با پذيرش مرحله نخست پرونده نامزد ثبت جهاني منطقه حفاظت شده ارسباران از سوي يونسکو و ارسال آن به اتحاديه بينالمللي حفاظت از طبيعت (IUCN)، دو پايگاه پژوهشي در خانههاي تاريخي «وينق» در روستاي وينق کليبر و «آينالو» در شهرستان خداآفرين در آذربايجان شرقي ايجاد ميشود.
محمد حسن طالبيان، معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با اعلام اين خبر در جلسه همانديشي با حضور قلياله قليزاده نماينده مردم کليبر، خداآفرين و هوراند در مجلس شوراي اسلامي، ميرهادي قره سيد رومياني معاون امور مجلس، حقوقي و استانها و علي قمي اويلي رئيس گروه ميراث طبيعي سازمان ميراث فرهنگي گفت: اين دو بناي تاريخي به منظور اجراي مديريت يکپارچه و ضرورت ايجاد پايگاه در اين منطقه انتخاب شده است که پس از تملک و مرمت به پايگاههايي براي انجام مطالعات پژوهشي، استقرار گروههاي پايش و نمايندگان دستگاههاي مرتبط ، معرفي بهينه منطقه و ...تبديل خواهند شد.
وي ادامه داد: منطقه حفاظت شده «ارسباران» دومين پرونده ميراث طبيعي ايران است که به دليل اهميت ويژه اين منطقه به لحاظ تنوع گياهي و جانوري بينظير در جهان و رويشگاه و اکوسيستم جنگلي کشور براي ثبت در فهرست ميراث جهاني انتخاب و پس از دو سال پيگيري کارشناسان و نمايندگان سازمان ميراث فرهنگي، سازمان حفاظت محيط زيست و سازمان جنگلها و مراتع تلاش کارشناسان و حمايت مسئولان ملي، استاني و محلي پيش از فوريه 2017 به يونسکو ارسال شد.
او با اشاره به اينکه پرونده ارسالي در مرحله نخست پذيرفته شده و به اتحاديه بينالمللي حفاظت از طبيعت (IUCN) ارسال شده است، افزود: ارزيابان اين اتحاديه پس از مکاتبه ، هماهنگي و با درنظر گرفتن شرايط آب وهوايي به منظور پرواز بر فراز بخشهاي غير قابل دسترس اين منطقه، در مرداد يا شهريورماه امسال به ايران سفر ميکنند.
طالبيان موضوع حفاظت و مديريت يکپارچه در اين منطقه را مورد تاکيد قرار داد و گفت: اين منطقه به دليل حضور گردشگران، وجود آثار تاريخي و شهر هاي قرارگرفته در اين منطقه مانند خداآفرين و کليبر به مديريت خاصي نياز دارد که جدا از مديريت تحت نظارت سازمان محيط زيست است.
به گفتهي او؛ به عبارتي موضوعِ اصلي، ساماندهي بازديد گردشگران زيادي است که به لحاظ جاذبههاي بيشمار طبيعي و تاريخي مانند قلعه بابک از اين منطقه بازديد ميکنند.
معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ادامه داد: به همين دليل دو ساختمان تاريخي در روستاي وينق شهرستان کليبر و آينالو در شهرستان خداآفرين انتخاب شده که پس از تملک و مرمت به پايگاههايي براي انجام مطالعات پژوهشي، استقرار گروههاي پايش و نمايندگان دستگاههاي مرتبط، معرفي بهينه منطقه تبديل ميشوند.
او هدف اصلي را اجرايي کردن مديريت يکپارچهي مورد نظر يونسکو دانست که در دراز مدت با حفاظت از محيط زيست ميتواند به واسطه حضور گردشگران نقش اساسي در معيشت مردم داشته باشد.
طالبيان همچنين با تاکيد بر اينکه ما به دنبال توسعه پايدار هستيم، گفت: ثبت جهاني اين منطقه نه تنها از منظر حفاظتي بسيار اهميت دارد بلکه اين فرصت را فراهم ميکند تا حضور گردشگران داخلي و خارجي به شکوفايي اقتصادي جوامع بومي و محلي و زمينهاي براي ايجاد توسعه پايدار منجر شود.
او در پايان از سفر ويژه هيئت عالي سازمان با حضور نمايندگان حوزههاي ميراث فرهنگي، گردشگري ، صنايع دستي و حوزههاي مرتبط به اين منطقه خبر داد.
براساس اين گزارش؛ منطقه حفاظت شده ارسباران که در 29 مرداد 1393 به شماره 204 در فهرست ميراث طبيعي کشور ثبت شده، نگين تنوع زيستي ايران است و يکي از برجسته ترين نقاط تنوع زيستي کشور محسوب مي شود. منطقه ارسباران با وجود داشتن کمتر از پنج صدم مساحت کشور بيش از ?? درصد پوشش گياهي ايران را در خود جاي داده است و ?? درصد از پستانداران، ?? درصد پرندگان ايران، ?? درصد از دوزيستان، ? درصد آبزيان و ?? درصد خزندگان کشور در آن زندگي مي کنند.
منطقه ارسباران در مقياس جهاني نيز به تنهايي معادل 34 درصد پوشش گياهي کشور ارمنستان، 25 درصد از پوشش گياهي کشور آذربايجان، 25 درصد پوشش گياهي فرانسه، 25 درصد پوشش گياهي گرجستان، و 17 درصد پوشش گياهي کشور ايتاليا است. اين منطقه در سال 19777 با پيگيري سازمان محيط زيست به عنوان «ذخيره گاه زيست کره» در برنامه انسان و کره مسکون يونسکو (MAP) ثبت شد../ايسنا