احرار: خار مريم" دامن کوه و دره را پوشانده، تک و توک گل شقايقي هم در تلاش براي خودنمايي در ميان انبوه مزرعه صورتي رنگ در جاده سحرانگيز خلخال - اسالم هست، درست بر خلاف سال‌هاي قبل که به جز قرمزي فرش شقايق، چشم‌ها بندرت چيز ديگري مي‌ديد.
خرداد که از نيمه گذشته و بوي تابستان مي‌آمد دشت و دمن، کوه و دره در جاده مسحور کننده خلخال - اسالم پر از شقايق مي‌شد، شقايق‌ها فرشي قرمز با حاشيه‌هاي زرد و آبي و صورتي از ديگر گلها بر صفحه طبيعت بکر اين منطقه پهن کرده و هر رهگذري در ميانه کوه و آسمان از عطر و زيبايي آن حيران مي‌شد.
تا چندين سال پيش که گردشگران و مسافران هنوز به سفرهاي کوتاه مدت با استفاده از تعطيلات دو سه روزه عادت نکرده و تنها عيد نوروز و تابستان سفر مي‌رفتند، طبيعت هنوز نفس مي‌کشيد، جنگل و مرتع آرام و سرحال بودند و شقايق‌ها در گردنه خلخال - اسالم همچنان زيبايي مسحور کننده خود را به نمايش مي‌گذاشتند.
هجوم ميليوني گردشگران در تعطيلات عيد فطر و نيمه خرداد که در سال‌هاي اخير مد شد، نفس‌هاي شقايق در کوه‌هاي خلخال و اسالم را به شماره انداخت و پارسال نيز آخرين ضربه‌هاي گردشگران بر پيکر بي‌جان مراتع وارد شده و شقايق‌ها تا حد گسترده‌اي از دامن طبيعت محو شدند.
امسال در خرداد زماني که همگان در انتظار گستره فرشي قرمز در جاده خلخال - اسالم بودند، شقايق‌ها نيامدند؛ فرش قرمز جاي خود را به فرش صورتي خار مريم داد و زيبايي طبيعت در سايه ناآگاهي انسان طماع از دست رفت.
يک دوستدار محيط زيست در خلخال گفت: در حالي که در سال‌هاي گذشته شاهد رويش هزارن بوته از شقاق‌هاي وحشي از ابتداي گردنه الماس در حوزه استحفاظي خلخال تا انتهاي گردنه کرمان در حوزه استحفاظي استان گيلان بوديم با بي‌مهري صورت گرفته از سوي گردشگران عبوري از اين جاده، امسال شاهد نابودي اين گل‌هاي وحشي زيبا در منطقه هستيم.
وي بيان‌کرد: امسال در فصل رويش شقايق بندرت و به صورت پراکنده اندک بوته‌اي از اين گل زيبا در منطقه مشاهده مي‌شود و در صورت تداوم وضعيت از سال‌هاي آينده هيچ خبري از شقايق نخواهد بود.
به گفته نقي‌زاده، با اينکه در سال‌هاي گذشته اقدامات مختلفي از سوي دوستداران طبيعت خلخال و گيلان براي حفظ نسل شقايق‌هاي وحشي گردنه الماس صورت گرفت ولي گويا همه اين تلاش‌ها بي‌نتيجه بوده و امسال خبري از شقايق‌ها نيست.
طبيعت‌دوستان در خلخال دل‌نگران شقايق‌ها هستند، آنها نگران آنند که ديگر شقايق‌ها سر از خاک بر نيارند، انسان حريص به سادگي و با ندانم‌کاري، زيبايي‌ها را از ريشه کنده و بر پيکر دشت گلگون شقايق زخم‌هاي جبران ناپذيري وارد مي‌کند.
يک طبيعت دوست کهنسال خلخالي هم گفت: شقايق‌ها در گذشته بيشتر از امروز بر دشت و دمن فرش مي‌گستراندند، گذشتگان هواي آنها را بيشتر داشتند، گذشتگان با شقايق‌ها زندگي مي‌کردند، با آنها نفس کشيده، با رايحه آنها سرمست و با خزان آنها اندوهگين مي‌شدند، گذشتگان هرگز شقايق‌ها را براي لحظه‌اي سرمستي و خوشي آويزه پريشان موهاي دخترکان کوچک خود نمي‌کردند.
به گفته وي، دشت و دمن در کناره جاده سحرانگيز خلخال - اسالم کم‌کم دلتنگ شقايق‌ها مي‌شود، ديگر مثل گذشته دامن آنها پراز شقايق‌هاي قرمز رنگ نيست؛ توسعه جاده خلخال به اسالم و هجوم هزاران خودرو با انبوهي گردشگر موجب شده تا انسان ماشيني بدجوري زخم بر پيکره آنها زده و نسل شقايق در معرض خطر نابودي کامل قرار گيرد.
به گزارش ايرنا، پارسال و با احساس خطر از وضع موجود دوستداران طبيعت براي حفظ نسل در حال منقرض شقايق‌ها در دامنه خلخال و اسالم دست بکار شدند تا سيل مسافران و گردشگران هجوم آورنده به طبيعت را مجاب به مراقبت از شقايق‌ها کنند.
آنها شعار "تا شقايق هست، زندگي بايد کرد" را براي هدف متعالي خود برگزيدند، آنها در دشت و دمن و در کناره جاده‌ها براي هشدار به مسافران تابلوهاي 'شقايق‌ها در خطرند' را نصب کرده و برخي نيز به ناچار اقدامات حفاظتي از جمله قرق شقايق‌ها را اجرايي کردند، اما همه اين تلاش‌ها گويا امروز بر باد رفته است.
حتي نصب بنرها و پلاکاردهاي بزرگ و کوچک هشداردهنده در منطقه نمونه گردشگري الماس و گردنه کرمان (رويشگاه شقايق ) که حاکي از التماس از مسافران و گردشگران براي پرهيز از چيدن اين گلها و نابودي شقايق‌هاي اين دشت زيبا بود، فايده‌اي نداشت.
با اينکه در سال‌هاي گذشته بخشداري اسالم از توابع شهرستان تالش استان گيلان علاوه بر نصب تابلوهاي هشداردهنده در منطقه، تمامي دهياران منطقه را براي حفاظت از شقايق‌هاي اين منطقه بسيج کرده و آنها به همراه اعضاي گروها و تشکل‌هاي مردم‌نهاد به گردشگران براي پرهيز از چيدن شقايق‌ها و نصب آن بر روي برف پاک کن خودروها هشدار و تذکر دادند اما همه اين اقدامات بي‌نتيجه بوده و مرگ تدريجي شقايق‌ها از چند سال پيش آغاز شد.
بر اثر حرص و طمع زودگذر انسان‌ها نفس شقايق‌ها به شماره افتاد و بسياري از آنها امسال ناي ايستادن و رويش نداشتند؛ خردادماه امسال خارهاي مريم جاي شقايق را گرفتند، جالب اينکه کسي خار مريم را آويزه گوش دخترکان و برف پاک‌کن خودروها نکرد و هيچ گردشگري دلتنگ شقايق نشد.
.
فعالان زيست محيطي هشدار مي‌دهند که مردم و مسوولان بايد بيشتر از اين مراقب طبيعت و داشته‌هاي زيباي آن باشند.
آنها مي‌گويند: حفظ محيط زيست هنوز نياز به فرهنگ‌سازي دارد، بايد اقدام اساسي براي احياي شقايق در مراتع خلخال انجام گرفته و حساسيت و توجه بيشتري به موضوع شود و در غير اين صورت ممکن است فردا بعد از شقايق نوبت به گلها و گياهان ديگر منطقه برسد و اين زيستگاه طبيعي در آينده نه چندان دور تخريب و کاملا از بين رود.
سرپرست اداره ميراث فرهنگي،صنايع دستي و گردشگري شهرستان خلخال در گفت و گو با خبرنگار ايرنا خواستار تلاش براي حفظ و نگهداري از مراتع و دشت زيبا توسط گردشگران و مردم بومي منطقه شد.
عادل خليلي با بيان اينکه حفظ زيبايي طبيعت و دشت شقايق‌هاي اين منطقه با همت عمومي مردم ، پرهيزاز آلودگي محيط زيست و چيدن گلها کاري دور از انتظار نمي‌باشد، افزود: در سال‌هاي گذشته بي‌توجهي‌ها موجب از بين رفتن بخش وسيعي از منطقه رويش شقايق‌ها شده و بايد اقدام اساسي از سوي مسوولان براي حفظ تک شاخه‌هاي باقيمانده شقايق با تلاش مشترک مسوولان خلخال و تالش صورت گيرد.
وي گفت: منطقه نمونه گردشگري گردنه الماس و دشت شقايق‌هاي اين منطقه واقع در مسير راه خلخال به اسالم همه ساله در اين فصل از سال ميزبان هزاران گردشگر از مناطق دور و نزديک کشورمان است و بيشترين آسيب به طبيعت شقايق‌هاي وحشي منطقه در تعطيلات خرداد ماه و زمان اوج رويش اين گلها وارد مي‌شود.
او اضافه‌کرد: در کنار اقدامات اجرايي توسط دستگاه‌هاي دولتي ذي‌ربط اقدامات فرهنگي نيز بايد در دستور کار سمن‌ها و سازمان‌هاي مردم‌نهاد قرار گيرد تا گردشگران را با خطرات نابودي اين گل‌هاي زيبا آشنا کرده و پيام‌هاي لازم را براي حفظ شقايق‌هاي منطقه به آنها انتقال داد.
به گزارش ايرنا ، شقايق‌هاي دشت‌هاي خلخال و اسالم از اوايل خردادماه رويش خود را شروع و تا پايان خردادماه صحنه‌هايي بديع از زيبايي‌هاي خداوندي را در منطقه به نمايش مي‌گذاشتند.
منطقه نمونه گردشگري الماس بعنوان رويشگاه شقايق‌هاي زيبا در جاده خلخال به اسالم در ?? کيلومتري شهر خلخال واقع است ، منطقه رويش شقايق تا انتهاي گردنه کرمان در اسالم گيلان به طول پنج کيلومتر ادامه مي‌يابد.
شقايق گياهي علفي يکساله از خانواده Papaveraceae است که از طريق بذر تکثير مي‌يابد، اين گل داراي ساقه‌هاي راست يا نيمه راست، کرکي و داراي شيرابه بي رنگ، برگ‌هاي دمبرگدار و بدون دمبرگ است. گلها منفرد و داراي چهار دمبرگ، گلبرگ‌ها داراي خال سياهرنگ در قاعده است. اين گل بسيار زيبا به صورت خودرو در بعضي از مناطق کوهستاني و در دامنه کوهها در اواسط خرداد تا تير ماه به گل نشسته و همگان را مسحور زيبايي خود مي‌کند.
ايرنا