احرار: مشکلات باروري تا 15 درصد روابط زوجها را تحت تأثير قرار ميدهد. چالشهاي زيادي براي باروري سالم وجود دارد، اما خوشبختانه چند راه طبيعي براي افزايش باروري نيز شناسايي شده و وجود دارد.
از جمله ميتوان گفت که انتخاب غذا و تغيير سبک زندگي ميتواند به افزايش باروري به صورت طبيعي کمک کند.
بر اساس اعلام دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت، در ادامه 15 روش طبيعي براي افزايش باروري و باردار شدن سريعتر آورده شده است:
- غذاهاي غني از آنتياکسيدان بخوريد
آنتي اکسيدانهايي مانند فولات و روي ممکن است باروري را براي مردان و زنان بهبود بخشند. آنها راديکالهاي آزاد را در بدن غيرفعال ميکنند، که ميتواند به اسپرم و سلولهاي تخمک آسيب برساند. يک مطالعه در سال2012 روي مردان جوان و بالغ نشان داد که خوردن 75 گرم گردو غني از آنتي اکسيدان در روز کيفيت اسپرم را بهبود ميبخشد.
مطالعهاي بر روي 232 زن نشان داد که مصرف بيشتر فولات با نرخ بالاتر لانهگزيني تخمک را افزايش ميدهد.
مصرف ميوهها، سبزيجات، آجيل و غلات سرشار از آنتي اکسيدانهاي مفيد مانند ويتامين C و E، فولات، بتاکاروتن و لوتئين به باروري سالم کمک بيشتري ميکند.
- اهميت بيشتر مصرف صبحانه
خوردن يک صبحانه قابل توجه ممکن است به زنان مبتلا به مشکلات باروري کمک کند. يک مطالعه نشان داد که مصرف صبحانه ممکن است اثرات هورموني سندرم تخمدان پلي کيستيک (PCOS) را که يکي از دلايل اصلي ناباروري است، بهبود بخشد.
براي زنان با وزن متوسط مبتلا به سندرم تخمدان پلي کيستيک، مصرف کالري بيشتر در صبحانه باعث کاهش سطح انسولين 8 درصد و سطح تستوسترون تا 50 درصد ميشود. سطوح بالاي هر دو ميتواند به ناباروري کمک کند.
- از چربيهاي ترانس اجتناب کنيد
مصرف روزانه چربيهاي سالم (چربيهاي غير اشباع) براي تقويت باروري و سلامت افراد مهم است. با اين حال، چربيهاي ترانس به دليل اثرات منفي (افزايش مقاومت به انسولين) باعث کاهش تخمکگذاري ميشود. چربيهاي ترانس معمولا در روغنهاي گياهي هيدروژنه (روغنهاي جامد- مارگارين) يافت ميشوند و معمولا در غذاهاي سرخشده و محصولات فرآوريشده وجود دارند.
مطالعات نشان داده است که رژيم غذايي با چربيهاي ترانس بيشتر و چربيهاي اشباع نشده کمتر با ناباروري در مردان و زنان مرتبط است.
- در صورت ابتلا به PCOS (تخمدان پلي کيستيک) مصرف کربوهيدرات را کاهش دهيد
پيروي از يک برنامه غذايي کم کربوهيدرات که در آن کمتر از 45درصد کالري از کربوهيدرات تامين ميشود، به طور کلي براي زنان مبتلا به PCOS توصيه ميشود. رژيمهاي کم کربوهيدرات باعث وزن نرمال و کاهش سطح انسولين و کاهش چربي در بدن شده به منظم شدن سيکلهاي ماهيانه کمک ميکند.
- کربوهيدراتهاي تصفيه شده کمتري بخوريد
فقط مقدار کربوهيدرات ها مهم نيست، بلکه نوع آن نيز مهم است. کربوهيدراتهاي تصفيه شده ممکن است به خصوص مشکلساز باشند. کربوهيدراتهاي تصفيه شده شامل غذاها و نوشيدنيهاي شيرين و غلات فرآوري شده از جمله ماکاروني سفيد، نان و برنج است. اين کربوهيدراتها خيلي سريع جذب ميشوند و باعث افزايش سطح قند خون و انسولين ميشوند. کربوهيدراتهاي تصفيه شده همچنين داراي شاخص گليسمي (GI) بالايي هستند. GI به شما ميگويد که يک غذاي پر کربوهيدرات قند خون شما را به چه ميزان افزايش ميدهد.
انسولين از نظر شيميايي شبيه به هورمونهاي تخمداني است. اين هورمونها به بالغ شدن تخمکها کمک ميکنند. افزايش مداوم انسولين ميتواند باعث کاهش ترشح هورمونهاي جنسي شده که باعث عدم بلوغ تخمک و تخمکگذاري ميشود. با توجه به اينکه افراد مبتلا به کيستهاي تخمدان ( PCOS ) با مقاومت به ترشح انسولين مواجه هستند، مصرف کربوهيدراتهاي تصفيه شده ميتواند اين مشکل را حتي بدتر کند.
- فيبر بيشتري بخوريد
مصرف فيبرها به بدن کمک ميکند تا از شر هورمونهاي اضافي خلاص شويد و قند خون را متعادل نگه ميدارد. انواع خاصي از فيبر ميتوانند به حذف استروژن اضافه کمک کنند. يک مطالعه در سال 2009 نشان داد که فيبر هاي محلول موجود در آووکادو، سيبزميني شيرين، جو دوسر و برخي ميوهها، باعث کاهش سطوح استروژن و پروژسترون ميشود. برخي از غذاهاي پرفيبر مانند غلات کامل، ميوهها، سبزيجات و لوبيا هستند. مصرف روزانه توصيه شده فيبر براي زنان 25 گرم در روز و 31 گرم براي مردان است.
يک مطالعه ديگر در سال 2009 نشان داد که مصرف ?? گرم فيبر بيشتر در روز، با کاهش44 درصدي ناباروري در زنان بالاي 32 سال مرتبط است. مطالعه ديگري که در 250 زن 18 تا 44 ساله انجام شد نشان داد که افزايش فيبر به ميزان ? گرم در روز باعث کاهش غلظت هورمونها شده و احتمال عدم تخمکگذاري را افزايش ميدهد. بنابراين با مشاور تغذيه خود در مورد مصرف فيبر فعلي خود مشورت کنيد.
- منابع پروتئين را جايگزين کنيد
جايگزيني برخي پروتئينهاي حيواني مانند گوشت، ماهي و تخم مرغ با منابع پروتئين گياهي مانند لوبيا، آجيل و دانهها با کاهش خطر ناباروري همراه است.
در يک مطالعه نشان داده شد زماني که 5 درصد از پروتئين گياهي با پروتئين حيواني جايگزين ميشود، خطر ناباروري بيش از 50 درصد کاهش مييابد. نتايج مطالعهاي ديگر که در سال 2018 انجام شد نشان داد که خوردن ماهي احتمال تولد زنده پس از درمان ناباروري را افزايش ميدهد.
- لبنيات پرچرب را انتخاب کنيد
مصرف زياد لبنيات کم چرب ممکن است خطر ناباروري را افزايش دهد، در حالي که غذاهاي لبني پرچرب ممکن است آن را کاهش دهد.
يک مطالعه وسيع در سال 2007 به بررسي اثرات مصرف لبنيات پرچرب بيش از يک بار در روز يا کمتر از يک بار در هفته پرداخت که نتايج نشان داد زناني که يک يا چند وعده لبنيات پرچرب در روز مصرف ميکنند، 27 درصد کمتر در معرض ناباروري هستند. براي بهره مندي از اين فوايد بالقوه، سعي کنيد يک وعده لبنيات کم چرب در روز را با يک وعده لبنيات پرچرب، مانند يک ليوان شير کامل يا ماست پرچرب جايگزين کنيد.
- يک مولتي ويتامين اضافه کنيد
اگر مولتي ويتامين مصرف ميکنيد، ممکن است کمتر دچار اختلال تخمکگذاري شويد. در واقع، اگر زنان سه و بيشتر مولتي ويتامين در هفته مصرف کنند، ممکن است از 20 درصد اختلال تخمکگذاري جلوگيري شود. ريز مغذيهاي موجود در ويتامينها نقش اساسي در باروري دارند. براي زناني که سعي در باردار شدن دارند، به ويژه مولتي ويتامين حاوي فولات ممکن است مفيد باشد. با پزشک و مشاور تغذيه خود در مورد مکملها (مولتي ويتامينها) که ميتواند به شما در احتمال افزايش بارداري کمک کند، مشورت کنيد.
- افزايش تحرک بدني
ورزش فوايد زيادي براي سلامتي دارد، از جمله افزايش باروري. افزايش فعاليت بدني متوسط، اثرات مثبتي بر باروري زنان و مردان به ويژه افراد چاق دارد. فعاليت ورزشي با شدت بالا، با کاهش باروري در برخي از زنان مرتبط است. فعاليت ورزشي با شدت بالا ممکن است تعادل انرژي در بدن را دچار اختلال کرده و بر سيستم توليد مثل تأثير منفي بگذارد.
- لحاظ زماني براي آرامش
با افزايش سطح استرس، شانس بارداري کاهش مييابد. هنگام استرس تغييرات هورموني رخ ميدهد. تحقيقات مختلف نشان ميدهد بين استرس و باروري به علت تغييرات هورموني ارتباط زيادي وجود دارد. با دريافت مشاوره، سطح اضطراب و افسردگي کاهش مييابد و شانس باردار شدن را افزايش ميدهد. فراموش نکنيد که براي خودتان زمان بيشتري بگذاريد.
- کافئين را قطع کنيد
ارتباط بين کافئين و باروري خيلي قطعي نيست. در يک مطالعه که در سال 1997 انجام شد نشان داد، زناني که روزانه بيش از 500 ميليگرم کافئين مصرف ميکنند، بارداري آنها با تاخير 9 ماه و نيم (بالاتر از 40 هفته) اتمام مييابد. با اين حال، ساير مطالعات منبع معتبري بين ارتباط مصرف کافئين و افزايش خطر ناباروري پيدا نکردند. مصرف کافئين بايد به يک يا دو فنجان قهوه در روز محدود شود.
- رسيدن به وزن مناسب را هدف خود قراردهيد
وزن مناسب يکي از عوامل موثر در باروري سالم در مردان و زنان است. در واقع، کمبود يا اضافه وزن با افزايش ناباروري همراه است. به اين دليل که ميزان چربي ذخيره شده در بدن شما بر عملکرد قاعدگي تأثير ميگذارد. چاقي به ويژه با عدم تخمکگذاري و بينظمي قاعدگي و همچنين با اختلال در رشد تخمک همراه است.
براي افزايش شانس باردار شدن، با مراقب سلامت و کارشناس تغذيه خود همکاري کنيد تا اگر مبتلا به اضافه وزن هستيد به شما کمک کند تا وزن خود را کاهش دهيد و اگر مبتلا به کم وزني هستيد، وزن خود را افزايش دهيد. مراقب سلامت و کارشناس تغذيه ميتوانند به شما کمک کنند اين کار را به روشي سالم و پايدار انجام دهيد.
- سطح آهن خون خود را بررسي کنيد
اگر مبتلا به کم خوني و فقر آهن هستيد، از مکملهاي آهن و غذاهايي که حاوي «آهن غير هم» هستند، بيشتر استفاده کنيد. اين کار ممکن است عدم تخمکگذاري را کاهش دهد. يک مطالعه اخير در سال 2019 به اين نتيجه رسيد که «آهن هم» (از منابع حيواني) هيچ تأثيري بر باروري ندارد و مصرف غذاهاي حاوي آهن غيرهم فقط براي زناني که قبلاً کمبود آهن داشتند، فوايدي دارد. شواهد بيشتري براي تأييد اينکه آيا مکملهاي آهن بايد به همه زنان توصيه شود، مورد نياز است به خصوص اگر سطح آهن از قبل مناسب باشد. براي افزايش جذب منابع آهن غيرهم سعي کنيد آنها را با غذاها يا نوشيدنيهاي حاوي ويتامين C بالا مصرف کنيد.
- از مصرف الکل بپرهيزيد
مصرف الکل مي تواند بر باروري تاثير منفي بگذارد. با اين حال، مشخص نيست که چه مقدار الکل براي ايجاد اين اثر مورد نياز است. يک مطالعه در سال 2016 نشان داد که مصرف بيش از 14 ليوان نوشيدني الکلي در هفته، بارداري را به تاخير مي اندازد. يک مطالعه قديميتر در سال 2004که شامل 7393زن بود، نشان داد که مصرف زياد الکل با ناباروري مرتبط است.