احرار: در نگاه کلي عدم استفاده از وسايل حمل و نقل عمومي نياز به آسيب شناسي جدي دارد تا دلايل عدم رغبت شهروندان در استفاده از وسايل حمل و نقل عمومي را بيان کند.
به گزارش خبرگزاري فارس از تبريز، طبق چشم‌انداز برنامه پنجم توسعه 75 درصد از شهروندان براي جابه‌جايي شهري بايد از وسايل حمل و نقل عمومي استفاده کنند که امروز اين رقم در شهر تبريز حدودا 52 درصد است. يعني از 3 ميليون و 700 هزار جابه‌جايي درون شهري روزانه در تبريز، نصف اين آمار توسط خودروهاي شخصي انجام مي‌پذيرد.
در نگاه کلي عدم استفاده از وسايل حمل و نقل عمومي نياز به آسيب شناسي جدي دارد تا دلايل عدم رغبت شهروندان در استفاده از وسايل حمل و نقل عمومي را بيان کند ولي در نگاه گذرا مي‌توان نبود بستر مناسب از جمله عدم وجود ايستگاه، کمبود شديد تعداد اتوبوس و تاکسي، وجود ناوگان فرسوده شهري و ... را از جمله دلايل عدم رغبت در کلان‌شهرهاي کشور از جمله تبريز عنوان کرد.
اصولا توسعه حمل و نقل عمومي در شهرها، در حوزه فعاليت شوراي شهر و شهرداري است. در کنار اين امر دولت هم به ويژه از نظر بودجه‌اي و نيز برخي زيرساخت‌هاي مرتبط در اين زمينه وظايف و مسؤوليت‌هايي دارد. به‌طور کلي توسعه حمل و نقل عمومي طبق قانون نيازمند پرداخت 82.5 درصد از اعتبارات توسط دولت و 17.5 درصد از سوي شهرداري است.
طبق آمار تعداد دستگاه‌هاي حمل و نقل عمومي در تبريز تا پايان سال 1400 به مدت 10 سال علاوه بر اينکه دستگاهي به اين ناوگان اضافه نشد، بلکه به دليل فرسودگي دستگاه‌ها، تعدادي زيادي نيز از رده خارج شده بود.
طي 5 سال گذشته عدم افزايش قيمت بنزين، افزايش قيمت خودرو شخصي، ترافيک سنگين خيابان‌ها، عدم پيدا کردن جاي پارک، اجراي طرح زوج و فرد در برخي نکات اصلي شهر و در کنار آن افزايش قيمت تعميرات خودرو و مسائلي از اين قبيل شهروندان را راضي به استفاده از وسايل حمل و نقل عمومي مي‌کند.
در مقابل منظره‌اي که تا يک‌سال قبل به وضوح در تبريز مشاهده مي‌شد و افراد را در استفاده از حمل و نقل عمومي منصرف مي‌کرد، انتظار شهروندان خسته و بي‌رمق در ايستگاه‌هاي اتوبوس، اتوبوس‌هاي پر از مسافر که حتي براي ايستادن بايد چندين اتوبوس مي‌گذشت تا جايي باز شود براي ايستادن، کمبود تاکسي و مسافراني که براي سوار شدن تا نيمه خيابان مي‌آمدند، تردد تاکسي‌هاي فرسوده و داغون که علاوه‌بر ظاهر نازيبا و آلاينده اکثرا از شدت فرسودگي بوي تهوع‌آور داشتند، ايستگاه‌هاي نيمه فعال خط مترو تبريز آن هم فقط در ساعات خاصي از روز بود که اين‌ها حکايت از ضعف در حوزه حمل و نقل عمومي داشت. اين يعني بحراني اساسي در وضعيت حمل و نقل عمومي شهر.
با نگاهي بر شرايط بودجه اي دولت، مديريت شهري تبريز بالاجبار در راستاي حل معضلات ترافيکي به تنهايي عهده‌دار اين امر شد. تامين اعتبارهاي وعده داده شده از جانب دولت براي تامين اتوبوس‌ها و احداث ايستگاه‌هاي مترو سخت به نظر مي‌رسيد. اين در حالي است که دولت از گذشته نيز در زمينه تامين بودجه حمل و نقل عمومي و تهيه زيرساخت‌هايي مثل اتوبوس يا احداث ايستگاه و واگن‌هاي مترو با چالش مواجه بوده و شهرداري‌ها همواره از عدم تامين سهم دولت اظهار نارضايتي کرده‌اند.
طي سال‌هاي اخير نيز علاوه‌بر عدم تامين وعده‌هاي داده شده در توسعه ناوگان اتوبوسراني و تاکسيراني در زمينه مترو نيز تبريز مورد بي مهري از جانب مسؤولان دولتي واقع شد. با وجود پيگيري‌هاي استاندار آذربايجان‌شرقي، شهردار تبريز و نمايندگان تبريز در مجلس شوراي اسلامي و عليرغم موافقت وزارت کشور با دريافت فاينانس جهت توسعه مترو تبريز اين امر تاکنون محقق نشده است. به همين منظور شهرداري تبريز به ناچار از بودجه شهري در راستاي حل اين معضل استفاده کرد. هر چند اين امر مطمئنا در آينده تبعاتي در تامين بودجه شهري خواهد داشت.
سال 1401 جور ديگر براي حمل و نقل عمومي تبريز رقم خورد و فصل جديدي به روي شهروندان گشوده شد. طي يک‌سال بيش از 300 دستگاه اتوبوس خريداري،2000 دستگاه تاکسي فرسوده نوسازي و خط يک مترو تبريز به صورت کامل راه‌اندازي شد و اين امر با صرف اعتبارات شهري و تقريبا بدون حمايت آن‌چناني از جانب دولت محقق شد. عليرغم مشکلات اقتصادي و بحث تحريم‌ها، مديريت شهري تبريز خود با وجود کاهش درآمدهاي شهري به تنهايي جور وضعيت بحراني شهر را کشيد و تا حدودي اين وضعيت را ترميم کرد.
سوالي که اين وسط باقي مي‌ماند اين است که سهم بودجه‌اي که بايد از جانب اعتبارات ملي تامين مي‌شد ولي از عوارض محلي و درآمدهاي شهري تامين شد آيا در ادامه تکميل نوسازي ناوگان حمل و نقل عمومي و يا توسعه خط 2 مترو تبريز جبران خواهد شد آيا دولت درخواست فاينانس براي توسعه خط دو مترو تبريز به مبلغ 1500 ميليارد تومان را تامين خواهد کرد؟