تپه حسنلو نيز يکي از تپه‎ هاي باستاني ايران است که آثار منحصربه ‎فرد تاريخي مانند جام زرين حسنلو را در دل خود جاي داده است. حسنلو بقاياي باستاني تمدني کهن، بر روي تپه‎اي با قطر متوسط 265 متر است که در ارتفاع 20 متري قرار دارد.

پيشينه زندگي در منطقه حسنلو به اقوام مانا مي‌رسد. اقوامي که اشياي مفرغي آن‎ها هم‎تراز با مفرغ‎هاي مشهور لرستان است. کارشناسان 10 دوره مختلف سکونت در تپه حسنلو را شناسايي کردند. قديمي‎ترين دوره سکونت در اين تپه به 6 هزار سال پيش از ميلاد مسيح مي‎رسد و دوره نهم تا هفتم را بين 6 هزار و 3 هزار پيش از ميلاد مي‌دانند.

تاريخچه نخستين پژوهش‎هاي باستان شناسي در تپه حسنلو به سال 1313 خورشيدي بازمي‎گردد. دو سال بعد در سال 1315 خورشيدي «سر اورل اشتين» دانشمند انگليسي با انجام چندين گمانه در تپه حسنلو، باعث کشف اشيايي در آن شد. سپس در سال 1326 و 1328 هم کاوش‎هايي بر روي تپه صورت پذيرفت. درنهايت در سال 1328 از طرف اداره کل باستان‎شناسي، کاوش علمي در اين تپه باستاني آغاز شد. لازم به ذکر است اشيايي که امروزه در موزه ايران باستان از تپه حسنلو در معرض نمايش قرار دارد، حاصل کاوش‎هاي اين دوره است. در نهايت در سال 1337 خورشيدي، هيئت حفاري با حضور باستان‌شناسان مشترک ايران و آمريکا موفق به کشف جام بزرگ طلاي حسنلو شدند.

جام طلاي حسنلو يکي از آثار باستاني برجسته ملي به شمار مي‎رود که در پي پژوهش‎هاي «رابرت دايسون» آمريکايي در تپه حسنلو در سال 1336 کشف شد. عمر جام زرين حسنلو حدود 3200 سال تخمين زده شده است. 

بر روي اين جام نقوش حکاکي شده‎ اي وجود دارد که گويي روايتگر يک داستان حماسي است. اين جام نيز در کنار ساير آثار کشف شده از تپه حسنلو در موزه ايران باستان نگهداري مي‎شود.

تپه حسنلو در 7 کيلومتري شهرستان نقده در آذربايجان غربي، يکي از تپه‌هاي باستاني آذربايجان است که تنها 12 کيلومتر از جنوب غربي درياچه اروميه فاصله دارد و بين دهکده‌هاي امين‌لو و حسنلو جاي گرفته است.

 اين تپه به واسطه قرارگيري در مجاورت روستاي حسنلو است که به اين نام معروف شده است.

آثار کشف شده از تپه حسنلو:
1ـ جام زرين حسنلو؛
2ـ مجسمه شيري نشسته از نقره؛
3ساغر نقره‌اي نقش‌دار (که هر سه در موزه ايران باستان تهران) نگهداري مي‌شود؛
4ـ مجسمه شيري نشسته از نقره موجود در (موزه لوور پاريس)؛
5ـ شمشير و تير و کمان‌هايي از مفرغ در موزه‌هاي ايران و جهان؛
6ـ اشياء‌از طلا، نقره و ظروف متنابهي از سفالين و صدها اشياء‌ ديگر…