، به گزارش احرارنيوز، انقلاب اسلامي ايران به عقيده بسياري از کارشناسان علوم مختلف نقطه عطفي در تاريخ اين کشور است. نقطه اي که تفاوت ساختارهاي سياسي، اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي و هنري قبل و بعد از آن موجب شده است به تعبير بسياري انقلاب علاوه بر آغاز فصل جديد سياسي، آغازگر مکتب جديد فکري در اين کشور نيز محسوب شود.

بازگويي اين مکتب البته به صاحبان فن واگذار شده و اينکه انقلاب چه انديشه اي داشته و چه برنامه اي دارد بارها موضوع توليدات مختلف ادبي، هنري، فرهنگي و تحليل هاي سياسي و اقتصادي قرار گرفته است.

در اين ميان هنرمندان براي بازگويي نرم و ساده و در عين حال با درجه تاثيرگذاري بالا از فنون و آموخته هاي خود بهره گرفته اند و طي دهه اخير به حدي توليدات هنري در حوزه انقلاب با افزايش همراه بوده که مي توان گفت بي سابقه بوده است.

کارشناسان تاکيد دارند همين توليدات خود بازگويي و بازبيني مکتب انقلاب اسلامي است و بي توجهي به ابعاد و ساختارهاي آن خود ممکن است از اهداف و ماهيت اين موضوع فاصله بگيرد.

بطوريکه توليدات کليشه اي، سفارشي و خالي از تفکرو انديشه، توليد توسط افرادي بدون برخورداري از پشتوانه کافي فکري و سمت و سو دادن به هنرهاي خاص و غفلت از ساير هنرها موجب شده است اين روزها آسيب شناسي هنر انقلاب اسلامي به موازت رونق توليدات اهميت يابد.

آسيب هايي که متوجه توليدات بومي استان اردبيل بوده و با وجود افزايش کيفي عملا با ضعف هاي اساسي همراه است.

توجه به برخي رشته هاي هنري و غفلت از مابقي

عضو هيئت مديره انجمن هنرهاي چوبي استان اردبيل معتقد است يکي از ضعف هاي اساسي توجه به برخي رشته هاي هنري و غفلت از مابقي است.

رحمان شاه محمد اردبيلي اينکه دردهه هاي گذشته به عنوان مثال به نقاشي و خوشنويسي توجه شده و موسيقي و مجسمه سازي مورد غفلت بوده است را نمي پسندد و معتقد است بايد براي اين مسئله تدبير جدي شود.

تاکيد اين نقاش به مقوله تحقيق و مطالعه و شناخت نيز هست. تا جايي که مي گويد اين سه عنصرمهم‌ترين چالش هر نوع  فعاليتي است و مسلماً اثري که از روي کنکاش و آگاهي توليد مي‌شود، با اثري که با شناختي ضعيف‌تر ارائه مي‌گردد، قابل قياس با هم نيست.

 شاه محمد اردبيلي تاکيد دارد که برخي از صاحب‌نظران هنر انقلابي و هنر ديني را از هم تفکيک کرده و برخي آن دو را يکي دانسته و هنر انقلاب را هنر ديني معرفي کرده‌اند در حالي که هنر ماهيتي فراتر يا فروتر از دين ندارد؛ به عبارتي هنر، به اعتبار اين‌ که از آبشخور وحياني و الهامات الهي سيراب مي‌شود، همواره ماهيتي ديني دارد.

در عين حال که اين هنرمند به توجه به رشته هاي هنري مختلف تاکيد دارد، فيلم ساز اردبيلي معتقد است حتي در توليدات فعلي نيز به تمامي ابعاد انقلاب توجه نشده است.

رضا جمالي مي گويد: انقلاب اسلامي ايران انقلابي متاثر از دين و مذهب مبتني بر اراده عموم مردم بود، بنابراين چنين انقلابي مي تواند سرچشمه خلق آثار بزرگ هنري با محوريت ديني و متعهد شود چراکه اين انقلاب پيرو آرمان خاصي بوده که يکي از اصلي ترين اهداف آن حفظ و ترويج اين آرمان است و هنر بهترين و گوياترين کانال براي ترويج اين اهداف است.

اين فيلم سازمهمترين چالش پيش روي هنر انقلاب اسلامي را نپرداختن به ابعاد گسترده ومتعدد انقلاب  مي داند و تاکيد دارد که يک اثر هنري انقلابي ماندگار اثري با بار معنايي عميق است؛ عمقي که انقلاب با ايدئولوژي و آرمان خود به آن اثر مي بخشد.

جمالي راهکار خود براي رفع اين خلا را همراهي نخبگان فرهنگي، دانشگاهي، دانشجويان و  همفکري و هم انديشي اقشار مختلف جامعه به خصوص هنرمندان با هدف ترويج فرهنگ انقلاب و هنر انقلاب مي داند.

غفلت از کارکرد هنر انقلاب در ابعاد جهاني

طي سال هاي اخير توليدات هنري انقلاب خود فرصتي براي داوري خارج از مرزهاي کشور فراهم ساخته است. بطوريکه ارزيابي از ماهيت انقلاب، نگرش قشر خاص و قشر عام به آن و ماهيت تبيين شده آن در توليدات هنري مطرح بوده و رسالت هنرمند را خطير تر ساخته است.

سرپرست حوزه هنري استان اردبيل معتقد است در عصر حاضر رويارويي تمدن ها با ماهيت فرهنگي و نرم است که با توجه به اين موضوع، اهميت هنر به عنوان مؤثرترين ابزار و سلاح فرهنگي آشکار مي شود.

امير رجبي تاکيد دارد که در چنين فضايي هنر انقلاب اسلامي در مواجهه با جبهه  فرهنگي و هنري غرب بايد با تمام قوا ظاهر شود تا بتواند از جغرافياي فرهنگي کشو در مقابل تهاجم گسترده غرب که با ابزار و سلاح هنر صورت مي گيرد، مقاومت  کرده و پيام ها و ارزش هاي والاي معنوي و انساني و ديني انقلاب اسلامي را به مردم جهان غرب منتقل کند.

اين مسئول در عين حال از جمله برنامه هاي حوزه هنري استان براي دست يابي به اين آرمان را حرکت در دو جبهه عنوان کرد و گفت: در امر آموزش بايد جستجو کرد و در حال حاضر حوزه هنري تربيت و پرورش هنرمندان متعهد و متخصص را که در عين داشتن توانايي بالاي هنري، دغدغ? ديني، معنوي، ملي و انقلابي نيز داشته در دستور کارخود قرار داده است.

رجبي افزود: ازطرفي توليد آثار هنري ارزشمند و تأثيرگذار دومين دغدغه اهالي فرهنگ و هنر انقلاب است؛ آثاري که بتواند از فرهنگ ديني و ملي ما در مقابل تهاجم فرهنگي غرب محافظت نمايد و پيام معنوي و انقلابي ملّت ايران را به گوش جهانيان برساند.

لزوم ارتقا کيفي توليدات ادبيات پايداري

در عين حال که آرمان هاي ترسيم شده براي شکل گيري صحيح هنر انقلاب اسلامي مورد توجه است، يکي از نويسندگان حوزه ادبيات پايداري به ضرورت کيفي سازي توليدات تاکيد دارد.

عمار احمدي در اين خصوص مي گويد: اگر از نظر کمي نگاه کنيم نسبت به دو سه سال گذشته  سطح توليدات بسيار خوب است چرا که زماني در اين استان به تعداد انگشتان يک دست هم نويسنده، خاصه در اين حوزه نداشتيم.

وي افزود: با اين وجود هر چند تعداد نويسندگان افزايش يافته از نظر کيفي به جز دو سه نفر... هنوز نويسندگان به سطح حرفه‌اي که حرفي براي گفتن داشته باشند نرسيده‌اند و جاي بسي تلاش و کار دارند.

احمدي درتحليل چالش هاي پيش روي ادبيات پايداري گفت: انقلاب اسلامي و دفاع مقدس هشت ساله ما در نگاه اول چيزي جدا و تافته و بافته از انقلاب‌ها و جنگ‌هاي ديگر دنيا نيست. اما در نگاه ژرف و عميق به مقوله انقلاب و جنگ ايران مي‌توان رنگ، نگاه، سوژه مختص خودش را يافت که اين رنگ‌ها، نگاه‌ها و سوژه‌ها، آن را با همنوعانش در دنيا متفاوت‌تر خواهد کرد.

فقر توليد در سفارشي سازي

دغدغه هنرمندان در سال هاي اخير موضوع سفارشي سازي آثار حوزه انقلاب و دفاع مقدس نيز بوده است. مقوله اي که به تعبير کارشناسان آسيب جدي به ماهيت آن وارد ساخته و خود موجب ريزش مخاطب شده است.

تکرار و دوري از تفکر و تعمل، بي توجهي به  خلاقيت هنري و کنار گذاردن ابعاد و شاخصه هاي هنر انقلاب در آثار کليشه اي که از قضا در اردبيل نيز به وفور ديده مي شود، قابل چشم پوشي نيست.

فعال ادبيات پايداري در بررسي زواياي مغفول مانده انقلاب اسلامي از ديد هنرمندان و نويسندگان افزود: هنوز زوايايي زيادي باقي مانده است که حتي هنرمندان به آن فکر هم نکرده‌اند براي مثال بحث جامعه شناختي و مردم‌شناختي انقلاب و دفاع مقدس ايران هنوز باز نشده و هنوز حرفي در اين حوزه زده نشده است. اما در خصوص خاطره‌نگاري، آثار مناسب و درخور توجهي خلق شده است.

احمدي نويسنده راهکار مناسب براي کيفي سازي توليدات هنري و ادبي در حوزه انقلاب را اينگونه بيان مي کند که پرهيز از هر گونه سفارشات هنري که جز کليشه محتوايي ندارند؛ و راهنمايي هنرمندان به اين حوزه با احترام به آزادي انديشه و سليقه‌هاي مختلف هنري هنرمندان بايد مورد توجه قرار گيرد.

توسعه تبادلات هنري با هدف شناسايي خلاها

در عين حال موفقيت هايي که هر از چند گاهي از نقاط ديگر کشور به گوش مي رسد، ضرورت کيفي سازي توليدات براي جلب نظر ناقدان را ضروري ساخته است.

خسرو حيدري نقاش و گرافيست اردبيلي اعتقاد دارد هنرمندان استاني به خصوص استان اردبيل به واسطه دوري از مرکز و عدم حضور درنمايشگاه هاي برگزارشده درمرکز ناشناخته مانده اند.

اين استاد نبود امکان فروش آثار هنري توليدشده توسط هنرمندان هنرهاي تجسمي و عدم حمايت از هنرمندان توسط ارگانهاي متولي فرهنگ و هنر را ازچالش هاي اصلي هنرمندان هنرهاي تجسمي استان اردبيل عنوان کرد.

وي معتقد است تبادل اثر هنرمندان تجسمي استان اردبيل با ساير استانها، حمايت عملي از تشکل هاي هنري داخل استان و فراهم نمودن زمينه ارتباط با شخصيت هاي مجامع هنري از راهکارهاي اصلي و مناسب براي کيفي سازي توليدات هنري هنرمندان است.

لزوم شکل گيري مکتب هنر انقلاب

تمامي دغدغه هاي ذکر شده از سوي هنرمندان بيانگر بي نظمي هايي در سمت و سوي شکل دادن به هنر انقلاب اسلامي است. تا جايي که توليدات در برخي مواقع از اهداف خود و در برخي مواقع از کيفيت جدا افتاده اند و در هر دو مورد نتوانسته اند در ذهن مخاطب ماندگار شوند.

سرپرست حوز هنري استان راهکار خروج از اين بن بست را ايجاد مکتب هنر انقلاب و مشخص سازي شاخصه هاي آن مي داند. هر چند اين مهم بسيار ظريف و خطير است اما به گفته رجبي بعد از انقلاب اسلامي هنر متعهد وارد عرصه گفتمان هنري جامعه شد؛ هنري که نسبت به جامعه داراي وظيفه و رسالت است و هنرمندي که بايد در خدمت جامعه باشد و هنرش را در خدمت مردم قرار بدهد.

وي افزود: پيش از انقلاب، تعريف هنرمند از هنر بيشتر حديث نفس بود و ابراز، عواطف و احساسات شخصي که شايد هيچ ارتباطي به جامعه نداشت و هيچ رسالتي هم در اين زمينه احساس نمي کرد؛ ولي بعد از انقلاب اين نگرش تغيير عمده اي پيدا کرد و هنرمندان زيادي هنر خويش را در خدمت مردم و جامعه قرار داده واز آن به عنوان ابزاري براي انتقال پيام هاي متعالي ديني و انقلابي و معنوي و انساني استفاده کردند.

اين نويسنده معتقد است توسعه هنر انقلاب اسلامي در گرو شکل گيري مکتب هنري انقلاب اسلامي است که پيش از همه بايد مباني فکري و نظري آن توسط هنرمندان برجسته و اساتيد و صاحب نظران علمي و دانشگاهي تدوين شود.

 نکته کليدي اينجا است که هنر انقلاب انتقال تجربيات يک نسل به ساير نسل ها را بر عهده دارد. تجربياتي که سرفصل جديدي از حيات يک کشور است و زبان ظريف و تاثيرگذار هنر بسيار بيش از تحليل هاي جدي کارشناسي مي تواند در بازگويي آن نقش ايفا کند.

گزارش: ونوس بهنود