جعفر محسني، معاون پژوهشي سازمان جهاد دانشگاهي استان در اين نشست، با تاکيد بر ضرورت توجه به پيامدهاي کاهش جمعيت، اظهار کرد: ضرورت دارد که از اکنون تدابيري در اين خصوص انديشيده شود.

وي با اشاره به پيامدهاي کاهش جمعيت، ادامه داد: تغيير نظام‌هاي تربيتي و مفاهيم اخلاقي، کاهش نشاط اجتماعي-اقتصادي و همچنين کاهش اقتدار سياسي و تغيير در ترکيب‌هاي ديني از جمله‌ي اين آثار است.

وي با بيان اهداف برنامه‌هاي مربوط به بهداشت باروري، يادآور شد: تقليل مرگ و مير مادران بر اثر عوارض بارداري، جلوگيري از بيماري‌هاي قابل انتقال از طريق روابط جنسي، افزايش اطلاعات مادران در مورد مسائل زيستي و اجتماعي، رعايت حقوق باروري و همچنين حفظ تعادل بين عوامل جمعيتي و غيرجمعيتي با رعايت حقوق و نظريات استفاده کنندگان از جمله‌ي اين اهداف است.

محسني در خصوص اهداف جهاددانشگاهي استان در راستاي برنامه‌هاي بهداشت باروري و کمک به فرزندآوري، بيان کرد: کمک به افزايش زاد و ولد از طريق مرکز درمان ناباروري بين 20 درصد از افراد جامعه که مشکل ناباروري دارند، کمک به خود مراقبتي، بهبود کيفيت زندگي و پيشگيري از بيماري از طريق کلينيک طب پيشگيري و ژنتيک و همچنين توانمندسازي از طريق مشاوره‌هاي روانشناختي، خانواده و همچنين ازدواج و کارآفريني از جمله‌ي اين اهداف است.

وي افزود: سال گذشته وزارت بهداشت در جهت پر کردن خلاهاي موجود در زمينه‌ي مراقبت از سلامت افراد در طول زندگي، اقدام به ابلاغ آيين نامه‌ي ارتقاء سلامت و پايش سلامت افرد در طول زندگي کرده است.

وي با تاکيد بر اهميت مراقبت از سلامتي افراد در طول زندگي، خاطرنشان کرد: افرادي که به سن پيري مي‎رسند اگر آموزش‌هاي لازم را ديده باشند بار کمتري را بر دوش جامعه خواهند داشت چرا که سلامتي و آمادگي بيشتري در دوران سالمندي خواهند داشت. 

مسلم اورنگي، رئيس سازمان بسيج اساتيد آذربايجان‌شرقي نيز در اين نشست با تاکيد بر اهميت موضوع افزايش جمعيت، اظهار کرد: اين موضوع يکي از چالش‌ها و دغدغه‌هاي نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران بوده و جزو مطالبات رهبري است.

وي با اشاره به آرمان‌هاي مقدس نظام مقدس جمهوي اسلامي ايران، ادامه داد: در تشکيل انقلاب اسلامي ايران به نوعي جهاني‌سازي انقلاب اسلامي و همچنين گفتمان‌سازي در سراسر دنيا يکي از اهداف بوده است.

وي با اشاره به سه رکن مهم در قدرت کشورها، اظهار کرد: سرزمين و حاکميت از جمله‌ي اين مولفه‌ها بوده و جميعت نيز در اين ميان مهم‌ترين رکن آن است.

اورنگي تاکيد کرد: در برهه‌اي از تاريخ انقلاب اسلامي ايران موضوع جمعيت با سياست‌هايي همراه شد که روند رشد جمعيت ايران را با کنترل مواجه کرد، که اکنون پس‌لرزه‌ها و مشکلات آن سياست‌ها را در جامعه احساس مي‌کنيم.

وي يادآور شد: رهبر معظم انقلاب موضوع کنترل جمعيت را به عنوان يک چالش جدي مطرح کرده و در اين راستا نيز سياست‌هاي افزايش جمعيت را به تمامي نهادها ابلاغ فرموده‌‍‌اند.

وي با اشاره به نقش جمعيت در حرکت‌هاي اجتماعي و مهم، ادامه داد: مصداق همين موضوع را در پياده‌روي اربعين شاهد بوديم و به نوعي قدرت جهان تشيع را در جهان نمايان کرد؛ از اين رو جمعيت همواره نقش مهمي در عرصه‌هاي اجتماعي و رويدادهاي مهم دارد.

رئيس سازمان بسيج اساتيد آذربايجان‌شرقي با تاکيد بر اينکه دانشگاه مبدا تحولات است، ادامه داد: سازمان جهاد دانشگاهي استان و همچنين بسيج اساتيد مي‌توانند قدم‌هاي مثبتي در جهت پياده‌سازي و گفتمان‌سازي موضوع افزايش جمعيت در مجموعه‌ي دانشگاهي بردارند.

وي با اشاره به نقش موثر دانشگاهيان در جامعه، اضافه کرد: اگر در دانشگاه موضوع افزايش جمعيت به طور جدي مطرح شود، جامعه‌ي غير دانشگاهي نيز از اين موضوع متاثر خواهد شد.

وي تاکيد کرد: اميد است که اين گونه نشست‌هاي تخصصي در راستاي کمک به فرهنگ‌سازي موضوع مهم افزايش جمعيت با مباحث کاربردي‌تر و جدي‌تر دنبال شود.

رئيس سازمان بسيج اساتيد استان با اشاره به فعاليت چشمگير جهاددانشگاهي استان در راستاي مسائل علمي و پزشکي، اضافه کرد: سازمان جهاددانشگاهي استان قطعا مي‌تواند در موضوع افزايش جمعيت در کنار سازمان بسيج اساتيد نقش موثري داشته باشد و اميد است که اين نشست‌ها را نيز با موضوعات و مباحث تخصصي ادامه دهيم.

الهه بايبوردي، متخصص پزشکي اجتماعي نيز در اين نشست با ارائه‌ي مقاله‌اي در خصوص وضعيت جمعيتي ايران اظهار کرد: مهم‌ترين مسئله در تغييرات نسبي به وجود آمده در جمعيت ما مربوط به پيرشدن جمعيت‌ها و کم‌ شدن نيروي کار بوده است؛ از اين رو بايد اين موضوع را در سياست‌‌گذاري‌ها در نظر بگيرند.

وي اضافه کرد: کشور ايران هجدهمين کشور بزرگ دنيا بوده و نرخ بيکاري نيز در ايران برابر با 12 درصد است و همچنين دومين صادر کننده‌ي بزرگ نفت اوپک در جهان است.

وي با تاکيد بر اينکه در نيمه‌ي دوم قرن بيستم، جمعيت ايران به شدت افزايش يافت، خاطرنشان کرد: جمعيت ايران طبق نمودار، در سال 1260 زير ده ميليون نفر بوده که بعد از سال 1350 افزايش يافته و بيشترين افزايش نيز در دهه‌ي 1360 داشته است؛ اين روند صعودي ممکن است مشکلاتي را نيز در پي داشته باشد.

بايبوردي بيان کرد: در حال‌حاضر متوسط نرخ رشد سالانه جمعيت در کشورهاي در حال توسعه حدود 2.1 درصد است، در حالي که نرخ رشد سالانه جمعيت در اکثر کشورهاي توسعه يافته در حدود 0.6 درصد است.

وي در خصوص نتايج و آثار سياست‌هاي کاهش جمعيت در کشور، خاطرنشان کرد: افزايش جمعيت جوانان کشورهاي اسلامي مساله‌اي است که از سوي قدرت‌‌هاي استعماري به عنوان يک خطر تقلي شده و همچنين افزايش جمعيت مسلمان در درون کشورهاي غربي نيز نگراني ديگر قدرت‌هاي بزرگ است.

وي با اشاره به تاثير عوامل مختلف در ميزان باروري زنان، تاکيد کرد: شرايط محيطي و اقليمي، شرايط اقتصادي و اجتماعي و همچنين سياست‌گذاري‌هاي کشوري از جمله‌ي اين موارد است.

اين متخصص پزشکي- اجتماعي با اشاره به اينکه نرخ رشد کل کشور برابر با 1.29 است، اظهار کرد: در سال 1385 جمعيت ايران برابر با 70 و نيم ميليون نفر بوده که در سال‌ 90 اين تعداد به 75 ميليون افزايش يافته است و همچنين پيش‌بيني مي‌شود آمار سال 95 نيز برابر با 80 ميليون نفر باشد.

وي در خصوص عوامل موثر در مرگ و مير افراد جامعه، ادامه داد: وراثت، نژاد، جنسيت، تغذيه، شيوه‌ي زندگي و ... در اين موضوع تاثير دارند.

وي در خصوص هرم سني جمعيت ايران، بيان کرد: هرم سني جمعيت کشور در حال گذر بوده و از يک ساختار سني کاملا جوان به ساختار سالخوردگي در حال حرکت است، از اين رو طبق پيش‌بيني‌هاي انجام شده، جمهوري اسلامي ايران در 50 سال آينده در وضعيت مطلوبي نبوده و به سمت کاهش جمعيت پيش خواهيم رفت.

بايبوردي در اين خصوص تاکيد کرد: در اين مدت جمعيت فعال کشور نيز به شدت کاهش يافته و در نتيجه افزايش جمعيت سالمند نيز ضمن عدم توانمندي اقتصادي، نيازمند خدمات بيشتر بخش جوان جمعيت خواهد بود.

وي در خصوص دلايل موافقان افزايش جمعيت، تشريح کرد: اين گروه معتقد هستند که نيروي انساني منشا قدرت بوده، رشد جمعيت سفارش دين و کنترل جمعيت نيز توطئه‌ي غرب است و همچنين از روند پير شدن جمعيت جلوگيري مي‌کند.

وي در خصوص دلايل مخالفان افزايش جمعيت نيز بيان کرد: فراهم نبودن زيرساخت‌ها، مبهم بودن آينده‌ي شغلي نسل آينده، نامناسب بودن شرايط معيشتي و اقتصادي خانواده‌ها، فراهم نبودن زندگي توام با رفاه براي نسل آينده، نبود پشتوانه کارشناسي براي افزايش جمعيت از جمله‌ي اين دلايل بوده و همچنين اين گروه معتقدند، به دلايل فرهنگي رشد جمعيت بيشتر در فقرا رخ خواهد داد که اين موضوع سبب وخامت وضع آنان مي‌شود.

اين کارشناس پزشکي-اجتماعي اضافه کرد: ايران در سال‌هاي اخير با پديده‌ي تورم جواني روبه‌رو شده است و در حال حاضر نزديک به يک سوم جمعيت کشور را جوانان 15 الي 29 ساله تشکيل مي‌دهند؛ اين پنجره‌ي جمعيتي، فرصتي طلايي در جهت توسعه‌ي ايران است که بهره‌برداري از اين فرصت نيازمند محيط و بستر اجتماعي، اقتصادي، نهادي و سياسي مناسب است.

وي با بيان پيشنهادات سياستي در اين خصوص ادامه داد: مسئله بيکاري در ميان جوانان بايد به طور جدي دنبال شده و سياست‌ها و برنامه‌هاي مستقلي به منظور رفع اين مسئله تدوين شده و اجرا گردد.

وي در اين خصوص تاکيد کرد: اهداف راهبردي سند جامع سياستي جوانان بايد معطوف به برطرف کردن نيازهاي توسعه‌اي جوانان از قبيل ادامه تحصيل، ازدواج، مسکن، بهداشت و به ويژه اشتغال و تامين فرصت‌هاي شغلي باشد و همچنين سرمايه‌گذاري‌هاي زيرساختي در حوزه‌هاي آموزش، بهداشت و به ويژه اشتغال جوانان مي‌تواند کشور را قادر به ساختن يک بنيان اقتصادي قوي و پايدار کند.

بايبوردي با تاکيد بر اينکه افزايش جمعيت سالمند 60 الي 65 ساله بيشتر در مناطق روستايي کشور رخ مي دهد، يادآور شد: بر اساس نتايج سرشماري‌هاي گذشته‌ي کشور، تفاوت‌هاي شهري-روستايي از نظر نسبت جمعيت سالمند طي دو دهه‌ي اخير بيشتر شده که مهاجرت جوانان روستايي به شهرها يکي از عوامل مهم در اين راستا بوده است.