در سال 1374 پيشنهاد راه اندازي راه آهن ميانه- اردبيل- آستارا داده شد که با توجه به عدم پيگيري هاي لازم ساخت راه آهن قزوين- رشت- آستارا که باعث تخريب محيط زيست بود مورد تاييد قرار گرفت. در سال 1378 خبرهايي مبني بر نقشه برداري مسير راه آهن ميانه- اردبيل آغاز شده بود و اين خبر پس از گذشته دو دهه متروکه ماند و پروژه راه آهن قزوين- رشت- آستارا مطرح شد که بخشي از راه آهن کريدور شمال- جنوب خواهد شد.

اکنون راه آهن رشت - آستارا که متاسفانه يک خطه و غير قابل تبديل به دو خطه به دليل زير ساخت هاي کنوني از جمله ابنيه پل و تونل است، هنوز به انزلي نرسيده و در مسير خود تا آستارا ناگزير زمين هاي زراعي و جنگل ها را تخريب خواهد کرد.

براي احداث اين خط ريلي، تونل هايي در کوه ها احداث خواهند کرد و طبيعت ضعيف جنگل هاي هيرکاني را تخريب خواهد کرد و به سخني ديگر هزينه اي زياد بر کشور تحميل خواهد کرد. در حالي که راه آهن «ميانه - اردبيل- آستارا» هم تخريب و هم هزينه کمتري داشت و هم اردبيل را از تنگنا نجات مي داد و هم زودتر به قفقاز متصل مي شد.

نگاه‌هاي منطقه‌اي به خطوط ريلي توجيه اقتصادي ندارد

محمدجواد شاهجويي؛ متخصص راه آهن و ترانزيت و سرمايه گذاري درخصوص خط ريلي اردبيل به پارس آباد به خبرنگار مهر گفت: تنها توجيه اقتصادي اين خط اتصال آن از شمال به جنوب بوده است که بعداز افتتاح خط ريلي رشت – آستارا اين خط ريلي ديگر توجيه اقتصادي نخواهد داشت.

وي در ادامه بيان کرد: در حال حاضر بايد تمام تمرکز بر افتتاح خط ريلي رشت- آستارا باشد که براي ما مي‌تواند اورده هاي بين المللي داشته باشد نه خط ريلي اردبيل به پارس آباد البته خط ريلي اردبيل به يانه هم توجيه اقتصادي نداشت و شرايط مشابه با خط ريلي اردبيل- پارس آباد را داشته است.

اين متخصص راه اهن در ادامه بيان کرد: با احترام به مردم اردبيل اما بايد به شرايط اقتصادي کلان نگاه داشت و اين خط ريلي توجيه ي ندارد و قتي خط ريل‌هاي ديگر در اولويت است و بايد به انها توجه شود. البته برخي ز نمايندگان و مسؤولان ديد منطقه‌اي دارند به همين خاطر است که اسرار بر خط ريلي دارند.

محمد جواد شاهجويي در پايان بيان کرد: به دليل نداشتن نگاه جامعه به خطوط ريلي چنين رخ دادهايي پيش مي‌آيد اما بايد نگاه جامع به خط ريلي داشت و کريدورهاي ترانزيتي را بيشتر مورد توجه قرار داد.

خط آهن رشت-آستارا 3 ساله ساخته مي شود

‌ايران و روسيه براي ساخت ابرپروژه ريلي رشت-آستارا به توافق رسيدند. قرار است اين خط آهن استراتژيک در مدت 3  سال احداث شود.

شهريار افندي‌زاده خط‌آهن رشت- آستارا را مهم‌ترين پروژه ريلي کشور دانست و اظهار کرد: با وجود انجام مذاکرات با روسيه و آذربايجان به منظور مشارکت در تکميل اين خط ريلي، اين پروژه را چه با حضور روسيه و چه بدون حضور اين کشور تکميل مي‌کنيم تا در جهت افزايش ترانزيت کشور مورد استفاده قرار گيرد.

وي ادامه داد: اين پروژه 162 کيلومتري کريدور شمال-جنوب از بندر عباس تا رشت و از رشت تا آستارا را تکميل مي‌کند و ايران از طريق آذربايجان به روسيه و شمال اروپا وصل مي‌شود.

وي يادآور شد: دولت روسيه علاقمند به مشارکت در تکميل راه‌آهن رشت- آستارا است تا به صورت وام و يا روش‌هاي ديگر به تامين مالي اين خط ريلي کمک کند. به همين منظور طي ماه‌هاي اخير مذاکراتي با دولت روسيه در راستاي توسعه ترانزيت ميان دو کشور انجام شده است.

وي افزود: براي اين کار تفاهمنامه دو جانبه بين ايران و روسيه پيشنهاد داده شده و تفاهمنامه سه جانبه‌اي نيز ميان ايران، روسيه و آذربايجان منعقد شده که پيرو بيانيه مشترک با امضاي وزراي سه کشور است. در اين تفاهمنامه محورهايي درباره احداث و نحوه بهره‌برداري پروژه ريلي در 16 ماده پيش بيني شده که شامل تعيين نوع طراحي خط از جمله عرض خطوط ريلي اين پروژه است.

مشخصات راه آهن اردبيل- ميانه- آستارا

علي کاظمي سرپرست مجري راه آهن ميانه- اردبيل درباره مشخصات فني راه آهن ميانه- اردبيل خاطر نشان کرد: طول اين خط آهن 175 کيلومتر بوده و در 11 قطعه در حال اجراست.

وي افزود: راه آهن ميانه- اردبيل از ايستگاه زاويه واقع در شهرستان ميانه استان آذربايجان شرقي آغاز مي‌شود و با عبور از منطقه کوهستاني به ايستگاه اردبيل مي‌رسد.

سرپرست مجري راه آهن ميانه- اردبيل توضيح داد: به لحاظ شرايط توپوگرافي، 35 درصد اين پروژه در منطقه کوهستاني و سخت‌گذر، 45 درصد در تپه ماهور و 20 درصد در منطقه هموار واقع شده است.

به گفته کاظمي اين محور با مشارکت ??11  شرکت پيمانکاري و نظارت 6 شرکت مهندسان مشاور در حال اجراست.

سرپرست مجري راه آهن ميانه- اردبيل اظهار کرد: عمليات احداث اين خط آهن از سال 84 شروع شده و تاکنون در حوزه زيرسازي حدود 91 درصد پيشرفت فيزيکي داشته و پيشرفت کلي طرح نيز به 83 درصد رسيده است.

وي ادامه داد: تاکنون حدود 101 کيلومتر از محور ريل‌گذاري شده و ساير قسمت‌ها نيز در دست تکميل است که به طور 100 درصدي از ريل ملي استفاده شده است.

کاظمي گفت: راه آهن اردبيل با توجه به اينکه از منطقه کوهستاني عبور مي‌کند داراي حدود 62 دستگاه تونل به طول 24  هزار متر بوده و 5 کيلومتر نيز پل دريايي بزرگ دارد.

به گفته سرپرست مجري راه‌آهن ميانه- اردبيل اين خط ريلي داراي 3 کيلومتر پل تيپ آب‌رو بوده و 23 دستگاه گالري به طول 5.5 کيلومتر دارد.

کاظمي حجم کلي عمليات خاکي اين محور را 35 ميليون متر مکعب اعلام کرد و افزود: راه‌آهن ميانه- اردبيل داراي 8  ايستگاه شامل 2 ايستگاه تشکيلاتي مسافري، 3 ايستگاه مسافري درجه دو بنام‌هاي فيروزآباد، گنجگاه و مهماندوست و 3  ايستگاه بين راهي مي‌شود.

جابجايي مسافر از طريق اين خط ريلي به 1.5 ميليون نفر مي‌رسد

سرپرست مجري راه آهن ميانه- اردبيل درباره ترافيک اين خط ريلي اظهار کرد: پيش‌بيني شده در سال اول بهره‌برداري 2.5  ميليون تن بار و 600 هزار نفر مسافر جابجا شود.

وي ادامه داد: پيش‌بيني‌ها براي سال بيستم بهره برداري از اين خط ريلي نيز حاکي از حمل 4 ميليون تن بار و جابجايي1.5 ميليون تن مسافر است.

کاظمي درباره زمان افتتاح اين خط ريلي گفت: هدفگذاري ما بهره‌برداري از راه آهن ميانه- اردبيل در سال جاري به شرط تامين منابع مالي مورد نياز است.

 گفتني است حمل و نقل ريلي به واسطه حجم و ميزان جابجايي بار و مسافر، صرفه جويي در مصرف سوخت و زمين مورد نياز براي احداث از بهترين زيرساخت‌هاي عمراني به شمار مي‌رود و اردبيل نيز به عنوان يکي از قطب‌هاي کشاورزي از سرچشمه‌هاي بار محسوب شده و به واسطه مرزي بودن نيز از لحاظ ترانزيت کالا و مسافر در کريدور شمال جنوب حائز اهميت است از سوي ديگر راه آهن رشت- آستارا نيز صرفه بين المللي دارد اما کدام خط مي تواند ايران را به کشورهاي ديگر متصل کند.