به گزارش احراربه نقل از ايرنا،هوا در 20 سال گذشته حداقل 30 درصد بيشتر شده‌اند و به گفته «عباس شاهسوني» رئيس گروه سلامت هوا و تغيير اقليم وزارت بهداشت ميزان مرگ آن 6 برابر مالاريا و 4 برابر ايدز است.

آذر که مي‌آيد،آسمان رنگ عوض مي‌کند،تيره مي‌شود. ذرات معلق هوا به ريه‌ها سرازير مي‌شوند.کودکان و سالخوردگان به سرفه مي‌افتند. مدرسه‌ها تعطيل و بيماران تنفسي راهي مراکز درماني مي‌شوند که نتيجه چرخه‌ تکراري قوانين بر زمين مانده، نبود «خودروهاي با سوخت غيرفسيلي و استفاده از فناوري‌هاي نوين» است.

آلودگي هوا از آن دست مشکلاتي است که حق حيات انسان را به خطر مي‌اندازد. معضلي که در ايران و به خصوص کلانشهرها ديگر هيچ مديري را زير سوال نمي‌برد. خودروهاي غير استاندارد، موتورسيکلت‌هاي از رده خارج، کارخانه‌هاي آلاينده، بنزين‌ و سوخت‌هاي فسيلي دست به دست اينورژن يا وارونگي هوا در فصل پاييز داده است تا آلودگي هوا در ايران سومين علت مرگ ومير باشد.

کلانشهرها هر روز شلوغتر مي‌شوند. هنوز در توليد خودروهاي داخلي، مساله اصلي حفظ هوا و زيست محيط پاک به طورکامل رعايت نشده است و از سوي ديگر واردات خودرو هاي باکيفيت و مناسب شرايط آلودگي هوا در ايران تاکنون اجرايي نشده است.

مرگ سالانه 20 هزار نفر به خاطر هوا

مسوولان وزارت بهداشت هر سال آمار 20 هزار مرگ منتسب به آلودگي هوا را تکرار مي‌کنند. 20 هزار نفر يک عدد نيست. اسم دارند. علي، محمد، کيوان، زهرا، مريم، آيدا.... هر کدام خانواده دارند. پدر است، مادر است، همسر است، دختر و پسري است که هر کدام عزيز و دلبند کسي است. با کدام زبان بايد در مورد آلودگي هوا صحبت کرد که تغييري اساسي در سياست‌هاي زيست محيطي ديده شود. اين همه خودروي فرسوده و آلوده، اتوبوس‌هاي و ميني بوس‌هاي از رده خارج در خيابان‌هاي شهر چه مي‌کنند. اين سوال مطرح است که نمايندگان مردم در مجلس در وظيفه نظارتي خود دراين زمينه چه اقداماتي کرده ‌اند؟ و چرا آلودگي هوا در خلال سال‌هاي گذشته تاکنون همچنان يک چالش مهم آلودگي در کشور است؟

وزارت بهداشت هر سال اعلام مي‌کند: 54 درصد مرگ‌هاي زودرس به دليل بيماري«ايسکميک قلبي» و سکته مغزي است که آلودگي هوا نقش مهمي در آن دارد. هفت درصد از مرگ و مير زودرس ناشي از سرطان ريه و 19درصد مرگ و ميرهاي زودرس ناشي از بيماري مزمن انسداد ريوي مربوط به آلودگي هوا در فضاي آزاد است.

PM2.5  مهمترين آلاينده هوا در ايران

در ميان ? آلاينده اصلي هواي کلانشهرها در ايران شامل مونوکسيد کربن، دي اکسيد کربن، دي اکسيد نيتروژن، ذرات معلق کوچکتر از 2.5  ميکرون و ذرات معلق کوچکتر از 10 ميکرون، سالهاست که ذرات ريز معلق کوچکتر از ?.? مهمترين آلاينده هواست. آلودگي که به علت ريز بودن تا اعماق ريه نفوذ مي‌کند و اثرات کوتاه مدت و بلند مدت اين ماده سمي ناشي از سوخت‌هاي فسيلي و حاوي فلزات سنگين انواع بيماري‌هاي ريوي، قلبي و سرطان است. مواد مرگ آور موجود در هوا در 20 سال گذشته حداقل 30 درصد بيشتر شده‌اند و به گفته «عباس شاهسوني» رئيس گروه سلامت هوا و تغيير اقليم وزارت بهداشت ميزان مرگ آن 6 برابر مالاريا و 4 برابر ايدز است.

شاهسوني مي‌گويد: وارونگي هوا که در کلانشهرها به خصوص تهران حاکم است. امروز (چهارشنبه) نيز ادامه دارد. ميزان غلظت آلاينده‌هاي هوا در روزهاي اخير مدام رو به بيشتر شدن بوده است. به طوري که در روزهاي گذشته با وضعيت ناسالم براي گروه‌هاي حساس مواجه بوديم. کميته اضطرار آلودگي هوا فقط توانسته است مدارس را تعطيل کند تا کودکاني کمتر دچار آسيب شوند. البته تعطيلي مدارس نقش چنداني در کاهش آلودگي هوا و غلظت آلايندگي‌ها ندارد زيرا دانش آموزان نقشي در ايجاد آلودگي ندارند، فقط به اين دليل مدارس تعطيل مي‌شود که دانش آموزان به خصوص دانش آموزان ابتدايي که هنوز ريه‌هاي آنها کامل شکل نگرفته است کمتر با آلودگي مواجه شوند.

وي مي‌افزايد: اگر کميته اضطرار آلودگي هوا بخواهد با هدف کاهش آلاينده‌هاي هوا تصميم بگيرد بايد همه ادارات و مشاغل تعطيل شوند. تصميمي که طبق قانون به ميزان شدت آلودگي هوا و با نظر معاون اول رئيس جمهوري امکان‌پذير است. در مجموع وضعيت آلودگي هوا در روزهاي اخير بدتر شده است و با توجه به ادامه وارونگي هوا پيش بيني مي‌شود، ميزان آلودگي هوا امروز از شاخص ??? عبور کند و در وضعيت ناسالم براي همه مردم قرار گيرد.

شاهسوني ادامه مي دهد: مهمترين آلودگي هوا در تهران و شهرهاي بزرگ ايران ذرات PM2.5  است که عامل مهم تنگي نفس و بيماري‌هاي قلبي و سکته مغزي در سالمندان است. در زمان افزايش اين آلودگي شاهد افزايش مراجعات مردم به بيمارستانها و اورژانس‌ها هستيم و در اورژانس‌ها به علت افزايش بيماري‌هاي قلبي و ريوي شاهد افزايش مصرف داروهاي تنفسي هستيم و تبعات حاد و کوتاه مدت زيادي را در کودکان و سالمندان شاهد هستيم.

رئيس گروه سلامت هوا و تغيير اقليم وزارت بهداشت مي‌گويد: وضعيت آلودگي هوا و در تهران و کلانشهرهاي ايران امسال نسبت به سال گذشته به مراتب بدتر شده است. مهمترين علت افزايش آلودگي هوا نيز اجرا نشدن قانون هواي پاک و به خصوص تردد خودروهاي فرسوده است. حدود 45 درصد خودروهاي موجود در کشور فرسوده و از رده خارج هستند. تا زماني که دستگاههاي اجرايي به وظايفشان در اين قانون عمل نکنند و خودروها و موتورسيکلت‌هاي فرسوده از رده خارج نشوند. تعداد روزهاي آلوده بيشتري خواهيم داشت.

رئيس گروه سلامت هوا و تغيير اقليم وزارت بهداشت مي گويد: تنها کاري که اکنون مي‌توان انجام داد اين است که در شرايط آلودگي هوا مردم در فضاي باز ورزش نکنند. سالمندان و افراد داراي بيماري‌هاي زمينه‌اي کمتر از منزل خارج شوند. حتما هنگام تردد در فضاي بيرون، از ماسک استفاده کنند و تا جاي ممکن فعاليت فيزيکي را کمتر کنند.

خسارت 8.2 ميلياردي آلودگي هوا در ايران

شاهسوني مي‌گويد: خسارت‌هاي آلودگي هوا در دنيا فقط به علت از کارافتادگي افراد از 144 ميليارد دلار فراتر رفته و در ايران سالانه حدود 8.2  ميليارد دلار به کشور خسارت مي‌زند که 800 ميليون دلار آن در بخش بهداشت و درمان است. 12.6 درصد مرگهاي زودرس در ايران به علت آلودگي هواست که بيشتر آن در 27 کلانشهر مثل تهران رخ مي‌دهد. جايي که سال گذشته فقط دو روز هواي پاک داشت.

رئيس گروه سلامت هوا و تغيير اقليم وزارت بهداشت مي‌افزايد: به طور کلي منابع متحرک 60 درصد و منابع ثابت 40  درصد در آلودگي هوا نقش دارند و موتورسيکلت‌ها مهمترين عامل آلودگي هوا در شهرها هستند.

«داريوش گل عليزاده» سرپرست مرکز ملي هوا و تغيير اقليم سازمان حفاظت محيط زيست نيز مي‌گويد: از مجموع 25  ميليون خودروي شماره‌گذاري شده در کشور، حدود 7 ميليون فرسوده هستند. وضعيت موتورسيکلت‌ها نگران کننده‌تر است و حدود 90 درصد آنها فرسوده و از رده خارج هستند.

به گفته او، مهمترين آلاينده هوا در شهرهاي ايران ذرات PM2.5 است اما دي اکسيد گوگرد هم به علت تردد خودروهاي غير استاندارد ديزلي مانند اتوبوس‌ها، ميني بوس‌ها بالاست.

گر چه به گفته مسوولان در تهران از سوخت مازوت در نيروگاه‌ها استفاده نمي‌شود اما استفاده از اين سوخت در برخي شهرها مي‌تواند در افزايش دي اکسيد گوگرد در برخي شهرها موثر باشد.

راهکار

گل عليزاده راه حل کاهش آلودگي هوا در ايران را استفاده از خودروهاي با سوخت‌هاي پاک مثل خودروهاي الکتريکي و هيدروژني و استفاده از نيروگاههاي با انرژي‌هاي تجديدپذير و غيرفسيلي مي‌داند. در حالي که به گفته او اکنون فقط هزار مگاوات يعني کمتر از يک درصد انرژي مصرفي کشور در اين نوع نيروگاه‌ها توليد مي‌شود و هنوز خودروها و بيشتر بنزين‌هاي مصرفي در کشور استاندارد يورو 5 را ندارند و اغلب با استاندارد يورو 4 توليد مي‌شوند.

اين کارشناس محيط زيست مي‌گويد: اکنون نگران ناکس (اکسيد نيتروژن) هم هستيم و اگر اين آلودگي را مديريت نکنيم در آينده با وضعيت بدتري مواجه مي‌شويم. به همين دليل تأکيد داريم تا ماده 17 قانون هواي پاک يعني معاينه فني موتورخانه‌هاي خانگي حتما اجرا شود.

قانون هواي پاک مهمترين قانون مصوب مجلس است که برنامه‌هايي را براي کاهش آلودگي هوا به دولت و دستگاههاي مسول تکليف کرده است. قانوني 34 ماده‌اي مصوب سال ?? که تاکنون فقط يک بند آن به طور کامل اجرا شده، آن هم تعطيلي يا ايجاد ممنوعيت و محدوديت در شرايط اضطرار آلودگي هواست.

در مجموع سازمان‌ها و دستگاههايي مانند وزارت صنعت، معدن، تجارت در بهبود وضعيت کارخانه‌ها و خودروسازان، وزارت نفت و توليدکنندگان بنزين، گازوئيل و سوخت‌هاي فسيلي، شهرداري‌ها و متوليان نوسازي ناوگان حمل و نقل عمومي، وزارت کشور در کاهش ريزگردها و نيز وزارت بهداشت و سازمان محيط زيست مسول هستند که بايد اقدامات خود در اين زمينه را شفاف سازي کنند.