احرارنيوز:اظهارات ضد و نقيض در خصوص پروژه پتروشيمي اردبيل طي سال منتهي به انتخابات مجلس در حالي شدت يافته که اين طرح راکد با تبديل به انبار سيب زميني خواب خوشي را در کنار موج تبليغاتي تجربه مي کند
سال ?? را اردبيلي ها خوب به خاطر دارند. سالي که احداث پتروشيمي در جلسه استاني دولت نهم تصويب شد و خيلي زود مديران و مسئولان وقت بر سر زمين اين پروژه رفتند تا در مقابل فلش هاي متعدد دوربين ها و تريبون داغ بايستند و از اقدام غير قابل باور خود بگويند.
تب مرداد ماه سال ?? به حدي در کلنگ زني شتاب زده اين پروژه اثر کرد که تا امروز فروکش نکرده و کلنگ پتروشيمي به سمبل خوش قولي و درايت مديران اين استان تبديل شده است.
طي سال ها بعد مديران و نمايندگان به اين پروژه که جوانان بسياري را به پيدا کردن شغل مناسب اميدوار کرده بود نظري داشته و اظهاراتي طرح کردند؛ از اعلام زمان دقيق بهره برداري گرفته تا ميزان اشتغال زايي، به آب و آتش زدن براي جذب سرمايه گذار و اعتبار و مسائلي از اين دست.
اين اظهارات در حالي است که در واقعيت اينگونه بود که تنها ?? درصد از ساخت يک پروژه با ظرفيت توليد ??? هزار تن اوره و ??? هزار تن آمونياک آن هم در فاز اول در ?? هکتار مساحت سپري شده بود که پتروشيمي به خواب رفت. نه خواب زمستاني بلکه خواب ? ساله اي که موجب شد بعد ها تنها کارکرد آن به جاي درخشش در بازارهاي جهاني تبديل شدن به انبار سيب زميني هاي توليدي روي دست مانده کشاورزان باشد.
اين روزها در بهار گرم و مطبوع، اردبيلي ها باز وعده هاي پر حرارتي را مي شنوند که از يک سو بهره برداري و از سوي ديگر تامين مالي پروژه را به صورت قطعي وعده مي دهد. اينبار اما کسي دلخوش به اشتغال زايي اين پروژه نيست.
يک دهه انتظار بيکاران
يکي از مهمترين دلايل طرح احداث اين پروژه اشتغال جوانان بود. در واقع اشتغال سه هزار نفري وعده داده شده از سوي نمايندگان استاني ? سال قبل که به مراتب تعدادبيکاران فارغ التحصيل دانشگاهي کمتر از وضعيت کنوني بود، بسيار وسوسه کننده بود و دل خيلي از شهروندان را شاد کرد.
نماينده مردم اردبيل، نير، نمين و سرعين در مجلس شوراي اسلامي، مصطفي افضلي فرد در يکي از اين اظهار نظرها ظرفيت اشتغالزايي اين طرح را در صورت تکميل براي سه هزار نفر به صورت مستقيم و غير مستقيم اعلام کرد و با تاکيد به نرخ قابل توجه بيکاري در اردبيل اجراي پروژه هاي مادر را از جمله ضروريات توسعه استان عنوان مي کند.

وي يا اشاره به تلاشهاي مجمع نمايندگان استان اردبيل در سال هاي اخير براي گره گشايي از اين پروژه، متذکر مي شود که طبق وعده هاي مسئولان پتروشيمي با اختصاص اعتبار اين پروژه عظيم تا سه سال آينده مي تواند به بهره برداري برسد.
در چنين وضعيتي که ديگر نمايندگان اردبيل نيز اظهاراتي از اين دست را طي سالهاي اخير داشته و به پيگيري مشکلات پتروشيمي در هر نشست مشترک با خبرنگاران تاکيد مي کردند، اما هم اکنون مي بينيم که خواب پتروشيمي مانع از ايفاي نقش در کاهش نرخ بيکاري استان شده است.
بررسي توجيه اقتصادي بعد از کلنگ زني
پتروشيمي اردبيل به عنوان يک نقشه دراز مدت براي صنعتي کردن اردبيل پيش از اينکه بحث مگا پروژه ها ورد زبان ها شود، طرح شد و با اين وجود همان مسئولاني که در به دست گرفتن گوشه برنامه حضور داشتند بعدها موضوعاتي از قبيل توجيه داشتن يا نداشتن پروژه را پيش کشيدند تا اردبيل بار ديگر در محوريت کشاورزي خود محصور بماند و به صنعت نينديشد.
هر چند مسئولان و به ويژه نمايندگان استان تا چندي پيش و تا قبل از تغيير ديدگاه هاي خود در اظهارات مکرر توجيه اقتصادي اين پروژه را تائيد مي کردند، اما سوال اينجاست که بحث عدم توجيه اقتصادي به چه دليل ورد زبان ها شد.
رئيس اتاق بازرگاني استان اردبيل اجراي اين پروژه را طرح اشتباه خواند و اعلام کرد که اين پروژه نمي تواند به فرجام برسد، چراکه پتروشيمي يک طرح اشتباه بود که از سوي دولت مصوب شد و امروز نبايد بر روي آن مانور داد.
حسين پيرموذن با اشاره به طرح اين موضوع که اعتبارات و تسهيلات اين طرح از طريق کنسرسيوم بانکي پرداخت خواهد شد، ادامه داد: اعطاي وام با مبلغ بالا از سوي بانک ها و در شرايط فعلي به پتروشيمي اردبيل امکان پذير نيست.
پيرموذن با تاکيد بر اينکه به جاي پتروشيمي مي توان اعتبارات و تسهيلات صندوق توسعه ملي را در جهت بهبود شرايط واحدهاي خوابيده استان استفاده کرد، تصريح کرد: به جاي سرمايه گذاري در صنايع تبديلي به عنوان نياز استان به ويژه در زمينه کشاورزي که منابع آن در استان موجود است، چرا بايد با طرحي که اشتباه است افکار عمومي را مشوش کرد.
در طول اين سال ها انتقال خط گاز، برق، آب و همکاري جهت تامين زير ساخت هاي اين پروژه در حالي پيگيري شده که هنوز برخي ديدگاه ها در خصوص تامين زيرساخت ها و مواد اوليه پتروشيمي بي پاسخ مانده و مشخص نيست بر اساس کدام منطق پروژه اي که تامين زيرساخت و مواد اوليه آن در هاله اي از ابهام است کلنگ زني شده است.

از جمله دستاويز سفت و سخت پتروشيمي براي ايراد وعده و وعيد، تامين اعتبارات مورد نياز براي تکميل آن بوده است. ? سال هزينه مازاد پروژه اي که خاک مي خورد موجب شد حتي اعتبار اوليه ??? ميليارد ريالي سوخت شود و هزينه هاي کمرشکن يک وعده بزرگ، مديران را ملزم به پيدا کردن منابع مالي مناسب و پاسخگو سازد.
چنانچه حقيقت پور نماينده اردبيل در اين خصوص در اظهار نظري مي گويد: بنده مسئوليت پيگيري اعتبار ??? ميليون دلاري براي تسهيلات پتروشيمي را داشتم که با تمامي بانک هاي کارگزار در ميان گذاشتم.
وي افزود: در اين مرحله مسئوليت از بنده سلب شده و پتروشيمي اراک معادل يک سوم اين مبلغ را بايد از تجهيزات، ماشين آلات و ساختمان هزار ميليارد ريالي خود در تهران تامين کند.
هر چند به نظر مي رسد ديدگاه ها در ساخت اين پروژه در کمال تعجب تغيير يافته و در طول ? سال پتروشيمي گاه توجيه دار و گاه فاقد توجيه عنوان شده است، اما رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبيل در گفتگوي خود با خبرنگار مهر قويا به توجيه داشتن اين پروژه تاکيد دارد.
قهر نامعلوم تنها سرمايه گذار طرح
همچنين پيشقدم شدن پتروشيمي اراک و وثيقه دادن البته به مانند خواب آرام پتروشيمي تجربه نشد، بگونه اي که رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبيل آب پاکي را روي دست پتروشيمي ريخت و در گفتگو با خبرنگار مهر از کم لطفي پتروشيمي اراک به اين پروژه گفت.
حامد عاملي در همين گفتگو در خصوص دلايل تعطيلي اين پروژه و تاخير در آغاز به کار مجدد آن تصريح کرد: به عقيده بنده سرمايه گذار پتروشيمي علاقه مند به اجرا نيست.
در عين حال که برخي کارشناسان از نبود توجيه اقتصادي طرح مي گويند و اين ايده با مقاومت مديران همراه بوده است اين مسئول افزود: شايد يکي از دلايل اين باشد که سرمايه گذار راغب به سرمايه گذاري در اين منطقه نيست و گمان مي کند مي تواند اين اعتبار را طور ديگر به سود بيشتر برساند.
رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تاکيد دارد که سرمايه گذار اصلي يا پتروشيمي شازند اراک اقدام درخوري انجام نمي دهد و موجب شده طرح بلاتکليف بماند.
وي ادامه داد: در شرايط فعلي با نگاه واقع بينانه به نظر مي رسد اين پروژه نيازمند سرمايه گذار جديد است تا بتواند از بلاتکليفي خارج شود.

تلاش ها به فرجام نمي رسد
اظهارات پر تب و تاب برخي مسئولان در پيگيري اين پروژه در حالي به در بسته خورده است که طي دو سال گذشته عمده تاکيد مسئولان استاني حمايت از سرمايه گذار و تلاش براي جذب سرمايه گذاران بوده است.
در همين حال استاندار اردبيل در بازديد خود از اين پروژه، پتروشيمي را بزرگ ترين طرح صنعتي منطقه عنوان کرده و به راه اندازي اين پروژه تاکيد کرده بود.
مجيد خدابخش با اشاره به نقش پتروشيمي در ايجاد اشتغال و رونق اقتصادي معتقد است اردبيل جزو استانهاي داراي بيشترين آمار بيکاري است، بنابراين ايجاد طرح هاي عظيم صنعتي به مانند پتروشيمي در منطقه و در راستاي توسعه اشتغال و اقتصاد ضروري است.
با نگاه واقع بينانه به نظر مي رسد اين پروژه نيازمند سرمايه گذار جديد است تا بتواند از بلاتکليفي خارج شود.تلاش هاي صورت گرفته که همچنان نتوانسته گره کور اين پروژه را باز کند در حالي به عقيده مديران همچنان ادامه دارد که فرماندار اردبيل از کلنگ زني پترو آذر شيد يا همان LAB از صنايع مرتبط با پتروشيمي خبر مي دهد.
جواد زنجاني در گفتگويي با اشاره به برنامه ريزي براي سفر رئيس مجلس و وزير نفت براي افتتاح اين پروژه تاکيد کرده است که در اين سفر ما از وزير نفت نيز درخواست خواهيم کرد تا نسبت به اجرايي شدن برخي از پروژههاي زير مجموعه وزارت نفت همچون پالايشگاه و مجموعههاي صنعتي زيرمجموعه پتروشيمي و تسهيل در اجرايي شدن پتروشيمي اردبيل اقدامات لازم و جدي انجام شود.
وي با اعلام عمليات کلنگزني دهکده صنعتي پتروشيمي اردبيل با نام ساوالان بيان داشت: بيش از ?? هزار ميليارد ريال سرمايهگذاري در اجراي اين پروژه انجام شده و ظرفيت اشتغالزايي براي بيش از ??? نفر فراهم ميآيد که در اين مجموعه توليدي و صنعتي سعي بر اين است تا با همکاري بخش غيردولتي توليد مواد شوينده از نفت و فرآوردههاي آن انجام شده و امکان صادرات اين محصول نيز فراهم آيد.
با اين شرايط بار ديگر کلنگ ها به زمين زده مي شود و اردبيل ناکام در تکميل پروژه هاي مادر صنعتي يک مسئوليت بزرگ ديگر را بر عهده مي گيرد. اما سوال اينجاست که اگر پتروشيمي در استان ديگري اجرا مي شد به اين حال و روز مبتلا بود؟ داغ دل پتروشيمي هنوز از سال ?? برجاست که پترو آذر شيد نيز با وجود چهار ماه سپري شدن ازکلنگ زني به دليل پاره اي مشکلات عمليات احداث خود را آغاز نکرده است.
تمامي موانع راه اندازي واحدهاي صنعتي که به عقيده کارشناسان کاش به جاي وعده هاي وسوسه انگيز فقط يک کدامشان به بهره برداري مي رسيد در وضعيتي است که نظريه پايه توسعه استان اردبيل در سال جاري با محوريت صنعت نوشته شده است.
تاکنون هيچ يک از وعده ها در بهره برداري از پتروشيمي به فرجام نرسيده و به نظر مي رسد به لحاظ فني اين پروژه به نقطه صفر خود بازگشته است و با اين وجود به جاي بررسي مشکل اصلي همچنان پتروشيمي تب و تاب مرداد ماه سال ?? را پشت تريبون وعده ها به همراه دارد.
گزارش: ونوس بهنود
منبع:مهر