، سفر رييس منطقه اي آسيا و اقيانوسيه شوراي جهاني صنايع دستي به تبريز و خبر وي از ثبت جهاني تبريز به عنوان شهر خلاق و انتخاب آن به عنوان پايتخت جهاني فرش بود.

وي که به گفته مسئولان حوزه صنايع دستي استان علاقه بالايي به هنر فرش استان دارد، در همان ابتداي سفر خود از آغاز بررسي هاي کارشناسي در راستاي ثبت جهاني تبريز به عنوان شهر خلاق فرش خبر داده و از ارزش و اعتبار هنر تبريزي در سراسر جهان سخن مي گويد.

وجود سبک خاص در بافت و طرح و رنگ فرش هاي تبريز دليل کانديداتوري تبريز

غدا حجاوي در سفر خود به تبريز و در ديدار با مسئولان ميراث فرهنگي و بازديد از کارگاه هاي فرش اين شهر گفت: هر سال چند شهر در دنيا به عنوان پايتخت يک محصول از صنايع دستي انتخاب مي شوند و شهر تبريز از سوي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري براي نامزدي به عنوان پايتخت جهاني فرش پيشنهاد شده است که با انتخاب تبريز به عنوان شهر جهاني فرش در اقصي نقاط دنيا اين محصول را هر چه بيشتر خواهند شناخت.

وي دليل کانديداتوري  تبريز را به عنوان پايتخت جهاني فرش ، وجود سبک خاص در بافت و طرح و رنگ فرش هاي تبريز دانست و ياد آور شد: اين نوع فرش  بايد در سطح جهاني معرفي شود و همه بايد در حفظ و اشاعه اين هنر کم نظير فعاليت کنند.

فرش تبريز با وجود ظرافت و ويژگي هاي خاصي که در دل خود نهان داشته است، جاي خود را در ميان تمامي هنردوستان جهان يافته و شايد تنها محصول کشور است که به عنوان سفير فرهنگي ايران به خانه هاي بيشتر جهانيان راه يافته است.

به نظر مي رسد با ثبت جهاني تبريز به عنوان شهر خلاق فرش، محبوبيت اين فرش اصيل در بين جهانيان بيش از پيش شود البته اين امر تنها در سايه حل مشکلات قاليبان ميسر خواهد شد زيرا تا زماني که فعالان اين حوزه از جهت حل نيازهاي مالي و آينده شغلي خود اطمينان حاصل نکنند به طور قطع نمي توانند با خيال آسوده همچون گذشته گره بر تاد و پود فرش تبريز بزنند.

فائزه زنجاني