احرار خبر: وقتي اسم تبريز به گوش ميخورد ناخودآگاه ذهنها به سمت زيبايي ها و آثار تاريخي آن مي رود که ديدن هرکدام ازنزديک مي تواند شما را به يکي از طرفداران و مسافران هميشگي اين کلانشهر تبديل کند.
به گزارش احرار خبر، تبريز يکي از قطب هاي اصلي گردشگري کشور به حساب مي آيد که زيبايي ها و نقاط گردشگري آن باعث شده مسافران زيادي مجذوب آن شوند و با يک بار سفر، به مشتري اصلي سفر به تبريز تبديل شوند.
کلانشهر تبريز، مرکز آذربايجان شرقي با جمعيت يک ميليون و 700 هزار نفري، وسعت تقريبي 1781کيلومتر مربع دارد و از جنوب به شهرستان اسکو، از شمال شرق به شهرستان هريس و بستان آباد و از غرب و شمالغرب به شهرستان شبستر محدود ميشود.
اين قطب اداري، ارتباطي، بازرگاني، سياسي، صنعتي، فرهنگي و نظامي شمال غرب کشور، 599 کيلومتر فاصله با تهران، 280 کيلومتر فاصله از زنجان، 219 کيلومتر فاصله از اردبيل و 308 کيلومتر فاصله از اروميه دارد و مسيرهاي خوبي براي رسيدن به تبريز در اختيار مسافران و ميهمانان نوروزي است.
تبريز در غرب استان آذربايجان شرقي و در منتهياليه مشرق و جنوب شرق جلگه تبريز قرار گرفته و اين شهر از سمت شمال به کوههاي عون بن علي، از سمت شمالشرق به کوههاي گوزني و باباباغي، از سمت شرق به گردنه پايان و از سمت جنوب به دامنههاي رشتهکوه سهند محدود شدهاست.
اگر مي خواهيد از مسير هوايي به تبريز سفر کنيد فرودگاه بين المللي شهيد مدني تبريز که از قديمي ترين فرودگاه هاي فعال کشور است پروازهاي داخلي و خارجي روزانه و هفتگي دارد که براي جابجايي مسافران از طريق هوايي مناسب است و ارزروم، استانبول، ازمير، اسپارتا، باکو، بغداد، تفليس، جده، دبي، دمشق و مدينه مقاصد خارجي اين فرودگاه هستند.
همچنين به طور روزانه پروازهايي از اصفهان، تهران، اهواز، بندرعباس، رشت، عسلويه، کيش، ماهشهر و مشهد به تبريز و برعکس انجام ميشود.
قطار هم ديگر وسيله اي است که مي توانيد خود را با آن به تبريز برسانيد، راه آهن تهران – تبريز هم از يکي از قديمي ترين مسيرهاي ريلي کشور است که در سال 1940 ميلادي ساخته شده است، خط آهن تبريز- مشهد و تبريز- سلماس هم شرق و غرب کشور را به تبريز متصل ميکند.
لازم به ذکر است که خط آهن تبريز جلفا نخجوان هم يکي از مسيرهاي ريلي بين المللي کشور است که به ارمنستان و ترکيه ميرود.
همچنين مسيرهاي داخلي راه آهن آذربايجان شرقي نيز شامل جلفا – تبريز – تهران، تبريز – تهران، تبريز – مشهد، مراغه – تهران، ميانه – تهران، سلماس – تهران - تبريز و ميانه – مشهد است.
ولي اگر بخواهيد با خودروي شخصي خود مسافرت کنيد در دسترسترين و امنترين مسير جادهاي براي رسيدن به تبريز بزرگراه پيامبر اعظم(ص) است.
نگاهي به ديدني ها و آثار تاريخي اين شهر بدون شک شما را به طرفداران سفر به تبريز تبديل مي کند.
مسجد کبود؛ فيروزه اسلام به قدمت تبريز کهن
اين بنا در مرکز شهر تبريز قرار دارد و يکي از شاهکارهاي معماري دوره اسلامي به شمار مي آيد.
اين مسجد که بيشتر به "گوي مسجد" معروف است توسط ابوالمظفر جهانشاه بن قره يوسف از امراي قراقوينلو در سال 845 هجري شمسي بنا شده است.
وقوع زلزله تبريز در سال 1158 شمسي آسيب فراواني به اين مسجد وارد کرد و در اثر آن گنبدهاي مسجد فرو ريخت ولي تعميرات و دوبارهسازي مسجد به منظور حفاظت و بازسازي بخشهاي باقيمانده شامل طاقها و پايهها از سال 1318 آغاز شد و در 1355 کارهاي ساختماني آن به اتمام رسيد.
در قسمت هاي مختلف مسجد، از تيرها و چوب هاي سخت جهت کلاف کشي و استحکام بخشي بنا استفاده شده است و تزيينات کاشي کاري اين بنا درحد کمال و يکي ازغني ترين تزيينات کاشي موجود در بناهاي اسلامي کشور است.
به جهت تسلط رنگ آبي درکاشي ها، اين مسجد به "فيروزه اسلام " شهرت يافته است تا جايي که رنگ هاي کاشي معرق که در سراسر بنا يافت مي شوند، شامل آبي روشن، آبي سير، سفيد، سبز، زرد و قهوه اي مي شود و در اين ميان، رنگ آبي بيشترين درصد را به خود اختصاص داده است.
اين بنا به شماره 169 به ثبت تاريخي رسيده است.
بازار تبريز؛ لذت خريد در بزرگترين بازار مسقف جهان
شايد تصور اينکه شما در بزرگترين بازار مسقف جهان خريد مي کنيد باعث شود به تبريز بياييد و به بازار بزرگ و قديمي تبريز سري بزنيد و از حجره هاي دوست داشتني آن خريد کنيد.
بازار تبريز از بزرگ ترين بازارهاي سرپوشيده جهان و يکي از شاهکارهاي معماري است که در سال 1193 هجري قمري بر اثر زلزله با خاک يکسان شد ولي طولي نکشيد که به همت مردم بازسازي شد.
بازار تبريز هم اکنون به طول يک کيلومتر بزرگ ترين مجموعه به هم پيوسته و مسقف جهان است که در سال 1354 در فهرست آثار ملي ثبت شدهاست.
بازار تبريز با طاق ها و گنبدهاي بلند آجري شامل بازار امير، بازار کفاشان، راسته بازار، بازار حلاجان، يميني دوز بازار، راسته کهنه، بازار حاج محمد حسين، بازار مشير، بازار دلاله زن بزرگ، بازارچه صفي، بازار امير ابوالحسن سراي حاج رسول، سراي حاج ميرزا علي نقي، تيمچه و سراي شيخ کاظم، تيمچه حاج صفرعلي، تيمچه و دالان ميرزا شفيع و تيمچه ملک است.
مجموعه بازارتبريز که قدمت آن به قرن چهارم هجري قمري مي رسد، به عنوان يکي از زيباترين و بزرگترين بازارهاي به هم پيوسته، گواهي زنده بر اصالت تجارت و معماري در مشرق زمين است.
نکته جالبي که در معماري بازار تبريز وجود دارد اين است که هسته مرکزي تبريز در داخل يک چهارضلعي قرار گرفته و بازار تبريز در مرکز اين چهارضلعي واقع شدهاست.
شب هاي به ياد ماندني در پارک ائل گلي تبريز
پارک ائل گلي در جنوب شرقي تبريز بر دامنه تپه اي واقع شده و استخري بزرگ به شکل مربع به مساحت 55 هزار مترمربع در مرکز آن ساخته شده و در جنوب آن نيز تپه اي است که آن را از بالا تا پايين، هم سطح استخر، پله بندي کرده و نهر آبي از آن به سمت پايين جاري است که بر زيبايي هاي اين پارک افزوده است.
اين پارک از گردشگاه ها و يکي از پارک هاي ديدني کشور است که بدون شک در ايام نوروز که تعداد هتل هاي تبريز جوابگوي سيل گردشگران نيست، فضاي سبز اطراف پارک محيط خوبي براي استراحت و اقامت مسافران در شب هاي به ياد ماندني تبريز است.
در مرکز استخر، عمارتي به شيوه سنتي در دو طبقه ساخته شده و اطراف استخر به صورت پارک بسيار زيبا و فرح بخشي درآمده که يکي از زيباترين جاذبه هاي گردشگري آذربايجان شرقي به شمار مي رود.
همچنين اگر در اين پارک جايي براي ماندن پيدا نکرديد نگران نباشيد چراکه براي اسکان مناسب و ايجاد امنيت لازم براي اقامت گردشگران و ميهمانان نوروزي، سازمان پارکها و فضاي سبز تبريز ليستي از پارکهاي آماده را معرفي کرده است، اين پارک ها داراي امکاناتي از قبيل نمازخانه، شير آب، آب آشاميدني، سرويس بهداشتي و ديگر امکانات هستند.
پارک مسافر واقع در خيابان چايکنار و روبروي مسجد دانشگاه تبريز، پارک مسافر شمس در خيابان چايکنار، پارک آنالار آتالار در خيابان توانير، پارک شميم پايداري در خيابان ياغچيان، پارک صائب تبريزي در انتهاي خيابان ميرداماد، پارک يادگار امام در اتوبان شهيد کسايي و پارک کوثر در انتهاي خيابان منظريه از جمله اين پارکهاي مشخص شده هستند.
همچنين فاز يک و دو پارک بزرگ تبريز در ميدان آذربايجان، کمپ گردشگري در جاده تهران، پارک صدف در ميدان هتل مرمر، پارک باغميشه در ميدان فهميده، پارک قوناخلار باغي در ابتداي جاده صوفيان، پارک نيلوفر در ابتداي جاده آذرشهر، پارک ستارخان در ابتداي جاده آذرشهر، باغ گلستان در ميدان باغ فجر، پارک مسافر در جاده باسمنج و پارک آبشار در ابتداي اتوبان پاسداران از سمت مرند آماده اسکان و پذيرايي از ميهمانان نوروزي خواهند بود.
کوهنوردي و تله کابين در کوه عون ابن علي
آرامگاه عون بن علي که مردم تبريز امروزه عينالي مي نامند، آرامگاه "عون ابن علي" و برادرش "زيد بن علي" است که گويند از فرزندان علي بن ابيطالب(ع) است و بر فراز کوه عينالي واقع در شمال شهر تبريز بنا شده است.
اين بقعه با داشتن مساحت زياد، يکي از زيارتگاه هاي مهم شهر تبريز به شمار مي رود . قرار گرفتن زيارتگاه در منطقه اي نسبتاً پر ازدحام با موقعيت و گردشگري مناسب، باعث رونق هر چه بيشتر اين مکان است؛ به طوري که کوه سرخاب (قيزيل سو) به کوه عون بن علي شهرت يافته است.
کافي است تا جمعه اي فرا رسد و به قصد ورزش به اين کوه برويد تا ازدحام مردم را در اين کوه نظاره گر شويد.
مردم از زمانهاي قديم براي رفتن به بقعه? عون بن علي بايد از سراشيبي هاي کوه عون بن علي بالا مي رفتند و به همين دليل، تنها عده? قليلي از کوهنوردان به اين مکان مي آمدند. ولي اکنون به دليل اينکه جاده آسفالت از بزرگراه پاسداران تا بقعه کشيده شده است، بسياري از مردم عادي نيز به خصوص در آخر هفته و روزهاي تعطيل براي ورزش و تفريح، به اين کوه صعود مي کنند و علاوه برآن، شهر تبريز را از بامش نظاره گر مي شوند.
پروژه تله کابين عينالي که از ارتفاعات عون بن علي تا بزرگراه پاسداران ادامه خواهد داشت، يکي از مهمترين پروژه هاي عمراني در اين ارتفاعات محسوب مي شود که در سال هاي اخير با تلاش ارگان هاي مربوطه توانسته است علاقه مندان زيادي را به اين کوه بکشاند.
مقبره الشعرا در آرزوي پرديس فرهنگي شدن
مقبره الشعرا نيز يکي ديگر از مکان هاي گردشگري تبريز به شمار مي رود که اين روزها مردم تبريز در آرزوي تبديل آن به پرديس فرهنگي هستند و شهرداري نيز در آنجا مشغول ساخت و ساز است که ديدن اين بنا نيز که سالهاست به نماد تبريز تبديل شده خالي از لطف نيست.
مقبرة الشعرا يکي از گورستان هاي تاريخي شهر تبريز است که در محله? سرخاب واقع شدهاست و هم اکنون در پيرامون تکيه حيدر در تقاطع خيابانهاي ثقةالاسلام و عارف شهر تبريز قرار گرفته، بيش از 400 شاعر، عارف و رجال نامي ايران و کشورهاي منطقه از 800 سال پيش به ترتيب از حکيم اسدي طوسي تا استاد شهريار، يکي پس از ديگري در اينجا به خاک سپرده شدهاند.
نماد مقبره الشعرا تبريز تلفيقي از هنر معماري سنتي و مدرن است که در بلنداي اين مجموعه فرهنگي و تاريخي خودنمايي مي کند و همه ساله در تعطيلات نوروزي پذيراي هزاران گردشگر داخلي و خارجي است.
مقبره الشعرا نه تنها يک محل گردشگري، بلکه تفرجگاهي معنوي و ادبي است و حضور در اين مکان موجب تفکر در پيشينه غني و ادبيات متعالي اين مرز و بوم مي شود.
برج آجري منشوري به نام خلعت پوشان
اين برج سه طبقه در 10 کيلومتري جاده تبريز- تهران قرار دارد که اين برج آجري منشوري به برج خلعت پوشان مشهور است.
اين بنا در اواخر دوره صفويه احداث شده است و در زمان قاجار خلعت اهدايي شاهان براي حاکمان آذربايجان در اين برج بر دوش آنها انداخته مي شد.
طبقه اول و دوم سرپوشيده و طبقه سوم بدون سقف است، آخرين مراسم خلعت پوشان در سال 1330 هجري قمري در زمان حکمراني صمدخان مراغه اي انجام گرفته است. در سال هاي اخير دانشگاه تبريز اين بنا را مرمت کرده است.
عمارت و موزه شهرداري تبريز
اين عمارت بزرگ و ديدني در وسط شهر تبريز و خيابان امام خميني در ميداني موسوم به ميدان ساعت واقع شده و در حال حاضر پذيراي مسافران زيادي از داخل و خارج کشور است.
موزه شهرداري نيز در طبقه زيرزمين ساختمان عمارت شهرداري تبريز واقع شدهاست. اين موزه که به عنوان نخستين و تنها موزه تاريخ شهرداريهاي ايران مطرح است، پس از کشور چين در رديف اولين موزههاي شهرداريهاي جهان نيز قرار دارد.
اين موزه در سال 1386 و همزمان با يکصدمين سالگرد تاسيس نخستين بلديه (شهرداري) ايران در تبريز و در 800 متر مربع و با هزينه يک ميليارد و صد ميليون ريال راه اندازي شدهاست.
موزه شهر تبريز شامل تالارهاي مختلفي چون تالار دوربينهاي قديمي، تالار دفاع مقدس، چاپ و نشر، فرش، هنرهاي معاصر، خط و خوشنويسي، تالار حکمت و چندين تالار ديگر است.
در اين تالار، فرشها و قاليهايي با قدمت 110 سال به نمايش گذاشته شدهاند. 12 تخته فرش موجود در اين مجموعه مربوط به فرشهايي است که از زمان تاسيس عمارت شهرداري تبريز تا سال 1320 به دستور ارفعالملک جليلي بافته شده و به اتمام رسيدهاست.
مسجد ثقه الاسلام با 20 ستون و 34 گنبد آجري
اين مسجد در خيابان دارايي جنب صاحب الامر واقع شده و در دوره قاجار و در سال 1265 هجري شمسي تكميل شد و امامت آن با مرحوم ميرزا محمد شفيع ثقه الاسلام پيشواي شيعه شد.
در سال 1291 هجري شمسي از طرف شرقي مسجد يك طاق به مسجد افزوده شد و مسجد زمستاني ديگر در جانب شرقي مسجد احداث كردند و در سال 1310 هجري شمسي ثقه الاسلام به واسطه شكست فاحشي كه در آن طاقهاي جديدالاحداث و مسجد زمستاني واقع شده بود مجدداً اين فضاها را برداشته و به وسعت مسجد افزود.
در حال حاضر اين مسجد با 20 ستون سنگي و 34 گنبد آجري يكي از بزرگترين مساجد تبريز است.
ارگ تبريز؛ ديواري 36 متري به بلنداي تاريخ
ارگ تبريز با ديوار 36 متري، يکي از بلندترين ديوارهاي تاريخي کشور و نماد شهر تبريز است.
اين ارگ در مرکز شهر تبريز، در ضلع جنوبي تقاطع خيابان امام خميني و فردوسي قرار دارد و امروزه فضاي پيرامون آن براي برگزاري نماز جمعه مورد استفاده قرار ميگيرد و مصلاي بزرگ تبريز در اين مکان احداث شدهاست.
ارگ تبريز توسط خواجه تاجالدين عليشاه بنا شدهاست. اين بنا براثر زمينلرزه و گذر زمان تا حدودي تخريب شده بود که اکنون بازسازي شده و به يکي از اماکن ديدني تبريز تبديل شده است.
امروزه تنها بخشي از ديوارهاي عظيم و محراب بسيار بلند شبستان جنوبي اين مسجد برجاي ماندهاست که خود مويد شکوه و آباداني آن در گذشتهاست.
در و ديوار اطراف آن در اصل دو رويه و کاشىبرى بوده است و از باقيمانده ديوار معلوم است که صنعت و هنرى شگفتانگيز در اين ديوار و تعلّقات آن به کار برده شده است. خاک و اغلب آجرهاى اين ديوار زرد رنگ و از استحکام فوقالعادهاى برخوردار است.
موزه آذربايجان؛ مجالي براي تماشاي تاريخ آذربايجان
موزه آذربايجان يکي از مهمترين موزههاي کشور است که در تبريز و در کنار مسجد کبود قرار گرفتهاست.
در اين موزه که به عنوان دومين موزه تاريخي ايران پس از موزه ملي تهران شناخته ميشود، آثار متعلق به دوران پيش از اسلام و دوران اسلامي به نمايش گذاشته شدهاست.
موزه آذربايجان از 3 سالن به مساحت 800 متر مربع و سالن مخصوص نمايش سکهها و مهرهاي تاريخي ايران در طبقه? اول تشکيل شده است.
در طبقه همکف موزه آذربايجان، آثار و اشياي تاريخي مربوط به دوران پيش از تاريخ و دوران پيش از اسلام گردآوري شدهاند که سفالهاي مربوط به تپه اسماعيلآباد با هفت هزار سال قدمت، از تاريخيترين آثار اين بخش بهشمار ميروند.
قديميترين آثار طبقه? اول موزه آذربايجان مربوط به سده چهارم هجري و شهر نيشابور است که از مهمترين ويژگيهاي آنها ميتوان به استفاده از خط کوفي، استفاده نقشهاي اسليمي و استفاده از لعاب سفيد در اين آثار اشاره کرد. ظروف سفالي مربوط به دوره ايلخانان و قفل رمزي مربوط به سده ششم هجري نيز از ديگر آثار تاريخي اين بخش محسوب مي شود.
در سالن سکهها و مهرهاي تاريخي ايران نيز قديميترين سکههاي ضربشده در ايران از دوره هخامنشيان تا دوره قاجاريان به نمايش درآمدهاند. همچنين نمونههايي از مهرهاي تاريخي ايران در اين بخش قرار گرفتهاند.
مجسمههاي ساختهشده توسط احد حسيني در طبقه زيرزمين موزه آذربايجان نگهداري ميشوند. اين مجسمهها ديد عميقي نسبت به سرگذشت و اخلاق انسان در طول سدههاي گذشته و به خصوص سده بيستم دارند.
بخش سنگنگارههاي تاريخي، جديدترين بخش موزه آذربايجان است که در طبقه زيرزمين اين موزه قرار گرفتهاست. در اين بخش مجموعهاي از پيکرههاي انساني، سنگ گورها، سنگهاي کتيبهدار، قوچهاي سنگي و مجسمههاي سنگي به نمايش گذاشته شدهاند.
خانه مشروطيت
خانه مشروطه در يکي از محلههاي قديمي شهر تبريز به نام راستهکوچه و در غرب بازار تبريز قرار گرفتهاست. اين بنا به سبک معماري دوره قاجار ساخته شده و ملک شخصي حاج مهدي کوزهکناني بودهاست.
اين بنا به شماره 1171 در سال 1354خورشيدي در فهرست آثار ملي ايران ثبت شده و در سال 1367خورشيدي به تملک رسيدهاست.
14 مرداد 1285مظفرالدين شاه فرمان مشروطيت را امضا کرد اما آنچه مشروطه را ماندگار کرد مجاهدتهاي ستارخان و باقرخان در تبريز بود.
در اين خانه مجسمه سران مشروطه و اشياي از آن دوران به نمايش گذاشته شده است.
تنديسهايي از حسين خان باغبان، حاج علي دواچي، ثقةالاسلام تبريزي، حاج علي ختايي، هوارد باسکرويل، کربلايي علي موسيو، شيخ علي اصغر ليلاوايي، آخوند خراساني، علي اکبر دهخدا و زينب پاشا (تنها زن در صفوف مشروطه خواهان) به همراه مهرهاي مختلف گروههاي انقلابي از اشيا تاريخي خانه مشروطه هستند.
موزه قاجار با آثار ديدني و در نزديکي مقبره الشعرا
موزه قاجار يکي از موزههاي شهر تبريز است که در محل خانه اميرنظام گروسي و در محله ششگلان قرار گرفتهاست.
موزه قاجار در سال 1385خورشيدي پس از مرمت و بازسازي، بهطور رسمي راهاندازي شد.
خانه اميرنظام گروسي که در دوره ناصرالدين شاه و در زمان پيشکاري امير نظام گروسي و توسط وي ساخته شدهاست در سال 1370 توسط سازمان ميراث فرهنگي خريداري شد با شماره 1749در فهرست آثار ملي کشور ثبت شد.
پس از مرمت و بازسازي بنا با حفظ ويژگيهاي معماري و شاخصهاي سنتي بنا به عنوان موزه قاجار مورد استفاده قرار گرفت. اين موزه در نزديکي مقبره الشعرا تبريز که مدفن بيش از 400 شاعر نامي از جمله شهريار، قطران، اسدي طوسي، فاريابي و ثقةالاسلام است قرار دارد.
تالار سکه، تالار بافته، تالار چيني، تالار آبگينه، تالار فلزات، تالار موسيقي، تالار خاتم در طبقه اول و تالار سنگ، تالار اسلحه، تالار رجال و فرامين، تالار معماري و شهرسازي و تالار قفل و تالار فانوس در زيرزمين قرار دارد.
موزه عصر آهن يکي ديگر از قطب هاي گردشگري تبريز
سايت موزه عصر آهن يکي از شگفت آورترين موزه هاي کشور بوده که مردگاني با قدمت چهار هزار سال در آن همراه با لوازم زينتي شان خفته اند.
سال 76 اولين باري بود که اين گورستان با چنين شهرت جهاني بر اثر يک عمليات خاکبرداري ساده در جوار مسجد کبود تبريز کشف شد و پس از آن کاوش هاي باستان شناسي توسط باستان شناسان مطرح کشور بر روي اين منطقه انجام گرفت.
پس از تکميل بررسي هاي صورت گرفته 38 گور متعلق به دوره عصر آهن در آن کشف شد که اکثر آن ها به صورت جنيني دفن شده بودند و سال 85 سالي بود که بالاخره اين سايت موزه به عنوان اولين موزه صحرايي ايران آغاز به كار كرد.
علت قرار گرفتن کلمه سايت در کنار کلمه موزه اين است که موزه هايي که به شکل طبيعي در محوطه کاوش هاي باستان شناسي برقرار شده و در آن آثار کشف شده بدون تغيير و دستچين شدن به نمايش در مي آيند، به نام سايت موزه معروف مي شوند.
سايت موزه عصر آهن تبريز، محوطه باستاني است که در شمال، شمال شرقي و شمال غربي مسجد کبود تبريز واقع شدهاست. شامل گورستان و آثار سفالي مربوط به عصر آهن است.